Psoriasis op voeten: Symptomen en behandeling voetpsoriasis

Psoriasis is een chronische huidziekte die mogelijk te wijten is aan een probleem met het immuunsysteem. De huidaandoening veroorzaakt meestal een schilferige, rode uitslag veroorzaakt. Deze huiduitslag verschijnt mogelijk overal op het lichaam, inclusief de voeten. Psoriasis op de voeten is vaak pijnlijk voor de patiënt. De huidaandoening is uitdagender om te behandelen dan psoriasis op andere lichaamsdelen. Er zijn veel behandelopties beschikbaar, maar soms duurt het wel lang voordat een effectief werkende optie gevonden is. Het risico op (opflakkeringen van) psoriasis verminderen of de huidziekte voorkomen is mogelijk door de huid voldoende vochtig te houden, mogelijke risicofactoren te vermijden en een gezonde levensstijl te behouden.

• Oorzaken van chronische huidziekte
• Risicofactoren van voetpsoriasis
• Genen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen
• Erythrodermische psoriasis
• Palmoplantaire pustulose
• Plaque psoriasis
• Diagnose en onderzoeken
• Psoriasis op voeten versus voetschimmel
• Behandeling van psoriasis op de voeten
• Behandeling via licht
• Op de huid toegepaste medicatie
• Systemische behandeling
• Veranderingen in de levensstijl
• Prognose van chronische huidaandoening

Oorzaken van chronische huidziekte

Psoriasis ontwikkelt zich wanneer het lichaam te snel huidcellen vervangt. Artsen begrijpen anno oktober 2020 niet volledig wat deze huidaandoening veroorzaakt, maar mogelijk is psoriasis een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het immuunsysteem van het lichaam per ongeluk gezond weefsel, zoals huidcellen, aanvalt hetgeen leidt tot de klachten van psoriasis.

Risicofactoren van voetpsoriasis

Genen

De genen van een patiënt spelen een rol bij de ontwikkeling van psoriasis (op de voeten); soms komt de ziekte ook voor in families. Patiënten met andere auto-immuunziekten ontwikkelen ook vaker psoriasis.

Omgevingsfactoren

Veel patiënten met voetpsoriasis merken dat bepaalde factoren de symptomen activeren of verergeren. De potentiële uitlokkende factoren variëren van patiënt tot patiënt, maar bestaan uit bijvoorbeeld:

• bepaalde medicijnen
• een recente verwonding van de huid, zoals een snede, insectenbeet of zonnebrand
• een ziekte of infectie
• emotionele stress
• weersveranderingen, vooral als deze een droge huid veroorzaken

Symptomen

Er zijn verschillende soorten psoriasis.

Erythrodermische psoriasis

Erythrodermische psoriasis veroorzaakt rode, schilferige vlekken op een groot lichaamsdeel. Deze aandoening is vaak een reactie op zonnebrand of bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken). Erythrodermische psoriasis komt zelden voor, maar is soms zeer ernstig en vereist onmiddellijke medische hulp.

Palmoplantaire pustulose

Palmoplantaire pustulose tast vooral de handpalmen en de voetzolen aan. Patiënten met palmoplantaire pustulose psoriasis hebben meestal veel kleine, met pus gevulde blaren op de voeten en/of handen. Deze blaren zijn niet besmettelijk.

Plaque psoriasis

Het meest voorkomende type psoriasis is plaque psoriasis, wat voorkomt bij ongeveer 85 tot 90 procent van de psoriasispatiënten. Plaque psoriasis tast vrijwel elk lichaamsdeel aan, inclusief de voeten. Dit type psoriasis veroorzaakt rode, droge plekken op de huid (plaques). Deze plaques zijn meestal bedekt met zilverachtige schilfers en veroorzaken soms een jeukende huid of pijnlijke huiduitslag. Bij ernstigere psoriasis barsten de plaques ook open en gaan ze bloeden.

Diagnose en onderzoeken

Psoriasis op één voet of beide voeten is te diagnosticeren door een eenvoudig onderzoek waarbij de arts de voet(en) bekijkt. Twijfelt de arts over de diagnose, dan verwijst hij de patiënt door naar een dermatoloog. Specifieke testen zijn niet nodig, tenzij de arts vermoedt dat de symptomen mogelijk te wijten zijn aan een schimmelinfectie zoals voetschimmel. Hij neemt dan enkele huidmonsters (biopsie) en laat deze dan analyseren in een laboratorium.

