Slikpijn (odynofagie): Oorzaken van pijn bij het slikken
Odynofagie duidt op pijn die een patiënt ervaart tijdens een onderdeel van het slikproces. Deze slikpijn is voelbaar in de mond, de keel, de borst en/of de slokdarm. De slikklachten wijzen op een milde tot ernstige aandoening of een omgevingsfactor. Wanneer een patiënt milde symptomen heeft, zoals een verkoudheid, is een bezoek aan de arts niet altijd nodig. Wanneer echter ernstige slikklachten optreden of slikpijn aanwezig is die de patiënt niet kan verklaren, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Hij spoort de onderliggende oorzaak van het pijnlijk slikken op zodat de patiënt de juiste behandeling krijgt.- Terminologie: Odynofagie versus dysfagie
- Epidemiologie
- Mechanisme
- Oorzaken: Probleem met mond, keel of slokdarm
- Allergieën
- Bijwerkingen van medische behandeling
- Infecties
- Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
- Hiv
- Kanker
- Object vast in de keel
- Slokdarmvernauwing
- Zweren
- Risicofactoren
- Risicogroepen
- Symptomen
- Wanneer de arts te raadplegen?
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling
- Prognose van pijnlijk slikken
- Goede prognose bij tijdelijke oorzaken
- Prognose bij chronische aandoeningen
- Zwaardere prognose bij ernstige aandoeningen
- Langdurige klachten en complicaties
- Complicaties van pijn bij het slikken
- Preventie
- Praktische tips voor het leven met / omgaan met slikpijn
- Begrijp de oorzaak van de slikpijn
- Pas je eet- en drinkgewoonten aan
- Zorg voor een comfortabele omgeving tijdens het eten
- Raadpleeg een specialist voor gerichte behandeling
- Voorkom infecties en bevorder genezing
- Let op je psychisch welzijn
- Volg regelmatig controleafspraken
- Misvattingen rond slikpijn
- Slikpijn komt altijd door een keelontsteking
- Slikpijn is altijd een teken van een ernstige ziekte
- Slikpijn is altijd veroorzaakt door een infectie
- Slikpijn kan genezen worden met een eenvoudige pijnstiller
- Slikpijn is alleen een probleem voor volwassenen
- Als je slikpijn hebt, moet je altijd koud drinken
- Slikpijn komt alleen voor bij verkoudheid of griep
- Slikpijn is altijd het gevolg van te veel praten
Terminologie: Odynofagie versus dysfagie
Odynofagie is de medische term voor pijnlijk slikken. Vaak verwarren patiënten dit met de term ‘dysfagie’, wat duidt op ‘moeite hebben bij het slikken’. Bij odynofagie klaagt de patiënt over pijn bij het slikken. Niet alle patiënten met slikproblemen ervaren slikpijn.Epidemiologie
Slikpijn, ook wel bekend als odynofagie, is een veelvoorkomend symptoom dat kan optreden bij verschillende aandoeningen van de mond, keel, slokdarm of maag. Het komt voor bij zowel mannen als vrouwen, hoewel de prevalentie en de onderliggende oorzaken tussen de geslachten kunnen variëren. Slikpijn kan mild zijn, maar het kan ook ernstig worden, wat het dagelijks functioneren kan belemmeren. De prevalentie van slikpijn is sterk afhankelijk van de leeftijd, gezondheidstoestand en de onderliggende aandoening die het veroorzaakt.Oorzaken van slikpijn
De oorzaken van slikpijn kunnen variëren van infecties tot gastro-intestinale aandoeningen. Veelvoorkomende infectieuze oorzaken zijn virale of bacteriële infecties van de keel, zoals keelontsteking of tonsillitis. Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) is een veel voorkomende niet-infectieuze oorzaak, waarbij zuur uit de maag in de slokdarm terugstroomt en irritatie veroorzaakt. Slokdarmafwijkingen, zoals slokdarmstrictures, tumoren of infecties, kunnen ook slikpijn veroorzaken.
Leeftijd en geslacht
Slikpijn komt vaak voor bij zowel kinderen als volwassenen, maar de oorzaken verschillen afhankelijk van de leeftijd. Bij volwassenen, vooral ouderen, zijn aandoeningen zoals GERD, slokdarmstrictures en kanker vaak de belangrijkste oorzaken. Bij kinderen kunnen virale infecties, zoals een verkoudheid of keelontsteking, de meest voorkomende oorzaken zijn.
Prevalentie in specifieke populaties
Slikpijn komt vaak voor bij mensen met chronische aandoeningen zoals neurologische stoornissen of auto-immuunziekten, die de spieren en zenuwen die betrokken zijn bij slikken aantasten. De prevalentie van slikpijn is ook hoger bij patiënten die chemotherapie of bestraling ondergaan, omdat deze behandelingen de slijmvliezen in de mond en keel kunnen beschadigen.
