Druk in het hoofd: Oorzaken van drukkend gevoel in schedel

Druk in het hoofd is een symptoom dat vaak te wijten is aan diverse vormen van hoofdpijn of een sinusitis. Ook ernstigere oorzaken zijn bekend voor een drukkend gevoel in de schedel, zoals een hersenvliesontsteking of een hersentumor. Veel oorzaken van een beklemmend gevoel in het hoofd verdwijnen spontaan of met zelfzorgremedies en vrij verkrijgbare medicijnen. Af en toe is echter een behandeling met medicijnen nodig die de arts voorschrijft, of zijn meer invasieve behandelingen vereist om het onderliggend probleem van de hoofddruk te verlichten. In een aantal omstandigheden is advies van een arts noodzakelijk, zoals plotselinge, ernstige hoofdpijn, nekstijfheid en een onduidelijke spraak.

• Aneurysma (uitstulping van de wand van een hersenslagader)
• Hersenschudding en druk in schedel
• Hersentumor
• Meningitis (hersenvliesontsteking) en hoofddruk
• Migraine en beklemmend gevoel in hoofd
• Oorproblemen
• Sinusinfectie en sinushoofdpijn
• Spanningshoofdpijn
• Andere oorzaken van drukkend gevoel in schedel
• Alarmsymptomen

Aneurysma (uitstulping van de wand van een hersenslagader)

Oorzaken

Een uitstulping in een bloedvat (aneurysma) resulteert uit een zwakke bloedvatwand. Het gebied dat uitstulpt, vult zich vervolgens met bloed.

Symptomen

Wanneer een hersenaneurysma drukt tegen zenuwen en hersenweefsel, ontstaan volgende mogelijke tekenen:

• een doof gevoel
• pijn boven en achter het oog
• pupilverwijding (mydriasis)
• veranderingen in het gezichtsvermogen
• verlamming aan één kant van het gezicht
• zwakte

Onbehandeld ontstaat een gescheurd aneurysma, waardoor het omliggende weefsel met bloed wordt gevuld. Dit veroorzaakt:

• bewustzijnsverlies
• dubbelzien
• een beroerte
• een overgevoeligheid voor licht
• een stijve nek
• misselijkheid en/of braken
• plotselinge, ernstige hoofdpijn
• toevallen

Behandeling

Een onmiddellijke behandeling is nodig bij een gescheurd hersenaneurysma. Een operatie is vaak nodig.

Hersenschudding en druk in schedel

Oorzaken

Een hersenschudding is een mild hoofdletsel dat optreedt wanneer de hersenen in de schedel schudden, stuiteren of draaien. Dit leidt tot schade aan de hersencellen. Een hersenschudding komt tot stand door bijvoorbeeld een whiplash (nekpijn door slingerbeweging van het hoofd), een valpartij, een auto-ongeluk of een sportblessure.

Symptomen

Een hersenschudding of hoofdtrauma gaat geassocieerd met onder andere verwardheid, misselijkheid en duizeligheid.

Behandeling

Rust en observatie (soms in het ziekenhuis) zijn nodig na een hersenschudding.

Hersentumor

Oorzaken

De oorzaak van de meeste hersentumor is niet bekend anno januari 2020. Radiotherapie en genetische factoren zijn enkele mogelijke risicofactoren.

Symptomen

Een hersentumor verhoogt de druk in de schedel en gaat gepaard met:

• duizeligheid of een verlies van evenwicht
• een coma
• hoofdpijn
• misselijkheid en/of braken
• persoonlijkheidsveranderingen of gedragsveranderingen
• toevallen
• vermoeidheid
• wazig zien

Behandeling

De arts verwijdert de hersentumor via een operatie. Soms is het echter niet mogelijk om de hele tumor te verwijderen vanwege de locatie, maar dan verwijdert de arts zoveel mogelijk tumorweefsel. Na de operatie is vaak radiotherapie en/of chemotherapie nodig.

Meningitis (hersenvliesontsteking) en hoofddruk

Oorzaken

Meningitis is een zeldzame aandoening waarbij een ontsteking van de hersenvliezen (membranen) rond de hersenen en het ruggenmerg tot stand komt. Meestal resulteert dit uit:

• een bacteriële infectie
• een infectie met Naegleria fowleri amoeba
• een parasitaire infectie
• een schimmelinfectie
• een virale infectie
• enkele hoofdwonden
• het gebruik van bepaalde medicijnen
• lupus
• sommige vormen van kanker

Symptomen

Volgende tekenen komen mogelijk tot uiting:

• (ernstige) hoofdpijn
• een overgevoeligheid voor licht
• een stijve nek
• een verlies van eetlust
• koorts
• misselijkheid en/of braken
• toevallen
• stemmingswisselingen
• vermoeidheid
• verwardheid

Behandeling

De patiënt krijgt in het ziekenhuis intraveneus (via een ader) antibiotica toegediend om de bacteriën uit te roeien die leiden tot bacteriële meningitis. De arts zet vaak ook corticosteroïden in in combinatie met antibiotica om bacteriële meningitis te behandelen. Bij virale meningitis zet de arts antivirale medicijnen in, al zijn deze niet altijd effectief.

Migraine en beklemmend gevoel in hoofd

Oorzaken

Migraine is een neurologische aandoening met een onbekende oorzaak (januari 2020). Tal van risicofactoren zijn wel bekend voor migraine zoals genetische factoren, bepaalde weersomstandigheden en voedingsmiddelen. Migraine komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Symptomen

Patiënten met migraine ervaren intense, kloppende pijn aan de zijkanten van het hoofd. Meestal is sprake van eenzijdige hoofdpijn, al zijn af en toe beide kanten getroffen.

