Tendinitis (peesontsteking): Ontsteking van pees met pijn

Tendinitis is een algemene term voor een ontsteking van de pezen (vezelig bindweefsel die spieren met het bot verbinden). De aandoening veroorzaakt pijn en gevoeligheid bij een gewricht. Meestal ligt een overbelastingsblessure aan de oorzaak van tendinitis. Hoewel pezen overal in het lichaam aanwezig zijn, is tendinitis het meest voorkomend rond de schouders, ellebogen, polsen, knieën en hielen. Pijn, zwelling en stijfheid zijn enkele symptomen van een peesontsteking. Meestal is tendinitis succesvol te behandeld met rust, fysiotherapie en pijnstillers. In ernstige gevallen ontstaat een gescheurde pees en is een chirurgische reparatie nodig.

• Epidemiologie van tendinitis
• Oorzaken en risicofactoren van peesontsteking
• Activiteiten
• Andere oorzaken en risicofactoren
• Symptomen: Pijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose van aandoening
• Complicaties
• Preventie van ontsteking van pezen

Epidemiologie van tendinitis

Iedereen krijgt mogelijk te maken met een peesontsteking, maar de aandoening komt vaker voor bij volwassenen en dan vooral bij veertigplussers. Bij het verouderen van pezen, tolereren deze minder stress, zijn ze minder elastisch en scheuren ze gemakkelijker.

Oorzaken en risicofactoren van peesontsteking

Pezen zijn verantwoordelijk voor de soepele glijbeweging van spieren en gewrichten.
Tendinitis is meestal het gevolg van een herhaaldelijk letsel aan het getroffen gebied, overmatig gebruik van de pees of een plotse, meer ernstige verwonding. Door dit letsel raken de pezen ontstoken of beschadigd, hetgeen leidt tot de symptomen van een peesontsteking.

Activiteiten

Er zijn veel activiteiten die mogelijk leiden tot een peesontsteking, waaronder:

• golfen
• harken
• het huis schoonmaken
• scheppen
• schilderen
• schrobben
• skiën
• tennissen
• timmeren
• tuinieren
• werpbewegingen maken (met ballen)

Voorbeelden van tendinitis
Sommige veel voorkomende vormen van tendinitis zijn genoemd naar de sporten die het risico op tendinitis verhogen. Ze omvatten:

• een golferselleboog (schade aan pezen aan binnenkant van elleboog)
• een jumpers knee (patellapeestendinitis)
• een Pitcher’s schouder (pitcher = werper van baseball)
• een tenniselleboog (pijn aan buitenkant van elleboog)
• een zwemmersschouder (overbelasting van schouder met pijn)

Andere oorzaken en risicofactoren

• bijwerkingen van medicijnen
• een abnormaal of slecht geplaatst bot of gewricht (zoals lengteverschillen in de benen of artritis in een gewricht) die de nadruk legt op structuren van zacht weefsel
• een infectie en dan vooral infectie van een katten- of hondenbeet aan de hand of een vinger
• een onjuiste houding op het werk of thuis
• een slechte opwarming voor het sporten
• spanningen door andere aandoeningen, zoals reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), jicht (ziekte met pijn en zwelling aan grote teen en andere gewrichten), psoriatrische artritis (aandoening met symptomen aan huid en gewrichten)
• schildklieraandoeningen

Symptomen: Pijn

Een peesontsteking treft mogelijk elke pees, maar de vaakst getroffen locaties zijn de duim, de elleboog, de hiel (achillestendinitis), de knie, de pols en de schouder. Wanneer pezen ontstoken of beschadigd zijn, treedt pijn of verminderde beweging op in het getroffen gebied. Typische symptomen van tendinitis zijn onder andere:

• ochtendstijfheid
• pijn die verergert bij beweging of activiteit
• pijn en gevoeligheid langs een pees, meestal in de buurt van een gewricht
• spierzwakte
• stijfheid en een beperkte bewegingsbereik met het getroffen gewricht
• warmte en roodheid van de huid boven het getroffen gebied
• zwelling

Diagnose en onderzoeken

Om een ontsteking van de pezen te diagnosticeren, bevraagt de arts de patiënt over de medische geschiedenis, de aanwezige symptomen en voert hij vervolgens een lichamelijk onderzoek uit. Beeldvormende onderzoeken, zoals röntgenfoto's en een MRI-scan, zijn meestal niet nodig. Soms bestelt de arts evenwel deze onderzoeken om andere problemen uit te sluiten.

