Psoriasis op voeten: Symptomen en behandeling voetpsoriasis

Psoriasis is een chronische huidziekte die mogelijk te wijten is aan een probleem met het immuunsysteem. De huidaandoening veroorzaakt meestal een schilferige, rode uitslag. Deze huiduitslag kan overal op het lichaam verschijnen, inclusief de voeten. Psoriasis op de voeten is vaak pijnlijk en uitdagender om te behandelen dan psoriasis op andere lichaamsdelen. Er zijn veel behandelopties beschikbaar, maar soms duurt het lang voordat een effectieve behandeling gevonden is. Het risico op (opflakkeringen van) psoriasis kan verminderd of voorkomen worden door de huid voldoende vochtig te houden, risicofactoren te vermijden en een gezonde levensstijl te behouden.

• Epidemiologie van psoriasis
• Mechanisme
• Oorzaken van chronische huidziekte
• Risicofactoren van voetpsoriasis
• Genen
• Omgevingsfactoren
• Risicogroepen
• Symptomen
• Erythrodermische psoriasis
• Palmoplantaire pustulose
• Plaque psoriasis
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Psoriasis op voeten versus voetschimmel
• Behandeling van psoriasis op de voeten
• Behandeling via licht
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische tips voor het omgaan met psoriasis op de voeten
• Raadpleeg een dermatoloog voor een behandelplan
• Gebruik medicinale crèmes en zalven
• Houd je voeten goed schoon en droog
• Gebruik een hydraterende crème
• Vermijd irriterende stoffen en wrijving
• Verlichting van jeuk door koude kompressen
• Gebruik een voetenbad met havermout of zeezout
• Bescherm je voeten tegen infecties
• Pas je schoenen aan voor extra comfort
• Gebruik zonnebrandcrème wanneer je de zon in gaat
• Houd een gezonde levensstijl aan
• Overweeg fysiotherapie of podotherapie bij pijn of ongemak
• Overleg met je arts over systemische behandelingen
• Misvattingen rond psoriasis op voeten
• Psoriasis op de voeten is besmettelijk
• Slechte hygiëne veroorzaakt psoriasis
• Psoriasis op de voeten is slechts een huidprobleem
• Alle huiduitslag op de voeten is psoriasis
• Crèmes en zalven zijn voldoende om psoriasis op de voeten te behandelen
• Voedingskeuzes hebben geen invloed op psoriasis
• Psoriasis op de voeten beperkt zich tot de huid

Epidemiologie van psoriasis

Psoriasis op de voeten is een veel voorkomende huidaandoening die wereldwijd voorkomt, hoewel de prevalentie varieert afhankelijk van de geografie en de populatie. Deze aandoening komt vaak voor bij patiënten die al psoriasis op andere delen van hun lichaam hebben, maar kan ook geïsoleerd optreden.

Prevalentie
De prevalentie van psoriasis op de voeten varieert, maar het wordt geschat dat ongeveer 10-20% van de patiënten met psoriasis deze vorm op hun voeten ontwikkelt. Psoriasis op de voeten kan leiden tot ernstige ongemakken, vooral wanneer het gepaard gaat met ontstekingen en jeuk.

Leeftijd en geslacht
Psoriasis kan zich op elke leeftijd ontwikkelen, maar de meeste gevallen van psoriasis op de voeten komen voor tussen de 20 en 40 jaar. Er is geen significant verschil in incidentie tussen mannen en vrouwen, hoewel sommige studies suggereren dat mannen vaker ernstige vormen van psoriasis op de voeten vertonen.

Geografische en etnische factoren
Er zijn aanwijzingen dat psoriasis vaker voorkomt in landen met gematigde klimaten en in westerse populaties. Etnische verschillen spelen ook een rol; studies hebben aangetoond dat psoriasis minder frequent voorkomt bij mensen van Afrikaanse afkomst vergeleken met mensen van Europese of Aziatische afkomst.

Mechanisme

Psoriasis op de voeten is het resultaat van een abnormale immuunrespons die leidt tot een versnelde huidcelvernieuwing. Dit mechanisme is vergelijkbaar met psoriasis op andere delen van het lichaam, maar de locatie kan specifieke complicaties met zich meebrengen.

