Gevoelloosheid in handen: Oorzaken van verdoofd gevoel

De handen bevatten enkele gevoelige aanraakreceptoren die zijn verbonden met de hersenen door een zenuwnetwerk. Wanneer druk op of schade ontstaat aan één van deze zenuwen, krijgen de hersenen mogelijk niet alle sensorische informatie die de handen uitzenden. Hierdoor ontstaat mogelijk een verdoofd gevoel in de hand of handen. Gevoelloosheid in de hand of handen kent veel oorzaken, zoals de inname van alcohol alsook een aandoening zoals multiple sclerose. De arts zoekt de onderliggende oorzaak op, adviseert de patiënt om een gezonde levensstijl te hanteren en zet mogelijk medicatie en/of andere behandelingen in om de verdoofde handen te verhelpen.

• Auto-immuun en verdoofd gevoel in handen
• Guillain-Barré-syndroom
• Multiple sclerose
• Syndroom van Sjögren
• Systemische lupus erythematosus
• Hart en bloedvaten en verdoofde gevoelens in de handen
• Beroerte
• Hartaanval
• Vasculitis
• Ziekte van Raynaud
• Hersenen en centraal zenuwstelsel en doofheid aan hand
• Brachiale plexusletsel
• Carpaal tunnelsyndroom en verdoofd gevoel in handen
• Cervicale spondylose en handen die gevoelloos aanvoelen
• Cubitaal tunnel syndroom
• Fibromyalgie
• Ruggenmergletsel
• Ganglioncysten
• Tenniselleboog
• Omgevingsfactoren en gevoelloosheid in handen
• Alcohol
• Medicatie
• Slapen in een slechte houding
• Andere oorzaken van doof gevoel in hand
• Amyloïdose
• Myofasciale triggerpoints
• Schildklieraandoening
• Stress
• Suikerziekte (diabetes mellitus)
• Verwonding of insectenbeet
• Vitaminetekorten en elektrolytenstoornissen
• Ziekte van Lyme

Auto-immuun en verdoofd gevoel in handen

Guillain-Barré-syndroom

Het Guillain-Barré-syndroom is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem per ongeluk de zenuwen aanvalt en schade veroorzaakt die resulteert in een verlamde hand. Vaak ontstaat eerst een luchtweginfectie, buikgriep of een andere infectieziekte. Andere symptomen van het Guillain-Barré-syndroom zijn prikkelende gevoelens in de vingers, tenen, enkels of polsen, zwakte in de benen, een slecht looppatroon, een snelle hartslag (tachycardie), urine-incontinentie en fecale incontinentie (ongewild en plots verlies van de stoelgang) en moeite met het bewegen van het gezicht, zoals kauwen (kauwproblemen).

Multiple sclerose

Multiple sclerose is een aandoening waarbij het immuunsysteem een vetachtige stof aanvalt die de zenuwvezels van de hersenen en ruggenmerg beschermt. De aandoening kenmerkt zich door doofheid van de hand. De meeste patiënten krijgen voor het eerst te maken met multiple sclerose als ze tussen de twintig en dertig jaar zijn, al komt de ziekte mogelijk op elke leeftijd tot uiting. Vrouwen zijn daarnaast twee keer vaker dan mannen getroffen door de auto-immuunaandoening. Spierzwakte, dubbelzien (diplopie) en verlamming van een hand zijn mogelijke symptomen van multiple sclerose.

Syndroom van Sjögren

Het syndroom van Sjögren is een auto-immuunziekte die voornamelijk de klieren aanvalt die tranen en speeksel produceren. Ook ontstaat soms weefsel- of orgaanschade in andere lichaamsdelen. Droge ogen, een droge mond, een jeukende huid, een chronische hoest, gevoelloosheid en tintelingen in de handen en voeten en ernstige vermoeidheid komen mogelijk tot uiting. De behandeling is afhankelijk van de symptomen en welk lichaamsdeel aangetast is. Een schrijft oogdruppels, medicijnen om speeksel te verhogen, NSAID's of immunosuppressiva (medicijnen om het immuunsysteem te onderdrukken) voor.