Mechanisme
Slikpijn ontstaat door ontsteking, irritatie of beschadiging van de weefsels die betrokken zijn bij het slikken, zoals de keel, slokdarm of de bovenste delen van het maagdarmkanaal. Het mechanisme varieert afhankelijk van de oorzaak van de pijn.Ontsteking van de slokdarm en keel
In veel gevallen van slikpijn is er sprake van ontsteking van de keel of slokdarm, veroorzaakt door infecties, reflux of beschadiging van het slijmvlies. De ontstekingsreactie leidt tot zwelling, verhoogde gevoeligheid en pijn, vooral bij het slikken. Bij infecties, zoals keelontsteking, kunnen bacteriën of virussen de weefsels direct aanvallen, wat resulteert in pijn.
Zuurterugvloei van de maag
Bij gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) komt zuur uit de maag in de slokdarm, wat irritatie van het slijmvlies veroorzaakt. Dit kan leiden tot pijn bij het slikken, vooral na het eten of wanneer de patiënt zich horizontaal bevindt. Dit mechanisme kan ook bijdragen aan langdurige slikpijn.
Tumoren of obstructies in de slokdarm
Slikpijn kan ook optreden bij de aanwezigheid van tumoren of andere obstructies in de slokdarm, die de doorgang van voedsel belemmeren. Tumoren kunnen druk uitoefenen op het omliggende weefsel, wat leidt tot pijn bij het slikken, vooral wanneer voedsel of vloeistoffen door de slokdarm bewegen.
Oorzaken: Probleem met mond, keel of slokdarm
Allergieën
Wanneer een patiënt een allergie heeft voor chemicaliën, rook, pollen, enzovoort, ontstaat sneller odynofagie. Deze allergieën veroorzaken namelijk irritatie aan het keelgebied.
Sommige medicijnen leiden tot slikpijn / Bron: Stevepb, PixabayBijwerkingen van medische behandeling
Soms veroorzaakt een medische behandeling pijn bij het slikken. Voorbeelden hiervan zijn radiotherapie voor de behandeling van kanker en bijwerkingen van voorgeschreven medicijnen zoals aspirine, ibuprofen, tetracycline, steroïden, ijzer, vitamine C en kaliumchloride.Infecties
Candida-infectieEen patiënt met candidiasis lijdt aan een schimmelinfectie. De schimmel Candida albicans kan de mond aantasten. Onbehandeld verspreidt deze infectie zich naar de slokdarm. Patiënten met een candida-infectie klagen vaak over pijnlijk slikken.
Andere infecties
Wanneer een infectie aanwezig is aan de keel of de oren, kan slikpijn ontstaan. Dit gebeurt bij de volgende infecties:
- een keelontsteking
- een oorontsteking
- een verkoudheid
- griep
- tonsillitis (ontsteking van de keelamandelen)
Pijn op de borst komt voor bij gastro-oesofageale reflux / Bron: Pexels, PixabayGastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
Bij gastro-oesofageale reflux sluit de onderste sluitspier in de slokdarm niet goed. Hierdoor lekt het maagzuur terug in de slokdarm. Naast symptomen van brandend maagzuur en pijn op de borst klaagt de patiënt vaak ook over slikpijn.Hiv
Patiënten met een hiv-infectie hebben een verzwakt immuunsysteem, waardoor ze sneller een infectie oplopen. De arts zet retrovirale geneesmiddelen in om hiv te behandelen, maar deze kunnen de pijn bij het slikken verergeren.Kanker
Wanneer een patiënt klaagt over chronisch pijnlijk slikken, voert de arts onderzoeken uit om slokdarmkanker en keelkanker uit te sluiten. Bij beide vormen van kanker ontwikkelt een tumor zich mogelijk door alcoholmisbruik, chronisch roken en aanhoudende brandend maagzuur. In zeldzame gevallen kunnen deze kankervormen erfelijk zijn.Object vast in de keel
Wanneer bij een patiënt kleine, scherpe voorwerpen in de keel blijven steken, doet het slikken pijn. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer kinderen onbedoeld iets inslikken, of bij het inslikken van voedsel zoals een visgraat, zonnebloempit of chips, of het inslikken van grote capsules.Slokdarmvernauwing
Een slokdarmstrictuur (vernauwing in de slokdarm) leidt tot slikpijn en slikproblemen.Zweren
Wanneer zweren de mond (mondzweren), de keel (keelzweren), de slokdarm (slokdarmzweren) en de maag (maagzweren) aantasten, kan de patiënt slikpijn ervaren. Maagzweren ontstaan vaak door chronisch gebruik van ontstekingsremmende geneesmiddelen en door onbehandelde gastro-oesofageale reflux.Risicofactoren
Er zijn verschillende risicofactoren die het risico op het ontwikkelen van slikpijn verhogen. Deze risicofactoren kunnen te maken hebben met lifestyle, medische aandoeningen of omgevingsfactoren.Roken en alcoholgebruik
Roken en overmatig alcoholgebruik zijn belangrijke risicofactoren voor slikpijn, vooral in verband met aandoeningen zoals GERD, keelinfecties en slokdarmkanker. Roken beschadigt het slijmvlies van de keel en slokdarm, terwijl alcohol de zuurgraad in de maag verhoogt, wat het risico op reflux verhoogt.
