Migraine: Uitlokkende voedingsmiddelen en dranken

Migraine is een vorm van eenzijdige, kloppende hoofdpijn die soms dagen aanhoudt. Er is anno september 2024 geen remedie voor migraine, de slopende soort hoofdpijn die soms gepaard gaat met misselijkheid, duizeligheid en een overgevoeligheid voor licht en geluid. Vaak maar niet altijd is migraine het gevolg van een uitlokkende factor (trigger). Enkele voedingsmiddelen en dranken zoals kazen, uien, chocolade en rode wijn leiden bij een aantal patiënten tot een migraineaanval. Als het uitlokkende voedingsproduct geïdentificeerd is, zou de patiënt dit moeten vermijden om de frequentie van hoofdpijnaanvallen te verminderen of zelfs om deze volledig te voorkomen. Ook de eetgewoonten spelen een rol bij de totstandkoming van migraine. Hoofdpijn ontstaat mogelijk wanneer een patiënt maaltijden overslaat, niet genoeg eet of niet genoeg water drinkt.

• Epidemiologie
• Oorzaken van voedselhoofdpijn
• Risicofactoren
• Voedingsmiddelen
• Chocolade
• Oude kaas
• Andere voedingsmiddelen
• Additieven die migraineaanvallen veroorzaken
• Aspartaam
• MSG (mononatriumglutamaat)
• Nitraten en nitrieten
• Dranken die mogelijk leiden tot een migraineaanval
• Alcohol
• Cafeïne
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van hoofdpijn veroorzaakt door voedsel en drank
• Geen maaltijden overslaan
• Gezond eten kiezen
• Kleine maaltijden eten
• Uitlokkend voedingsmiddel identificeren en vermijden
• Veel water drinken
• Praktische omgangstips voor migraine
• Identificeren van triggers en aanpassingen in de levensstijl
• Rust en donkere omgeving
• Misvattingen rond migraine: uitlokkende voedingsmiddelen en dranken
• Alcohol is altijd de belangrijkste trigger voor migraine
• Alle kaassoorten veroorzaken migraineaanvallen
• Suiker is de oorzaak van elke migraineaanval
• Koffie is altijd een trigger voor migraine
• Alle citroenen en citrusvruchten veroorzaken migraine
• Chocolade is altijd een trigger voor migraine
• Eten van te veel bewerkte voedingsmiddelen veroorzaakt altijd migraine
• Alle dranken met cafeïne veroorzaken migraine

Epidemiologie

Migraine is een veelvoorkomende neurologische aandoening die wereldwijd miljoenen mensen treft. Het komt voor bij ongeveer 12% van de bevolking, met een hogere prevalentie bij vrouwen dan bij mannen. Migraine wordt vaak gediagnosticeerd tijdens de adolescentie of vroege volwassenheid en kan variëren in frequentie en ernst. Hoewel migraine op elke leeftijd kan beginnen, ervaren veel mensen hun eerste migraine-aanval vóór hun 40e levensjaar. De aandoening kan een significante invloed hebben op de levenskwaliteit en arbeidsproductiviteit van patiënten.

Oorzaken van voedselhoofdpijn

De precieze oorzaak van migraine is niet volledig begrepen, maar het wordt gedacht dat het een combinatie van genetische, neurologische, en omgevingsfactoren is. Migraines worden vaak veroorzaakt door een verstoorde balans van neurotransmitters in de hersenen, zoals serotonine, wat leidt tot een tijdelijke ontsteking van bloedvaten en veranderingen in de hersenfunctie. Triggerfactoren zoals stress, hormonale veranderingen, bepaalde voedingsmiddelen, en omgevingsfactoren kunnen bijdragen aan het ontstaan van migraine-aanvallen.