Ook volgende symptomen komen mogelijk tot stand:

• een overgevoeligheid voor geluid (fonofobie)
• een overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• misselijkheid en/of braken
• problemen met het gezichtsvermogen, zoals wazig zien, een gedeeltelijk verlies van het gezichtsvermogen of het verschijnen van flitsende lichten
• vermoeidheid

Behandelingen

Medicatie
Niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (NSAID's) zijn inzetbaar bij milde tot matige migraine. Enkele voorbeelden van deze vrij verkrijgbare medicijnen zijn aspirine en ibuprofen. Triptanen behandelen matige tot ernstige migraine.

Cognitieve gedragstherapie
Aanhoudende hoofdpijnklachten leiden tot stress, angst en/of een depressie, wat de hoofdpijn verergert. Cognitieve gedragstherapie is een vorm van psychotherapie die patiënten strategieën aanleert om de pijn-stresscyclus te onderbreken en hoofdpijngerelateerde psychische stress te verminderen.

Risicofactoren vermijden
Tot slot vermijdt of beperkt de patiënt mogelijke risicofactoren voor migraine.

Oorproblemen

Oorzaken

Diverse oorproblemen liggen aan de basis van een drukkend gevoel in het hoofd zoals:

• een barotrauma van het oor (snelle drukverandering in het oor)
• een gescheurd trommelvlies
• een oorprop (een verstopt oor door een ophoping van oorsmeer)
• een zwemmersoor
• labyrintitis (ontsteking van een deel van het binnenoor)
• oorinfecties

Symptomen

De symptomen die meestal gepaard gaan met oorproblemen komen voor aan één oor of beide oren en bestaan mogelijk uit:

• duizeligheid
• een oorafscheiding
• een saaie, pijnlijke druk op de zijkant van het hoofd, het gezicht of de kaak
• gehoorproblemen
• kaakpijn
• oorpijn
• oorsuizen
• pijn bij de slapen van het hoofd
• problemen met het gezichtsvermogen

Sinusinfectie en sinushoofdpijn

Oorzaken

Seizoensgebonden allergieën en hogere luchtweginfecties leiden af en toe tot ontstekingen in de neusholtes en sinussen (sinusitis), wat dan mogelijk resulteert in sinushoofdpijn.

Symptomen

Sinushoofdpijn veroorzaakt een gevoel van constante druk aan de voorkant van het hoofd. Dit gevoel is soms ook merkbaar in de neus, de oren en de jukbeenderen.

Behandeling

De arts schrijft antibiotica voor wanneer sprake is van bacteriële sinusitis. NSAID’s verlichten de klachten van sinushoofdpijn. Bij aanhoudende symptomen is cognitieve gedragstherapie ook inzetbaar.

Spanningshoofdpijn

Oorzaken

Wetenschappers weten anno januari 2020 niet precies wat spanningshoofdpijn veroorzaakt. Deze hoofdpijn kan echter optreden als gevolg van:

• angst of een depressie
• een slechte houding
• frequente episodische spanningshoofdpijn: komt gemiddeld twee tot veertien keer per maand voor.
• spierspanning
• stress

Symptomen

Ongeveer 75% van de algemene bevolking ervaart spanningshoofdpijn. Spanningshoofdpijn leidt tot een gevoel van een strakke band of anders ervaren patiënten een knijpende bankschroef in het hoofd.

Behandeling

Spierspanning voorkomen, een goede slaaphouding aannemen, voldoende slapen en stress vermijden zijn enkele belangrijke adviezen voor patiënten met spanningshoofdpijn. Ontspanningstechnieken zoals een middenrifademhaling, geleide beeldspraak, mindfulness en meditatie verminderen stress en angst waardoor de bijbehorende hoofddruk en pijn verminderen. Niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (NSAID's) verminderen de druk in het hoofd veroorzaakt door spanningshoofdpijn. Chronische spanningshoofdpijn is mogelijk ook te verlichten met cognitieve gedragstherapie.

Andere oorzaken van drukkend gevoel in schedel

Schedel- of hoofddruk is soms ook te wijten aan:

• een beroerte en een miniberoerte (TIA)
• een hoge bloeddruk
• encefalitis (hersenontsteking)
• spierspanning in het hoofd of de nek
• tandinfecties en andere tandproblemen
• uitdroging of honger
• vermoeidheid en aandoeningen of medicijnen die vermoeidheid veroorzaken

Alarmsymptomen

Patiënten moeten in volgende gevallen een arts raadplegen

• bewustzijnsverlies
• constante hoofdpijn die zich altijd op dezelfde locatie bevindt
• een onduidelijke spraak
• hoofdpijn die langer dan een paar uur aanhoudt
• hoofdpijn die verergert bij het veranderen van lichaamshoudingen
• koorts
• misselijkheid en/of braken
• moeite met lopen
• nachtelijk zweten
• nekstijfheid
• oogpijn
• oorpijn
• plotselinge, ernstige hoofdpijn
• toevallen
• veertien keer of meer hoofdpijn per maand
• veranderingen in het gezichtsvermogen
• zwakte aan één kant van het lichaam

Lees verder

• Eenzijdige hoofdpijn: Oorzaken van hoofdpijn aan één zijde
• Chronische hoofdpijn: Oorzaken van chronische hoofdpijn
• Hoofdpijn aan achterkant hoofd: Pijn aan achterzijde hoofd
• Hersentumor: Soorten, typen, symptomen en behandeling
• Hersenschudding: Mild hersenletsel door stoot tegen schedel