Fotopsie: Lichtflitsen zien met de ogen door (oog)ziekte

Fotopsie: Lichtflitsen zien met de ogen door (oog)ziekte Voor het zien van de wereld om ons heen zijn de ogen onontbeerlijk. Veel aandoeningen resulteren echter in oogproblemen waardoor vaak een verlies van het gezichtsvermogen ontstaat. Bij een aantal (oog)ziekten of door enkele omgevingsfactoren krijgt een patiënt te maken met fotopsie, de medische term voor het zien van lichtflitsen. Deze presenteren zich als lichtflitsen in de hoek van het oog, lichtflitsen in het perifere gezichtsvermogen (zijkant) of zelfs als lichtflitsen in beide ogen. Soms zijn deze onschadelijk maar in bepaalde omstandigheden is het verstandig een (oog)arts te raadplegen voor verder onderzoek naar de oorzaak hiervan.

Onschadelijke lichtflitsen

Soms komen lichtflitsen voor die niet duiden op een medische aandoening of een oogprobleem. Dit gebeurt door bijvoorbeeld in de ogen te wrijven of een lichte druk uit te oefenen op het oog.

Lichtflitsen versus drijvers

Drijvers (floaters) zijn een algemene term voor het zien van vlekken, draden of spinnewebachtige beelden die soms drijven over de zichtlijn. Flitsen zijn als het ware 'lichtstrengen' die over het gezichtsveld flikkeren. Als drijvers aanwezig zijn, versterken ze wel de lichtflitsen. Beiden zijn veelal ongevaarlijk maar soms wijzen de symptomen wel op een mogelijk ernstige oogaandoening, en dan vooral wanneer het zien van lichtflitsen vaker optreedt.

Oorzaken: Door (oog)ziekte of omgevingsfactoren

Fotopsie is in principe een goedaardig symptoom maar soms wijst dit wel op bepaalde oogaandoeningen of andere gezondheidsproblemen die dringend medische hulp vereisen. Vaak presenteren ouderen zich met het zien van lichtflitsen. Oorzaken van lichtflitsen in het oog zijn gerelateerd aan bepaalde oogziekten, gewone aandoeningen en omgevingsfactoren.

Aandoeningen

Bij volgende aandoeningen komt fotopsie mogelijk tot stand:

Oogziekten

Achterste glasvochtloslating
Ouderen en vooral zij die last hebben van bijziendheid (myopie), krijgen vaak te maken met een achterste glasvochtloslating. Hierbij krimpt het glasachtig lichaam, wat normaal via verschillende structuren in contact staat met het netvlies. Hierdoor komt het glasachtig lichaam geheel of gedeeltelijk los van het achterste glasvocht tegenover het netvlies. De patiënt krijgt hierdoor last van lichtflitsen aan de zijkant van het getroffen oog, en tevens ervaart hij donkere vlekken en floaters in het gezichtsveld. Een operatie is soms nodig bij deze oogziekte om de situatie te herstellen. De prognose is voor patiënten meestal goed wanneer de loslating spontaan gebeurt, maar wanneer ook andere oogproblemen optreden, zijn de vooruitzichten variabel.

Netvliesscheuring of netvliesloslating
Ook bij een netvliesscheuring of een netvliesloslating (ablatio retinae) komt het zien van lichtflitsen voor. Netvliesscheuren zijn vaak te wijten aan een oogletsel, een oogoperatie of diabetes mellitus. Floaters, vlekken of schaduwen zien komen naast fotopsie ook voor bij en netvliesscheur. Soms laat het netvlies volledig los van de bloedvaten waardoor het netvlies geen zuurstof en voeding meer aangeleverd krijgt. Een laseroperatie, cryopexie (netvlies vasthechten via bevriezing), pneumatische retinopexie (lucht- of gasbel injecteren in glasvocht) en/of vitrectomie (glasvochtoperatie) zijn de behandelingsmogelijkheden voor een netvliesloslating. Bij een snelle behandeling zijn de visuele vooruitzichten veelal gunstig.

Andere oogaandoeningen
Enkele andere oogziekten veroorzaken het zien van lichtflitsen in het oog:

Omgevingsfactoren

Bij de veroudering van het oog komen meer oogaandoeningen voor en wijzigen de oogstructuren, waardoor ook lichtflitsen voorkomen. Het gebruik van bepaalde medicijnen zoals anticholinergica (medicatie die spierbewegingen remt) zoals digoxine, quetiapine en paclitaxel, resulteert eveneens in fotopsie.

