Overmatige lichaamsbeweging: Symptomen van te veel sporten

Het is aanbevolen om op de meeste dagen van de week lichaamsbeweging met matige intensiteit uit te voeren. Sommige mensen bewegen echter overmatig. Ze herstellen herhaaldelijk onvoldoende tussen trainingen waardoor een verstoorde balans ontstaat tussen belasting en belastbaarheid. Door overmatige lichaamsbeweging ontstaan allerlei mentale en fysieke gezondheidsproblemen, zoals een depressie, vermoeidheid en verminderde prestaties. Mensen luisteren best naar hun lichaam en zetten een stapje terug als ze merken dat ze te veel bewegen. Enkele andere tips helpen tot slot bij het voorkomen van overtraining bij het sporten.

• Rusten is belangrijk tussen het trainen
• Symptomen van te veel of te hard sporten
• Lichamelijk
• Mentaal
• Behandeling van overmatige lichaamsbeweging
• Overtraining vermijden
• Dwangmatig trainen
• Alarmsymptomen
• Behandeling

Rusten is belangrijk tussen het trainen

Om sterker en sneller te worden, vragen mensen kracht van hun lichaam. Regelmatig rust nemen is echter ook belangrijk om het lichaam en ook de geest te versterken. Het lichaam krijgt de tijd om te herstellen voor de volgende training en zich aan te passen aan de nieuwe trainingsbelasting. Als mensen onvoldoende rusten, leidt dit tot slechte prestaties en gezondheidsproblemen.

Symptomen van te veel of te hard sporten

Zich te lang of te hard fysiek inspannen en te veel vragen van het lichaam, werkt mogelijk averechts.

Lichamelijk

Enkele lichamelijke symptomen van te veel beweging zijn:

• een hoger risico op een verkoudheid, keelpijn, bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen), … door een verminderde weerstand (verzwakt immuunsysteem)
• een hoger risico op letsels
• een verhoogde rusthartslag
• een verlaagd libido
• gewichtsverlies
• langere rustperioden nodig
• niet in staat zijn om op hetzelfde niveau te presteren
• slaapproblemen
• spiervermoeidheid
• spierpijn
• spierstijfheid
• vermoeidheid
• zelfdoding
• zwaar aanvoelende armen of zwaar aanvoelende benen

Mentaal

Enkele psychische klachten als gevolg van het overmatig sporten zijn:

• angst
• een depressie / neerslachtigheid
• een verlies van motivatie
• prikkelbaarheid
• stemmingswisselingen

Behandeling van overmatige lichaamsbeweging

Mensen die overmatige lichaamsbeweging beoefend hebben en één of meer van deze symptomen hebben, kunnen het beste de fysieke activiteiten verminderen, anders nemen ze gedurende één of twee weken een pauze waarbij ze volledig uitrusten. Vaak herstellen mensen helemaal dankzij deze tips. Ervaren mensen echter nog steeds vermoeidheidsklachten of andere tekenen van te veel training nadat ze één à twee weken gerust hebben, dan is het verstandig om een arts te raadplegen. Hij is de aangewezen persoon om te beoordelen of de klachten te wijten zijn aan overmatige lichaamsbeweging. Soms resulteren de symptomen mogelijk uit een ander onderliggend gezondheidsprobleem. Soms moeten mensen dan één maand of langer blijven rusten of de trainingen terugschroeven. De arts beslist dan hoe en wanneer het veilig is om opnieuw te beginnen met trainen. Een doorverwijzing naar een sportpsycholoog en/of de fysiotherapeut is tot slot voor sommige personen noodzakelijk.

Overtraining vermijden

Mensen vermijden overtraining door te luisteren naar het lichaam en voldoende rust te krijgen. Enkele andere tips helpen om overmatige fysieke activiteiten te vermijden:

• de trainingen voor een wedstrijd verminderen
• een gezonde en evenwichtige voeding consumeren
• gedurende minstens zes uur rusten tussen de perioden van lichaamsbeweging en wekelijks één volledige dag vrij nemen
• met sporten stoppen of het sporten verminderen als mensen zich niet goed voelen of veel stress hebben
• niet in extreme hitte of koude trainen
• proberen elke nacht minstens acht uur slaap te krijgen
• voldoende calorieën eten voor de training
• voldoende water drinken bij het beoefenen van lichaamsbeweging

Dwangmatig trainen

Dagelijks dertig minuten matige lichaamsbeweging beoefenen is voldoende om ziekten zoals diabetes mellitus (suikerziekte), een te hoog cholesterolgehalte in het bloed en een hoge bloeddruk te voorkomen. Sportverslaafden denken dat elke dag twee uur moeten lopen om hen gezond(er) te maken, maar zo werkt het niet.

Voor sommige mensen is beweging een verslaving. Ze kiezen dan niet meer voor lichaamsbeweging, maar voelen zich dwangmatig ‘verplicht’ om dit te moeten doen. Volgende tekenen komen hierbij tot stand:

• De persoon blijft sporten, zelfs als hij gewond of ziek is
• De persoon mist werk-, school- of sociale evenementen om te oefenen
• De persoon stopt met menstrueren (afwezige menstruatieperioden)
• De persoon voelt zich schuldig of angstig als hij niet traint
• Trainen is niet langer leuk voor de persoon
• Vrienden, familie of de arts maken zich zorgen over de hoeveelheid lichaamsbeweging

Dwangmatige inspanning gaat mogelijk gepaard met eetstoornissen, zoals anorexia nervosa en boulimie. Door het obsessief bewegen ontstaan mogelijk problemen met het hart, de botten, de spieren en het zenuwstelsel.

Alarmsymptomen

In volgende situaties is het verstandig om een arts te raadplegen:

• geen controle hebben over de hoeveelheid training
• geen controle over de hoeveelheid voeding die een persoon eet
• tekenen van dwangmatig sporten
• tekenen van overtraining na één of twee weken rust

Behandeling

De arts zet mogelijk cognitieve gedragstherapie (vorm van psychotherapie) of medicijnen (antidepressiva) in, of verwijst de persoon door naar steungroepen.