Bijholtehoofdpijn: symptomen en behandeling sinushoofdpijn

Bijholtehoofdpijn of sinushoofdpijn is pijn in de bijholten en is vaak het gevolg van een bijholteontsteking. De pijn is dof en gaat vergezeld door een permanent gevoel van druk. Als het hoofd wordt verplaatst of naar voren gebogen, wordt de pijn intenser en neemt het gevoel van druk toe. De symptomen verdwijnen meestal naarmate de bijholteontsteking geneest. Neusdruppels en paracetamol kunnen de klachten verminderen. Zoutspoelingen of anti-inflammatoire slijmoplossen verlichten de ontsteking. In ernstige gevallen moet je huisarts worden geraadpleegd. Een antibioticum heeft geen invloed op de klachten of op het herstel. bijholtehoofdpijn kan ook worden voorkomen door het vermijden van mogelijke triggers, zoals allergenen en roken. Adequate hydratatie en het vermijden van irriterende stoffen in de omgeving kunnen eveneens bijdragen aan het voorkomen van bijholteproblemen. Ga bij aanhoudende klachten naar je huisarts voor diagnose en een passende behandeling.

• Bijholtehoofdpijn of sinushoofdpijn
• Oorzaken van bijholtehoofdpijn
• Infectie of allergische reactie
• Bijholtehoofdpijn door een tumor
• Hoofdpijn na een bijholte-operatie
• Symptomen van bijholtehoofdpijn
• Verschijnselen
• Niet verwarren met spanningshoofdpijn of migraine
• Typische bijholtehoofdpijn
• Alarmsymptomen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van bijholtehoofdpijn
• Nasale irrigatie met fysiologische zoutoplossingen
• Inademing van dampen
• Kruidenremedies
• Behandeling met infraroodlichttherapie
• Decongestivum neussprays
• Antibiotica en cortison
• Pijnstillers
• Rust
• Snelle bewegingen vermijden
• Prognose

Bijholtehoofdpijn of sinushoofdpijn

Martijn had al weken een zeurend gevoel rond zijn neus en ogen. "Gewoon wat stress," dacht hij, terwijl hij dagelijks paracetamol slikte om door te kunnen werken. Maar die ochtend voelde het anders – alsof er een baksteen op zijn voorhoofd lag. Zelfs zijn bril dragen deed pijn. Hij stond voor de spiegel en zag hoe zijn ogen rood doorlopen waren, en zijn neus leek wat gezwollen. "Dit is meer dan een gewone hoofdpijn," mompelde hij. Bij de huisarts hoorde hij voor het eerst van sinushoofdpijn, een hardnekkige bijholteontsteking die zijn hele gezicht in de greep had. Martijn wist: tijd om wat beter naar zijn lichaam te luisteren.

Bijholteontsteking of sinusitis gaat gepaard met een vorm van hoofdpijn die kan verschillen van andere soorten hoofdpijn. Dit onderscheid helpt bij de diagnose. Bijholteontsteking is vaak het gevolg van een virusinfectie of bacteriële infectie.

Oorzaken van bijholtehoofdpijn

Infectie of allergische reactie

Een bijholteontsteking wordt vaak veroorzaakt door een bacteriële of virusinfectie. Het kan ook worden veroorzaakt door een allergische reactie zoals hooikoorts. Een bijholteontsteking veroorzaakt zwelling en verhoogde vloeistofproductie. Het gevolg is dat de bijholten verstopt raken. Deze verhoogde ontstekingsvloeistofproductie en de afname van de drainage zorgen ervoor dat het als het ware te vol wordt in de bijholte. Hierdoor kun je druk of pijn voelen: de zogenaamde bijholtehoofdpijn.

Bij de meeste bijholteontstekingen zijn virussen de boosdoeners. Bij een virus zijn de symptomen normaliter minder dan een week aanwezig zijn en worden de klachten niet erger. Bacteriële bijholtontsteking volgt meestal op een virale infectie en heeft vaak een ernstiger verloop. Minder vaak wordt een bijholteontsteking veroorzaakt door een schimmelinfectie, en nog zeldzamer kunnen tumoren de bijholte binnendringen en klachten veroorzaken.

Bijholtehoofdpijn door een tumor

Soms voelt hoofdpijn aan als een vervelende bijzaak, iets wat je kunt wegwuiven met een kop koffie of wat extra slaap. Maar wat als die drukkende pijn rond je ogen, neus of voorhoofd niet verdwijnt? Bijholtehoofdpijn kan in zeldzame gevallen veroorzaakt worden door een tumor in of rondom de sinussen. Het is een serieus scénario dat aandacht vereist, vooral als de klachten steeds terugkomen of erger worden.

