Frontale sinusitis: Infectie of ontsteking voorhoofdsholte

De sinussen zijn een systeem van verbonden holle holtes in het gezicht die lucht en een dunne laag slijm bevatten. Alle sinussen produceren slijm dat de luchtwegen bevochtigt en terecht komt in de neusholtes. Frontale sinusitis is een aandoening waarbij de sinussen die zich net achter de ogen en het voorhoofd bevinden, ontstoken of geïnfecteerd zijn. Dit gebeurt bijvoorbeeld door een afwijkend neustussenschot, een allergie, een bacteriële of virale infectie of neuspoliepen. Door een ontsteking of infectie van de frontale sinussen, kan het slijm niet efficiënt afgevoerd worden, wat de ademhaling bemoeilijkt en een druk rond de ogen en het voorhoofd veroorzaakt. De arts kijkt naar de oorzaak en zet zo nodig medicijnen of andere maatregelen in om de klachten van de sinusinfectie te verminderen. Complicaties komen af en toe wel voor. Een goede handhygiëne is tot slot noodzakelijk voor het voorkomen van de infectie van de voorhoofdsholte.

• Oorzaken van frontale sinusitis
• Afwijkend neustussenschot
• Allergieën (allergische rhinosinusitis)
• Bacteriële infectie
• Neuspoliepen
• Virale infectie
• Risicofactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van ontsteking of infectie van frontale sinussen
• Medicijnen
• Stoom inhaleren
• Prognose van infecties van sinussen
• Complicaties van sinusinfectie
• Preventie van infectie van voorhoofdsholte

Oorzaken van frontale sinusitis

De hoofdoorzaak van frontale sinusitis is een overmatige slijmophoping in de frontale sinus als gevolg van een ontsteking of infectie van de sinus. Diverse aandoeningen veroorzaken deze slijmophoping in de sinussen.

Afwijkend neustussenschot

Het neustussenschot is een dunne wand van weefsel en kraakbeen die de neusholte in tweeën deelt. Een ideaal neustussenschot verdeelt de neusholte in gelijke doorgangen. Bij een sterk afwijkend neustussenschot ontstaan problemen wanneer het regelmatig ademen bemoeilijkt is. Een abnormaal septum (neustussenschot) verhoogt bovendien de frequentie van infecties, zoals frontale sinusitis. Een patiënt met een afwijkend neustussenschot is geholpen met een operatie.

Allergieën (allergische rhinosinusitis)

Wanneer patiënten blootgesteld worden aan bepaalde allergenen (uitlokkende stoffen van een allergische reactie), zoals stof, pollen en huidschilfers van dieren, ontstaat een allergische reactie. Dit kenmerkt zich in onze andere niezen en jeuk, wat leidt tot een tot ontsteking en opeenhoping van slijm. Door deze slijmopbouw zijn de sinussen verstopt waardoor slijm niet goed kan wegvloeien. Allergieën veroorzaken vaak symptomen die sterk lijken op een frontale sinusinfectie. Allergieën vereisen echter een andere behandeling, dus een juiste diagnose is belangrijk. De arts adviseert om het allergeen te vermijden en schrijft voorts corticosteroïd-neussprays en antihistaminica (geneesmiddelen voor de behandeling van allergische reacties) voor.

Bacteriële infectie

Een sinusinfectie die langer dan tien à veertien dagen aanhoudt, duidt vaak op bacteriële sinusitis. Bacteriële sinusinfecties duren langer dan virale infecties. Soms volgt een bacteriële infectie na een virale infectie. Dit gebeurt wanneer het immuunsysteem van een patiënt verzwakt is na het vechten tegen de eerste infectie, en de neusholtes en de voorhoofdsholten kwetsbaarder zijn. Antibiotica bestrijden een bacteriële sinusinfectie.

Neuspoliepen

Neuspoliepen zijn meestal goedaardige zachte en pijnloze gezwelletjes aan de binnenwand van de neus of sinussen. Neuspoliepen zijn in verband gebracht met een ontsteking van de sinussen. Een neuspoliep komt tot uiting na:

• allergieën voor irriterende stoffen voor het milieu of geneesmiddelen
• chronische ademhalingsaandoeningen, zoals astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen)
• terugkerende infecties

Soms blokkeert een poliep de luchtstroom en het slijm dat door de sinussen vloeit, waardoor chirurgie noodzakelijk is.

Virale infectie

Virale infecties zoals een verkoudheid, blokkeren vaak de luchtwegen van de sinussen. Dit verhoogt de hoeveelheid slijm in de frontale sinussen, wat leidt tot pijn en een ontsteking. Virale infecties van de bovenste luchtwegen leiden eveneens tot frontale sinusitis. Virale infecties veroorzaken vaak frontale sinusitis. Rust, het drinken van veel vocht en het gebruik van vrij verkrijgbare neussprays of decongestiva zijn inzetbaar voor het behandelen van virale infecties.

Risicofactoren

Risicofactoren voor acute frontale sinusitis zijn onder andere:

• allergische reacties
• een frequente verkoudheid
• een zwak immuunsysteem
• het roken van tabaksproducten
• schimmelinfecties
• structurele verschillen in de sinusholtes die het drainagevermogen aantasten
• vergrote adenoïden (neusamandelen)

Symptomen

De symptomen van frontale sinusitis zijn variabel en hangen af van de oorzaak. Vermoeidheid, koorts, spierpijn en keelpijn komen vaker voor bij een virale infectie dan een bacteriële infectie. Een patiënt heeft meestal acute virale sinusitis als de symptomen minder dan tien dagen aanwezig zijn en niet verergeren. Een patiënt heeft hoogstwaarschijnlijk bacteriële sinusitis als de symptomen niet verbeteren of verergeren na tien dagen. Als de symptomen langer dan een paar maanden aanhouden, is frontale sinusitis vaak te wijten aan een structureel probleem, zoals een afwijkend septum of neuspoliepen.

