Gescheurde meniscus: Aandoening met pijn & zwelling aan knie

De knie is het grootste gewricht in het lichaam. Kraakbeen in het kniegewricht biedt een bescherming tegen de druk die erop wordt uitgeoefend, zoals bijvoorbeeld lopen, rennen, klimmen en buigen. Wanneer het gewricht krachtig draait of buigt als gevolg van een trauma, ontstaat een gescheurde meniscus. Deze meest voorkomende knieblessure bezorgt de patiënt kniepijn en een beperkt bewegingsbereik van het gewricht. Na enkele dagen verergeren de klachten vaak. De behandeling hangt af van de ernst van de scheur, maar fysiotherapie in combinatie met een conservatieve of chirurgisch behandeling zijn vaak aanbevolen.

• Oorzaken van gescheurde meniscus
• Risicofactoren van meniscusscheur
• Symptomen: Kniepijn en beperkt bewegingsbereik
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van pijn en zwelling aan knie
• Kleine scheur
• Grote scheur
• Prognose van aandoening
• Complicaties van scheur in meniscus
• Preventie van meniscus die scheurt

Oorzaken van gescheurde meniscus

Elke knie heeft twee menisci. Dit zijn C-vormige stukken kraakbeen die fungeren als een kussen tussen het scheenbeen (tibia) en het dijbeen (femur). Wanneer deze stukken kraakbeen scheuren, treedt een gescheurde meniscus op. Alle patiënten die activiteiten uitvoeren waarbij de knie meer buigt of draait dan normaal, lopen gevaar voor een gescheurde meniscus. Sportblessures zijn de meest voorkomende oorzaak. Soms veroorzaakt direct contact (zoals een tackle bij het voetballen) een gescheurde meniscus.

Risicofactoren van meniscusscheur

Vooral sporters die contactsporten spelen (zoals voetballers), zijn getroffen door een meniscus die scheurt. Ook dansers lopen een verhoogd risico. Bovendien krijgen ouderen van nature vaker te maken met knieblessures, waaronder een gescheurde meniscus. Dit is te wijten aan veranderingen en slijtage aan de knie bij de veroudering. Een meniscusscheur komt ook vaker voor bij patiënten die eerder al een knieblessure gehad hebben.

Symptomen: Kniepijn en beperkt bewegingsbereik

De gebruikelijke tekenen van een gescheurde meniscus zijn onder meer kniepijn, een zwelling en stijfheid van de knie, moeilijkheden bij het buigen of rechttrekken van het been en een knallend geluid horen op het moment van het optreden van het letsel. Vaak zit de knie op één plek ‘op slot’, waardoor een beperkt bewegingsbereik optreedt. Veel patiënten met een gescheurde meniscus lopen nog steeds rond met de blessure of beoefenen zelfs nog een sport. De gezwollen knie (gezwollen gewricht) en gewrichtsstijfheid ontwikkelen zich namelijk veelal pas enkele dagen na het optreden van de blessure.

Diagnose en onderzoeken

Het is belangrijk dat de arts de verwonding correct diagnosticeert zodat de patiënt een juiste behandeling krijgt en vlot kan herstellen. Een arts bevraagt de medische geschiedenis en symptomen van de patiënt. De arts controleert vervolgens de knie op tekenen van zwelling en pijn. Tijdens dit onderzoek voert de arts de McMurray-test uit. Bij dit onderzoek buigt de arts de knie van de patiënt, maakt hij deze daarna recht en vervolgens draait hij de knie. Hij luistert hierbij naar een klikgeluid, hetgeen duidt op een meniscusscheur. Omdat veel andere knieproblemen een gescheurde meniscus nabootsen, bestelt een arts waarschijnlijk beeldvormende onderzoeken, zoals een MRI-scan. Dit onderzoek onthult schade aan het kraakbeen of andere zachte weefsels. Een röntgenfoto biedt de arts informatie over verwondingen aan de omliggende botten en sluit ook andere aandoeningen uit (zoals artrose: reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen). Een röntgenfoto geeft de arts evenwel geen informatie over de aanwezigheid van een gescheurde meniscus.

Behandeling van pijn en zwelling aan knie

De behandeling van een gescheurde meniscus is gebaseerd op de ernst van de scheur:

Kleine scheur

Bij een kleine scheur is een conservatieve behandeling voldoende. De patiënt stopt tijdelijk met de activiteiten die de pijn veroorzaakten totdat het gewricht volledig hersteld is. Een drukverband rond de aangetaste knie voorkomt een verergering van de zwelling en stijfheid. Een brace is soms nodig, evenals het gebruik van krukken om het gewricht te beschermen terwijl het geneest. Verder is het verstandig om de aangetaste knie op een kussen te plaatsen bij het zitten. De getroffen plaats meermaals per dag met een coldpack / ijs koelen, verlicht eveneens de pijn en vermindert de zwelling. Om de pijn te verlichten, zijn vrij verkrijgbare pijnstillers aanbevolen.

Grote scheur

In sommige gevallen zet de arts een steroïde-injectie in. Vaak is een arthroscopische operatie nodig om grote, gescheurde segmenten van het kraakbeen te fixeren of te verwijderen. Na de operatie krijgt een patiënt advies over de rustperiode en ook wanneer hij moet starten met fysiotherapie. Rekoefeningen en spierversterkende oefeningen bevorderen namelijk de genezing van de blessure.

Prognose van aandoening

Als de scheur goed wordt behandeld, herstellen de meeste patiënten volledig en zijn ze weer in staat om de activiteiten te hernemen. Patiënten met ernstige artritis (gewrichtsontsteking) lijden sneller aan degeneratieve meniscusscheuren, waarbij de klachten na verloop van tijd verminderen.

Complicaties van scheur in meniscus

Een gescheurde meniscus leidt soms tot instabiliteit van de knie, het onvermogen om de knie normaal te bewegen of aanhoudende kniepijn. Daarnaast loopt een patiënt meer kans op het ontwikkelen van artrose in de getroffen knie.

Preventie van meniscus die scheurt

De patiënt vermijdt best activiteiten waarbij de knieën extreem draaien of buigen. Is het niet mogelijk om deze activiteiten te vermijden, dan moet de patiënt zo voorzichtig mogelijk zijn tijdens deze activiteiten.

Lees verder

• Kniepijn: Oorzaken pijnlijke knie (pijn aan kniegewricht)
• Gezwollen knie: Oorzaken & behandeling van zwelling van knie
• Krakende geluiden van gewrichten (crepitaties, crepitus)
• Krakende geluiden van knie (crepitus van kniegewricht)
• Pijn in knieholte (posterieure kniepijn): Oorzaken