Risicofactoren

Risicofactoren voor migraine omvatten een familiegeschiedenis van de aandoening, geslacht, en leeftijd. Vrouwen hebben een hogere kans op migraine dan mannen, mogelijk door hormonale invloeden. Andere risicofactoren zijn stress, onregelmatige slaappatronen, bepaalde voedingsmiddelen en dranken (zoals alcohol en cafeïne), en blootstelling aan fel licht of sterke geuren. Genetische aanleg speelt ook een belangrijke rol, aangezien mensen met een familiegeschiedenis van migraine een hoger risico hebben.

Voedingsmiddelen

Chocolade

Chocolade bevat verschillende ingrediënten die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van migraine. De stof fenylethylamine verandert de bloedstroom in de hersenen of veroorzaakt de afgifte van andere chemische stoffen in de hersenen die leiden tot migraine. Chocolade bevat ook cafeïne, een andere trigger voor een aanval van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn.

Oude kaas

Tyramine komt van nature voor in sommige voedingsmiddelen. Het wordt gevormd door de afbraak van eiwitten naarmate voedingsmiddelen ouder worden. Over het algemeen geldt dat hoe langer een eiwitrijk voedingsmiddel veroudert, hoe groter het tyraminegehalte is. De hoeveelheid tyramine in kazen verschilt sterk vanwege de variaties in verwerking, fermentatie, veroudering, degradatie of zelfs bacteriële besmetting. Deze stof leidt mogelijk ook tot migraine.

Deze kazen bevatten veel tyramine:

• blauwe kazen
• brie
• cheddar
• Engelse stilton
• fetakaas
• gorgonzola
• mozzarella
• Münsterkaas
• Parmezaanse kaas
• Zwitserse kaas

Andere voedingsmiddelen

Enkele andere veel voorkomende uitlokkende voedingsmiddelen zijn:

• bananen
• bonen
• chocolade
• citrusvruchten
• gekweekte zuivelproducten (zoals yoghurt en kefir)
• ijs en andere diepvriesproducten
• kaas en dan voornamelijk oude kaas
• maïs
• noten en notenpasta
• pittig eten: chilipepers, Aziatisch eten
• tomaten
• uien
• vettig voedsel

Additieven die migraineaanvallen veroorzaken

Chemicaliën die aan het eten worden toegevoegd om hun smaak te verbeteren of om ze langer vers te houden, leiden soms ook tot hoofdpijn:

Aspartaam

Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die 150 keer zoeter is dan suiker. Waarom hierdoor precies hoofdpijn ontstaat, is onduidelijk anno oktober 2020..

MSG (mononatriumglutamaat)

MSG, mononatriumglutamaat, een levensmiddelenadditief dat wordt gebruikt om de smaak van levensmiddelen te verbeteren. Het is vaak aanwezig in voedingsmiddelen uit Chinese restaurants, diepvriesproducten, ingeblikte of gedroogde soepen, vleeswaren, saladedressings, snacks en tomaten- of barbecuesaus. MSG kan bepaalde receptoren in het centrale zenuwstelsel stimuleren of de afgifte van stikstofmonoxide stimuleren, wat leidt tot hoofdpijn.

Nitraten en nitrieten

Deze chemicaliën zijn te vinden in veel gezouten en bewerkte vleeswaren, zoals onder andere spek, worst, hotdogs, ham en peperoni. Zodra ze in het lichaam terechtkomen, leiden ze tot gezwollen bloedvaten wat mogelijk leidt tot hoofdpijn.

Dranken die mogelijk leiden tot een migraineaanval

Alcohol

Alcoholische dranken zoals rode wijn, bier, champagne en sterke drank leiden mogelijk tot migraineaanvallen. Bepaalde ingrediënten in alcohol zorgen ervoor dat chemicaliën en bloedvaten in de hersenen op een abnormale manier gaan werken. Het nuttigen van slechts één drankje leidt mogelijk reeds tot een aanval van migraine.