Psoriasis op voeten versus voetschimmel

Sommige patiënten merken pas psoriasis op nadat ze een zijn blootgesteld aan een uitlokkende factor. Het is dan mogelijk dat ze de voetklachten verwarren met een allergische reactie of een infectie, zoals voetschimmel. Voetschimmel is een veel voorkomende schimmelinfectie die optreedt op de voeten. De patiënt krijgt voetschimmel door het aanraken van besmette oppervlakken, handdoeken en kleding. Meestal is een behandeling nodig, maar is dit thuis mogelijk met medicijnen. Psoriasis op de voeten en voetschimmel hebben gelijkaardige symptomen maar de behandeling is anders. Daarom is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Enkele verschillen tussen voetschimmel en psoriasis zijn:

• Gewrichtsstijfheid: Sommige patiënten met psoriasis hebben gewrichtspijn en gewrichtsstijfheid, evenals andere symptomen.
• Kleur: Psoriasis en voetschimmel veroorzaken rode en schilferige plekken. Psoriasis verandert echter vaak van uiterlijk en kleur in de loop van de tijd en begint vaak als zilverachtige schilfers.
• Locatie: Voetschimmel begint vaak tussen de tenen of onder de nagels. Psoriasis tast vooral de voetzolen aan.
• Nagelveranderingen: Voetschimmel infecteert soms het gebied onder de nagels waardoor gele nagels en broze nagels ontstaan. Nagelpsoriasis resulteert in gezwollen nagels of nagels met een gedeukt uiterlijk.
• Pijn: Psoriasis op de voet voelt pijnlijk aan. Voetschimmel veroorzaakt vooral jeuk, maar soms kampt de patiënt ook met voetpijn als hij frequent krabt aan de voet.

Behandeling van psoriasis op de voeten

Anno oktober 2020 is er geen remedie voor voetpsoriasis of psoriasis in het algemeen, maar diverse behandelingen verlichten de klachten en verminderen opflakkeringen. De keuze van de behandeling hangt vaak af van het type, de locatie en de ernst van de psoriasis. Het behandelen van psoriasis op de voeten vormt mogelijk een uitdaging voor de arts vanwege de locatie. Vaak moet de patiënt meerdere behandelingen proberen voordat een werkende methode gevonden wordt. Soms is een combinatie van behandelingen nodig voor het behandelen van psoriasis op de voeten.

Behandeling via licht

Fototherapie (behandeling via licht) vindt meestal plaats in ziekenhuizen waarbij een arts de patiënt blootstelt aan ultraviolet licht. Om effectieve therapie mogelijk te maken, zijn vaak twee à drie sessies per week nodig.

Op de huid toegepaste medicatie

Topische (op de huid aangebrachte) medicijnen zijn beschikbaar in de vorm van crèmes, zalven en oliën die patiënten rechtstreeks op de huid aanbrengt. Voorbeelden zijn:

• calcineurine-remmers
• koolteer
• steroïden
• verzachtende middelen, zoals niet-cosmetische vochtinbrengende middelen
• vitamine D-analogen

Systemische behandeling

Systemische behandelingen werken door het hele lichaam. De arts schrijft meestal deze via de mond ingenomen of geïnjecteerde geneesmiddelen voor wanneer ernstige psoriasis op de voeten aanwezig is. Een nauwgezette controle is nodig.

Voorbeelden van systemische behandelingen zijn:

• biologische medicijnen
• fosfodiësterase 4-remmers
• immunosuppressiva (medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken), zoals methotrexaat of cyclosporine
• retinoïden
• steroïden

Veranderingen in de levensstijl

Sommige veranderingen in levensstijl verminderen opflakkeringen van psoriasis of voorkomen de chronische huidziekte.

• dagboek met symptomen maken: informatie over voedsel en het weer en andere potentiële uitlokkende factoren opschrijven zodat het mogelijk is deze te identificeren en te voorkomen.
• gezond blijven: stoppen met roken, de alcoholinname beperken en een uitgebalanceerde voeding eten
• huid voldoende vochtig houden: regelmatig verzachtende middelen gebruiken en zeep en cosmetica vermijden die de huid doen uitdrogen
• regelmatige lichaamsbeweging uitoefenen
• stress verminderen: meditatie, yoga, psychotherapie of andere strategieën

Prognose van chronische huidaandoening

Psoriasis op de voeten bemoeilijkt mogelijk de dagelijkse activiteiten. Dit type psoriasis is vaak moeilijk te behandelen en vereist meestal een combinatie van behandelingen. Zodra de symptomen onder controle zijn, is de patiënt weer in staat om deel te nemen aan de dagelijkse activiteiten.

Lees verder

• Fototherapie (behandeling via licht) voor psoriasis: Soorten
• Psoriasis bij kinderen: Soorten van chronische huidziekte
• Psoriasis guttata: Druppelvormige vlekken op huid met jeuk
• Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfers
• Psoriasis: Uitlokkende factoren van opflakkering huidziekte