Achterste glasvochtloslating in oog: Vlekken & drijvers zien

Een achterste glasvochtloslating treedt vaak op bij oudere patiënten. Het glasachtig lichaam, dat normaal via verschillende onderdelen in contact staat met het netvlies, krimpt en komt stilaan los van het achterste glasvocht ten opzichte van het netvlies. Dit is de oorzaak van een achterste glasvochtloslating. Vooral in het perifere gezichtsveld bemerkt de patiënt lichtflitsen, donkere vlekken en drijvers. Mogelijk treden complicaties op aan het netvlies en de macula, wat een chirurgische ingreep kan vereisen. De visuele vooruitzichten zijn goed wanneer een achterste glasvochtloslating geïsoleerd voorkomt, maar variabel wanneer ook andere ooggerelateerde complicaties optreden.

• Oorzaken achterste glasvochtloslating
• Risicofactoren
• Symptomen: Vlekken en drijvers zien in oog
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via chirurgie
• Prognose is variabel
• Complicaties: Netvliesscheur, netvliesloslating
• Preventie van een achterste glasvochtloslating

Oorzaken achterste glasvochtloslating

Het glasachtig lichaam is een heldere substantie in het oog met een geleiachtige consistentie die het achterste oogsegment vult. Glasvocht bestaat bijna volledig uit water, met daarin speciale stoffen die het glasvocht de geleiachtige consistentie geven, zoals collageen en hyaluronzuur. Normaal gesproken staat het hyaloid, het achteroppervlak van het glasachtig lichaam, op verschillende plaatsen in direct contact met het netvlies. Bij veroudering krimpt het glasvocht, waardoor het omliggende glasvocht instort. Hierdoor komt het hyaloid los van de bevestiging aan de achterkant van het oog bij de oogzenuw. Deze scheiding staat bekend als een glasvochtloslating.

Risicofactoren

Patiënten met bijziendheid (myopie) hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een achterste glasvochtloslating, die vaak eerder optreedt dan bij de natuurlijke veroudering van het oog bij oudere patiënten.

Symptomen: Vlekken en drijvers zien in oog

Bij de meeste patiënten veroorzaakt het scheidingsproces van het glasachtig lichaam met het netvlies geen opvallende symptomen. Andere symptomen zijn het zien van:

• donkere plekken in het perifere gezichtsvermogen (beeld aan de zijkant)
• floaters (mouches volantes, drijvers) (kleine of plotselinge toename van nieuwe drijvers)
• lichtflitsen (fotopsie)

Deze vlekjes en drijvers zijn bewegende verdichtingen in het krimpende glasvocht of rode bloedcellen. De fotopsieën worden verklaard door het loskomen van het glasvocht van het netvlies. Wanneer symptomen optreden, heeft de patiënt een verhoogd risico op het ontwikkelen van een netvliesscheur die potentieel kan resulteren in een netvliesloslating (medische term: ablatio retinae), die kan optreden tijdens een glasvochtloslating. Een netvliesscheur en daaropvolgende netvliesloslating zijn zeldzaam, maar een snelle medische behandeling is vereist om verlies van gezichtsvermogen te voorkomen. Bij een netvliesloslating maakt het losgekomen glasvocht het netvlies los. De patiënt merkt een gordijn voor een deel van het gezichtsveld dat vanaf de zijkant begint. Als ook de macula loskomt, daalt de gezichtsscherpte van de patiënt.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De enige manier om de oorzaak van het oogprobleem te diagnosticeren is door een uitgebreid oogonderzoek. De oogarts verwijdt hiervoor met speciale oogdruppels (mydriatica) de pupillen van de patiënt.

Diagnostisch onderzoek

Als de oogarts een bloeding opmerkt, voert hij een oogechografie uit. Hierbij plaatst hij zachtjes een kleine sonde op het gesloten ooglid van de patiënt. Bij een (vermoeden van een) netvliesscheur of netvliesloslating is ook een gezichtsveldonderzoek vereist. Dit onderzoek geeft de oogarts inzicht in de omvang van het gezichtsverlies.

Behandeling via chirurgie

Een geïsoleerde glasvochtloslating vereist doorgaans geen behandeling. Het glasachtig lichaam blijft verouderen en krimpt, waardoor drijvers meestal minder merkbaar zijn. Wanneer echter een netvliesscheur is opgetreden, is een snelle behandeling nodig. De oogarts behandelt de netvliesscheur via lasertherapie of cryopexie (een koudebehandeling om de scheur te sluiten). Een pneumatische retinopexie of sclerale knik zijn twee chirurgische technieken die ook mogelijk zijn bij een netvliesloslating. Ook kan een vitrectomie noodzakelijk zijn, waarbij de oogarts het glasvocht verwijdert door knippen en aspireren (wegzuigen). De oogarts kiest de operatietechniek op basis van het aantal scheuren, de zichtbaarheid van de oogfundus, de duur van de loslating en de leeftijd van de patiënt.

Prognose is variabel

De vooruitzichten van een chirurgische ingreep bij een glasvocht- en netvliesloslating zijn over het algemeen goed bij de meeste patiënten. Het gezichtsveld herstelt zich in ongeveer 90% van alle geopereerde patiënten. Wanneer echter ook de macula loskomt, herstelt de gezichtsscherpte vaak maar gedeeltelijk. Het is daarom van essentieel belang om bij een netvliesloslating met dreigende maculaloslating onmiddellijk over te gaan tot een chirurgische ingreep om de gezichtsscherpte en het gezichtsvermogen van de patiënt te behouden.

Complicaties: Netvliesscheur, netvliesloslating

Een netvliesscheur, netvliesloslating en maculaloslating zijn mogelijke complicaties van een glasvochtloslating.

Preventie van een achterste glasvochtloslating

Hoewel een achterste glasvochtloslating vaak een natuurlijk verouderingsproces is, kunnen enkele voorzorgsmaatregelen helpen om het risico op complicaties te verkleinen:

• regelmatig oogonderzoek laten uitvoeren bij een oogarts, vooral bij oudere volwassenen
• gezonde levensstijl aanhouden, met een focus op voeding rijk aan antioxidanten zoals groenten en fruit
• eventuele oogklachten of veranderingen in het gezichtsvermogen onmiddellijk laten onderzoeken
• het vermijden van sterke schokken of letsel aan de ogen

Lees verder

• Bijziendheid (myopie): Objecten wazig zien op afstand
• Veroudering van het oog: Oogaandoeningen en oogstructuren
• Floaters: Drijvers (mouches volantes, vlekken) in oog zien
• Netvliesloslating: Loslaten van netvlies (retina) van oog
• Gezichtsveldonderzoek: Onderzoek uitval gezichtsveld