Chronische aandoeningen en medicatiegebruik
Patiënten met chronische aandoeningen zoals diabetes, neurologische aandoeningen of auto-immuunziekten lopen een hoger risico op slikproblemen. Bovendien kunnen bepaalde medicijnen, zoals pijnstillers of chemotherapie, de slijmvliezen in de mond en keel beschadigen, wat kan bijdragen aan slikpijn.
Leeftijd en geslacht
Oudere volwassenen lopen een hoger risico op slikpijn door veroudering van de spieren die betrokken zijn bij het slikken, evenals de verhoogde prevalentie van aandoeningen zoals slokdarmstrictures en kanker. Mannen hebben een iets hoger risico op het ontwikkelen van slokdarmkanker, wat een van de meer ernstige oorzaken van slikpijn kan zijn.
Risicogroepen
Bepaalde groepen lopen een hoger risico om slikpijn te ervaren, afhankelijk van factoren zoals leeftijd, gezondheidstoestand en levensstijl.Ouderen
Ouderen hebben een verhoogd risico op slikpijn als gevolg van veroudering van het slikmechanisme, maar ook door de hogere prevalentie van aandoeningen zoals kanker, neurologische aandoeningen en gastro-oesofageale refluxziekte (GERD).
Patiënten met gastro-intestinale aandoeningen
Patiënten met aandoeningen zoals GERD, slokdarmstrictures of een hernia lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van slikpijn. Deze aandoeningen kunnen de normale functie van de slokdarm verstoren, wat resulteert in pijn bij het slikken.
Patiënten met kanker of behandelingen voor kanker
Patiënten die chemotherapie of bestraling ondergaan voor kanker kunnen slikpijn ervaren als gevolg van schade aan het slijmvlies in de mond en keel. Tumoren in de slokdarm of keel kunnen ook slikpijn veroorzaken door obstructie of directe schade aan de weefsels.
Hoofdpijn komt mogelijk voor / Bron: Geralt, PixabaySymptomen
De patiënt voelt milde tot ernstige branderige tot knijpende pijn in de mond, de keel, de borst en/of de slokdarm. De pijn kan overal in de keel voelbaar zijn of slechts aan één zijde of plaats. Verder treedt de slikpijn op met of kort na het begin van het slikken. Mogelijk ervaart de patiënt enkel pijn bij het slikken, maar vaak verschijnen er nog meerdere symptomen in combinatie met het pijnlijk slikken:- een metaalachtige smaak in de mond
- gezwollen lymfeklieren in de nek of hals
- heesheid
- het globusgevoel (het brokgevoel in de keel)
- hoesten
- hoofdpijn
- keelpijn
- koorts
- kortademigheid
- moeite met slikken (dysfagie)
- nekstijfheid
- oorpijn
- pijn in de mondholte die verergert wanneer de patiënt probeert te slikken
- pijn op de borst
- rillingen
- rode, ontstoken amandelen
- spierpijn (in de bovenrug)
- tongpijn
- wheezing (piepend geluid bij de uitademing)
- zweten (hyperhidrose)
Wanneer de arts te raadplegen?
Neem contact op met de arts bij:- ernstige slikpijn
- constante of verergerende symptomen
- pijn die niet met zelfzorgmaatregelen verlicht kan worden
- voorkomende koorts, gewichtsverlies of veranderingen in het slikpatroon
Alarmsymptomen
Er zijn verschillende alarmsymptomen die kunnen wijzen op een ernstigere onderliggende aandoening wanneer slikpijn optreedt. Patiënten die deze symptomen ervaren, moeten dringend medische hulp zoeken.Gewichtsverlies en pijn bij het slikken
Gewichtsverlies zonder duidelijke oorzaak in combinatie met ernstige slikpijn kan wijzen op de aanwezigheid van een ernstige aandoening, zoals slokdarmkanker. Dit is een belangrijk alarmsymptoom dat onmiddellijke medische evaluatie vereist.
Bloed in het speeksel of braaksel
Het aanwezig zijn van bloed in het speeksel of braaksel kan een teken zijn van een ernstig probleem, zoals een maagzweer of een tumor in de slokdarm. Dit moet onmiddellijk worden gemeld aan een arts.