Systemische lupus erythematosus

De auto-immuunziekte systemische lupus erythematosus veroorzaakt ontstekingen in veel organen en weefsels, waaronder de gewrichten, het hart, de nieren en de longen. De symptomen komen en gaan. Wanneer de ontsteking druk veroorzaakt op zenuwen, ontstaat zenuwschade met gevoelloosheid of tintelingen in de handen als gevolg. Verder komen nog andere mogelijke symptomen voor zoals:

• concentratieproblemen
• een gevoeligheid voor de zon
• een vlindervormige huiduitslag op het gezicht
• gewrichtspijn
• gewrichtsstijfheid
• gezwollen gewrichten
• hoofdpijn
• kortademigheid
• koude vingers en tenen die blauw worden (fenomeen van Raynaud)
• problemen met het gezichtsvermogen
• vermoeidheid
• verwardheid

Hart en bloedvaten en verdoofde gevoelens in de handen

Beroerte

Gevoelloosheid of tintelingen aan de hand zijn mogelijk een teken van een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met lichamelijke en mentale symptomen). Andere vroege symptomen zijn een scheve glimlach, plotselinge ernstige hoofdpijn, een onduidelijke spraak (dysartrie) of problemen met denken, duizeligheid en wazig zien. Bij deze tekenen is het verstandig om direct naar de spoedeisende dienst van het ziekenhuis te gaan. Een beroerte treft ook jongeren en fysiek actieve personen.

Hartaanval

Bij een hartaanval treden ernstige verstoppingen in de belangrijkste bloedtoevoer van het hart op. Dit resulteert in pijn op de borst, evenals tintelingen en gevoelloosheid in één van de armen. Andere symptomen zijn bijvoorbeeld misselijkheid, duizeligheid, kortademigheid, zweten, schouderpijn, onverklaarbare vermoeidheid en tintelingen en gevoelloosheid langs beide kanten van het lichaam. Een hartkatheterisatie is nodig.

Vasculitis

Vasculitis (bloedvatontsteking) treedt op wanneer het immuunsysteem zichzelf aanvalt en een ontsteking van de bloedvaten veroorzaakt. De symptomen hangen af van het getroffen lichaamsgebied maar bestaan bijvoorbeeld uit vermoeidheid, koorts, gewichtsverlies, nachtelijk zweten, een huiduitslag en zenuwproblemen (zoals gevoelloosheid of zwakte). De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de vasculitis. De arts zet bijvoorbeeld steroïden of andere immunosuppressiva (medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken) in.

Ziekte van Raynaud

Doofheid aan de hand in combinatie met ijzig koude vingers, wijst op de ziekte van Raynaud. Bij deze aandoening vernauwen de kleinere slagaders die bloed naar de huid voeren, waardoor de bloedstroom afgeremd is. De ziekte van Raynaud brengt mogelijk ondraaglijke pijn met zich mee. Sommige patiënten hebben tijdens een episode aan witte of blauwe vingers. De oorzaak van deze aandoening is niet bekend (anno 2020), maar vrouwen lopen wel meer kans op de aandoening. Meestal ontstaan de symptomen wanneer de patiënt tussen 15 en 30 jaar oud is.

Hersenen en centraal zenuwstelsel en doofheid aan hand

Brachiale plexusletsel

De armplexus is een complex netwerk van zenuwen die zich uitstrekken van de wervelkolom naar elke schouder. Dit netwerk verzendt signalen tussen de wervelkolom en de schouders, de armen en de handen. Schouderblessures, tumoren en andere oorzaken van een ontsteking leiden tot schade aan de armplexus, wat resulteert in gevoelloosheid in de hand. Baby's krijgen mogelijk tijdens de geboorte te maken met brachiale plexusletsels als gevolg van het overmatig rekken van de schouders in het geboortekanaal. Belangrijke symptomen omvatten ernstige schouderpijn of armpijn, gevoelloosheid in de handen, zwakte en moeite om de armen te bewegen. De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Sommige patiënte herstellen spontaan, terwijl anderen een operatie of fysiotherapie nodig hebben. Baby's die tijdens de geboorte gewond zijn geraakt, herstellen meestal tegen dat ze drie à vier maanden oud zijn.

Carpaal tunnelsyndroom en verdoofd gevoel in handen

Het carpaal tunnelsyndroom is een aandoening waarbij de nervus medianus, de zenuw die langs de onderarm naar beneden loopt en in de hand komt, samengeperst wordt ter hoogte van de pols. Deze aandoening komt vrij veel voor bij patiënten die veel tijd achter een computer doorbrengen. De belangrijkste symptomen zijn gevoelloosheid, een gevoel dat één of meer van de vingers - vooral de duim, wijsvinger en middelvinger - gezwollen of tintelend zijn en zwakte in de hand. De arts moet dit zo snel mogelijk bekijken want onbehandeld is soms een operatie nodig om de beknelde zenuw vrij te maken.