Cafeïne

De inname van cafeïne leidt mogelijk tot hoofdpijn. Plots stoppen met het drinken van cafeïne veroorzaakt mogelijk ook hoofdpijn dus dat is geen goed idee. Het is wel verstandig om de cafeïneconsumptie te beperken tot niet meer dan 200 milligram per dag (ongeveer één klein kopje koffie). Cafeïne bevindt zich in onder andere koffie, cola en andere frisdranken, al is deze stof ook aanwezig in chocolade. Cafeïne is echter bij sommige patiënten juist een middel om de hoofdpijn te verlichten.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van migraine omvatten intense, pulserende hoofdpijn die vaak aan één kant van het hoofd optreedt en kan gepaard gaan met misselijkheid, braken, en gevoeligheid voor licht en geluid. Sommige patiënten ervaren ook aura-symptomen voorafgaand aan de hoofdpijn, zoals visuele verstoringen, tintelingen, of moeilijkheden met spraak. Het is belangrijk om medische hulp te zoeken als de symptomen plotseling ontstaan, aanzienlijk verergeren, of gepaard gaan met andere neurologische symptomen zoals verlamming of verwarring.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van migraine wordt meestal gesteld op basis van de klinische presentatie en medische geschiedenis van de patiënt. Er zijn geen specifieke laboratoriumtests of beeldvormende studies voor migraine, maar het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken van hoofdpijn kan nodig zijn. Soms worden aanvullende onderzoeken zoals CT-scans of MRI's uitgevoerd om andere aandoeningen uit te sluiten, vooral als de symptomen plotseling ontstaan of ongebruikelijk zijn.

Behandeling

De behandeling van migraine omvat zowel acute als preventieve benaderingen. Acute behandeling richt zich op het verlichten van symptomen tijdens een aanval en kan medicatie zoals pijnstillers, triptanen, of anti-emetica omvatten. Preventieve behandelingen kunnen helpen om de frequentie en ernst van aanvallen te verminderen en omvatten medicatie zoals bètablokkers, antidepressiva, of anti-epileptica. Het identificeren en vermijden van triggerfactoren, evenals het aanbrengen van levensstijlveranderingen zoals regelmatige slaappatronen en stressmanagement, zijn ook belangrijke onderdelen van de behandeling.

Prognose

De prognose voor migraine varieert per individu. Veel mensen ervaren een vermindering in de frequentie en ernst van migraine-aanvallen naarmate ze ouder worden. Met een goede behandeling en het vermijden van triggerfactoren kunnen veel mensen hun symptomen effectief beheren en hun levenskwaliteit verbeteren. Echter, bij sommige patiënten kunnen migraine-aanvallen chronisch zijn en aanzienlijke invloed hebben op hun dagelijks leven.

Complicaties

Complicaties van migraine kunnen onder meer het ontwikkelen van chronische migraine, waarbij aanvallen frequent en ernstig zijn, en het risico op migraine met aura die kan leiden tot tijdelijke neurologische symptomen zoals visuele verstoringen of gevoelloosheid. Langdurige migraine kan ook leiden tot secundaire problemen zoals depressie, angst, en verminderd functioneren. Het is belangrijk om regelmatig medische zorg te krijgen om complicaties te voorkomen en adequaat te reageren op veranderingen in de symptomen.

Preventie van hoofdpijn veroorzaakt door voedsel en drank

Geen maaltijden overslaan

Het is ook belangrijk om niet te vasten of maaltijden over te slaan want ook dit leidt sneller tot migraineaanvallen.

Gezond eten kiezen

Patiënten eten zo veel mogelijk gezond, vers voedsel, zoals fruit en groenten. Verwerkte en verpakte voedingsmiddelen zijn geen goede keuze omdat ze mogelijk ingrediënten bevatten die hoofdpijn veroorzaken.

Kleine maaltijden eten

In plaats van drie grote maaltijden gedurende de dag, opteren patiënten voor vijf à zes kleine maaltijden. Dit voorkomt hongerhoofdpijn. De patiënt is tevens minder geneigd om veel voedsel te eten dat soms leidt tot een migraineaanval.

