Droge huid op voeten: Oorzaken, symptomen en behandelingen

De voeten hebben minder olieklieren dan andere lichaamsdelen en ervaren bovendien dagelijkse slijtage. Hierdoor ontstaat vaak een droge, ruwe of gebarsten huid op de voeten, vooral op de hielen, de zijkanten van de voeten en tussen de tenen. Patiënten kunnen ook last hebben van jeukende voeten, pijn, irritatie of een strak gevoel op de droge plekken. Diverse eenvoudige huismiddeltjes kunnen de droogheid verlichten. Als deze remedies niet effectief zijn, is het raadzaam om contact op te nemen met een podoloog of arts. Enkele tips kunnen helpen om het risico op een droge huid op de voeten te verminderen.

• Aandoeningen en droge huid op voeten
• Diabetes mellitus
• Eczeem
• Psoriasis
• Stasis dermatitis
• Te traag werkende schildklier
• Voetschimmel
• Omgevingsfactoren en droogheid van huid op voeten
• Irritatie
• Medicijnen
• Te weinig vocht
• Vergrijzing
• Warmte en vochtigheid
• Zepen
• Symptomen
• Behandelingen
• Bevochtigen
• Exfoliëren
• Hydraterende sokken dragen
• Puimsteen of voetvijl gebruiken
• Voetbad nemen
• Preventie
• Voeten goed hydrateren
• Voeten goed reinigen
• Schoeisel goed passen
• Sokken goed kiezen
• Voeten niet overbelasten
• Gezond dieet volgen
• Prognose
• Complicaties
• Diagnose en onderzoeken
• Alarmsymptomen

Aandoeningen en droge huid op voeten

Een droge huid op de voeten kan optreden als gevolg van verschillende aandoeningen.

Diabetes mellitus

Ongecontroleerde suikerziekte kan leiden tot schade aan de perifere zenuwen (perifere neuropathie). Diabetische neuropathie tast de zenuwen aan die olie en vocht in de voeten reguleren, waardoor een droge of gebarsten huid aan de voeten kan ontstaan.

Eczeem

Eczeem verwijst naar een groep aandoeningen die een huidontsteking veroorzaken. De huidaandoening kan overal op de huid voorkomen. Veel voorkomende symptomen van eczeem zijn droge, verkruimelde of jeukende plekken op de huid.

Psoriasis

Psoriasis is een chronische auto-immuunaandoening die dikke, schilferige huidplekken veroorzaakt op bijna alle mogelijke lichaamsdelen. Psoriasis kan ook op de voeten voorkomen (psoriasis op de voeten).

Stasis dermatitis

Stasis dermatitis is een huidziekte die ontstaat bij patiënten met chronische veneuze insufficiëntie (chronische veneuze insufficiëntie). Dit kan leiden tot pijn en zwelling aan het been, de enkels en de voeten. Bij deze aandoening kan ook droogheid aan de huid van de voeten optreden.

Te traag werkende schildklier

Een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) kan soms extreem droge voeten veroorzaken, omdat de schildklier de zweetklieren in de voeten niet goed kan reguleren, wat resulteert in een droge huid.

Voetschimmel

Voetschimmel is een schimmelinfectie die een schilferige huiduitslag veroorzaakt tussen de tenen en onder de voet.

Omgevingsfactoren en droogheid van huid op voeten

Enkele omgevingsfactoren zijn gekoppeld aan droogheid van de huid op de voeten.

Irritatie

Te lang staan of slecht passende schoenen dragen oefent een constante druk uit op specifieke delen van de voet of veroorzaakt wrijving van de huid. Hierdoor kan een droge, gebarsten huid of eeltvorming ontstaan.

Medicijnen

Bepaalde medicijnen, waaronder diuretica (plaspillen), kunnen leiden tot een droge huid op de voeten.

Te weinig vocht

Een droge, gebarsten en schilferige huid komt vooral veel voor op de hiel en de voetzool, omdat deze gebieden minder olieklieren hebben dan andere huidgebieden van het lichaam.

Vergrijzing

Na verloop van tijd verliest de huid het vermogen om water vast te houden en verdunt deze (dunne huid). Ouderen hebben meer kans op een droge huid als gevolg van het natuurlijke verouderingsproces.