T-cell gemedieerde ontsteking
Het mechanisme achter psoriasis wordt gedreven door een overactief immuunsysteem, waarbij T-cellen de huid aanvallen en ontstekingen veroorzaken. Dit leidt tot de versnelde productie van huidcellen, die zich ophopen en schilferen, wat kenmerkend is voor de ziekte.

Genetische predispositie
Psoriasis is sterk genetisch bepaald, met verschillende genen die een rol spelen in het immuunsysteem. Patiënten met een familiegeschiedenis van psoriasis hebben een hoger risico op het ontwikkelen van de aandoening, inclusief psoriasis op de voeten.

Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren zoals infecties, stress, bepaalde medicijnen, en huidtrauma kunnen bijdragen aan het verergeren of uitlokken van psoriasis op de voeten. Het hebben van een geschiedenis van voetschimmels of overmatig gebruik van irriterende stoffen kan het risico vergroten.

Oorzaken van chronische huidziekte

Psoriasis ontwikkelt zich wanneer het lichaam te snel huidcellen vervangt. Artsen begrijpen anno september 2024 nog steeds niet volledig wat deze huidaandoening veroorzaakt, maar mogelijk is psoriasis een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het immuunsysteem van het lichaam per ongeluk gezond weefsel, zoals huidcellen, aanvalt, wat leidt tot de klachten van psoriasis.

Risicofactoren van voetpsoriasis

Genen

De genen van een patiënt spelen een rol bij de ontwikkeling van psoriasis (op de voeten); soms komt de ziekte ook voor in families. Patiënten met andere auto-immuunziekten ontwikkelen ook vaker psoriasis.

Omgevingsfactoren

Veel patiënten met voetpsoriasis merken dat bepaalde factoren de symptomen activeren of verergeren. De potentiële uitlokkende factoren variëren van patiënt tot patiënt, maar bestaan uit bijvoorbeeld:

• bepaalde medicijnen
• een recente verwonding van de huid, zoals een snede, insectenbeet of zonnebrand
• een ziekte of infectie
• emotionele stress
• weersveranderingen, vooral als deze een droge huid veroorzaken

Risicogroepen

Er zijn bepaalde groepen patiënten die meer kans hebben om psoriasis op hun voeten te ontwikkelen. Dit kan afhangen van genetische factoren, omgevingsomstandigheden en andere gezondheidsproblemen.

Patiënten met een familiegeschiedenis van psoriasis
Patiënten met een familiegeschiedenis van psoriasis lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van de aandoening, inclusief psoriasis op de voeten. Dit geldt vooral voor patiënten die genetische markers dragen die betrokken zijn bij het immuunsysteem.

Patiënten met andere auto-immuunziekten
Patiënten die lijden aan andere auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van psoriasis. De auto-immuuncomponent kan bijdragen aan de opkomst van psoriasis op de voeten.

Ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem
Ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals bij HIV of na een orgaantransplantatie, kunnen vatbaarder zijn voor psoriasis. Deze groep heeft een verhoogd risico op ernstigere vormen van de aandoening, inclusief psoriasis op de voeten.

Symptomen

Er zijn verschillende soorten psoriasis.

Erythrodermische psoriasis

Erythrodermische psoriasis veroorzaakt rode, schilferige vlekken op een groot lichaamsdeel. Deze aandoening is vaak een reactie op zonnebrand of bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden. Erythrodermische psoriasis komt zelden voor, maar is soms zeer ernstig en vereist onmiddellijke medische hulp.

Palmoplantaire pustulose

Palmoplantaire pustulose tast vooral de handpalmen en de voetzolen aan. Patiënten met palmoplantaire pustulose psoriasis hebben meestal veel kleine, met pus gevulde blaren op de voeten en/of handen. Deze blaren zijn niet besmettelijk.

