Plots blind aan één oog of beide ogen door aandoeningen
Plots het gezichtsvermogen verliezen en blind worden resulteert uit diverse mogelijke ernstige of zelfs levensbedreigende aandoeningen. Een plotseling volledig verlies van het zicht treedt op in één of beide ogen. Plotselinge blindheid is tijdelijk, zoals maar een paar seconden, minuten of uren, maar dit heeft mogelijk ook een permanent karakter als de oogarts dit niet snel behandelt. Daarnaast verschijnen bij een aantal patiënten ook nog andere klachten, zoals braken, hoofdpijn en vermoeidheid. Deze medische noodsituatie vereist een onmiddellijke professionele medische opvolging en indien mogelijk ook behandeling. Een vroege diagnose en behandeling zijn namelijk in veel situaties noodzakelijk om het gezichtsvermogen (gedeeltelijk) terug te krijgen.

Migraine is een risicofactor van amaurosis fugax /
Bron: Geralt, PixabayAmaurosis fugax
Bij
amaurosis fugax (episodische blindheid door een beroerte in het oog) ontstaat een
tijdelijk verlies van het zicht, meestal in slechts één oog, dat enkele seconden tot minuten aanhoudt. Bij de pijnloze oogziekte ontstaat een tijdelijk visusverlies door een verminderde bloedstroom naar het oog. Soms is dit een teken van een echte beroerte. Risicofactoren van amaurosis fugax zijn onder andere:

Plotseling wazig zien komt voor bij een glasvochtbloeding /
Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Glasvochtbloeding
Bij een
glasvochtbloeding lekt bloed in het glasvocht van het oog. Hierdoor is het licht dat in het oog binnenkomt, geblokkeerd. Dit veroorzaakt meestal een plotseling wazig zicht of vlekken in het gezichtsvermogen, maar af en toe is een patiënt hierdoor volledig blind in het getroffen oog.
Aandoeningen
Volgende medische aandoeningen of symptomen leiden sneller tot een glasvochtbloeding:
Oogafwijkingen
Ook enkele oogproblemen veroorzaken sneller een glasvochtbloeding waardoor het plots volledig verlies van het gezichtsvermogen tot stand komt:
Glaucoom
Glaucoom is een oogaandoening waarbij de oogboldruk verhoogd is, waardoor schade ontstaat aan de oogzenuw. De meeste typen van glaucoom veroorzaken niet meteen ernstige problemen met het zicht omdat de oogziekte langzaam progressief is. Een zeldzaam type glaucoom, bekend als
gesloten hoek-glaucoom, veroorzaakt echter bij patiënten een vaak permanent verlies van het gezichtsvermogen in enkele dagen tijd. De oogboldruk is hierbij drie keer hoger dan normaal. De oogzenuw loopt ernstige schade op door de toename van de druk. Dit resulteert in
oogpijn, een
rood oog, een
wazig zicht en/of hoofdpijn. De
pijn is vaak zo ernstig dat
braken eveneens tot de mogelijkheden behoort. De schade is niet omkeerbaar, maar bij tekenen van glaucoom, is onmiddellijke medische hulp nodig omdat oogdruppels en pillen beschikbaar zijn om de aanval te doen stoppen. Door deze medicijnen staat de oogdruk weer op een normaal peil. De oogarts adviseert dan meestal een
laserbehandeling om toekomstige problemen te voorkomen.
Medicatie
Bepaalde
medicijnen veroorzaken soms als zeer zeldzame bijwerking een plotselinge blindheid. Dit gebeurt vooral bij Cialis, Viagra en Levitra.
Migraine en tijdelijk verlies van gezichtsvermogen
Migraine is de meest voorkomende oorzaak van een tijdelijk verlies van het gezichtsvermogen. Migraine veroorzaakt plotseling
blinde vlekken in het gezichtsveld, of anders ziet de patiënt
flitsende lichten. Migraine veroorzaakt plotselinge blindheid in beide ogen.
Netvliesaandoening
Het netvlies bevindt zich aan de achterkant van het oog. Een
netvliesaandoening, zoals een netvliesloslating of retinale arteriële occlusie (verstopping van de slagaders naar het netvlies) is een mogelijke oorzaak van plotselinge blindheid. Een netvliesloslating veroorzaakt een totaal of gedeeltelijk verlies van het zicht in het aangetaste oog. De macula is het centrale focusgebied van het netvlies achterin het oog. Wanneer schade ontstaat aan de macula, leidt dit tot een verlies van het centrale gezichtsvermogen, terwijl het
perifere gezichtsvermogen (zicht aan de zijkant) intact blijft. Een andere oorzaak van een tijdelijk plotseling verlies van het gezichtsvermogen is vasospasme van het netvlies waarbij de bloedstroom wordt aangetast door de aanscherping van de bloedvaten in het netvlies. Retinale aderocclusie veroorzaakt zelden plotselinge blindheid, maar de oogaandoening leidt nog steeds tot een tijdelijk verlies van het gezichtsvermogen. Bij deze oogziekte ontstaat een verstopping van een netvliesader . Deze verstopping resulteert vaak uit een
bloedstolsel. Een tijdelijk verlies van het gezichtsvermogen leidt uiteindelijk tot een ophoping van vocht in het oog die een verdere zwelling kan veroorzaken.
Ooginfarct
Bij een
ooginfarct is aanhoudend een tekort aan zuurstof en bloedtoevoer naar het oog aanwezig, wat resulteert in een permanent zichtverlies. Dit infarct komt tot stand door een ongezonde levensstijl zoals bijvoorbeeld een verhoogde bloeddruk,
overmatig veel alcohol drinken,
roken, een verhoogd cholesterolgehalte,
obesitas en
weinig lichaamsbeweging. De patiënt verliest een deel van het gezichtsveld (
gezichtsvelduitval) of hij verliest het gehele gezichtsvermogen. De plotse blindheid gaat evenwel niet gepaard met oogpijn, maar soms verschijnen wel algemene symptomen zoals
vermoeidheid en
zwakte. Soms is een laserbehandeling mogelijk bij een ooginfarct. De vooruitzichten zijn tot slot variabel.
Oogtrauma
Een oogtrauma is ook gekend als een 'oogbolletsel'. Bij een vuurwerkletsel, auto-ongeval, sportongeval of een ander soort trauma dringt een stomp of diep voorwerp de buitenste membranen van het oog binnen. Deze oogverwonding moet een patiënt zo snel mogelijk laten nakijken en behandelen door een oogarts om permanente schade te voorkomen. Meestal zijn de vooruitzichten voor het gezichtsvermogen niet goed, maar af en toe is de oogarts bij snel ingrijpen nog wel in staat om het gezichtsvermogen te behouden.
Optische neuritis
Een oogzenuw is ontstoken bij
optische neuritis, een
oogzenuwaandoening. De oogzenuw is een zenuwbundel die signalen van het oog naar de
hersenen stuurt. Bij deze pijnlijke oogaandoening ontstaat een plots visusverlies. Vaak gaat optische neuritis gepaard met
multiple sclerose, een chronische
auto-immuunaandoening. Soms is optische neuritis zelfs het eerste teken van de aanwezigheid van multiple sclerose.
Reuscellenarteriitis
Reuscellenarteriitis (arteriitis temporalis) is een auto-immuunaandoening. Bij deze aandoening - die meestal ouderen treft - zijn de slagaders bij de slaap ontstoken, hetgeen af en toe resulteert in een plots verlies van het zicht. De bloedvaten in de buurt van de ogen zijn gezwollen en ontstoken, waardoor de bloedstroom naar het oog vermindert en visusverlies optreedt. Dit doet denken aan amaurosis fugax, maar reuscellenarteriitis is vaker permanent en onomkeerbaar wanneer dit verschijnt. Heel wat mogelijke symptomen verschijnen hierbij zoals onder andere hoofdpijn,
eenzijdig gehoorverlies of
gehoorverlies aan beide oren, het
carpaal tunnel syndroom (
tintelingen en/of zwakte in de hand), koorts en
tongpijn. Medicatie vermindert de klachten die bij deze ziekte horen. De hersteltijd van de aandoening is lang, maar de vooruitzichten zijn over het algemeen uitstekend.
Uhthoff-fenomeen
Een andere zeldzame oorzaak van plotselinge blindheid is het
Uhthoff-fenomeen dat patiënten met multiple sclerose treft. Patiënten met
multiple sclerose die een stijging van hun lichaamstemperatuur ervaren, kunnen tijdelijk blind worden in één oog of beide ogen.
Andere aandoeningen en plots blind
Enkele medische aandoeningen veroorzaken plotselinge blindheid, zoals een
beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met lichamelijke en mentale symptomen) of een
hersentumor. Deze aandoeningen veroorzaken niet vaak een volledig verlies van het gezichtsvermogen. Toch is het belangrijk om zo snel mogelijk medische hulp in te roepen wanneer een patiënt plots blind wordt.

