Wat is een meniscus?

Het komt vaak voor dat mensen schade hebben aan hun meniscus. Dit veroorzaakt dan pijn in de knie, alsof er een mes in het gewricht wordt gestoken. Hoewel het op elke leeftijd kan voorkomen, hoor je het vooral bij ouderen, omdat vanaf 40 jaar het meniscusweefsel verzwakt. Hier een uitleg van wat de meniscus is, wat meniscusletsel inhoudt en welke behandeling, zoals arthroscopie, ervoor kan worden ingesteld.

De meniscus

Het stukje kraakbeen tussen de bovenbeen (Femur) en onderbeen (Tibia) wordt de meniscus genoemd. Eigenlijk zijn er twee menisci te vinden, elk aan een zijde van het gewricht. Deze menisci zorgen ervoor dat het gewicht van het bovenste been wordt doorgegeven aan het onderste been. De meniscus bevindt zich dus in de knie en het vult daar de ruimte tussen het dijbeen (boven) en het scheenbeen (onder).

Scheuren van de meniscus

Er zijn verschillende manieren waarop een meniscus kan scheuren.

1. Buckethandle scheur of verticale lengtescheur: Scheur aan gehele binnenwand van de mediale meniscus, in de richting van de cirkelvorm van meniscus;
2. Horizontale lengtescheur: Scheur in horizontale richting
3. Flapscheur
4. Dwarse of radiaire scheur
5. Complexe scheur zonder duidelijk patroon

Schade aan de binnenste meniscus, of mediale meniscus, komt vaker voor dan de buitenste of laterale meniscus, omdat deze minder flexibel is. De binnenste meniscus zit namelijk vast aan de knieband en deze kan minder goed bewegen.

Symptomen van meniscusletsel

Veel voorkomende problemen

• Pijn langs de gewrichtspleet of over de gehele knie
• Op slot schieten van de knie (deze kan dan niet volledig strekken)
• Slijtage van het oppervlak van het gewrichtskraakbeen (op lange termijn)
• Zwelling van kniegewricht
• Stijver kniegewricht

Oorzaken van meniscusletsel

Letsel aan de meniscus komt vaak voor bij oudere mensen, omdat vanaf ongeveer 40 jaar het weefsel minder sterk wordt. Echter, het is niet alleen bij ouderen dat letsel voorkomt. Vaak hoor je ook dat (professionele) voetballers hun meniscus hebben beschadigd, al zal eerder worden gesproken over kniebeschadiging. Het wordt ook wel vaak de "voetbalknie" genoemd.

In principe is de meniscus bij jongere mensen nog erg sterk en rubberachtig, waardoor scheuren minder snel voorkomen. Een snelle draaiing heeft minder consequenties in deze gevallen. Bij oudere mensen kan een klein ongelukje, bijvoorbeeld door de knieën gaan, al voldoende zijn om tot letsel te leiden.

Er bestaat geen echte duidelijk aanwijsbare oorzaak voor het scheuren van de meniscus.

Het meest voorkomend is meniscusletsel dus bij:

• Ouderdom
• Ongevallen, met name sportongevallen bij intensieve sporten

Gevolgen van meniscusletsel

Wanneer de meniscus eenmaal is beschadigd, zal er geen herstel optreden. Het gaat in de behandeling, of bij een operatie, dan ook over het bewaren van de resterende meniscus, zodat er zoveel mogelijk bescherming aanwezig blijft. Er wordt tegenwoordig wel gekeken naar manieren om kunstmatige menisci aan te brengen of een transplantatie te laten plaatsvinden, maar dit is tot nu toe nog niet succesvol gebleken.

Behandeling

Ter behandeling zal in de eerste plaats gezocht worden naar een manier om de pijn en zwelling te verlichten. Iemand kan bijvoorbeeld krukken krijgen om minder op de benen en dus de knie te moeten steunen en van de druk te ontlasten. Voor de zwelling wordt vaak ijs op gelegd.

Ter reparatie of verwijdering van het deel dat gescheurd is, wordt een operatie ondergaan. Vaak zijn dit arthroscopische operaties (kijkoperatie in de gewrichten, hier in de knie), waarbij een arthroscoop (camera, ofwel gewrichtskijker) wordt ingebracht. Dit gebeurt via kleine sneetjes in de knie. Het gescheurde deel wordt verwijderd. Arthroscopie werkt beter dan echografie of röntgenonderzoek, omdat het een beter zicht op de gewrichten geeft. Met de arthroscoop wordt het binnenste van het gewricht verlicht en vertoont op een videoscherm.