Wat gebeurt er bij een tumor in de bijholtes?
Een tumor in de bijholtes, zowel goedaardig als kwaadaardig, kan druk uitoefenen op de omliggende structuren. Dit zorgt voor een intens, drukkend gevoel dat vaak verward wordt met een simpele bijholteontsteking. De tumor kan de normale afvoer van slijm blokkeren, waardoor er een verstopping ontstaat en de pijn toeneemt. In sommige gevallen verspreidt de tumor zich naar omliggende gebieden, zoals de oogkassen of hersenen, wat de klachten verergert.

Hoe herken je het verschil?
Bijholtehoofdpijn door een tumor onderscheidt zich door een paar specifieke signalen:

• Aanhoudende pijn: De hoofdpijn is constant aanwezig en reageert nauwelijks op pijnstillers of neusspoelingen.
• Eenzijdige klachten: Vaak is de pijn gelokaliseerd aan één kant van het gezicht of hoofd.
• Andere symptomen: Neusbloedingen, zwelling rond de ogen, dubbelzien of een verstopte neus die niet weggaat, kunnen wijzen op iets meer dan alleen een ontsteking.
• Gewichtsverlies of vermoeidheid: Deze algemene symptomen kunnen een indicatie zijn van een kwaadaardig proces.

Onderzoek en diagnose: wat kun je verwachten?
Als een tumor wordt vermoed, is verder onderzoek cruciaal. Een arts zal waarschijnlijk beeldvormende technieken zoals een CT-scan of MRI inzetten om een gedetailleerd beeld van je sinussen te krijgen. Bij twijfel kan een biopsie worden uitgevoerd, waarbij een klein stukje weefsel wordt weggenomen voor nader onderzoek.

Hoofdpijn na een bijholte-operatie

Na een bijholte-operatie hoop je eindelijk verlost te zijn van die verstopping en drukkende pijn. Maar dan voel je het: een zeurende, bonkende hoofdpijn die je niet had verwacht. Het lijkt alsof je hoofd protesteert tegen de operatie, terwijl jij juist dacht dat alles achter de rug was. Is dit normaal? En belangrijker: wat kun je eraan doen?

Waarom krijg je hoofdpijn na een bijholte-operatie?
Een bijholte-operatie – zoals een FESS (functionele endoscopische sinusoperatie) – is bedoeld om je luchtwegen te openen en ontstekingen te verlichten. Maar je hoofd heeft net een flinke ingreep achter de rug, en dat kan tijdelijke irritatie of zwelling veroorzaken. De weefsels rondom je sinussen zijn gevoelig en zitten vol zenuwbanen. Wanneer deze worden aangeraakt of verplaatst, kunnen ze reageren met pijn. Het is alsof je lichaam zegt: “Even de tijd, alstublieft.”

Daarnaast kan de hoofdpijn komen door andere factoren:

• Zwelling en druk: Na de operatie kan er wat vocht of bloed in je sinussen achterblijven, wat druk kan geven.
• Genezing: Terwijl je lichaam bezig is met herstel, kunnen de wondjes en littekens zorgen voor een prikkelend gevoel.
• Medicatie: Verdoving of bepaalde pijnstillers kunnen een tijdelijke hoofdpijn veroorzaken als bijwerking.
• Spanning: Laten we eerlijk zijn, zo’n operatie kan stressvol zijn, en stress geeft vaak spanning in je hoofd en nek.

Hoe lang duurt het?
Het goede nieuws is dat deze hoofdpijn meestal tijdelijk is. In de eerste dagen na de operatie is het niet ongebruikelijk om wat pijn te voelen, vooral als je buigt of hoest. Dit komt door de drukveranderingen in je hoofd. Na een week of twee zou de hoofdpijn moeten afnemen, samen met de zwelling.

Blijft de pijn langer aanhouden, of wordt het erger? Dan kan er sprake zijn van een complicatie, zoals een infectie of een opstopping in je bijholtes. Dit is het moment om je arts in te schakelen.

Wat kun je doen om de hoofdpijn te verzachten?

