Verrekkingen en verstuikingen: Locatie en symptomen

Verstuikingen en verrekkingen zijn veelvoorkomende verwondingen waarbij het weefsel in het getroffen gebied wordt uitgerekt of beschadigd. Een verstuiking ontstaat wanneer een ligament, het weefsel dat botten met elkaar verbindt, wordt beschadigd. Bij een verrekking wordt een spier of pees aangetast, het weefsel dat spieren met botten verbindt. Hoewel verstuikingen en verrekkingen vergelijkbare symptomen kunnen vertonen, verschillen hun oorzaken en behandelingen. Pijn en een beperkt bewegingsbereik komen bij beide letsels voor. Meestal is rust, ijsapplicatie, compressie, elevatie en pijnmedicatie voldoende voor herstel. De meeste patiënten herstellen binnen enkele weken tot maanden. Er zijn preventieve maatregelen die het risico op deze blessures kunnen verkleinen.

• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken van verstuikingen en verrekkingen
• Risicofactoren van verstuiking en verrekking
• Omgeving
• Persoon
• Verstuiking
• Verrekking
• Risicogroepen
• Symptomen
• Verstuiking
• Verrekking
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van letsels
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Verrekkingen en verstuikingen zijn veelvoorkomende blessures die zich vaak voordoen bij lichamelijke activiteiten, zowel bij recreatieve als professionele atleten. Ze komen ook voor in het dagelijks leven, met name bij activiteiten zoals het tillen van zware objecten of plotselinge bewegingen.

Prevalentie en incidentie
De prevalentie van verrekkingen en verstuikingen is hoog, vooral bij jonge volwassenen en sporters. Ongeveer 25% van alle sportgerelateerde blessures bestaat uit verstuikingen of verrekkingen. De incidentie is het grootst bij sporten die snelle richtingsveranderingen of contact vereisen, zoals voetbal, basketbal en tennis.

Geslachtsverschillen
Er zijn geslachtsverschillen in de incidentie van verrekking- en verstuikingsblessures. Mannen hebben vaker verstuikingen van de enkels en knieën, terwijl vrouwen vaker last hebben van verstuikingen van de polsen en knieën. Dit kan te maken hebben met verschillende anatomische factoren en sportparticipatie.

Mechanisme

Verrekkingen en verstuikingen ontstaan wanneer een spier of gewricht over zijn normale beweeglijkheid wordt belast. Dit kan leiden tot schade aan de structuren, zoals de spieren, pezen of gewrichtsbanden.

Verrekking van spieren
Een verrekking ontstaat wanneer een spier overmatig wordt uitgerekt of belast. Dit kan gebeuren bij plotselinge, krachtige bewegingen die de spier meer rekken dan normaal. In ernstige gevallen kan er sprake zijn van een gedeeltelijke of volledige scheuring van de spiervezels, wat leidt tot pijn en beperking van de beweging.

Verstuiking van gewrichtsbanden
Verstuikingen ontstaan wanneer een gewrichtsband wordt overstrekt, vaak als gevolg van een onverwachte beweging of val. Dit leidt tot een verzwakking of scheuring van de ligamenten die het gewricht stabiliseren. Bij een verstuiking van de enkel of knie kunnen de gewrichtsbanden gedeeltelijk of volledig worden gescheurd, wat leidt tot zwelling, pijn en functieverlies.

Oorzaken van verstuikingen en verrekkingen

Verstuikingen en verrekkingen ontstaan meestal door lichamelijke activiteit, zoals sport, of door een valpartij thuis. Een verstuiking kan optreden wanneer iemand valt, het gebied verdraait of er een aanzienlijke spanning op het gebied ontstaat. Bij een verrekking is er vaak sprake van een overbelasting van de spieren of pezen. Dit kan gebeuren door zwaar tillen, herhaaldelijke bewegingen of spieroverbelasting. Professionele atleten zijn bijzonder gevoelig voor verrekkingen door de aanzienlijke fysieke belasting van hun lichaam.

