Frontale sinusitis: Infectie of ontsteking voorhoofdsholte

De sinussen zijn een systeem van verbonden holle holtes in het gezicht die lucht en een dunne laag slijm bevatten. Alle sinussen produceren slijm dat de luchtwegen bevochtigt en in de neusholtes terechtkomt. Frontale sinusitis is een aandoening waarbij de sinussen, die zich net achter de ogen en het voorhoofd bevinden, ontstoken of geïnfecteerd zijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door een afwijkend neustussenschot, een allergie, een bacteriële of virale infectie, of neuspoliepen. Door een ontsteking of infectie van de frontale sinussen kan het slijm niet efficiënt afgevoerd worden, wat de ademhaling bemoeilijkt en een druk rond de ogen en het voorhoofd veroorzaakt. De arts onderzoekt de oorzaak en kan zo nodig medicijnen of andere maatregelen inzetten om de klachten van de sinusinfectie te verminderen. Complicaties komen af en toe voor. Een goede handhygiëne is tot slot noodzakelijk voor het voorkomen van een infectie van de voorhoofdsholte.

• Oorzaken van frontale sinusitis
• Afwijkend neustussenschot
• Allergieën (allergische rhinosinusitis)
• Bacteriële infectie
• Neuspoliepen
• Virale infectie
• Risicofactoren
• Symptomen
• Wanneer moet u een arts raadplegen?
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van frontale sinusitis
• Medicamenteuze behandelingen
• Chirurgische behandelingen
• Leefstijlaanpassingen
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Oorzaken van frontale sinusitis

De hoofdoorzaak van frontale sinusitis is een overmatige slijmophoping in de frontale sinus als gevolg van een ontsteking of infectie van de sinus. Diverse aandoeningen veroorzaken deze slijmophoping in de sinussen.

Afwijkend neustussenschot

Het neustussenschot is een dunne wand van weefsel en kraakbeen die de neusholte in tweeën deelt. Een ideaal neustussenschot verdeelt de neusholte in gelijke doorgangen. Bij een sterk afwijkend neustussenschot ontstaan problemen wanneer het regelmatig ademen bemoeilijkt is. Een abnormaal septum (neustussenschot) verhoogt bovendien de frequentie van infecties, zoals frontale sinusitis. Een patiënt met een afwijkend neustussenschot kan geholpen worden met een operatie.

Allergieën (allergische rhinosinusitis)

Wanneer patiënten blootgesteld worden aan bepaalde allergenen (uitlokkende stoffen van een allergische reactie), zoals stof, pollen en huidschilfers van dieren, ontstaat een allergische reactie. Dit kenmerkt zich door niezen en jeuk, wat leidt tot ontsteking en opeenhoping van slijm. Door deze slijmopbouw zijn de sinussen verstopt, waardoor slijm niet goed kan wegvloeien. Allergieën veroorzaken vaak symptomen die sterk lijken op een frontale sinusinfectie. Allergieën vereisen echter een andere behandeling, dus een juiste diagnose is belangrijk. De arts adviseert om het allergeen te vermijden en schrijft mogelijk corticosteroïd-neussprays en antihistaminica (geneesmiddelen voor de behandeling van allergische reacties) voor.

Bacteriële infectie

Een sinusinfectie die langer dan tien à veertien dagen aanhoudt, duidt vaak op bacteriële sinusitis. Bacteriële sinusinfecties duren langer dan virale infecties. Soms volgt een bacteriële infectie na een virale infectie, vooral wanneer het immuunsysteem van een patiënt verzwakt is na het vechten tegen de eerste infectie. Dit maakt de neusholtes en de voorhoofdsholten kwetsbaarder. Antibiotica bestrijden een bacteriële sinusinfectie.

Neuspoliepen

Neuspoliepen zijn meestal goedaardige, zachte en pijnloze gezwelletjes aan de binnenwand van de neus of sinussen. Neuspoliepen zijn in verband gebracht met een ontsteking van de sinussen. Een neuspoliep kan ontstaan door:

• allergieën voor irriterende stoffen in het milieu of geneesmiddelen
• chronische ademhalingsaandoeningen, zoals astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen)
• terugkerende infecties

Soms blokkeert een poliep de luchtstroom en het slijm dat door de sinussen vloeit, waardoor chirurgie noodzakelijk is.

Virale infectie

Virale infecties zoals een verkoudheid blokkeren vaak de luchtwegen van de sinussen. Dit verhoogt de hoeveelheid slijm in de frontale sinussen, wat leidt tot pijn en een ontsteking. Virale infecties van de bovenste luchtwegen leiden eveneens tot frontale sinusitis. Virale infecties veroorzaken vaak frontale sinusitis. Rust, het drinken van veel vocht en het gebruik van vrij verkrijgbare neussprays of decongestiva zijn inzetbaar voor het behandelen van virale infecties.