Warmte en vochtigheid

Gesloten schoenen, zoals sneakers en laarzen, creëren een extreem warme en vochtige omgeving voor de voeten. Warmte en vochtigheid kunnen vocht uit de huid trekken, wat leidt tot droge, dikke of gebarsten plekken op de voeten.

Zepen

Zepen en bodylotions die agressieve chemicaliën of irriterende stoffen bevatten, verwijderen vocht van de huid. Mensen die overtollige zeep niet van de voeten verwijderen, kunnen ook huidproblemen aan de voeten krijgen.

Symptomen

Een droge huid op de voeten kan diverse symptomen veroorzaken, zoals voetpijn, jeukende voeten, roodheid van de huid, irritatie van de voeten, een gebarsten huid van de voeten, brandende voeten en/of een huiduitslag. Dode cellen op het huidoppervlak vallen van nature af en nieuwe cellen nemen hun plaats in. Wanneer een patiënt de opeenhoping van dode huidcellen niet verwijdert, kunnen dikke, schilferige plekken op de voeten ontstaan. Na verloop van tijd kunnen droge gebieden verdikken of barsten, vooral op de hielen. Gebarsten hielen maken de voeten kwetsbaar voor infecties, terwijl dikke eeltplekken het lopen moeilijk of oncomfortabel maken.

Behandelingen

Bevochtigen

Het regelmatig bevochtigen van de voeten vermindert de bestaande droge huid en voorkomt dat nieuwe droge huid zich ophoopt. Na gebruik van een voetvijl of een puimsteen is het belangrijk om de voeten te hydrateren, zodat de huid vocht kan vasthouden. Patiënten vermijden best lotions, crèmes en vochtinbrengende middelen die alcohol, toegevoegde geuren en kunstmatige kleuren bevatten, omdat deze ingrediënten de droge huid kunnen verergeren.

De vochtinbrengende middelen bevatten best:

• humectanten, zoals ureum, aloë en hyaluronzuur (natuurlijke vochtvasthoudende stof)
• occlusieven, zoals vaseline, lanoline en kokosolie
• verzachtende middelen, waaronder plantaardige boter en olie

Exfoliëren

Patiënten kunnen de dode huidlaag verwijderen met behulp van een fysieke exfoliator, zoals een voetenscrub, speciale lichaamsborstels en elektronische eeltverwijderaars. Chemische exfoliators hebben de vorm van lotions of dunne vloeistoffen. Ze bevatten ingrediënten die dode cellen op het huidoppervlak oplossen, zoals glycolzuur, melkzuur en alfa-hydroxyzuur.

Hydraterende sokken dragen

Vochtinbrengende sokken met gelvoering bevochtigen de voeten extra. Deze sokken bevatten natuurlijke oliën en vitaminen die de voeten bevochtigen en een droge huid op de voeten herstellen. Patiënten behalen vergelijkbare resultaten met vochtinbrengende crème en een goed paar katoenen sokken.

Puimsteen of voetvijl gebruiken

Met een puimsteen of metalen voetvijl kunnen patiënten ook een droge huid en eelt van de voeten verwijderen. Eerst moeten ze de voeten weken in warm water om de dode huid te verzachten. Daarna maken ze de puimsteen of voetvijl nat met warm water. De volgende stap is om zachtjes te wrijven over de dode huid of het eelt met de puimsteen of de voetvijl. Patiënten gebruiken best cirkelvormige bewegingen met een puimsteen en zachte heen-en-weer bewegingen met een voetvijl. Hierna spoelen ze de dode huid van de voeten af. De voeten deppen patiënten droog met een schone handdoek. Vervolgens bevochtigen patiënten de voeten met crème, lotion of olie.

Voetbad nemen

De voeten in warm water weken biedt een aantal voordelen:

• de bloedcirculatie naar de voeten verbetert, wat helpt om een droge huid in de toekomst te voorkomen
• de droge huid wordt losgeweekt
• patiënten worden rustig

Het toevoegen van een kleine hoeveelheid azijn aan een voetbad behandelt milde vormen van voetschimmel. Azijn heeft krachtige antimicrobiële eigenschappen die de voeten desinfecteren en zelfs de voetgeur verwijderen.