Uitlokkend voedingsmiddel identificeren en vermijden

Door het bijhouden van een hoofdpijndagboek is het mogelijk om het uitlokkende voedsel te identificeren. De patiënt noteert dagelijks het voedsel dat hij eet en het tijdstip waarop hij het opeet. De eventuele hoofdpijn start 12-24u na inname van het uitlokkende voedingsmiddel. Treedt er hoofdpijn op, dan schrapt de patiënt gedurende één maand één van de voedingsmiddelen die hij de voorbije 12-24u heeft ingenomen. Als de hoofdpijnklachten nog aanhouden, mag hij het voedingsmiddel terug consumeren en een andere mogelijke trigger schrappen gedurende één maand.

Veel water drinken

Om voldoende gehydrateerd te blijven, drinken patiënten dagelijks minimaal acht glazen water.

Praktische omgangstips voor migraine

Migraine wordt gekarakteriseerd door intense hoofdpijn die vaak gepaard gaat met misselijkheid en gevoeligheid voor licht en geluid.

Identificeren van triggers en aanpassingen in de levensstijl

Migraine kan worden uitgelokt door bepaalde voedingsmiddelen of dranken, zoals chocolade, alcohol of cafeïne. Het is nuttig voor patiënten om een dagboek bij te houden van hun voeding en omgeving om specifieke triggers te identificeren. Zodra deze triggers duidelijk zijn, kan het vermijden ervan helpen om aanvallen te verminderen.

Rust en donkere omgeving

Tijdens een migraineaanval is het belangrijk om in een donkere, stille kamer te rusten en voldoende water te drinken om uitdroging te voorkomen. Het toepassen van koude kompressen op het voorhoofd of de nek kan helpen om de pijn te verlichten.

Misvattingen rond migraine: uitlokkende voedingsmiddelen en dranken

Migraine wordt vaak geassocieerd met bepaalde voedingsmiddelen en dranken die het aanvallen kunnen uitlokken. Veel mensen geloven dat bepaalde producten de belangrijkste oorzaak van migraine zijn, maar de werkelijkheid is veel complexer. In dit artikel worden enkele misvattingen over de relatie tussen migraine en voedingsmiddelen besproken, zodat je een beter begrip krijgt van deze aandoening.

Alcohol is altijd de belangrijkste trigger voor migraine

Hoewel alcohol bij sommige mensen inderdaad migraine kan uitlokken, is het niet de enige boosdoener. Migraines kunnen worden veroorzaakt door een combinatie van factoren, zoals genetische aanleg, stress, hormonale veranderingen en omgevingsfactoren. De rol van alcohol verschilt van persoon tot persoon, en bij sommige mensen heeft het helemaal geen effect op het ontstaan van migraineaanvallen. Het is belangrijk om naar je eigen lichaam te luisteren en te observeren welke triggers specifiek voor jou een probleem zijn.

Alle kaassoorten veroorzaken migraineaanvallen

Kaas is een veelgenoemde voedingsmiddel dat mogelijk migraine kan uitlokken, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor tyramine, een stof die in bepaalde kazen voorkomt. Echter, niet iedereen die migraine heeft, reageert op kaas. De link tussen kaas en migraine is ook afhankelijk van de hoeveelheid die wordt geconsumeerd en de specifieke soorten kaas. Het is niet noodzakelijk dat alle gezonde voeding hetzelfde effect heeft, en daarom moet men zelf experimenteren met hun dieet om te bepalen welke voedingsmiddelen de symptomen wel of niet beïnvloeden.

Suiker is de oorzaak van elke migraineaanval

Een andere veel voorkomende misvatting is dat suikerconsumptie altijd de oorzaak is van migraineaanvallen. Hoewel sommige mensen merken dat een te hoge bloedsuikerspiegel of een plotselinge daling in hun bloedsuikergehalte migraine kan uitlokken, geldt dit niet voor iedereen. Het is belangrijk om een goed uitgebalanceerd evenwichtig voedingspatroon te volgen en niet te snel te oordelen over de invloed van suiker alleen. Andere factoren, zoals stress of slaapgebrek, spelen vaak een grotere rol.

