Sinushoofdpijn: Druk in sinussen door allergie of infectie

De sinussen zijn met lucht gevulde ruimtes in het voorhoofd, de jukbeenderen en achter de neusbrug. Ze zijn verbonden met de neusholte door kleine kanalen. De sinussen dragen bij aan de sterkte en stabiliteit van de schedel en ze helpen bovendien om lucht te bevochtigen en te filteren. De sinussen zijn bekleed met slijmvliezen die vloeistof afscheiden. Bij een ontsteking, infectie of irritatie van de sinussen zwellen de openingen van de sinussen op, waardoor het slijm zich opbouwt in de sinussen. Door druk in de sinussen ervaart de patiënt hoofdpijn, die bekend staat als sinushoofdpijn (sinus hoofdpijn). Hierbij treden bijkomende symptomen op, zoals een loopneus en vermoeidheid. Diverse huismiddeltjes verhelpen de hoofdpijn aan het sinusgebied. Daarnaast zijn vrij verkrijgbare en op doktersvoorschrift verkrijgbare medicijnen beschikbaar. De prognose is meestal zeer goed, al verschijnen af toe toch complicaties.

• Oorzaken: Druk in sinussen
• Risicofactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van sinushoofdpijn
• Huismiddeltjes
• Medicatie
• Chirurgie
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Oorzaken: Druk in sinussen

Allergieën zoals hooikoorts veroorzaken mogelijk een zwelling van de sinussen die hierdoor verstoppen. Hierdoor hoopt vocht zich op, wat leidt tot een opbouw van sinusdruk. Dit veroorzaakt pijn die aanvoelt als hoofdpijn. De behandeling voor de allergieën verlicht de congestie (verstopte sinussen), maar dit verlicht de hoofdpijn niet. Meestal moet de patiënt de twee aandoeningen afzonderlijk behandelen. Daarnaast leiden (meestal virale) infecties zoals een verkoudheid mogelijk tot sinushoofdpijn. Infecties van de boventanden verspreiden zich soms naar de sinussen wat ook dit type hoofdpijn als gevolg heeft. In zeer zeldzame gevallen resulteert sinushoofdpijn uit goedaardige of kwaadaardige tumoren in de sinussen.

Risicofactoren

Sinushoofdpijn treft mogelijk iedereen, maar is waarschijnlijker in volgende situaties:

• een familiegeschiedenis of voorgeschiedenis van migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn) of hoofdpijn
• een voorgeschiedenis van allergieën, vooral van hooikoorts of astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen)
• hormonale veranderingen geassocieerd met hoofdpijn
• klimmen of vliegen naar grote hoogten
• neuspoliepen (goedaardige gezwellen in neus of sinussen) of zwellingen in de neusholte, neusbotspoor, een neus- of gezichtstumor, een afwijkend neustussenschot of een gespleten gehemelte (schisis)
• vaak duiken

Symptomen

De patiënt voelt een diepe en constante pijn in de jukbeenderen, het voorhoofd of de neusbrug. De pijn verergert bij het plotseling bewegen van het hoofd, het naar voren buigen van het hoofd of het gaan liggen. De pijn van sinushoofdpijn is soms erger in de ochtend als gevolg van een ophoping van slijm gedurende de nacht. Daarnaast presenteert de patiënt zich met andere symptomen zoals:

• een dikke gele, groene of soms heldere afscheiding uit de neus (geel of groen sputum duidt vaak op de aanwezigheid van een infectie)
• een druk voelen rond de ogen, de wangen en het voorhoofd
• een gevoel van volheid in de oren
• een loopneus
• een verminderde reukzin
• een verstopte neus
• een zwelling in het gezicht
• keelpijn
• koorts
• niezen
• pijn in de boventanden
• pijn in het getroffen gebied
• pijn in het lichaam
• postnasale drip (overmatig veel slijm in de achterkant van de keel)
• rillingen
• vermoeidheid

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De arts luistert naar de symptomen van de patiënt en weet op basis van deze informatie en een lichamelijk onderzoek vaak al dat de sinussen verstopt zijn. Soms bestelt hij nog wel een CT-scan of MRI-scan.

Differentiële diagnose
Andere soorten terugkerende hoofdpijn, zoals migraine of spanningshoofdpijn, verwart de arts vaak met sinushoofdpijn. Het is echter belangrijk dat de arts de juiste diagnose plakt op de aandoening omdat de behandeling hierop is aangepast. Verstopte sinussen in combinatie met koorts wijzen meestal op een infectie van de sinussen, waardoor de diagnose waarschijnlijker is.

Behandeling van sinushoofdpijn

Huismiddeltjes

Enkele huismiddeltjes zijn nuttig, zoals meer drinken, een luchtbevochtiger gebruiken of een vrij verkrijgbare neusspray met zout water gebruiken.

Medicatie

De patiënt schrijft medicatie voor die de patiënt gedurende korte tijd mag innemen, zoals antibiotica (bestrijden een bacteriële infectie), antihistaminica (behandelen een allergische reactie) of decongestiva (verminderen de zwelling van de slijmvliezen van de neus). Het overmatig gebruik van decongestiva en pijnstillers veroorzaakt mogelijk hoofdpijn. Decongestiva kunnen verhogen tevens bij een aantal patiënten de bloeddruk, dus bij patiënten met een hoge bloeddruk (hypertensie) zijn deze medicijnen soms afgeraden. Sommige artsen schrijven bovendien inhalatie-nasale decongestiva voor (inname via de neus via een neusspray), maar deze medicijnen mag de patiënt maar maximaal drie dagen gebruiken. Het langdurig gebruik van de neusspray verergert namelijk de symptomen. Sommige patiënten zijn ook gebaat met pijnstillers. Helpen deze pijnstillers niet, dan schrijft de arts corticosteroïden voor die ontsteking in de sinussen verlichten. Als een allergische reactie de opflakkeringen veroorzaakt, is mogelijk een preventieve allergiebehandeling nodig.

Chirurgie

In zeldzame gevallen zet de arts een sinusoperatie in om neuspoliepen te verwijderen of om structurele problemen en aanhoudende ontstekingen aan te pakken.

Prognose

De meeste patiënten herstellen volledig van sinushoofdpijn zonder complicaties op lange termijn. Sommige patiënten krijgen later wel opnieuw episodes van sinushoofdpijn.

Complicaties

Complicaties komen bij sinushoofdpijn zelden tot stand. Sporadisch erodeert een onbehandelde sinusinfectie door de botten en aangrenzende structuren, waaronder de oogkas of hersenen getroffen worden. Gezwollen ogen, oogpijn of tekenen van meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek) of encefalitis (ontsteking van de hersenen) zijn dan mogelijk. Een infectie die zich naar de bloedvaten in het gebied van de sinussen verspreidt, veroorzaakt ontstekingen en bloedstolsels.

Preventie

Een goede handhygiëne vermindert het risico op een verkoudheid of hogere luchtweginfectie. Stoppen met roken is een ander advies. Patiënten met allergieën vermijden tot slot uitlokkende factoren om sinusitis te voorkomen.

Lees verder

• Sinuscongestie: Behandeling van verstopte sinussen
• Chronische sinusitis: Chronische ontsteking van neusbijholte
• Sinusitis (sinusinfectie): Oorzaken, symptomen & behandeling
• Frontale sinusitis: Infectie of ontsteking voorhoofdsholte
• Druk in het hoofd: Oorzaken van drukkend gevoel in schedel