Soms is een bloedonderzoek nodig /
Bron: Frolicsomepl, PixabayDiagnose en onderzoeken van de ogen
Een oogarts voert eerst een uitgebreid
oogonderzoek van beide ogen uit. Om het netvlies te bekijken, dat zich aan de achterkant van het oog bevindt, moet hij eerst de oogpupillen verwijden met speciale
oogdruppels, gekend als ‘mydriatica’. Nadat de oogpupillen voldoende verwijd zijn, voert hij een
oftalmoscopie uit (kijkonderzoek van de oogstructuren aan de achterkant van het oog). Is het netvlies niet goed zichtbaar bij dit onderzoek, dan is een
oogechografie nodig. Wanneer de oogarts een zwelling van de oogzenuw bemerkt tijdens het oogonderzoek, of wanneer de patiënt oogpijn in combinatie met andere symptomen heeft, is een
MRI-scan geïndiceerd. Een aantal oogaandoeningen zijn een voorloper of een teken van een
hartziekte en
hersenaandoening, is een uitgebreid
bloedonderzoek in combinatie met andere
beeldvormende onderzoeken eveneens belangrijk.
Behandeling van plotse blindheid
Een oogarts raadplegen is meteen nodig wanneer de patiënt plots het gezichtsvermogen verliest in één of beide ogen. De behandeling hangt af van de oorzaak, maar in de meeste gevallen verbetert de prognose wanneer de oogarts de behandeling snel inzet.
Plots blind of slechtziend zijn brengt heel wat emotionele en praktische zorgen met zich mee. Soms is
revalidatietraining nodig waarbij een patiënt leert omgaan met allerlei
optische hulpmiddelen,
mobiliteitshulpmiddelen,
leeshulpmiddelen, ... Daarnaast krijgt hij op deze manier eveneens emotionele en psychologische ondersteuning om om te leren gaan het blijvend visusverlies in één of beide ogen.
Lees verder