Koffie is altijd een trigger voor migraine

Hoewel het waar is dat overmatige cafeïneconsumptie migraine kan uitlokken, kan een gematigde hoeveelheid koffie soms zelfs helpen bij de behandeling van migraine. Koffie bevat cafeïne, dat kan helpen om de bloedvaten te vernauwen, wat soms verlichting kan bieden van migraineklachten. Voor sommige mensen is de afwezigheid van cafeïne in hun dieet echter een trigger, vooral als ze regelmatig grote hoeveelheden consumeren en plotseling stoppen. Het is belangrijk om te begrijpen dat de reactie op cafeïne varieert en niet voor iedereen hetzelfde is.

Alle citroenen en citrusvruchten veroorzaken migraine

Citrusvruchten, zoals citroenen en sinaasappels, worden vaak genoemd als trigger voor migraine, maar dit is slechts gedeeltelijk waar. Citrusvruchten bevatten weinig stoffen die daadwerkelijk migraine kunnen veroorzaken, en de meeste mensen kunnen ze zonder problemen eten. Toch kunnen sommige mensen een gevoeligheid ontwikkelen voor bepaalde ingrediënten in citrusvruchten, wat leidt tot een migraineaanval. Het is dus niet zo dat citrusvruchten altijd een probleem zijn voor iedereen. Het vermijden van citrusvruchten moet dan ook per persoon beoordeeld worden, afhankelijk van de individuele reactie.

Chocolade is altijd een trigger voor migraine

Chocolade wordt vaak genoemd als een mogelijke trigger voor migraineaanvallen, maar de link tussen chocolade en migraine is niet eenduidig. Chocolade bevat verschillende ingrediënten, zoals cafeïne en theobromine, die bij sommige mensen een migraineaanval kunnen veroorzaken, maar bij anderen geen effect hebben. In feite kunnen de meeste mensen zonder problemen een kleine hoeveelheid chocolade eten zonder een aanval te krijgen. Het is belangrijk om te experimenteren en je eigen bloeddruk en symptomen in de gaten te houden om te zien of chocolade voor jou een probleem is.

Eten van te veel bewerkte voedingsmiddelen veroorzaakt altijd migraine

Bewerkte voedingsmiddelen, die vaak rijk zijn aan natrium en conserveermiddelen, kunnen bijdragen aan migraine bij sommige mensen. Maar niet iedereen die migraine heeft, ervaart symptomen door bewerkte voedingsmiddelen. In sommige gevallen kunnen andere ingrediënten, zoals glutamaat of nitraten, de oorzaak zijn van migraineaanvallen. Het is belangrijk om niet te generaliseren en te begrijpen dat migraine veel verschillende oorzaken kan hebben. Een zorgvuldige evaluatie van je mentale gezondheid en voeding is essentieel om specifieke triggers te identificeren en een geschikt behandelingsplan op te stellen.

Alle dranken met cafeïne veroorzaken migraine

Hoewel te veel cafeïne migraine kan uitlokken, geldt dit niet voor iedereen. Voor sommige mensen kan een gematigde hoeveelheid cafeïne helpen om de symptomen van migraine te verminderen, zoals eerder vermeld bij de bespreking van koffie. Cafeïne wordt soms ook gebruikt als onderdeel van de behandeling voor migraineaanvallen. De sleutel ligt in matiging, en de reactie op cafeïne varieert van persoon tot persoon. Het is belangrijk om te experimenteren en te observeren hoe je lichaam reageert op cafeïne in je dieet, zodat je de juiste keuzes kunt maken voor het beheren van je migraine.

Lees verder

• Migraine: Aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn
• Eenzijdige hoofdpijn: Oorzaken van hoofdpijn aan één zijde