Plaque psoriasis

Het meest voorkomende type psoriasis is plaque psoriasis, wat voorkomt bij ongeveer 85 tot 90 procent van de psoriasispatiënten. Plaque psoriasis tast vrijwel elk lichaamsdeel aan, inclusief de voeten. Dit type psoriasis veroorzaakt rode, droge plekken op de huid (plaques). Deze plaques zijn meestal bedekt met zilverachtige schilfers en veroorzaken soms een jeukende huid of pijnlijke huiduitslag. Bij ernstigere psoriasis barsten de plaques ook open en gaan ze bloeden.

Alarmsymptomen

Er zijn verschillende alarmsymptomen die kunnen wijzen op een verergering van psoriasis op de voeten of op complicaties die medische aandacht vereisen.

Pijn en ontsteking
Als de psoriasis op de voeten gepaard gaat met hevige pijn, zwelling of een plotselinge toename van de ontsteking, kan dit wijzen op een verergering van de aandoening of een infectie, wat onmiddellijke medische aandacht vereist.

Bloedingen of zweren
Wanneer de psoriasis op de voeten bloedt of zweren ontwikkelt, kan dit duiden op een infectie of ernstige complicaties, wat verdere behandeling vereist. Dit kan ook wijzen op een secundaire infectie die de conditie verergert.

Beperkte mobiliteit
Als de psoriasis de mobiliteit van de voeten beïnvloedt, bijvoorbeeld door pijn bij het lopen, kan dit de kwaliteit van leven aanzienlijk verminderen en kan medische interventie noodzakelijk zijn.

Diagnose en onderzoeken

Psoriasis op één voet of beide voeten is te diagnosticeren door een eenvoudig onderzoek waarbij de arts de voet(en) bekijkt. Twijfelt de arts over de diagnose, dan verwijst hij de patiënt door naar een dermatoloog. Specifieke testen zijn niet nodig, tenzij de arts vermoedt dat de symptomen mogelijk te wijten zijn aan een schimmelinfectie zoals voetschimmel. Hij neemt dan enkele huidmonsters (biopsie) en laat deze dan analyseren in een laboratorium.

Psoriasis op voeten versus voetschimmel

Sommige patiënten merken pas psoriasis op nadat ze zijn blootgesteld aan een uitlokkende factor. Het is dan mogelijk dat ze de voetklachten verwarren met een allergische reactie of een infectie, zoals voetschimmel. Voetschimmel is een veelvoorkomende schimmelinfectie die optreedt op de voeten. De patiënt krijgt voetschimmel door het aanraken van besmette oppervlakken, handdoeken en kleding. Meestal is een behandeling nodig, maar deze kan thuis uitgevoerd worden met medicijnen. Psoriasis op de voeten en voetschimmel hebben gelijkaardige symptomen, maar de behandeling is anders. Daarom is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Enkele verschillen tussen voetschimmel en psoriasis zijn:

• Gewrichtsstijfheid: Sommige patiënten met psoriasis hebben gewrichtspijn en gewrichtsstijfheid, evenals andere symptomen.
• Kleur: Psoriasis en voetschimmel veroorzaken rode en schilferige plekken. Psoriasis verandert echter vaak van uiterlijk en kleur in de loop van de tijd en begint vaak als zilverachtige schilfers.
• Locatie: Voetschimmel begint vaak tussen de tenen of onder de nagels. Psoriasis tast vooral de voetzolen aan.
• Nagelveranderingen: Voetschimmel infecteert soms het gebied onder de nagels waardoor gele nagels en broze nagels ontstaan. Nagelpsoriasis resulteert in gezwollen nagels of nagels met een gedeukt uiterlijk.
• Pijn: Psoriasis op de voet voelt pijnlijk aan. Voetschimmel veroorzaakt vooral jeuk, maar soms kampt de patiënt ook met voetpijn als hij frequent krabt aan de voet.

Behandeling van psoriasis op de voeten

Anno september 2024 is er geen remedie voor voetpsoriasis of psoriasis in het algemeen, maar diverse behandelingen verlichten de klachten en verminderen opflakkeringen. De keuze van de behandeling hangt vaak af van het type, de locatie en de ernst van de psoriasis. Het behandelen van psoriasis op de voeten vormt mogelijk een uitdaging voor de arts vanwege de locatie. Vaak moet de patiënt meerdere behandelingen proberen voordat een werkende methode gevonden wordt. Soms is een combinatie van behandelingen nodig voor het behandelen van psoriasis op de voeten.