Risicofactoren van verstuiking en verrekking

Omgeving

Omgevingsfactoren die de kans op een verrekking of verstuiking verhogen, zijn onder andere:

• Oppervlakken: Vooral gladde of ongeschikte oppervlakken voor atletische activiteiten verhogen het risico.
• Uitrusting: Onveilige of slecht passende apparatuur, zoals sport- of veiligheidsschoenen, kan bijdragen aan verwondingen.

Persoon

Bij de volgende factoren neemt de kans op een verstuiking of verrekking toe:

• Algemene chronische enkelinstabiliteit
• Sporten waarbij veel springen en rennen vereist is, zoals volleybal, basketbal of voetbal
• Type en maat voet: Onjuiste schoenen of een afwijkende voetstructuur kunnen het risico verhogen
• Vermoeidheid
• Zwakke ligamenten of spieren

Locaties

Verstuiking

Een enkelverstuiking is het meest voorkomend, maar verstuikingen kunnen ook andere weefsels aantasten, zoals de hand, pols of duim. De locatie van een verstuiking hangt vaak af van de specifieke fysieke activiteit of sport. Bijvoorbeeld, tennisspelers hebben vaak last van polsverstuikingen door het veelvuldig gebruik van de pols tijdens wedstrijden.

Verrekking

Verrekkingen komen vaker voor in lichaamsdelen die herhaaldelijk en krachtig worden belast, zoals de rug en hamstrings. Ook andere gebieden kunnen worden aangetast. Bij sporten met veel rennen, zoals voetbal, komen verrekkingen vaak voor.

Risicogroepen

Er zijn bepaalde groepen mensen die meer kans hebben op het oplopen van verrekkingen en verstuikingen, vaak door hun activiteiten of fysieke kenmerken.

Atleten
Atleten die deelnemen aan contact- of teamsporten lopen een groter risico op verrekking en verstuiking door de fysieke belasting en de snelle bewegingen die vaak voorkomen in deze sporten. Ze moeten regelmatig hun spieren en gewrichten trainen en hun flexibiliteit verbeteren om het risico te verlagen.

Ouderen
Ouderen hebben een verhoogd risico op verstuikingen en verrekkingen, vooral vanwege de afname van spiermassa, botdichtheid en mobiliteit naarmate ze ouder worden. Hun spieren kunnen minder flexibel zijn, waardoor ze gevoeliger zijn voor blessures bij normale dagelijkse activiteiten.

Symptomen

Verstuikingen en verrekkingen beïnvloeden verschillende weefsels, wat resulteert in verschillende symptomen.

Verstuiking

Een verstuiking wordt gekenmerkt door beperkte flexibiliteit, pijn, zwelling, een beperkt bewegingsbereik, stijfheid en blauwe plekken.

Verrekking

Verrekkingen, die de spieren of pezen aantasten, veroorzaken pijn, een beperkt bewegingsbereik, spierstijfheid, spierkrampen en spierspasmen. Daarnaast kunnen patiënten beperkte flexibiliteit en zwelling van het getroffen gebied ervaren.

Alarmsymptomen

Bij verrekking of verstuiking kunnen er specifieke symptomen optreden die aandacht vereisen. Het herkennen van deze symptomen is belangrijk voor het bepalen van de juiste behandeling en het voorkomen van verdere schade.

Pijn en zwelling
Pijn is vaak het eerste teken van een verrekking of verstuiking. De pijn kan variëren van mild tot ernstig, afhankelijk van de ernst van de blessure. Zwelling rond het getroffen gebied is ook gebruikelijk, vooral bij verstuikingen, doordat de bloedvaten in het getroffen gebied beschadigd kunnen zijn.

Beperkte mobiliteit
Bij verstuikingen of verrekkingen kan de mobiliteit van het gewricht of de spier worden beperkt. Bij een verstuiking van de enkel of knie kan het moeilijk zijn om het gewricht volledig te bewegen zonder pijn. Dit is vaak een teken van een ernstigere blessure.

