Anhidrose: Onvermogen om te zweten

Anhidrose is de medische term voor “onvermogen om te zweten” wat af en toe voorkomt bij patiënten. Deze aandoening kent diverse oorzaken en verder zijn er ook enkele risicofactoren waardoor een patiënt sneller anhidrose ontwikkelt. Als het gebrek aan zweten slechts in een klein gebied gebeurt, is het meestal niet zo gevaarlijk maar wanneer dit plaatsvindt over het hele lichaam, is dit potentieel levensbedreigend. De patiënt zelf of zijn omgeving kan een aantal maatregelen nemen om de gevolgen van anhidrose te minimaliseren, maar soms is (een snelle) professionele medische behandeling vereist.

• Synoniemen van anhidrose
• Oorzaken anhidrose: Onvermogen om te zweten
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandelingen
• Prognose anhidrose
• Complicaties: Hittekrampen, hitte-uitputting en hitteberoerte

Synoniemen van anhidrose

Anhidrose is eveneens gekend onder deze synoniemen:

• anhidrosis
• gebrek aan zweten
• geen zweetproductie
• hypohidrose
• hypohidrosis
• minder transpireren
• niet kunnen zweten
• verminderd zweten

Oorzaken anhidrose: Onvermogen om te zweten

Oorzaken

Anhidrose heeft meerdere mogelijke oorzaken.

• aangeboren aandoeningen zoals ectodermale dysplasie)
• bepaalde genetische syndromen, zoals ziekte van Fabry (stapelingsziekte met opbouw van vetten)
• bepaalde zenuwaandoeningen (neuropathie) zoals diabetes mellitus (suikerziekte), alcoholisme en het Guillain-Barré syndroom
• bepaalde bindweefselaandoeningen, zoals het syndroom van Sjögren)
• bestralingstherapie
• brandwonden
• dehydratatie (uitdroging)
• gebruik van bepaalde geneesmiddelen
• huidaandoeningen
• huidlittekens die de zweetklieren blokkeren
• een trauma aan de zweetklieren

Risicofactoren

Patiënten van 65 jaar en ouder, zuigelingen en kinderen zijn meer vatbaar voor stress, wat een mogelijke risicofactor is voor anhidrose. Patiënten met bepaalde medische aandoeningen die schadelijk zijn voor de autonome zenuwen, zoals diabetes, lopen eveneens een hoger risico op zweetklierproblemen. Veel huidaandoeningen tasten bovendien de zweetklieren aan. De zweetklieren bevinden zich namelijk in de huid, met name in het bindweefsel vlak onder de huid. Deze huidaandoeningen omvatten psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers), exfoliatieve dermatitis, warmte-uitslag, sclerodermie (opbouw van littekenweefsel in huid en organen) en ichthyosis vulgaris (medische term voor extreem droge en schilferige huid). Tot slot hebben patiënten met een bepaalde genetische afwijking soms ook meer risico op zweetklieraandoeningen waaronder anhidrose.

Symptomen

Anhidrose ontstaat bij de geboorte als het overgeërfd is, maar de aandoening ontwikkelt zich mogelijk ook op latere leeftijd, bijvoorbeeld door een trauma aan de zweetklieren. Daarnaast ontstaat anhidrose mogelijk over het hele lichaam (gegeneraliseerde anhidrose), in een enkel gebied of soms ook in verspreide plaatsen. Tekenen en symptomen van anhidrose zijn onder meer blozen, het warm hebben, duizeligheid, misselijkheid, een hoge hartslag (tachycardie), kippenvel op de huid (ondanks de warme temperaturen), spierkrampen, spierzwakte, weinig of geen transpiratie (zweet) en algemene zwakte. Anhidrose dat een groot deel van het lichaam aantast, verhindert een goede afkoeling, zodat intensieve lichaamsbeweging, zwaar lichamelijk werk en warm weer leiden tot warmtekrampen, hitte-uitputting of zelfs een hitteberoerte.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts voert een uitgebreid lichamelijk onderzoek uit waarbij hij de zichtbare symptomen van anhidrose opmerkt. Verder onderzoek is vaak nog nodig om anhidrose op te sporen. Zo wikkelt de arts de patiënt mogelijk in een elektrisch deken of zit hij in een warm lokaal terwijl de arts waakt over de reactie van het lichaam op hitte. Milde anhidrose herkent de arts of patiënt vaak niet.

Diagnostisch onderzoek

Een genetisch onderzoek is soms nodig om een eventueel onderliggende genetische aandoening te diagnosticeren. Daarnaast neemt de arts vaak een huidbiopt bij de patiënt.

Behandelingen

Professionele medische zorg

De behandeling van anhidrose is afhankelijk van de oorzaak van het onvermogen om te zweten. De arts tracht wel steeds om de complicaties (een hitteberoerte, hittekrampen en uitdroging) te voorkomen. De arts behandelt daarom de mogelijk onderliggende aandoening die anhidrose veroorzaakt. Hij stopt bijvoorbeeld de medicijnen die anhidrose veroorzaken. De patiënt krijgt daarnaast mogelijk medicijnen waardoor hij in staat is te zweten. Snelle koelingsmaatregelen en vochttoediening zijn nodig om de patiënt te stabiliseren in noodgevallen.

Zelfzorg

De patiënt drinkt best veel vocht. Koele vruchtensap of een sportdrank die elektrolyten bevat, zijn goede dranken. De patiënt levert evenmin zware inspanningen en vertoeft ook in een koele omgeving om oververhitting te vermijden. Daarnaast beweegt hij langzaam en neemt hij een koude douche of zit hij in een bad met koud water. Zware inspanningen leveren mag pas enkele uren nadat de patiënt te maken had met hittekrampen.

Prognose anhidrose

De prognose van anhidrose hangt af van de onderliggende oorzaak van anhidrose maar een snelle diagnose en daaropvolgende behandeling verhogen de kans op herstel en verminderen het risico op complicaties.

Complicaties: Hittekrampen, hitte-uitputting en hitteberoerte

Doordat de patiënt niet in staat is te zweten (transpireren), kan het lichaam zichzelf niet afkoelen wat leidt tot oververhitting.

Hittekrampen

De patiënt presenteert zich mogelijk met hittekrampen. Deze spierspasmen hebben betrekking op de benen, armen, buik en rug, zijn over het algemeen pijnlijk en duren langer dan de typische nachtelijke krampen in de benen.

Hitte-uitputting

Bij een hitte-uitputting starten de tekenen en symptomen zoals zwakte, misselijkheid en een snelle hartslag meestal na een zware lichamelijke inspanning. Een andere benaming voor hitte-uitputting is warmte-uitputting of een zonnesteek (oververhitting van het lichaam door een defect in het koelsysteem).

Hitteberoerte

Voorts is een hitteberoerte een potentieel fatale aandoening waarbij de patiënt een lichaamstemperatuur van boven de 40°C heeft. Hallucinaties, bewustzijnsverlies, coma en zelfs de dood zijn mogelijke gevolgen van deze zeer ernstige complicatie van anhidrose. Via EHBO bij een hitteberoerte zijn deze complicaties te verminderen.