Behandeling

Zelfzorg

De eerste stap in de behandeling van de ontsteking van de pees is het verminderen van de pijn en zwelling. Tendinitis reageert goed op het RICE-principe (rust, ijs, compressie en elevatie).

• rust: De patiënt laat het gewricht rusten en vermijd activiteiten die pijn veroorzaken (zoals tennis bij een tenniselleboog of knielen bij tendinitis van de knie)
• ijs: De patiënt past ijs toe op de getroffen plaats. In het begin is dit twintig minuten om de één à twee uur. Hierdoor vermindert de ontsteking en zwelling en versnelt het genezingsproces. Ontstekingsremmende medicijnen (gels of tabletten) zijn ook nuttig, maar hebben soms wel bijwerkingen.
• compressie: De patiënt past druk (compressie) toe op de aangetaste plaats, zoal het aanbrengen van een ondersteunend verband.
• elevatie (verhoging): De patiënt plaatst het been, de hand of de arm in een verhoogde positie.

Ook mag de patiënt vrij verkrijgbare pijnstillers nemen.

Professionele medische zorg

Helpen de zelfzorgmaatregelen niet, dan is advies van een arts nodig. Hij zet soms andere behandelingen in.

Andere behandelingen omvatten:

• chirurgie
• cortisone-injecties: Cortisonen (corticosteroïden) zijn krachtige ontstekingsremmende medicijnen die de arts direct op de plaats van de ontsteking injecteert. Niet alle soorten tendinitis zijn te behandelen met cortisone-injecties en er soms treden er ook bijwerkingen op.
• fysiotherapie
• spalken: Een arts moet regelmatig een patiënt die een spalk draagt, controleren. Te lang een spalk dragen leidt namelijk tot gewrichtsstijfheid.
• ultrageluid

Zodra de ontsteking en pijn zijn verminderd, zijn specifieke oefeningen nodig om de pees krachtig te maken en verdere problemen te voorkomen.

Prognose van aandoening

De symptomen verbeteren meestal dankzij het nemen van voldoende rust en de andere zelfzorgmaatregelen. De meeste schade geneest binnen ongeveer twee tot vier weken, maar chronische peesontsteking houden soms meer dan zes weken aan. Meestal duurt het genezingsproces bij een chronische peesontsteking zo lang omdat de patiënt de pees niet de tijd geeft om te genezen. In chronische gevallen ontstaat mogelijk een beperkt bewegingsbereik van het gewricht als gevolg van littekenvorming of een vernauwing van het omhulsel van weefsel dat de pees omringt.

Complicaties

Complicaties van tendinitis omvatten:

• een langdurige ontsteking verhoogt het risico op verdere verwondingen, zoals een breuk
• een terugkeer van de symptomen van ontstoken pezen

Preventie van ontsteking van pezen

Het is belangrijk om activiteiten langzaam en geleidelijk te verhogen zodat de kans op het ontwikkelen van tendinitis verminderd wordt. De patiënt leert best ook luisteren naar het lichaam. Bij pijn stopt hij en voert hij iets anders uit. Herhaalde bewegingen en overmatig gebruik van de armen en benen zijn uit den boze. Als het letsel veroorzaakt is door overmatig gebruik, is soms een verandering in werkgewoonten nodig om te voorkomen dat het probleem terugkeert. Bij terugkerende pijn, problemen met het bewegingsbereik of andere symptomen van een peesontsteking, is advies van een arts nodig.

Lees verder

• Golferselleboog: Schade aan pezen aan binnenkant elleboog
• Tenniselleboog: Pijn aan buitenkant van elleboog
• Achillespeesontsteking: Pijn aan de hiel, vooral na rust
• De Quervain tendinitis: Pijn bij bewegen van duim
• Patellaire tendinitis: Overbelasting van patellapees in knie