Diagnose en onderzoeken

Als een patiënt symptomen van een verstuiking of verrekking ervaart, is het raadzaam om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose. De arts onderzoekt het getroffen gebied en kan een röntgenfoto aanvragen om uit te sluiten dat er sprake is van een botbreuk. Als de patiënt gewicht kan dragen en kan lopen na een enkeldraai, is meestal geen botbreuk aanwezig. Soms is een MRI-scan nodig om weefsels en ligamenten beter te visualiseren en de diagnose te bevestigen.

Behandeling van letsels

Bij milde tot matige verstuikingen of verrekkingen is het volgen van de RICE-methode effectief. Deze methode bestaat uit:

• Rust: Vermijd belasting van het getroffen gebied, zoals het lopen op de enkel en overweeg het gebruik van een enkelbrace.
• IJsapplicatie: Breng ijs aan gedurende twintig minuten per keer om pijn en zwelling te verminderen.
• Compressie: Gebruik een verband om steun te bieden en de genezing te bevorderen.
• Elevatie: Verhoog het getroffen gebied indien mogelijk om de doorbloeding te verbeteren.
• Pijnmedicatie zoals ibuprofen kan helpen om pijn en zwelling te verlichten. Rek- en versterkingsoefeningen kunnen worden toegevoegd zodra de pijn afneemt. Bij ernstige verstuikingen of verrekkingen is professionele medische behandeling noodzakelijk. In sommige gevallen kan een operatie vereist zijn om het letsel te herstellen.

Prognose

De prognose voor verrekkingen en verstuikingen is over het algemeen positief, hoewel het herstel kan variëren afhankelijk van de ernst van de blessure.

Hersteltijd
De hersteltijd kan variëren, maar voor lichte verrekkingen of verstuikingen is herstel meestal binnen enkele dagen tot weken mogelijk. Bij ernstigere blessures kan het herstel enkele weken tot maanden duren. Fysiotherapie kan helpen het herstel te versnellen en de mobiliteit te verbeteren.

Langdurige effecten
Bij ernstige verstuikingen of verrekkingen kunnen er langdurige effecten optreden, zoals gewrichtsstijfheid of een verhoogd risico op toekomstige blessures. Dit kan gebeuren als de blessure niet goed herstelt of als er onvoldoende revalidatie plaatsvindt.

Complicaties

Bij verstuikingen en verrekkingen kunnen complicaties optreden, zoals:

• Chronische pijn: Langdurige pijn kan optreden als het letsel niet goed geneest of als het weefsel niet volledig herstelt.
• Functionele beperkingen: Onvoldoende herstel kan leiden tot een beperkt bewegingsbereik of verminderde functionaliteit van het getroffen gebied.
• Herhaalde verwondingen: Onvoldoende herstel kan het risico op herhaalde verstuikingen of verrekkingen verhogen.
• voorkomen.

Het is cruciaal om bij aanhoudende klachten of complicaties een arts te raadplegen om verdere problemen te

Preventie

Om het risico op verstuikingen of verrekkingen te verminderen, kunnen de volgende richtlijnen worden gevolgd:

• Beschermende kledij dragen bij het sporten
• Een regelmatige fysiotherapeut raadplegen voor stabiliteit en versterkende oefeningen
• Evenwichts- en proprioceptieoefeningen uitvoeren
• Flexibiliteit en krachttraining toepassen
• Focussen op de juiste houding
• Levensstijlaanpassingen zoals een gezond gewicht behouden, leuningen installeren om valpartijen te voorkomen (vooral bij ouderen), stoepen ijsvrij houden en een gezonde en gevarieerde voeding met veel vers fruit en groenten eten
• Niet sporten bij vermoeidheid of pijn
• Op vlakke oppervlakten sporten
• Opwarmen en afkoelen voor en na een fysieke activiteit
• Schoeisel en uitrusting van hoge kwaliteit gebruiken
• Stoppen met trainen bij het voelen van pijn
• Trainen op veilige, vlakke oppervlakken

Lees verder

• EHBO bij een verstuiking (gewrichtsbanden zijn uitgerekt)
• Verstuikte enkel: Oorzaken en behandeling enkelverstuiking
• Verstuikte pols: Symptomen & behandeling van polsverstuiking
• Valongelukken voorkomen: Preventie van valpartijen in huis