Andere nuttige ingrediënten om aan een voetbad toe te voegen, zijn:

• citroensap
• Epsom zout
• essentiële olie van pepermunt
• havermout
• honing

Preventie

Patiënten kunnen de symptomen van een droge huid op de voeten met enkele eenvoudige tips voorkomen:

Voeten goed hydrateren

Een dagelijkse vochtinbrengende routine helpt de huid op de voeten soepel en gehydrateerd te houden. Het regelmatig aanbrengen van vochtinbrengende crème op de voeten voorkomt droogheid, jeuk en barsten.

Voeten goed reinigen

Het regelmatig en zorgvuldig wassen van de voeten met een milde zeep en water voorkomt de opbouw van vuil, bacteriën en andere irriterende stoffen die de huid kunnen beschadigen.

Schoeisel goed passen

Schoenen die goed passen en gemaakt zijn van ademende materialen kunnen wrijving en druk op de voeten verminderen. Dit helpt bij het voorkomen van eelt en andere huidproblemen.

Sokken goed kiezen

Het dragen van schone, ademende sokken die van natuurlijke vezels zijn gemaakt, helpt om de voeten droog en comfortabel te houden. Vermijd het dragen van synthetische sokken die vocht vasthouden en de huid kunnen irriteren.

Voeten niet overbelasten

Overmatige druk en langdurig staan kunnen leiden tot een droge huid en andere problemen. Het is belangrijk om regelmatig te rusten en indien mogelijk de belasting op de voeten te verminderen.

Gezond dieet volgen

Een dieet dat rijk is aan vitamines en mineralen, zoals vitamine A en E, kan de algehele huidgezondheid ondersteunen en helpen bij het voorkomen van een droge huid.

Prognose

De prognose voor een droge huid op de voeten hangt af van de onderliggende oorzaak en de effectiviteit van de behandeling. In veel gevallen kunnen patiënten met een goede hydratatie en huidverzorging aanzienlijke verbetering ervaren. Voor aandoeningen zoals eczeem of psoriasis kan een langdurige behandeling en regelmatig overleg met een zorgverlener noodzakelijk zijn. Als de droge huid op de voeten verergert of niet verbetert met thuisbehandelingen, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor verdere evaluatie en behandeling.

Complicaties

Mogelijke complicaties van een droge huid op de voeten zijn onder andere:

• [infecties] door gebarsten huid
• [pijn] door eeltvorming
• [onschuldige] maar vervelende huidaandoeningen

Een ongecontroleerde droge huid kan leiden tot ernstigere huidproblemen en infecties, vooral als de huid barst of open wonden vertoont. Het is belangrijk om de huid goed te verzorgen en tijdig medische hulp te zoeken bij aanhoudende symptomen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van een droge huid op de voeten begint vaak met een medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek door een arts. Afhankelijk van de symptomen en de vermoedelijke oorzaak kan de arts aanvullende tests aanbevelen, zoals:

• Huidbiopsie om de aard van de huidproblemen te beoordelen
• Bloedonderzoek om onderliggende aandoeningen zoals diabetes of schildklierproblemen te identificeren
• Allergietests als eczeem of andere allergische reacties worden vermoed

Op basis van de bevindingen kan de arts een behandelplan opstellen dat gericht is op het verlichten van symptomen en het aanpakken van de onderliggende oorzaak van de droge huid.

Alarmsymptomen

Patiënten moeten onmiddellijk medische hulp zoeken als ze de volgende alarmsymptomen ervaren:

• ernstige pijn of ongemak in de voeten
• aanhoudende of verergerende droogheid ondanks behandeling
• symptomen die gepaard gaan met koorts of algemene malaise
• roodheid, zwelling of pusvorming op de voeten
• significante veranderingen in de huidkleur of -textuur

Deze symptomen kunnen wijzen op een ernstigere aandoening of complicaties die verdere evaluatie en behandeling vereisen.

Lees verder

• Droge huid: Oorzaken en behandeling van uitgedroogde huid