Buikstijfheid (stijve buik): Oorzaken van aangespannen buik

Buikstijfheid (stijve buik): Oorzaken van aangespannen buik Buikstijfheid duidt op stijfheid van de spieren in de buikstreek. De stijve buik is voelbaar bij aanraking of druk. Dit is normaal bij angst, maar gaat niet gepaard met pijn. Wanneer echter de aanraking of druk op de buik als pijnlijk ervaren wordt, is mogelijk sprake van een onderliggend probleem zoals een abces of appendicitis. Onmiddellijke medische aandacht is altijd nodig in deze situaties. De arts voert vaak diverse onderzoeken uit om de onderliggende oorzaak te achterhalen en start meteen een behandeling op om ernstige complicaties te voorkomen.

Oorzaken van stijve buik

Normaal: Angst

Angst of nervositeit om aangeraakt (gepalpeerd) te worden, veroorzaakt mogelijk dit symptoom, maar dit gaat dan normaal gesproken niet gepaard met pijn.

Een zwangerschap veroorzaakt soms buikstijfheid / Bron: PublicDomainPictures, PixabayEen zwangerschap veroorzaakt soms buikstijfheid / Bron: PublicDomainPictures, Pixabay

Onderliggende medische aandoening

Het aanspannen van de buik duidt op een onvrijwillige reactie van de spieren om pijn veroorzaakt door druk op de buik te voorkomen. Het lichaam probeert zich met andere woorden te beschermen voor de pijn. Indien er toch pijn optreedt bij aanraking van de buik, wijst dit vaak op een medische aandoening zoals:

Dit resulteert dan uit:

Geassocieerde symptomen

Een gespannen buik treft één of beide kanten van het lichaam. Buikstijfheid gaat mogelijk geassocieerd met diverse milde tot vaak ernstige symptomen:

Diagnose en onderzoeken

Contact met de arts
Een patiënt met een aangespannen buik waarbij ook andere symptomen optreden, bezoekt meteen een arts. De patiënt mag niet zelf een pijnstiller of medicatie innemen alvorens de arts te contacteren omdat het pijnpatroon hierdoor wijzigt en het voor de arts dan lastiger is om de exacte oorzaak te achterhalen van de stijve buik.

Vraaggesprek
De arts stelt eerst vragen over de symptomen zoals wanneer deze voor het eerst zijn opgetreden en ook welke andere tekenen tegelijkertijd aanwezig zijn (zoals buikpijn). De patiënt moet ook de pijn proberen te beschrijven (eigenschappen, duur, activiteiten en factoren die de pijn verbeteren of verergeren, …).

Een bloedonderzoek is soms nodig / Bron: Frolicsomepl, PixabayEen bloedonderzoek is soms nodig / Bron: Frolicsomepl, Pixabay
Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De arts voert vervolgens een lichamelijk onderzoek uit. Soms zet hij ook een gynaecologisch onderzoek en/of een rectaal onderzoek in.

Behandeling van buikstijfheid

De arts stelt eerst de diagnose van de buikstijfheid en behandelt de onderliggende oorzaak. Soms is het enkel nodig om de symptomen te bewaken of verlichten de klachten met zelfzorgmiddeltjes. Wanneer een bacteriële infectie aan de basis ligt van een gespannen buik, schrijft de arts antibiotica voor. Soms dient hij deze antibiotica intraveneus (via een ader) toe). De patiënt krijgt bij tekenen van uitdroging (door bijvoorbeeld de diarree en het braken) mogelijk last van uitdroging en dan is een intraveneuze vochttoediening noodzakelijk. In een aantal omstandigheden is een nasogastrische (voedings)buis nodig om voldoende voeding binnen te krijgen. Pijnstillers verlichten verder de pijn. Tot slot is soms chirurgie nodig om het onderliggend probleem te verhelpen, bijvoorbeeld bij een darmobstructie.

Complicaties van aangespannen buik

Wanneer een stijve buik onbehandeld blijft, leidt dit soms tot levensbedreigende complicaties. Door een buikinfectie komen bacteriën mogelijk in het bloed terecht (sepsis), waardoor de bloeddruk gevaarlijk laag wordt waardoor een septische shock tot stand komt. Voorts ontstaat soms ernstig bloedverlies, wat soms ook leidt tot de dood. Door uitdroging en een verstoorde elektrolytenbalans als gevolg van langdurig braken, ontstaan ook complicaties zoals gevaarlijke hartritmeproblemen, nierfalen of een shock.

Lees verder

© 2020 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Fitness oefeningen: SchoudersSchouders geven het lichaam uitstraling zowel bij de man als bij de vrouw. Train altijd twee schouders te gelijk om vers…
Last van een stijve nek? Oorzaken, behandeling & tipsLast van een stijve nek? Oorzaken, behandeling & tipsWie al eens last heeft gehad van een stijve nek, weet dat je hoofd dan erg zwaar kan aanvoelen. Het draaien van de nek w…
Diabetische stijve hand syndroom: symptomen en behandelingDiabetische stijve hand syndroom: symptomen en behandelingHet diabetische stijve hand syndroom, ook wel geschaard onder 'beperkte gewrichtsbeweeglijkheid' ('limited joint mobilit…
Stijve handen: oorzaken en symptomen van een stijve handStijve handen: oorzaken en symptomen van een stijve handStijve handen is een zeer vervelende aandoening die interfereert met je dagelijkse bezigheden. Je gebruikt je handen voo…

Soorten bultjes, knobbeltjes en gezwelletjes op huidSoorten bultjes, knobbeltjes en gezwelletjes op huidOp of onder het huidoppervlak bevinden zich mogelijk diverse mogelijk bultjes, waardoor op de huid abnormaal verhoogde g…
Hoofdpijn links of rechts: oorzaken van eenzijdige hoofdpijnHoofdpijn links of rechts: oorzaken van eenzijdige hoofdpijnAls je alleen hoofdpijn aan één kant van je hoofd voelt, links of recht, dan wordt gesproken van 'eenzijdige hoofdpijn'.…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 16 mei 2020:
  • Abdominal guarding, https://en.wikipedia.org/wiki/Abdominal_guarding
  • Abdominal rigidity, https://medlineplus.gov/ency/article/003136.htm
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • What You Need to Know About Abdominal Rigidity, https://www.healthline.com/health/abdominal-rigidity
  • Afbeelding bron 1: PublicDomainPictures, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Frolicsomepl, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Gepubliceerd: 18-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.