Cervicale spondylose en handen die gevoelloos aanvoelen

Eén van de mogelijke vormen van artritis (gewrichtsontsteking) is cervicale spondylose. Hierbij is de nek aangetast als gevolg van jarenlange slijtage van de ruggengraat. De beschadigde wervels drukken dan op nabijgelegen zenuwen, wat leidt tot een verdoofd gevoel aan de handen, armen en vingers. Meestal ontstaan geen symptomen, maar anderen kampen met:

• een verlies van controle over de darmen of de blaas
• een verlies van evenwicht en coördinatie
• hoofdpijn
• nekcrepitaties (knallende geluiden (gewrichtsgeluiden) bij het bewegen van de nek)
• nekpijn
• nekstijfheid
• spierspasmen in de nek of schouders
• zwakte in de armen, zwakte in de handen, zwakte in de benen of zwakte in de voeten

Cubitaal tunnel syndroom

Het cubitaal tunnel syndroom resulteert uit het overmatig uitrekken van de elleboog of druk op de elleboogzenuw. Vooral in de vingers van een hand ontstaan klachten zoals een doof gevoel, zwakte en tintelingen. De patiënt draagt een spalk tijdens het slapen om te voorkomen dat de elleboog recht buigt. Fysiotherapie, NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) en chirurgie zijn andere behandelingsopties.

Fibromyalgie

Intense vermoeidheid en spierpijn zijn enkele symptomen van fibromyalgie. Ook gevoelloosheid en tintelingen in de handen, armen, voeten, benen en het gezicht komen soms voor. Andere symptomen omvatten:

• buikpijn
• concentratieproblemen
• constipatie
• diarree
• een depressie / neerslachtigheid
• hoofdpijn
• maagproblemen
• slaapproblemen

Ruggenmergletsel

Valpartijen, ongevallen met motorvoertuigen, klappen op het hoofd, schotwonden en verschillende andere gebeurtenissen veroorzaken mogelijk ruggenmergletsels. Een verwonding door een dwarslaesie resulteert af en toe in tintelingen en gevoelloosheid in de handen en voeten. Andere symptomen zijn bewegingsproblemen, een verlies van gevoel, fecale incontinentie (ongewild verlies van ontlasting) en urine-incontinentie en pijn. Ondersteunende zorgen en af en toe ook chirurgische behandelingen zijn inzetbaar.

Ganglioncysten

Ganglioncysten zijn vrij veel voorkomende goedaardige klonten of afzettingen die zich mogelijk overal op het lichaam vormen. Ze verschijnen echter vooral op of rond de gewrichten. Wanneer de cyste zich vormt rond de pols, is gevoelloosheid een veel voorkomend symptoom. Deze cysten verdwijnen soms spontaan. Gebeurt dit niet en veroorzaken de cysten pijn of gevoelloosheid, dan is een operatie of aspiratie (vloeistof afvoeren uit de cyste) nodig.

Tenniselleboog

Tennisspelers en golfers lopen het risico op epicondylitis, de medische term van een tenniselleboog. Ook activiteiten waarbij een patiënt herhaaldelijk de hand, pols of elleboog moet draaien, zijn risicofactoren. Deze aandoening is het gevolg van slijtage of verzwakking van pezen die zich langs de elleboog bevinden. Vroege tekenen van een tenniselleboog zijn gevoelloosheid of tintelingen in de handen. Vervolgens ontwikkelt de patiënt elleboogpijn (aan de buitenkant van de elleboog) of pijn in de onderarm. Voldoende pauze nemen of de activiteiten verminderen is verstandig, maar bij terugkerende of ernstige pijn is advies van een arts nodig.

Omgevingsfactoren en gevoelloosheid in handen

Alcohol

Langdurig zwaar drinken leidt bij de helft van de drinkers tot alcoholische neuropathie, waarbij de zenuwen schade oplopen. Andere symptomen zijn gevoelloosheid in de armen of gevoelloosheid in de benen, rare sensaties in de ledematen, plasproblemen, erectiestoornissen en spierzwakte of spierspasmen (spierkrampen).

Medicatie

Enkele medicijnen leiden sneller tot perifere neuropathie (schade aan zenuwen met zenuwpijn en zwakte) waardoor een verdoofd gevoel aan de handen en/of de voeten ontstaat:

• antibiotica
• anti-epileptica
• geneesmiddelen voor de behandeling van kanker (chemotherapie)
• hart- of bloeddrukmedicijnen

Slapen in een slechte houding

Door het slapen in een slechte houding of door te lang op één arm te rusten, ontstaat er overmatige druk op de arm. Deze druk comprimeert (samenpersen) de zenuwen in dat gebied en veroorzaakt gevoelloosheid.

