Erfelijke haaruitval bij mannen: wat is er tegen te doen?

Alopecia androgenetica, oftewel: erfelijke haaruitval. Veel mannen en vrouwen krijgen hiermee te maken. Het is een zichtbaar teken van veroudering. Veel mensen krijgen hier een flinke knauw van in het zelfvertrouwen. Er zijn gevallen bekend dat men zelfs depressief raakt door de optrekkende kaalheid. Sinds jaar en dag is men op zoek naar een oplossing. Wie wil er nu niet jeugdig uit blijven zien? Doordat het een probleem is dat veel mensen raakt, zijn er nogal wat bedrijven die hier (commercieel) op in willen spelen. Hierdoor zijn er de nodige middeltjes op de markt. Helaas zijn deze lang niet allemaal effectief. De vraag rijst: wat is er te doen tegen erfelijke haaruitval bij mannen? Alopecia androgenetica is een veel voorkomende aandoening bij mannen. Het wordt bij 70 procent van de mannen geconstateerd als zij 80 jaar zijn. Dit betekent dat zij voor die leeftijd hier al mee te maken krijgen. Een deel krijgt hier voor het 30e levensjaar mee te maken. Een aantal mannen heeft er dus veel eerder last van. En, hoewel alopecia androgenetica ook wel wordt aangeduid als 'mannelijke kaalheid', kunnen ook vrouwen hier last van krijgen. De vraag is: wat is er aan te doen?

Waarom valt het haar uit?

Om haaruitval aan te kunnen pakken is het belangrijk om te weten waarom het haar in de erfelijke variant überhaupt uitvalt. Dihydrotestosteron (DHT) speelt hierbij een belangrijke rol. Dit stofje zorgt er uiteindelijk voor dat het haarwortelzakje afsterft. Als gevolg hiervan zal er geen haar meer groeien op die specifieke plaats. Als dit proces zich langer voor blijft doen bij steeds meer haarzakjes, dan worden de haren steeds kleiner en dunner. Uiteindelijk zal dit leiden tot dunner wordend haar met als ultiem gevreesd gevolg: kaalheid.

Oplossingen op basis van medicijnen, shampoo, voeding

Gelukkig zijn er diverse oplossingen mogelijk. Aangezien de mensheid zich al eeuwen bezighoudt met het probleem van erfelijke haaruitval zijn er veel manieren om dit op te lossen uitgeprobeerd. Hierbij moet wel worden aangetekend dat dé oplossing er niet bij zit. Er kleven aan alle oplossingen de nodige voor- en nadelen. Bovendien zijn er een aantal oplossingen waarvan het nog niet helemaal vaststaat of ze wel werken. Uiteindelijk vallen de oplossingen grofweg in te delen in drie categorieën: medicijnen, shampoo en voeding.

Bekende medicijnen tegen erfelijke haaruitval: minoxidil en finasteride

Er zijn verschillende medicijnen op de markt die een bepaalde rol spelen tegen het erfelijke haaruitval. Het gebruik van deze medicijnen tegen haaruitval is vaak ingrijpend. Raadpleeg daarom altijd een arts voordat je medicijnen tegen haaruitval gebruikt. Het meest effectieve medicijn anno 2018 is finasteride.

Finasteride

Finasteride is een middel dat alleen verkrijgbaar is op recept. Het medicijn wordt onder andere gebruikt voor de behandeling van erfelijke kaalheid bij mannen, als dit zich nog in een vroeg stadium begeeft. Zoals bij meerdere medicijnen tegen kaalheid, is finasteride oorspronkelijk niet bedoeld voor het bestrijden van haaruitval. Het wordt normaal gesproken als medicijn tegen prostaatvergroting ingezet. Wel is het bekend hoe finasteride werkzaam is: het verlaagt het testosteron en daarmee de aanwezigheid van DHT. Haarzakjes blijven hierdoor langer leven. Het effect van finasteride op erfelijk haaruitval is goed. Het wordt wel eens het enige echte middel tegen haaruitval genoemd. Helaas zijn er de nodige bijwerkingen. De belangrijkste hiervan, zijn:

• impotentie
• leveraandoening
• depressieve stemmingen

Ook worden hartkloppingen, pijnlijke borsten en overgevoeligheid genoemd.

