Tijdelijk verlies van gezichtsvermogen (plots visusverlies)

Een aantal patiënten kampt met een verontrustend symptoom: tijdelijk verlies van gezichtsvermogen. Dit kan variëren van tijdelijk verminderd zicht tot volledige blindheid. Glaucoom en migraine zijn slechts enkele van de vele mogelijke oorzaken van plotseling visusverlies. Het is cruciaal dat een patiënt onmiddellijk medische hulp zoekt als er sprake is van plotselinge visusverlies, omdat deze toestand, afhankelijk van de oorzaak, permanent kan worden en andere complicaties met zich mee kan brengen. Een grondige evaluatie door een oogarts of een bezoek aan de spoedeisende hulp is noodzakelijk om de onderliggende oorzaak vast te stellen en een passende behandeling te starten. Een snelle interventie kan de kans op ernstige of blijvende schade aan het oog en andere complicaties aanzienlijk verminderen.

• Geassocieerde symptomen
• Bloedvatafsluiting van het netvlies
• Epileptische aanvallen en plotseling (bijna) volledige uitval van zicht
• Gesloten hoek-glaucoom en tijdelijke visusproblemen
• Migraine
• Retinale vasospasme en tijdelijk verlies van zicht
• Stuwingspapil en tijdelijke veranderingen in gezichtsvermogen
• Temporale arteritis en kort visusverlies in één oog
• Uhthoff-fenomeen en kortstondig verlies van zicht

Geassocieerde symptomen

Bij tijdelijk verlies van het gezichtsvermogen kan het zicht in het getroffen oog (of beide ogen) volledig verdwijnen. Bij gedeeltelijk visusverlies is er nog enig zicht, maar de patiënt kan het zicht op bepaalde gebieden verliezen. Dit kan variëren van een gedeeltelijk verlies van het perifere zicht (zicht aan de zijkanten) tot een verlies van het centrale zicht. Het zicht kan ook vervagen of vlekken kunnen verschijnen. Het tijdelijke verlies van het gezichtsvermogen kan enkele seconden, minuten of uren duren.

Bloedvatafsluiting van het netvlies

Een bloedstolsel kan leiden tot een bloedvatafsluiting van het netvlies (retinale veneuze occlusie), wat resulteert in een soort beroerte in het oog (ooginfarct). Dit kan tijdelijke blindheid veroorzaken, die meestal twintig tot dertig minuten aanhoudt. Patiënten kunnen een 'gordijn van duisternis' ervaren. Zonder onmiddellijke behandeling kan deze verstopping permanente blindheid veroorzaken. De oogarts kan medicatie voorschrijven om het stolsel af te breken (trombolytica).

Epileptische aanvallen en plotseling (bijna) volledige uitval van zicht

Bij ongeveer 5% tot 10% van de patiënten met epilepsie wordt de achterhoofdskwab aangetast, een hersengebied dat het gezichtsvermogen regelt. Tijdens en na een epileptische aanval kan visusverlies optreden. De arts zal anti-epileptica voorschrijven en indien nodig aanvullende behandelingen om complicaties te voorkomen.

Gesloten hoek-glaucoom en tijdelijke visusproblemen

Gesloten hoek-glaucoom ontstaat wanneer de iris van het oog uitpuilt, waardoor de vloeistof niet goed kan afvloeien en de druk in het oog stijgt. Dit kan ongemak, misselijkheid, wazig zien, halo's of tijdelijk verlies van zicht veroorzaken. De oogarts zal tijdens oogonderzoeken zoeken naar een vergrote pupil die niet op licht reageert. Zonder snelle behandeling kan gesloten hoek-glaucoom leiden tot permanente blindheid. Behandeling kan bestaan uit tabletten of oogdruppels om de druk te verlagen; indien nodig kan een iridotomie worden uitgevoerd om de druk te verlichten door een klein gaatje in de iris te maken.

Migraine

Gewone migraine kan tijdelijk gedeeltelijk visusverlies veroorzaken. Tijdens de aura-fase van een migraine kan de patiënt last hebben van flitsende lichten (fotopsieën), glinsterende vlekken of blinde vlekken (scotomen) in beide ogen. Retinale migraine (oogmigraine) betreft slechts één oog en kan tijdelijke gedeeltelijke of volledige blindheid veroorzaken gedurende tien tot twintig minuten, meestal voorafgaand aan of tijdens een hoofdpijn.

Retinale vasospasme en tijdelijk verlies van zicht

Retinale vasospasme, een toestand waarbij een bloedvat in het netvlies zich vernauwt, kan tijdelijk verlies van zicht in één oog veroorzaken. Risicofactoren voor deze aandoening zijn onder andere retinale migraine, atherosclerose (slagaderverkalking) en hoge bloeddruk. De arts kan aspirine of een calciumantagonist voorschrijven om het vasospasme te behandelen, evenals de onderliggende oorzaak.

Stuwingspapil en tijdelijke veranderingen in gezichtsvermogen

Stuwingspapil is een aandoening waarbij druk in de hersenen leidt tot zwelling van de oogzenuw. Dit kan veranderingen in het gezichtsvermogen veroorzaken, zoals dubbelzien, wazig zicht of kortstondige blindheid, meestal gedurende enkele seconden. Andere symptomen zijn hoofdpijn en braken. Stuwingspapil kan het gevolg zijn van een tumor, een abces of een bloedstolsel. Hoge bloeddruk, infecties en bepaalde medicijnen kunnen de druk in de hersenen verhogen.

Temporale arteritis en kort visusverlies in één oog

Temporale arteritis (ook bekend als reuscellenarteritis) is een zeldzame aandoening die vaak voorkomt bij mensen ouder dan vijftig en kan tijdelijk visusverlies in één oog veroorzaken. Deze aandoening veroorzaakt ontstekingen in de bekleding van de bloedvaten, vooral in de slapen. Symptomen zijn onder andere hoofdpijn, een gevoelige hoofdhuid, kaakpijn, koorts en vermoeidheid. Zonder behandeling kan temporale arteritis binnen één tot twee weken leiden tot blijvende blindheid. De behandeling omvat vaak corticosteroïden om de ontsteking te verminderen. De patiënt kan zich binnen enkele dagen beter voelen, maar mogelijk is langdurig gebruik van corticosteroïden nodig.

Uhthoff-fenomeen en kortstondig verlies van zicht

Bij patiënten met multiple sclerose (MS) kan het Uhthoff-fenomeen optreden. Dit fenomeen houdt in dat de symptomen van MS verergeren door een stijging van de lichaamstemperatuur, wat minder dan een dag kan duren. De patiënt kan tijdelijk het zicht verliezen in één of beide ogen tijdens deze periode. Andere symptomen kunnen zwakte, duizeligheid en andere tekenen van MS zijn. Uitlokkende factoren zijn beweging, koorts, een warm bad, langdurige blootstelling aan schadelijke UV-stralen van zonlicht en stress.

Lees verder

• Oogmigraine: Aanvallen van tijdelijke blindheid en hoofdpijn
• Retinale occlusie: Verstopping van bloedvaten van netvlies
• Plots blind aan één oog of beide ogen door aandoeningen
• Ooginfarct: Afsluiting bloedvaten in netvlies
• Uhthoff-fenomeen: Ergere oogproblemen bij multiple sclerose