• Pijnstillers met mate: Paracetamol is vaak voldoende. Vermijd zware pijnstillers tenzij je arts ze heeft voorgeschreven.
• Rust en herstel: Neem de tijd om te herstellen. Te snel terug naar je normale routine kan je klachten verergeren.
• Koude compressen: Een koud washandje op je voorhoofd kan helpen bij zwelling en pijn. Zorg wel dat je geen direct ijs op de huid legt.
• Hoofd omhoog: Probeer te slapen met je hoofd iets hoger dan je lichaam. Dit vermindert de druk in je sinussen en kan de pijn verzachten.
• Hydratatie: Blijf voldoende water drinken. Het helpt je lichaam om sneller te herstellen en voorkomt uitdroging, wat hoofdpijn kan verergeren.
• Zoute neusspoelingen: Dit klinkt misschien niet charmant, maar een zoutoplossing helpt je sinussen schoon te houden en irritatie te verminderen.

Wanneer moet je actie ondernemen?
Soms is hoofdpijn na een bijholte-operatie een teken dat er iets niet goed gaat. Als je last hebt van deze symptomen, is het slim om contact op te nemen met je arts:

• Hevige hoofdpijn die niet weggaat met pijnstillers.
• Koorts boven de 38 graden – dit kan wijzen op een infectie.
• Een drukkend gevoel of pijn rond je ogen of wangen.
• Aanhoudende duizeligheid of misselijkheid.

Symptomen van bijholtehoofdpijn

Verschijnselen

Hoofdpijn als gevolg van een bijholteontsteking of sinusitis is een typische klacht. De hoofdpijn verschijnt tussen de ogen en voelt dof aan. De hoofdpijn gaat gepaard met een permanent gevoel van druk, dat toeneemt wanneer je voorover buigt. De pijn is niet alleen beperkt tot het hoofd. Tegelijkertijd kan er pijn optreden in verschillende delen van het gezicht, bijvoorbeeld op de oren of tanden. De pijn straalt uit van de bijholte naar de oren of het tandgebied. Ook tanden kunnen de oorzaak zijn van sinusitis. Beginnend met een ontsteking van de tandwortel, die het kaakbot aanvalt, kunnen ziekteverwekkers van de orale flora in de bijholten terechtkomen en bijholteontsteking veroorzaken. Dus de arts moet de oorzaak van de ziekte vinden en deze behandelen. Zodra de sinusitis verbetert, neemt de hoofdpijn af.

In sommige gevallen is de beschreven hoofdpijn het enige symptoom van een bijholteontsteking. Dit komt vooral voor wanneer er sprake is van chronische sinusitis. Je lijdt dan aan hoofdpijn, wat je niet kunt verklaren.

Niet verwarren met spanningshoofdpijn of migraine

Bijholtehoofdpijn kan ernstig zijn, maar moet niet worden verward met migraine of spanningshoofdpijn. Spanningshoofdpijn verschijnt ook op het voorhoofd, maar neemt af wanneer de persoon tot rust komt. Spanningshoofdpijn kan soms verergeren bij spanningen en stress, een verkeerde (werk)houding of te weinig wisselen van houding, slecht slapen (slaapgebrek) en moeheid.

Migraine, aan de andere kant, veroorzaakt sterke neurologische symptomen en kan gepaard gaan met extreme hoofdpijn. De patiënten zijn zo gevoelig voor licht en geluid dat elke stimulus een pijnaanval kan veroorzaken. Het gezichtsvermogen is vaak ernstig aangetast. Migraine gaat meestal gepaard met misselijkheid en braken. Gewone pijnstillers zijn niet genoeg om de migraineaanval te stoppen die dagen kan duren.

Typische bijholtehoofdpijn

De typische sinusitis- of bijholtehoofdpijn kenmerkt zich door de volgende symptomen:

• Een frontale hoofdpijn (hoofdpijn aan het voorhoofdsgebied) gepaard met pijn in andere delen van het gezicht.
• Het treedt vaak op hetzelfde moment op als het begin van acute rhinosinusitis (ontsteking van het neusslijmvlies en ontsteking van het slijmvlies van de neusbijholten).
• Het verdwijnt bij de behandeling van rhinosinusitis (meestal binnen zeven dagen),
• Bijholtehoofdpijn verergert door bepaalde houdingen (zoals je hoofd naar voren buigen).

Alarmsymptomen

In de meeste gevallen is de hoofdpijn ongemakkelijk maar onschadelijk. Als de hoofdpijn erger wordt en er treedt gevoeligheid voor licht en nekstijfheid op, dan kan dit duiden op meningitis of hersenvliesontsteking. In dat geval moet zo snel mogelijk een spoedartsworden geraadpleegd. Voorzichtigheid is vooral belangrijk bij kinderen. Als er koorts is en de kinderen niet langer hun hoofd op hun borst kunnen leggen, is een snelle ziekenhuisopname vereist.

