Verlies van perifeer gezichtsvermogen (zicht om zich heen)

Het centrale gezichtsvermogen verwijst naar het zicht dat een persoon heeft wanneer hij recht vooruit kijkt. Naast dit centrale zicht, beschikken mensen ook over een perifere gezichtsveld, dat de objecten om hen heen zichtbaar maakt zonder dat zij hun hoofd hoeven te draaien of hun ogen hoeven te bewegen. Dit perifere zicht is cruciaal voor het detecteren van bewegingen aan de zijkanten en voor het navigeren zonder tegen obstakels te botsen. Verlies van het perifere gezichtsvermogen kan leiden tot verhoogd risico op botsingen en andere problemen. Het is daarom essentieel om tijdig oogonderzoek te ondergaan om oogziekten te voorkomen of te vertragen die kunnen leiden tot verlies van dit perifere zicht.

• Oorzaken van verlies van perifeer gezichtsvermogen
• Glaucoom
• Retinitis pigmentosa
• Andere oorzaken
• Geassocieerde symptomen van verlies van zicht om zich heen
• Alarmsymptomen bij verminderd perifeer blikveld
• Diagnose en onderzoeken
• Gezichtsveldonderzoek
• Oogdrukmeting
• Behandeling van perifere gezichtsverlies
• Oogziekte behandelen
• Hulpmiddelen en aanpassingen leren gebruiken
• Preventie van vermindering van visus aan zijkant

Oorzaken van verlies van perifeer gezichtsvermogen

Het verlies van perifere zicht kan verschillende oorzaken hebben, vaak gerelateerd aan zenuwbeschadiging. Enkele bekende oorzaken zijn:

Glaucoom

Glaucoom is een aandoening die wordt gekenmerkt door een ophoping van vloeistof en verhoogde druk in het oog. Deze druk kan de oogzenuw beschadigen, die informatie van het oog naar de hersenen stuurt. Als gevolg hiervan kan het perifere zicht geleidelijk afnemen, wat kan resulteren in tunnelzicht (zien door een kokertje). Zonder behandeling kan glaucoom leiden tot volledig gezichtsverlies. Gelukkig kan een oogarts vaak voorkomen dat het zicht volledig verloren gaat door vroegtijdige diagnose en behandeling, zoals het gebruik van oogdruppels, lasertherapie, of chirurgie.

Retinitis pigmentosa

Retinitis pigmentosa (RP) is een erfelijke aandoening die het netvlies beschadigt. De retina, of netvlies, is verantwoordelijk voor het waarnemen van licht. Een van de eerste symptomen van RP is nachtblindheid. Na verloop van tijd kan het perifere zicht ook verslechteren. Hoewel RP op elke leeftijd kan ontstaan, worden vaak tieners en jongvolwassenen getroffen. Patiënten worden meestal rond hun veertigste juridisch blind, hoewel dit kan variëren.

Andere oorzaken

Andere oorzaken van perifere gezichtsverlies zijn onder meer:

• een hersenschudding
• een netvliesloslating
• een ooginfarct
• een oogzenuwontsteking en andere aandoeningen die neurologische schade veroorzaken
• hersenschade door een beroerte, ziekte of verwonding
• stuwingspapil (zwelling van de oogzenuw door verhoogde hersendruk)

Geassocieerde symptomen van verlies van zicht om zich heen

De symptomen van perifere gezichtsverlies kunnen subtiel zijn en moeilijk te detecteren in een vroeg stadium. Patiënten kunnen problemen ervaren bij het navigeren tijdens het lopen of slecht zicht bij weinig licht. Kleurenzienproblemen kunnen ook optreden.

Alarmsymptomen bij verminderd perifeer blikveld

Elke plotselinge afname of verlies van perifere zicht is reden om onmiddellijk medische hulp te zoeken. Dit kan wijzen op ernstige oogproblemen zoals een netvliesloslating.

Diagnose en onderzoeken

Gezichtsveldonderzoek

Om het verlies van perifere gezichtsvermogen vast te stellen, voert de oogarts een gezichtsveldonderzoek uit. Dit pijnloze onderzoek helpt bij het identificeren van blinde vlekken (scotomen) in het gezichtsveld. Tijdens deze test kijkt de patiënt recht vooruit naar een specifiek punt op een bolvormig apparaat, terwijl er lichtjes op verschillende punten rondom de bol verschijnen. De patiënt moet op een knop drukken wanneer hij de lichtjes ziet, zonder zijn hoofd te bewegen.

Oogdrukmeting

Een ander onderdeel van een standaard oogonderzoek is de tonometrie, waarbij de oogdruk gemeten wordt om glaucoom te detecteren.

Behandeling van perifere gezichtsverlies

Behandeling van perifere gezichtsverlies richt zich meestal op het behandelen van de onderliggende oorzaak en het voorkomen van verdere schade. Een gewone bril kan niet helpen bij perifere gezichtsverlies, maar in sommige gevallen kan een prismabril worden voorgeschreven om het gezichtsveld te vergroten.

Oogziekte behandelen

Als glaucoom wordt vastgesteld, kan de oogarts oogdruppels voorschrijven om de oogdruk te verlagen. Het is belangrijk om deze druppels volgens de oogdruppelrichtlijnen te gebruiken om ooginfecties te voorkomen en de effectiviteit te waarborgen. Als oogdruppels onvoldoende helpen, kan een operatie noodzakelijk zijn.

Hulpmiddelen en aanpassingen leren gebruiken

Patiënten met tunnelzicht kunnen baat hebben bij revalidatietraining om te leren omgaan met hun visuele beperking. Dit kan ook het gebruik van optische hulpmiddelen, leeshulpmiddelen, of mobiliteitshulpmiddelen omvatten.

Preventie van vermindering van visus aan zijkant

Hoewel het niet mogelijk is om volledig verlies van perifere zicht te voorkomen, kunnen er stappen worden genomen om het risico op oogaandoeningen die dit kunnen veroorzaken te verkleinen. Het is aanbevolen om vanaf de leeftijd van veertig jaar elke twee tot vier jaar een oogonderzoek te laten uitvoeren, en mogelijk vaker bij aanwezigheid van risicofactoren voor glaucoom. Het dragen van een veiligheidsbril bij risicovolle activiteiten kan ook helpen om oogletsel te voorkomen. Regelmatige lichaamsbeweging kan nuttig zijn voor het verlagen van de oogdruk, een belangrijke risicofactor voor glaucoom. Sporten kan bovendien bijdragen aan een lagere bloeddruk, wat ook helpt bij het verlagen van het risico op glaucoom.

Lees verder

• Tunnelzicht (kokerzicht): Verlies perifeer gezichtsvermogen
• Glaucoom: Verhoogde oogdruk met verlies van gezichtsvermogen
• Retinitis pigmentosa: Verlies kegeltjes en staafjes in oog
• Ooginfarct: Afsluiting bloedvaten in netvlies
• Gezichtsveldonderzoek: Onderzoek uitval gezichtsveld