Andere oorzaken van doof gevoel in hand

Amyloïdose

Amyloïdose is een aandoening waarbij zich een abnormaal eiwit (amyloïde) ophoopt in gezond weefsel, wat de functie van het getroffen gebied verstoort. De ziekte tast het zenuwstelsel, de nieren, de lever, het hart en het spijsverteringskanaal mogelijk aan. Bekende symptomen omvatten gezwollen enkels en gezwollen benen, vermoeidheid en zwakte, kortademigheid, diarree, onbedoeld gewichtsverlies en tintelingen en pijn in de handen en voeten. Er is anno januari 2020 geen remedie voor amyloïdose, maar het is wel mogelijk om de symptomen te behandelen. Chemotherapiemedicijnen, immunosuppressiva, of stamceltransplantaties zijn enkele behandelingsopties voor de ziekte.

Myofasciale triggerpoints

Veel patiënten kampen met spierknopen (myofasciale triggerpoints). Zij hebben pijn aan kleine, hobbelige spiergebieden. Patiënten met de ziekte krijgen tevens mogelijk te maken met spierpijn, tintelingen, een beperkt bewegingsbereik, zwakte en een verdoofd gevoel. Deze knopen komen tot uiting wanneer onderliggende spiervezels of fascia (weefselbanden) verstijven. Chronische pijn komt tot stand wanneer de arts deze aandoening niet tijdig diagnosticeert en behandelt. Veranderingen in de levensstijl en massagetechnieken zijn de meest bruikbare behandelingsopties voor myofasciale triggerpoints, maar ook medische behandelingen zijn mogelijk.

Schildklieraandoening

Een schildklieraandoening leidt mogelijk tot een verlamde hand. Een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) leidt onbehandeld tot schade aan de zenuwen die informatie zenden tussen de hersenen en het ruggenmerg en de rest van het lichaam. Andere tekenen van een onderactieve schildklier zijn onder andere haaruitval, een gewichtstoename en zich altijd koud voelen.

Stress

Sommige patiënten krijgen te maken met hyperventilatie als gevolg van stressvolle of angstaanjagende situaties. Hierbij ontstaat een snelle, oppervlakkige ademhaling die het lichaam overtreft. Hyperventilatie leidt tot symptomen van tintelingen in de handen en andere lichaamsdelen.

Suikerziekte (diabetes mellitus)

Veelvuldig plassen (pollakisurie), overmatige dorst (polydipsie) en hoge bloedsuikerspiegels (hyperglykemie) zijn tekenen zijn van prediabetes, een aandoening waarbij een patiënt onbehandeld een groot risico heeft op het ontwikkelen van diabetes mellitus (suikerziekte). Onbehandeld leidt suikerziekte tot een ongevoelige hand als gevolg van diabetische neuropathie (zenuwschade door diabetes). Een wazig gezichtsvermogen door diabetische retinopathie, nierproblemen (diabetische nefropathie), en hartfalen zijn allemaal complicaties van onbehandelde diabetes.

Verwonding of insectenbeet

Een beschadigde zenuw rond het nekgebied leidt mogelijk tot een verdoofd gevoel in de handen. Ook veroorzaken toxines in zeevruchten en dieren- of insectenbeten mogelijk gevoelloosheid in de handen.

Vitaminetekorten en elektrolytenstoornissen

Bij een vitamine B12-tekort werken de zenuwen niet meer zo goed, waardoor gevoelloosheid of tintelingen aan zowel de handen als de voeten mogelijk tot uiting komen. Verder veroorzaken elektrolytenstoornissen zoals een kaliumtekort en een magnesiumtekort. Bekende symptomen van deze tekorten zijn zwakte, vermoeidheid, geelzucht, coördinatie- en evenwichtsproblemen, hallucinaties (waanvoorstellingen en onechte percepties) en concentratieproblemen.

Ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme is een aandoening die een patiënt oploopt door een besmette tekenbeet. Vroege symptomen van deze bacteriële infectie zijn onder meer ernstige vermoeidheid, een huiduitslag en griepachtige symptomen zoals koorts, koude rillingen of lichaamspijnen. Indien onbehandeld, komen in latere stadia van de ziekte gewrichtspijn en een verdoofd gevoel aan de hand of de ledematen tot stand.

Af en toe is de doofheid in de handen of vingers eveneens het gevolg van:

• een discushernia
• het schoudergordelsyndroom (druk op zenuw en/of bloedvaten)
• hiv

Lees verder

• Gevoelloosheid in benen en voeten: Oorzaken verdoofd gevoel
• Gevoelloosheid in gezicht: Oorzaken van verdoofd gevoel
• Jeukende handen: Oorzaken van jeuk aan handpalm en handrug
• Koude handen en voeten: Oorzaken, symptomen en behandelingen
• Handpijn: Oorzaken van en symptomen bij een pijnlijke hand