Sclerale knik: Operatie bij netvliesloslating in het oog

Een sclerale knik is een vorm van oogchirurgie die wordt toegepast bij netvliesloslating. Bij deze aandoening komt het netvlies los van de achterwand van het oog, wat kan leiden tot verlies van gezichtsvermogen. Om het gezichtsvermogen te herstellen, kan een operatie zoals een vitrectomie, retinopexie of sclerale knik noodzakelijk zijn. Bij een sclerale knik plaatst de oogarts een bandje rondom de buitenkant van het oog om het netvlies op zijn plaats te houden. Hoewel deze techniek vaak succesvol is, kunnen er complicaties optreden die een nieuwe operatie vereisen.

• Symptomen van netvliesloslating
• Andere operaties bij netvliesloslating
• Indicaties en risicofactoren voor sclerale knik
• Voor de operatie
• Tijdens de operatie
• Na de operatie
• Risico's van de oogoperatie

Symptomen van netvliesloslating

Bij netvliesloslating kan de patiënt verschillende symptomen ervaren:

• Lichtflitsen (fotopsie): Dit zijn vaak het eerste teken van een netvliesloslating.
• Gordijn over het gezichtsveld: Dit kan het gezichtsvermogen ernstig belemmeren.
• Floaters (floaters): Kleine drijvende vlekjes of spinnenwebachtige structuren die in het gezichtsveld verschijnen.
• Gezichtsvelddefecten (gezichtsvelddefecten) en verminderde gezichtsscherpte: Deze kunnen het zicht drastisch beïnvloeden.

Een spoedoperatie of behandeling is noodzakelijk om verdere schade aan het gezichtsvermogen te voorkomen en het bestaande gezichtsvermogen te herstellen.

Andere operaties bij netvliesloslating

Naast de sclerale knik zijn er andere operaties die kunnen worden toegepast bij netvliesloslating:

• Pneumatische retinopexie (pneumatische retinopexie): Een minder invasieve procedure waarbij een gasbel wordt ingebracht om het netvlies te helpen herstellen. Deze techniek is echter niet geschikt voor alle typen netvliesscheuren.
• Vitrectomie (vitrectomie): Bij complexe scheuren kan deze techniek worden toegepast. Hierbij wordt het glasvocht verwijderd om toegang te krijgen tot het netvlies.

Elke operatietechniek heeft specifieke voor- en nadelen. De keuze van de techniek hangt af van het type netvliesloslating en andere oogaandoeningen bij de patiënt.

Indicaties en risicofactoren voor sclerale knik

Ogen

Patiënten met bijziendheid (myopie), andere oogaandoeningen zoals uveïtis, en mensen die eerder een staaroperatie hebben ondergaan, hebben een verhoogd risico op netvliesloslating. Deze netvliesafwijkingen kunnen een sclerale knik noodzakelijk maken.

Andere factoren en aandoeningen

Daarnaast hebben oudere patiënten, mensen met suikerziekte (diabetes mellitus), en patiënten met inflammatoire aandoeningen zoals reumatoïde artritis een verhoogd risico. Trauma kan ook netvliesloslating veroorzaken, hoewel deze aandoening vaak spontaan optreedt.

Voor de operatie

Voorbereidingen

De oogarts bespreekt het medicatiegebruik met de patiënt. Mogelijk moet de patiënt tijdelijk bepaalde medicatie stoppen of de dosis aanpassen, dit gebeurt altijd in overleg met de oogarts. Voor de operatie voert de oogarts een grondig oogonderzoek uit, inclusief het gebruiken van mydriatica (verwijdende oogdruppels) om de pupillen te verwijden, en een oogechografie om de toestand van het netvlies te beoordelen.

Praktische informatie

De patiënt moet nuchter naar het ziekenhuis komen, wat betekent dat hij na middernacht niet mag eten of drinken. Tijdens de operatie kan de patiënt al dan niet onder volledige anesthesie komen, waarbij hij volledig slaapt en gevoelloos is. Alternatief kan de operatie onder lokale oogverdoving plaatsvinden, waarbij de patiënt kalmerende medicatie krijgt en wakker blijft. De duur van de operatie is meestal tussen de één en twee uur, hoewel dit bij heroperaties langer kan zijn.

Tijdens de operatie

De oogarts begint met het verwijden van de ogen met oogdruppels. Vervolgens maakt hij een incisie in de buitenste laag van het oog. Met behulp van een oftalmoscoop bekijkt de oogarts het netvlies en hecht het vervolgens weer vast met een apparaat dat werkt met extreme koude (cryopexie), warmte (diathermie) of licht (fotocoagulatie). Daarna plaatst hij een bandje of gesp (sclerale knik) rond de buitenkant van het oog om het netvlies op zijn plaats te houden. Deze knik blijft meestal permanent zitten. Na de operatie wordt het oog beschermd met een antibioticumzalf om infecties te voorkomen en een verbandje wordt aangebracht.

Na de operatie

De patiënt kan meestal dezelfde dag naar huis, hoewel een langer verblijf mogelijk is als volledige narcose is toegepast. De patiënt moet worden begeleid naar huis en mag zelf niet rijden. Thuis dient de patiënt oogdruppelrichtlijnen te volgen en antibiotica- oogdruppels te gebruiken om infecties te voorkomen. Gewone pijnstillers kunnen helpen bij het verlichten van pijn, die meestal enkele dagen aanhoudt. Het oog kan enkele weken gezwollen, rood en gevoelig zijn. Gedurende ongeveer één dag draagt de patiënt een beschermend ooglapje. Controlebezoeken worden gepland om het herstel te monitoren.

Prognose na oogchirurgie

De meeste patiënten herstellen goed na een sclerale knik operatie. Als de macula echter al meer dan een week voor de operatie los was, kan de kans op volledig herstel van het gezichtsvermogen verminderen. Oudere patiënten en patiënten bij wie tijdens de operatie een bloeding heeft plaatsgevonden, hebben vaak minder goede resultaten.

Risico's van de oogoperatie

Complicaties kunnen optreden afhankelijk van leeftijd, medische omstandigheden en de kenmerken van de netvliesscheuring. Mogelijke complicaties zijn:

• Dubbelzien (diplopie)
• Bloeding in het oog
• Ooginfectie, wat soms kan leiden tot het verwijderen van de sclerale knik
• Retinale opsluiting
• Verhoogde oogdruk, ook bekend als glaucoom
• Loslating van de ooglaag onder het netvlies
• Nieuwe netvliesscheuren
• Proliferatieve vitreoretinopathie (littekenvorming op het netvlies)
• Staar (cataract)
• Verhoogde bijziendheid

In sommige gevallen kan een heroperatie noodzakelijk zijn.

Lees verder

• Vitrectomie: Glasvochtoperatie in het oog
• Netvliesloslating: Loslaten van netvlies (retina) van oog
• Pneumatische retinopexie: Operatie bij netvliesloslating
• Cryotherapie van het oog bij netvliesaandoeningen
• Gezichtsvelduitval en gezichtsvelddefect: Soorten onderzoek