Risicofactoren

Risicofactoren voor acute frontale sinusitis zijn onder andere:

• allergische reacties
• frequente verkoudheden
• een zwak immuunsysteem
• roken van tabaksproducten
• schimmelinfecties
• structurele verschillen in de sinusholtes die het drainagevermogen aantasten
• vergrote adenoïden (neusamandelen)

Symptomen

De symptomen van frontale sinusitis zijn variabel en hangen af van de oorzaak. Vermoeidheid, koorts, spierpijn en keelpijn komen vaker voor bij een virale infectie dan bij een bacteriële infectie. Een patiënt heeft meestal acute virale sinusitis als de symptomen minder dan tien dagen aanwezig zijn en niet verergeren. Als de symptomen niet verbeteren of verergeren na tien dagen, is de kans groot dat het om bacteriële sinusitis gaat. Wanneer de symptomen langer dan enkele maanden aanhouden, is frontale sinusitis vaak te wijten aan een structureel probleem, zoals een afwijkend septum of neuspoliepen.

De meest voorkomende symptomen van frontale sinusitis zijn onder andere:

• een aanhoudende hoest die ’s nachts verergert
• een aanhoudende neusafscheiding
• een algemeen ziek gevoel (malaise)
• een stinkende adem of zure adem
• een verminderd vermogen om te ruiken (hyposmie)
• een verstopte neus
• gezichtspijn rond de ogen of het voorhoofd
• hoofdpijn
• een gevoel van ‘zwaarte’ of druk achter de ogen
• keelpijn
• milde of hoge koorts
• spierpijn
• vermoeidheid

Wanneer moet u een arts raadplegen?

Als de symptomen van frontale sinusitis niet verbeteren binnen een paar weken of als ze verergeren, is het raadzaam om een arts te raadplegen. Dit geldt ook als er sprake is van ernstige symptomen zoals hoge koorts, dubbelzien, ernstige gezichts- of hoofdpijn, of als er een geschiedenis is van herhaaldelijke sinusinfecties.

Diagnose en onderzoeken

Een arts doorloopt de medische geschiedenis (start, duur en ernst van de symptomen) en noteert de aanwezige symptomen. Vervolgens is een lichamelijk onderzoek nodig, waarbij hij de voorhoofdsholtes (frontale sinussen) betast op zoek naar pijn en gevoeligheid. Voor acute frontale sinusitis zijn geen verdere testen nodig. Eventueel kan de arts beeldvormende onderzoeken inzetten, zoals een CT-scan en MRI-scan. Deze onthullen de mate van sinusitis en tonen mogelijk ook de onderliggende oorzaak van het sinusprobleem. Artsen gebruiken de scans ook om de effectiviteit van een behandeling te testen bij chronische sinusitis, of om andere problemen aan de bijholten te diagnosticeren. Als frontale sinusitis vaak voorkomt, voert de arts een nasale endoscopie (neusendoscopie) uit. Bij endoscopie wordt een dunne flexibele buis met een camera in de neus geplaatst. Dit helpt om het neustussenschot en de sinussen beter te beoordelen.

Een arts kan daarnaast een bloedonderzoek aanvragen om infecties te diagnosticeren en te bepalen welke soorten bacteriën betrokken zijn. Bij chronische frontale sinusitis kan een allergietest ook nuttig zijn. Deze test kan blootstelling aan allergieën aantonen die tot sinusproblemen leiden.

Behandeling van frontale sinusitis

Behandelingen variëren afhankelijk van de ernst van de frontale sinusitis en de onderliggende oorzaak. Er zijn verschillende opties beschikbaar:

Medicamenteuze behandelingen

• Corticosteroïden-neussprays verminderen ontstekingen en verlichten symptomen. Ze zijn nuttig voor allergische rhinosinusitis en chronische sinusitis. Corticosteroïden zijn vaak de eerste stap in de behandeling van sinusitis bij allergieën.
• Decongestiva verlichten de symptomen door de bloedvaten in de neusholtes te vernauwen, waardoor de zwelling vermindert en de ademhaling vergemakkelijkt wordt.
• Antibiotica zijn alleen nodig bij bacteriële infecties. Ze worden meestal alleen voorgeschreven wanneer de symptomen langer dan tien à veertien dagen aanhouden of wanneer de symptomen verergeren. Antibiotica zijn niet effectief tegen virale infecties.
• Pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol kunnen helpen bij het verminderen van de pijn en koorts geassocieerd met frontale sinusitis.
• Neussprays met zoutoplossing helpen bij het verlichten van de symptomen door het slijm te verdunnen en te helpen bij het afvoeren van slijm uit de sinussen.