Symptomen

Wanneer het glasachtig vocht in het oog tegen het netvlies komt of hieraan trekt, krijgt een patiënt te maken met fotopsie. Snelle oogbewegingen komen eveneens bij een aantal patiënten tot stand wanneer ze lijden aan fotopsie. Ouderen hebben vaak als gevolg van diabetes (suikerziekte) of een andere bestaande ziekte last van terugkerende flitsen. Volgende symptomen vereisen een professioneel oogheelkundig onderzoek.
  • een nieuwe, grote floater zien of een 'gordijn' van floaters zien die plotseling verschijnen
  • een verlies van het perifere gezichtsvermogen (zijzicht) of een schaduw of gordijn dat over het gezichtsveld getrokken wordt
  • plotselinge, aanhoudende lichtflitsen

Diagnose en onderzoeken van ogen

Het is belangrijk dat de patiënt bij het zien van lichtflitsen een oogarts opzoekt, buiten dan wanneer de patiënt zelf in de ogen wrijft, want dit is onschuldig. De oogarts plaatst speciale oogdruppels in het oog die de pupil verwijden (mydriatica), waardoor hij een betere kijk heeft op het netvlies en de glasvochtvloeistof. Afhankelijk van het beeld dat hij te zien krijgt, voert hij nog bijkomende oogonderzoeken uit.

Behandeling fotopsie

De arts of oogarts bekijkt wat de oogarts is van de lichtflitsen en pakt dit dan aan. Zijn medicijnen bijvoorbeeld de oorzaak van fotopsie, dan wijzigt de arts de medicatie of mindert hij de dosis. Bepaalde hoofd-, bloed-, oog- en andere aandoeningen krijgen eveneens een passende behandeling.

Prognose van lichtflitsen zien in het oog

Bij de meeste patiënten verbeteren de symptomen na een passende behandeling. Het zien van lichtflitsen zelf is niet levensbedreigend, al zijn sommige onderliggende oorzaken mogelijk wel ernstig en is dringende medische behandeling vereist om het leven of gezichtsvermogen van de patiënt te redden.

Preventie oogziekte

Een regelmatig oogonderzoek is nodig, zeker bij ouderen of bij patiënten die lijden aan een onderliggende chronische ziekte zoals diabetes. Ontstaat fotopsie plots, of ontstaan hierbij andere symptomen, dan is het nodig om meteen een arts te raadplegen. Enkele voorbeelden van tekenen of symptomen waarbij medische hulp nodig is, omvatten:
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Keratoconus: Bolling van het hoornvlies in het oogKeratoconus: Bolling van het hoornvlies in het oogKeratoconus is een oogziekte waardoor bij de patiënt de structuur van het hoornvlies is aangetast. Het hoornvlies is het…
Acute zonale occulte perifere retinopathie: OogaandoeningAcute zonale occulte perifere retinopathie: OogaandoeningAcute zonale occulte perifere retinopathie is een oogaandoening die het netvlies (retina) treft. De patiënt ziet hierbij…
Oogproblemen bij te traag werkende schildklierOogproblemen bij te traag werkende schildklierDe schildklier is een vlindervormige klier aan de onderkant van de voorzijde van de hals. De schildklier reguleert het s…
Birdshot chorioretinopathie: OogaandoeningBirdshot chorioretinopathie: OogaandoeningBirdshot chorioretinopathie is een zeldzame auto-immuunaandoening die beide ogen aantast. De oogaandoening is een chroni…

Renpenning-syndroom: Verstandelijke handicap bij mannenRenpenning-syndroom: Verstandelijke handicap bij mannenHet Renpenning-syndroom is een erfelijke aandoening die vrijwel uitsluitend mannen treft. Een vertraagde ontwikkeling, e…
Pijn aan de eierstokken: oorzaken en symptomen eierstokpijnPijn aan de eierstokken: oorzaken en symptomen eierstokpijnPijn aan de eierstokken wordt vaak gevoeld in de onderbuik en het bekken. Pijn aan de eierstokken of eierstokpijn kent v…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Pexels, Pixabay
  • Geraadpleegd op 7 april 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Evaluation of Internet websites about floaters and light flashes in patient education., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18157311
  • Light flashes in the eye: Causes, symptoms, and treatment, http://www.belmarrahealth.com/light-flashes-eye-causes-symptoms-treatment/
  • Vlekken en flitsen, https://www.oogziekenhuiszonnestraal.nl/nl/aandoeningen/vlekken-en-flitsen-in-de-ogen
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 14-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.