Minoxidil

Een ander medicijn dat alleen op recept verkrijgbaar is, is minoxidil. Dit middel staat ook bekend onder de naam Rogaine. Het is de eerste lotion tegen haarverlies die ook daadwerkelijk is geregistreerd. Net als bij finasteride, is minoxidil per ongeluk ontdekt als middel tegen haaruitval. Van oorsprong is het middel bedoeld tegen een hoge bloeddruk. Helaas is het niet precies bekend wat de werkzaamheid is van het middel tegen haaruitval. Wel zijn ook voor minoxidil de nodige bijwerkingen bekend:

• Huidirritatie
• Overgevoeligheid
• Hoofdpijn en duizeligheid

Ook kan het medicijn hart- en vaataandoeningen erger maken. Bij minoxidil is het mogelijk dat er eerst meer haaruitval optreedt, voordat het effect heeft.

Minder bekende medicijnen: corticosteroïden en ditranol

Een aantal bronnen noemen ook corticosteroïden als effectief medicijn. Corticosteroïden staan ook bekend onder de naam prednison. Dit is een zwaar middel en wordt ook niet veel gebruikt tegen haaruitval. Het kan worden gebruikt als injectie in de hoofdhuid. Ook is het mogelijk om dit middel in pilvorm in te nemen.

Een ander, minder bekend middel tegen erfelijk haaruitval is ditranol. Ditranol is een zalfje dat het afschilferen tegen gaat van de hoofdhuid, ook wel psoriasis genoemd. Ditranol remt de groei van huidcellen af en werkt ontstekingsremmend. Een bijzondere bijwerking is dat dit medicijn de plaatsen waar je dit aanbrengt, paarsbruin kan laten verkleuren.

Shampoo tegen erfelijk haaruitval: ketoconazol en piroctone olamine

Er zijn vele shampoos op de markt tegen erfelijk haaruitval. Er bestaan de nodige twijfels over de effectiviteit van het gebruik van shampoos tegen dit euvel. De contacttijd zou volgens sommige deskundigen altijd te kort zijn om zinvol te kunnen werken. Volgens andere deskundigen kan shampoo met bepaalde bestandsdelen juist goed werken. De bekendste werkzame stoffen in shampoos tegen erfelijk haaruitval zijn ketoconazole en piroctone olamine.

Ketoconazol

Een bekende werkzame stof tegen haaruitval, verwerkt in een shampoo is ketoconazol. Net als de besproken medicijnen, kan ook dit alleen op recept worden verkregen. Van oorsprong is ketoconazol bedoeld om schimmel, gisten en eczeem tegen te gaan. Je kan het zien als een stevig anti-roosmiddel. De effectiviteit die aan ketoconazol wordt toegeschreven is redelijk te noemen. In een onderzoek uit 2002 van onder andere Piérard-Franchimont onder 150 mannen, bleek dat het aantal haren in de groeifase met 4,9% steeg bij het gebruik van shampoo met ketocozanol. Ook nam haaruitval af, met 17,3%. Het aantal mensen dat dikker haar kreeg in het onderzoek is 78%. Het ging hierbij een om een toepassing van 2 tot 3 keer per week. Het middel wordt wel eens effectief gebruikt in combinatie met finasteride en minoxidil. Ketoconazol kent daarnaast minder agressieve bijwerkingen dan finasteride en minoxidil. Het kan desondanks zijn dat je last krijgt van irritatie, acne of veranderingen van uw haar die juist niet gewenst zijn, zoals verkleuring. In een aantal gevallen is ook haaruitval geconstateerd. Dit wordt er echter ook mee in verband gebracht dat de stof juist goed werkt. In die gevallen zou op een later moment juist meer en dikker haar aangroeien.

Piroctone olamine

Een andere shampoo die effectief zou zijn tegen haaruitval is shampoo waar het bestandsdeel piroctone olamine is verwerkt. Er zijn diverse anti-roosshampoos op de markt met piroctone olamine als bestandsdeel. De werking is feitelijk hetzelfde als de ketoconazolshampoo, maar dan is het niet nodig om er een recept voor te hebben. In hetzelfde onderzoek uit 2002 van onder andere Piérard-Franchimont, waarin ketoconazol, piroctone olamine en zinc pyrithione met elkaar zijn vergeleken, is gevonden dat piroctone olamine een afname van haaruitval kende van 16,5%. De diameter van het haar werd met 7,7% groter en 88% van de mensen kreeg dikker haar, door piroctone olamine te gebruiken. Het ging hierbij een om een toepassing van 2 tot 3 keer per week, voor in elk geval 6 maanden.