Behandeling via licht

Fototherapie is een optie voor mensen met ernstige voetpsoriasis. Fototherapie is een eenvoudige en veilige behandeling die ontstekingen in de huid tegengaat.

Prognose

De prognose voor psoriasis op de voeten hangt af van verschillende factoren, waaronder de ernst van de aandoening en de respons op behandelingen. Psoriasis kan chronisch zijn, maar met de juiste behandeling kunnen de symptomen onder controle worden gehouden.

Mildere gevallen
In mildere gevallen, waarbij de symptomen beperkt blijven tot lichte schilfering of jeuk, kan de prognose goed zijn met de juiste behandeling. Patiënten kunnen een normaal leven leiden met regelmatige therapieën.

Ernstigere gevallen
Ernstigere gevallen, waarbij de psoriasis gepaard gaat met ontsteking, zweren, of significante pijn, kunnen moeilijker te behandelen zijn. Deze patiënten kunnen langdurige therapieën nodig hebben en een verhoogd risico lopen op complicaties zoals infecties.

Langdurige controle
Psoriasis op de voeten vereist doorgaans langdurige opvolging en behandeling om flare-ups te voorkomen en de symptomen te beheersen. Het is belangrijk voor patiënten om de therapie regelmatig aan te passen op basis van de ernst van de symptomen.

Complicaties

Bij niet-adequate behandeling kan psoriasis leiden tot complicaties, zoals infecties van de huid en problemen met mobiliteit door pijnlijke gewrichten. Bovendien kan ernstige psoriasis emotionele en psychologische belasting veroorzaken, zoals depressie en sociale isolatie.

Preventie

Er zijn verschillende preventieve maatregelen die kunnen helpen om het ontstaan of de verergering van psoriasis op de voeten te voorkomen. Deze omvatten huidverzorging, stressbeheersing en het vermijden van triggers.

Regelmatige huidverzorging
Het gebruik van vochtinbrengende crèmes en het vermijden van agressieve zeep kan helpen om de huid op de voeten te beschermen tegen uitdroging en irritatie, wat verergering van psoriasis kan voorkomen.

Stressbeheer
Aangezien stress een belangrijke trigger is voor psoriasis, is stressbeheersing essentieel. Technieken zoals meditatie, yoga en ontspanningsoefeningen kunnen bijdragen aan het verminderen van flare-ups.

Vermijden van huidtrauma
Patiënten moeten huidtrauma vermijden, zoals snijwonden of schaafwonden, omdat dit de ontwikkeling van psoriasis kan bevorderen. Het dragen van beschermende schoenen kan ook helpen om de voeten te beschermen tegen schade.

Praktische tips voor het omgaan met psoriasis op de voeten

Psoriasis is een chronische huidaandoening die gepaard gaat met versnelde huidcelvernieuwing, wat resulteert in schilferige, ontstoken plekken op de huid. Wanneer psoriasis zich op de voeten voordoet, kan dit leiden tot pijn, jeuk en ongemak, vooral omdat de voeten vaak in contact komen met vocht, druk en wrijving. Het is belangrijk om de huid goed te verzorgen en symptomen te beheersen om de kwaliteit van leven te verbeteren. Hier volgen praktische tips voor het omgaan met psoriasis op de voeten.

Raadpleeg een dermatoloog voor een behandelplan

Een dermatoloog kan je helpen om de juiste behandeling voor psoriasis op je voeten vast te stellen. Behandelingen kunnen onder andere topische zalven, crèmes of orale medicijnen zijn, afhankelijk van de ernst van de aandoening. Regelmatige controles zijn belangrijk om te zorgen dat je behandelplan effectief blijft.

Gebruik medicinale crèmes en zalven

Topische behandelingen zoals corticosteroïden, vitamine D-analogen of teer kunnen helpen om de ontsteking te verminderen en de huidcellen sneller te vernieuwen. Breng deze crèmes of zalven voorzichtig aan op de aangedane gebieden en volg de aanwijzingen van je arts om overmatig gebruik te vermijden.