Onderzoek en diagnose

Het is belangrijk dat de oorzaak van de hoofdpijn wordt vastgesteld. Veel personen die vermoeden dat ze sinushoofdpijn hebben, kunnen in plaats daarvan echter migraine of spanningshoofdpijn hebben. Een huisarts kan de juiste diagnose stellen.

In het geval van hoofdpijn veroorzaakt door bijholteontsteking, spreekt de arts van een sinusitishoofdpijn of bijholtehoofdpijn. Hoofdpijn is een klassiek symptoom van een bijholteontsteking en deze vorm van hoofdpijn kan worden gediagnosticeerd met nasale endoscopie onder plaatselijke verdoving. CT, MRI en laboratoriumdiagnostiek kunnen ook als bewijs dienen. De belangrijkste indicatie is de nasale secretie (snot). Het is verkleurd, meestal geelgroen en vrij taai, wat de afvoer veel moeilijker maakt.

Behandeling van bijholtehoofdpijn

Bestrijding van acute sinusitis of bijholteontsteking is de belangrijkste stap in de behandeling. Als je greep krijgt op sinusitis, zal ook de hoofdpijn afnemen. De volgende maatregelen kunnen helpen:

Nasale irrigatie met fysiologische zoutoplossingen

Nasale irrigatie heeft positieve effecten en zorgt ervoor dat de slijmvliezen slinken. De zoutoplossing kun je zelf maken of kant-en-klaar (als druppels of spray) kopen bij de drogist of apotheek.

Inademing van dampen

Zoutoplossingen, kamille en etherische oliën kunnen verlichting bieden. Inademing van dampen kan ook het neusslijmvlies doen slinken.

Kruidenremedies

Eucalyptus en gentiaanwortel zijn zeer geschikt voor de behandeling van acute sinusitis. Van eucalyptus is bekend dat het een slijmoplossend effect heeft.

Behandeling met infraroodlichttherapie

Behandeling met warmte kan ook nuttig zijn. Studies hebben de positieve effecten van warmtebehandeling anno 2025 nog niet kunnen aantonen, maar bijvoorbeeld warmte van een roodlichtlamp wordt over het algemeen als nuttig beschouwd bij de behandeling van sinusitis.

Decongestivum neussprays

Een decongestivum werkt vaatvernauwend en veroorzaakt daardoor vermindering van de doorbloeding van het slijmvlies. Tijdelijk gebruik van decongestivum neussprays kunnen worden gebruikt bij een bijholteontsteking. Deze sprays mogen in geen geval langer dan zeven dagen worden gebruikt. Er is een risico op gewenning en afhankelijkheid. Als decongestivum neussprays lang worden gebruikt, kunnen de slijmvliezen permanent worden beschadigd.

Antibiotica en cortison

Antibiotica zijn zelden nodig, ook niet bij een bacteriële infectie. Cortison wordt gebruikt voor chronische sinusitis en wordt daar als standaardtherapie beschouwd.

Pijnstillers

Paracetamol kan ook worden gebruikt om bijholtehoofdpijn te behandelen.

Rust

Als de hoofdpijn in de acute fase te ernstig wordt, biedt een rustperiode enige verlichting.

Snelle bewegingen vermijden

Bepaalde houdingen (voorover buigen) verhogen de hoofdpijn en kun je dus beter vermijden.

Prognose

Acute bijholteontsteking duurt meestal minder dan acht weken of treedt niet meer dan drie keer per jaar op, waarbij elke episode niet langer dan 10 dagen duurt. Medicijnen zijn over het algemeen effectief tegen acute sinusitis. Een succesvolle behandeling gaat schade aan de slijmvliezen van de sinussen en het omliggende bot van de schedel tegen.

Chronische of terugkerende sinusitis duurt langer dan acht weken of komt meer dan vier keer per jaar voor, met symptomen die meestal langer dan 20 dagen aanhouden.

Lees verder

• Druk in hoofd: oorzaken van een drukkend gevoel in het hoofd
• Hoofdpijn: soorten, symptomen, oorzaak en behandeling
• Bijholteontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling
• Voorhoofdsholteontsteking: symptomen van een sinusinfectie
• Hoofdpijn aan voorhoofd: oorzaken van pijn aan voorhoofd