Overige merken en oplossingen

Bekende, overige shampoos zijn die met actieve ingrediënten, zoals cafeïne en vitamine B3. Van deze middelen is bekend dat ze de haarfollikels stimuleren en er zou een werking kunnen zijn om het eerder genoemde hormoon DHT tegen te gaan. Dit zou betekenen dat het de effecten van erfelijke haaruitval tegengaat. Shampoos met cafeïne, vitamine B3 en met nog meer actieve ingrediënten in dit kader zijn zonder recept verkrijgbaar. Er is nog discussie over de werkzaamheid van deze stoffen als het gaat om het tegengaan van DHT.

Overige opties: voeding, ingrepen en het gebruik van een haarstukje of pruik

In de categorie 'overige opties' scharen we een breed palet aan oplossingen. Zo kan het zijn dat voeding een rol speelt in het verminderen van erfelijke haaruitval. Ook zijn er ingrepen te bedenken als haartransplantatie en laserbehandelingen. Uiteraard kan men er ook voor kiezen om een pruik of een haarstukje te gebruiken om de kale plekken te bedekken die door erfelijk haaruitval zijn ontstaan.

Voeding: vitamine B8, B3 en B11

Aan verschillende voeding wordt een positieve werking toegekend voor wat betreft het tegengaan van erfelijk haaruitval. De bekendste hiervan is wel vitamine B. Zo kun je bij de belangrijkste denken aan vitamine B8 ofwel biotine, foliumzuur of wel vitamine B11 en niacine, oftewel vitamine B3. Deze vitamine kun je ofwel binnenkrijgen via de nodige voedingssupplementen, maar ook via het eten van groenten en fruit. Zo zit biotine zit in eieren, lever, melk, noten en pinda’s. Foliumzuur komt van nature voor vooral de groene soorten, volkorenproducten, vlees en zuivel. Niacine zit in vlees, vis, volkoren graanproducten, groente en aardappelen.

Ingrepen zoals transplantatie en laser

Haartransplantatie is een kostbare maar effectieve methode om haaruitval tegen te gaan. Bij een haartransplantatie worden er aan de achterkant van het hoofd een aantal zogenoemde grafts weggenomen. Grafts zijn wortels van het haar met een aantal (1 tot 4) haren. Deze worden vervolgens getransplanteerd naar het gebied waar de persoon in kwestie het meeste last heeft van haaruitval. Door de grafts te verplaatsen treedt de cyclus van de groei van het haar opnieuw in werking. Eerst vallen de getransplanteerde haren nog uit, maar na een aantal maanden (3 tot 4) gaan deze opnieuw groeien.

Lasertherapie werkt weer anders. De laser en het infraroodlicht worden gebruikt om een stimulerend effect te creëren op de bloedcirculatie. Hierdoor wordt de talgproductie gereguleerd en de slapende haarzakjes geactiveerd. Meer haargroei is het gevolg. Het haarverlies kan gestopt worden met een dergelijke behandeling. Ook is er in veel gevallen sprake van een toename in de dichtheid van het haar. Er zijn diverse klinieken die zich met de lasertherapie bezig houden.

Pruik of haarstukje

Het is natuurlijk altijd mogelijk om een pruik of haarstukje aan te laten meten. Er zijn vele oplossingen in dit gebied denkbaar en deze zijn goed ontwikkeld. Het hangt natuurlijk nogal vanaf of het de wens is om kunstmatig haar te gebruiken om kale plekken te bedekken. Zo zijn er ook veel mensen die vinden dat kaalheid er bij hoort en zodoende kunsthaar niet nodig is. Voor degenen die graag een volle bos haar hebben, maar hier geen riskante medicijnen voor willen innemen is de optie van kunsthaar natuurlijk een hele goede. Al met al is het vooral afhankelijk van de persoon in kwestie.