Houd je voeten goed schoon en droog

Psoriasis kan verergeren door vocht en infecties, vooral op de voeten. Zorg ervoor dat je je voeten dagelijks wast met een milde, niet-irriterende zeep. Droog ze zorgvuldig af, vooral tussen de tenen, om schimmel- en bacteriële infecties te voorkomen.

Gebruik een hydraterende crème

Het is essentieel om de huid op je voeten goed te hydrateren om schilferen en uitdroging te voorkomen. Kies een dikke, vettige crème of zalf die speciaal is ontworpen voor droge huid. Breng de crème na het wassen van je voeten aan, terwijl de huid nog licht vochtig is, voor de beste resultaten.

Vermijd irriterende stoffen en wrijving

Draag schoenen die goed passen en voldoende ruimte bieden voor je voeten. Strakke of ongemakkelijke schoenen kunnen wrijving veroorzaken, wat de psoriasis kan verergeren. Vermijd ook het dragen van synthetische sokken die de huid kunnen irriteren. Kies voor ademende, katoenen sokken en zorg ervoor dat je voeten niet te veel transpireren.

Verlichting van jeuk door koude kompressen

Jeuk is een veelvoorkomend symptoom bij psoriasis. Om jeuk te verlichten, kun je koude kompressen of een koel voetenbad proberen. Vermijd echter te heet water, omdat dit de huid verder kan irriteren.

Gebruik een voetenbad met havermout of zeezout

Een voetenbad met havermout of zeezout kan helpen om de huid te kalmeren en ontstekingen te verminderen. Vul een kom met warm water, voeg een handvol havermout of zeezout toe, en dompel je voeten er 10-15 minuten in onder. Dit kan helpen om de jeuk te verminderen en de huid te verzachten.

Bescherm je voeten tegen infecties

Omdat de huid bij psoriasis vaak beschadigd is, kunnen infecties makkelijker optreden. Zorg ervoor dat je je voeten niet krabt, zelfs niet als je jeuk hebt, om het risico op infecties te verkleinen. Houd je nagels kort en schoon en gebruik schone, droge sokken om infecties door schimmels te voorkomen.

Pas je schoenen aan voor extra comfort

Bij psoriasis op de voeten is het belangrijk om comfortabele schoenen te dragen die geen druk uitoefenen op de aangetaste gebieden. Kies voor goed gewatteerde schoenen die de voeten ondersteunen zonder extra wrijving te veroorzaken. Dit is vooral belangrijk als je psoriasis hebt op de voetzolen of tenen.

Gebruik zonnebrandcrème wanneer je de zon in gaat

Hoewel zonlicht een positieve invloed kan hebben op psoriasis, is het belangrijk om niet te overdrijven. Te veel zon kan de huid beschadigen en leiden tot verbranding. Breng een breed-spectrum zonnebrandcrème aan op je voeten als je naar buiten gaat, om je huid te beschermen tegen schadelijke UV-straling.

Houd een gezonde levensstijl aan

Een gezonde levensstijl kan helpen om psoriasis te beheersen. Zorg voor een evenwichtig voedingspatroon, voldoende lichaamsbeweging en voldoende slaap. Vermijd stress, aangezien stress een bekende trigger is voor psoriasis. Regelmatige ontspanningsoefeningen, zoals yoga of meditatie, kunnen helpen om stress te verminderen.

Overweeg fysiotherapie of podotherapie bij pijn of ongemak

Als psoriasis op je voeten leidt tot pijn of beperkte mobiliteit, kan fysiotherapie of podotherapie nuttig zijn. Een gespecialiseerde therapeut kan je helpen met oefeningen en tips om de pijn te verlichten, de mobiliteit te verbeteren en de druk op je voeten te verlagen.

Overleg met je arts over systemische behandelingen

Als lokale behandelingen niet voldoende effectief zijn, kan je arts systemische behandelingen overwegen, zoals biologische medicijnen of orale geneesmiddelen. Deze behandelingen werken op het hele lichaam en kunnen helpen om de psoriasis beter onder controle te krijgen, vooral als de aandoening wijdverspreid is.