Chirurgische behandelingen

Als medicijnen niet effectief zijn, kan een arts chirurgische ingrepen overwegen om blokkades in de sinussen te verhelpen. Chirurgie kan helpen bij het verwijderen van poliepen, het corrigeren van een afwijkend neustussenschot of het verbeteren van de afvoer van de sinussen. Procedures zoals sinusdebridement (verwijdering van beschadigd weefsel) kunnen ook worden uitgevoerd.

Leefstijlaanpassingen

In aanvulling op medicatie kunnen leefstijlaanpassingen helpen om symptomen te verminderen:

• Inhalatie van stoom kan de luchtwegen openen en het slijm losmaken.
• Het vermijden van irriterende stoffen zoals tabaksrook en luchtverontreiniging vermindert de kans op sinusproblemen.
• Het gebruik van een luchtbevochtiger kan de lucht in uw huis bevochtigen, wat kan helpen om de slijmvliezen te hydrateren en de symptomen te verlichten.
• Veel vocht drinken helpt het slijm in de sinussen dunner te maken, wat het afvoeren vergemakkelijkt.
• Een gezond dieet en voldoende slaap versterken het immuunsysteem en helpen het lichaam beter tegen infecties te beschermen.

Prognose

Frontale sinusitis heeft meestal een goede prognose, vooral als de aandoening tijdig wordt gediagnosticeerd en behandeld. Acute frontale sinusitis, die vaak wordt veroorzaakt door virale infecties of bacteriële infecties, kan doorgaans binnen enkele weken verbeteren met de juiste behandeling, zoals antibiotica voor bacteriële infecties of symptomatische behandeling voor virale infecties.

Chronische frontale sinusitis, waarbij de symptomen langer dan twaalf weken aanhouden, kan een langduriger behandeltraject vereisen. Behandeling kan bestaan uit medicatie, zoals corticosteroïden en andere ontstekingsremmers, en mogelijk chirurgische ingrepen als conservatieve behandelingen niet effectief zijn. Met een adequate en doorlopende behandeling kan de meeste patiënten verlichting van symptomen ervaren en een aanzienlijke verbetering in hun levenskwaliteit zien.

Voor patiënten met allergieën of structurele problemen zoals een afwijkend neustussenschot of neuspoliepen, kan de prognose variëren afhankelijk van de mate waarin deze onderliggende problemen worden beheerd of gecorrigeerd.

Complicaties

Hoewel frontale sinusitis meestal goed behandelbaar is, kunnen er ernstige complicaties optreden als de aandoening niet adequaat wordt behandeld:

• Infecties van omliggende structuren: De infectie kan zich verspreiden naar nabijgelegen structuren, zoals de ogen (orbita), het hersenvlies (meningitis), of de hersenen zelf (hersenvliesontsteking of cerebrale abces). Deze complicaties kunnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken en vereisen onmiddellijke medische aandacht.
• Visuele problemen: Een ernstige complicatie is de ontwikkeling van een ooginfectie of een abces achter de ogen, wat kan leiden tot gezichtsverlies of andere ernstige visuele problemen.
• Chronische sinusitis: Onbehandelde acute sinusitis kan overgaan in een chronische vorm, waarbij de ontsteking langdurig aanhoudt en symptomen moeilijker te beheersen zijn.
• Ontwikkeling van poliepen: Herhaalde ontstekingen kunnen leiden tot de vorming van neuspoliepen, die verdere obstructie en symptomen kunnen veroorzaken.
• Sinus trombose: Zeldzaam, maar mogelijk, is de vorming van een bloedstolsel in de sinussinus, wat kan leiden tot ernstige complicaties zoals een herseninfarct.
• Uitbreiding van de infectie: In zeldzame gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar andere delen van het lichaam, wat ernstige systemische infecties kan veroorzaken.

Als er symptomen zijn die wijzen op een mogelijke complicatie, zoals plotselinge visuele veranderingen, ernstige hoofdpijn, koorts, of neurologische symptomen, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp in te schakelen.

Preventie

Hoewel het niet altijd mogelijk is om frontale sinusitis te voorkomen, kunnen de volgende maatregelen helpen om de kans op deze aandoening te verkleinen:

• Goede handhygiëne om de verspreiding van virussen en bacteriën te verminderen.
• Het vermijden van blootstelling aan allergenen en irriterende stoffen.
• Het regelmatig reinigen van de neusholtes met een zoutoplossing om overtollig slijm te verwijderen.
• Zorg voor een goede hydratatie om de slijmvliezen in de neus en sinussen gezond te houden.
• Regelmatig medisch advies inwinnen bij chronische sinusproblemen en symptomen van sinusitis tijdig laten onderzoeken.

Lees verder

• Chronische sinusitis: Chronische ontsteking van neusbijholte
• Sinusitis (sinusinfectie): Oorzaken, symptomen & behandeling
• Sinuscongestie: Behandeling van verstopte sinussen
• Pansinusitis: Ontsteking van alle sinussen met gezichtspijn
• Sinushoofdpijn: Druk in sinussen door allergie of infectie