De meest voorkomende symptomen van frontale sinusitis zijn onder andere:

• een aanhoudende hoest die ’s nachts verergert
• een aanhoudende neusafscheiding
• een algemeen ziek gevoel (malaise)
• een stinkende adem of zure adem
• een verminderd vermogen om te ruiken (hyposmie)
• een verstopte neus
• gezichtspijn rond de ogen of het voorhoofd
• hoofdpijn een gevoel van ‘zwaarte’ of druk achter de ogen
• keelpijn
• milde of hoge koorts
• spierpijn
• vermoeidheid

Diagnose en onderzoeken

Een arts doorloopt de medische geschiedenis (start, duur en ernst van de symptomen) en noteert de aanwezige symptomen. Vervolgens is een lichamelijk nodig, waarbij hij de voorhoofdsholtes (frontale sinussen) betast op zoek naar pijn en gevoeligheid. Voor acute frontale sinusitis zijn geen verdere testen nodig. Eventueel zet de arts beeldvormende onderzoeken in zoals een CT-scan en MRI-scan. Deze onthullen de mate van sinusitis en tonen mogelijk ook de onderliggende oorzaak van het sinusprobleem. Artsen gebruiken de scans ook de effectiviteit van een behandeling te testen bij chronische sinusitis, of om andere problemen aan de bijholten te diagnosticeren. Als frontale sinusitis vaak voorkomt, voert de arts een nasale endoscopie (neusendoscopie) in. De arts gebruikt hierbij een dunne buis met een lichtbron en een beeldbron om foto's van de binnenkant van de sinussen te maken. De arts bekijkt deze afbeeldingen vervolgens op een computerscherm en een stelt dan een passende behandeling op. Verder voert de arts mogelijk een allergietest uit wanneer tekenen van een allergische reactie aanwezig zijn. Tot slot is een bloedonderzoek nodig om andere oorzaken van sinusitis uit te sluiten.

Behandeling van ontsteking of infectie van frontale sinussen

Medicijnen

Sommige patiënten gebruiken medicijnen die de slijmvliezen uitdrogen en doen krimpen, zoals decongestiva en neussprays die fenylefrine of oxymetazoline bevatten. De patiënt mag deze medicijnen enkel gebruiken zoals voorgeschreven, namelijk voor korte periodes. Ze veroorzaken ongemak en complicaties bij langdurig gebruik. Daarnaast interageren ze mogelijk met voorgeschreven medicijnen en veroorzaken ze soms bijwerkingen zoals een hoge bloeddruk. Advies van een arts is dan ook nuttig, zeker wanneer de klachten aanhouden.

Stoom inhaleren

Regelmatig stoom inhaleren is een snelle en gemakkelijke oplossing om de sinusproblemen te verlichten. De patiënt kookt een pot met water. Wanneer het water heet is, brengt hij een handdoek aan over het hoofd en inhaleert hij de stoom goed via de neus. Door de vochtige en warme lucht komt het slijm gemakkelijker los.

Prognose van infecties van sinussen

Veel infecties van de voorhoofdsholte verdwijnen binnen één à twee weken.

Complicaties van sinusinfectie

Wanneer de symptomen langer dan twaalf weken duren, is sprake van chronische frontale sinusitis. Meestal ligt een aanhoudende ontsteking (en geen infectie) aan de basis van deze chronische aandoening. Medisch advies is nodig om de oorzaak van langdurige frontale sinusitis te bepalen, want in de sinusholtes ontwikkelen zich mogelijk tumoren en kankers. Bacteriële sinusinfecties die verergeren in plaats van te verbeteren, vereisen ook medisch advies. Symptomen hiervan zijn een verhoogde afscheiding, pijn en koorts. Als een patiënt geen behandeling krijgt, verspreidt een bacteriële infectie die frontale sinusitis veroorzaakt zich mogelijk naar andere organen van het hoofd en de nek, inclusief de hersenen. Hierdoor ontstaan soms levensbedreigende diepe weefselinfecties.

Onmiddellijke medische hulp is nodig wanneer één of meer van volgende klachten verschijnen:

• concentratieproblemen
• ernstige, aanhoudende hoofdpijn
• hoge koorts
• nekpijn of een stijve nek
• plotselinge problemen met het gezichtsvermogen
• verwardheid
• zwelling of roodheid van het gezicht, het oog of de oogleden

Preventie van infectie van voorhoofdsholte

Een goede persoonlijke hygiëne is essentieel voor het verminderen van het risico op sinusinfecties. Een goede handhygiëne is nodig en dan vooral na het gebruik van de badkamer, bij de verzorging van kinderen, tijdens het koken en voor en na het eten. Verder vermijden patiënten veel voorkomende allergenen, zoals tabaksproducten, rook, vervuiling en stof, omdat deze mogelijk ademhalingsreacties veroorzaken. Het handhaven van een gezonde levensstijl met regelmatige lichaamsbeweging en een gezonde en evenwichtige voeding houdt het immuunsysteem sterk en vermindert van het risico op infecties van de sinussen.

Lees verder

• Chronische sinusitis: Chronische ontsteking van neusbijholte
• Sinusitis (sinusinfectie): Oorzaken, symptomen & behandeling
• Sinuscongestie: Behandeling van verstopte sinussen
• Pansinusitis: Ontsteking van alle sinussen met gezichtspijn
• Sinushoofdpijn: Druk in sinussen door allergie of infectie