Misvattingen rond psoriasis op voeten

Psoriasis op de voeten is een chronische huidaandoening die vaak verkeerd begrepen wordt. Er circuleren veel misvattingen over de oorzaken, symptomen en behandelingsmogelijkheden, wat kan leiden tot onzekerheid bij patiënten. In dit artikel worden enkele veelvoorkomende misvattingen besproken en van correcte informatie voorzien.

Psoriasis op de voeten is besmettelijk

Een hardnekkige misvatting is dat psoriasis een besmettelijke aandoening is. Dit is echter niet het geval. Psoriasis is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem ten onrechte gezonde huidcellen aanvalt, wat leidt tot een versnelde celvernieuwing en schilfering. Het is dus niet mogelijk om psoriasis door aanraking of andere vormen van direct contact over te dragen.

Slechte hygiëne veroorzaakt psoriasis

Sommige mensen denken dat psoriasis op de voeten het gevolg is van slechte hygiëne. Dit is een misvatting. Hoewel een goede huidverzorging belangrijk is om symptomen te verlichten, wordt psoriasis veroorzaakt door genetische en immuunfactoren, niet door een gebrek aan hygiëne. Regelmatig wassen en hydrateren kan de klachten verminderen, maar het is geen oorzaak of genezingsmethode.

Psoriasis op de voeten is slechts een huidprobleem

Hoewel psoriasis zich uit in huidklachten zoals schilfers en roodheid, is het meer dan alleen een huidprobleem. Het is een systemische ontstekingsziekte die gepaard kan gaan met andere gezondheidsproblemen, waaronder gewrichtsontstekingen en verhoogde risico’s op hart- en vaatziekten. Mensen met psoriasis op de voeten kunnen ook pijn en mobiliteitsproblemen ervaren.

Alle huiduitslag op de voeten is psoriasis

Niet elke schilferende of rode huid op de voeten is psoriasis. Andere huidaandoeningen, zoals huidinfecties of eczeem, kunnen vergelijkbare symptomen veroorzaken. Een juiste diagnose door een dermatoloog is belangrijk om de meest effectieve behandeling te bepalen.

Crèmes en zalven zijn voldoende om psoriasis op de voeten te behandelen

Hoewel lokale behandelingen zoals crèmes en zalven een belangrijke rol spelen bij het beheersen van psoriasis, zijn ze niet altijd voldoende. Afhankelijk van de ernst van de aandoening kunnen andere therapieën zoals lichttherapie, systemische medicatie of biologische behandelingen nodig zijn. Overleg met een arts is essentieel om de juiste behandelmethode te vinden.

Voedingskeuzes hebben geen invloed op psoriasis

Er wordt soms beweerd dat evenwichtig voedingspatroon geen invloed heeft op psoriasis. Hoewel voeding psoriasis niet kan genezen, kunnen sommige voedingsmiddelen ontstekingsremmend werken en symptomen verlichten. Het vermijden van triggers zoals alcohol en het consumeren van voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitaminen en mineralen kan een positief effect hebben.

Psoriasis op de voeten beperkt zich tot de huid

Naast huidklachten kunnen mensen met psoriasis op de voeten ook last hebben van nagelpsoriasis en gewrichtsproblemen. Psoriasis kan leiden tot veranderingen aan de nagels, zoals verkleuring en verdikking, en kan gepaard gaan met artritis psoriatica, wat gewrichtspijn en -stijfheid veroorzaakt. Het is daarom belangrijk om ook aandacht te besteden aan symptomen in de voet en nagels.

Door beter geïnformeerd te zijn over psoriasis op de voeten kunnen misverstanden verminderd worden en kunnen patiënten gerichter naar passende behandelingen zoeken.

Lees verder

• Fototherapie (behandeling via licht) voor psoriasis: Soorten
• Psoriasis bij kinderen: Soorten van chronische huidziekte
• Psoriasis guttata: Druppelvormige vlekken op huid met jeuk
• Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfers
• Psoriasis: Uitlokkende factoren van opflakkering huidziekte