De huidziekte: psoriasis

Mensen met ernstige psoriasis lijden in stilte. Want als je huid beschadigd is, en er anders uitziet dan normaal, vinden veel mensen je 'vies'. Het is een chronische ziekte die het meeste voorkomt bij jonge kinderen en volwassenen. Lees verder om meer te weten te komen over deze chronische ziekte.

Wat is psoriasis?

Psoriasis (voluit: plaque psoriasis) is zowel een huidziekte als een aandoening aan het immuunsysteem. Om onbekende redenen dringen witte bloedcellen - de beschermsoldaten van ons lichaam – in de huid, wat een ontstekingsreactie veroorzaakt. De huid gaat extra hard zijn best doen om zich te vernieuwen: er worden opperhuidcellen aangemaakt, wel zeven keer meer dan normaal. Daardoor wordt de huid dik, rood en meestal ook schilferig. Veel mensen met psoriasis hebben jeuk, bovendien raken de verdikkingen snel ontstoken. Ook vermoeidheid, pijn en reumatische klachten (artritis psoriatica) komen voor bij mensen met psoriasis.
Er zijn verschillende soorten psoriasis. Sommige patiënten hebben het op plekken die goed zichbaar zijn voor de buitenwereld (hoofdhuid, handen en voeten). Sommigen hebben het op plaatsen die schuren (ellebogen, knieën, dijbenen en boven de billen) of op plaatsen die vaak in contact komen met water (handen), wat zorgt voor extra pijn. Anderen hebben over het hele lichaam kleine of grotere psoriasisplekken. De ernst van de aandoening verloopt vaak grillig: dan is het een tijdje rustig, dan weer vlamt hij op – bijvoorbeeld door medicijngebruik of een ontsteking elders in het lichaam. Ook stress lijkt de aandoening te verergeren.

Hoe vaak komt psoriasis voor?

Twee procent van de Nederlandse bevolking heeft psoriasis: zo’n driehonderdduizend mensen dus. Zowel mannen als vrouwen krijgen het, kinderen en volwassenen. Er zijn twee piekperiodes waarin de aandoening zich meestal openbaart: rond het twintigste, en tussen het veertigste en vijftigste levensjaar. Waarom de één het wel krijgt en de ander niet heeft te maken met erfelijke en omgevingsfactoren. Zo is onder andere bekend dat een infectie met de streptokokbacterie, bijvoorbeeld angina (keelontsteking), psoriasis kan uitlokken bij mensen die hier erfelijke aanleg voor hebben. De erfelijke aanleg bestaat niet uit één, maar meerdere psoriasisgenen. Bijna iedereen heeft wel enkele van deze genen, maar pas als je ze (bijna) allemaal hebt, krijg je de aandoening. De kans dat een kind psoriasis krijgt als één van de beide ouders het heeft, is ongeveer tien procent. Hebben beide ouders psoriasis, dan is die kans vijftig procent.

Hoe is het om het te hebben?

Psoriasis kan voor veel schaamte zorgen: zwemmen, sporten of naar de sauna gaan is vanwege de reacties van de omgeving lang niet vanzelfsprekend voor mensen die psoriasis hebben. Met name jongeren kunnen veel moeite hebben met hun beschadigde huid, bijvoorbeeld als ze voor het eerst verkering krijgen. Los van de verschillen in ernst van de aandoening, speelt ook het karakter van de patiënt een belangrijke rol in de beleving van psoriasis. De een trekt zich terug en wordt somber. De anders accepteert zichzelf gemakkelijker, inclusief beschadigde huid, en laat zich er niet dor beperken.

Wat is ertegen te doen?

Veel. Met name de laatste jaren is er veel onderzoek gedaan. Psoriasis is weliswaar een chronische aandoening – ervan genezen gaat niet- maar met de juiste behandeling is hij wel draaglijk te maken. Die behandeling kan bij elke patiënt anders zijn. Naast zalven en cremés kan bij ernstige, uitgebreide vormen van psoriasis worden gekozen voor lichttherapie of voor een systemische behandeling. Ook kuren met zonlicht en zout water kunnen verlichting brengen.