Aanhoudende pijn of verergering van symptomen
Wanneer slikpijn niet verbetert of zelfs verergert ondanks behandeling, kan dit wijzen op een onderliggende aandoening die niet adequaat wordt behandeld. Dit vereist een grondig onderzoek door een arts om de oorzaak te achterhalen.
Diagnose en onderzoeken
Een endoscopie (inwendig kijkonderzoek van de binnenkant van het lichaam) is een veelgebruikt onderzoek om odynofagie te diagnosticeren. De arts gebruikt hierbij een kleine verlichte camera (endoscoop). Hij plaatst de endoscoop in de keel van de patiënt. Op deze manier krijgt de arts een beeld van de slokdarm. De patiënt moet op vraag tijdens het onderzoek slikken. Om de onderliggende oorzaak van het pijnlijk slikken vast te stellen, kan de arts daarnaast nog andere onderzoeken inzetten zoals:- bloedonderzoek
- CT-scan van de keel en/of slokdarm
- magnesiumtest
- röntgenfoto’s
- slikonderzoek (radiologisch onderzoek van het slikproces met contrastvloeistof)
- slokdarmmanometrie (meting van de druk en coördinatie van de spieren van de slokdarm)
- urineonderzoek
Behandeling
De arts stelt een passende behandeling voor, afhankelijk van de oorzaak van de slikpijn. Mogelijke behandelingen zijn:- antibiotica (bij infecties)
- antifungale geneesmiddelen (bij schimmelinfecties)
- antihistaminica (bij allergieën)
- maagzuurremmers (bij gastro-oesofageale refluxziekte)
- steroïden (bij ontstekingen)
- operatie (bij slokdarmvernauwing of kanker)
Prognose van pijnlijk slikken
De prognose van slikpijn hangt af van de onderliggende oorzaak van de klachten. In veel gevallen kan slikpijn worden behandeld met medicatie of veranderingen in levensstijl, maar bij ernstigere oorzaken kan de prognose variëren.Goede prognose bij tijdelijke oorzaken
Wanneer slikpijn wordt veroorzaakt door tijdelijke aandoeningen, zoals een verkoudheid, keelpijn of een kleine irritatie van de keel, is de prognose doorgaans goed. Na het behandelen van de onderliggende oorzaak verdwijnen de klachten vaak binnen enkele dagen tot een week. Voldoende rust, hydratatie en pijnstilling kunnen het herstel bevorderen.Prognose bij chronische aandoeningen
In gevallen waarbij slikpijn wordt veroorzaakt door chronische aandoeningen zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD), aandoeningen van de slokdarm of chronische ontstekingen, kan de prognose variëren afhankelijk van de mate van ernst en de effectiviteit van de behandeling. Bij tijdige diagnose en het volgen van een behandelplan, zoals het aanpassen van het dieet of het gebruik van medicijnen, kunnen de symptomen goed beheerst worden.Zwaardere prognose bij ernstige aandoeningen
Als slikpijn wordt veroorzaakt door ernstigere aandoeningen, zoals slokdarmkanker, een infectie of een neurologische aandoening, kan de prognose minder gunstig zijn, afhankelijk van de snelheid van diagnose en behandeling. In dergelijke gevallen kunnen aanvullende behandelingen, zoals chirurgie, chemotherapie of andere medische ingrepen, noodzakelijk zijn en kunnen de resultaten variëren.Langdurige klachten en complicaties
In sommige gevallen kunnen patiënten langdurige slikklachten ervaren, vooral als er sprake is van aanhoudende ontsteking of beschadiging van de slokdarmwand. Het niet behandelen van de onderliggende oorzaak kan leiden tot complicaties, zoals voedingsproblemen of gewichtsverlies, wat het herstel kan bemoeilijken. Het is belangrijk om slikpijn niet te negeren en medische hulp in te roepen bij aanhoudende klachten.Complicaties van pijn bij het slikken
Onbehandelde odynofagie kan leiden tot verschillende ernstige complicaties, vooral als de oorzaak van de pijn niet wordt aangepakt. Mogelijke complicaties zijn:- Uitdroging: Chronische pijn bij het slikken kan ervoor zorgen dat patiënten minder eten en drinken, wat leidt tot uitdroging. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de algehele gezondheid en het functioneren van organen.
- Ondervoeding: Door moeite met slikken kunnen patiënten niet voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen. Dit kan leiden tot gewichtsverlies, vermoeidheid, en andere gezondheidsproblemen die voortkomen uit onvoldoende voeding.
- Bloedarmoede (anemie): Bij ernstige ondervoeding kan er een tekort aan essentiële voedingsstoffen ontstaan, wat kan leiden tot bloedarmoede. Bloedarmoede kan vermoeidheid, kortademigheid en een verzwakt immuunsysteem veroorzaken.
- Verhoogde vatbaarheid voor infecties: Ondervoeding en uitdroging kunnen het immuunsysteem verzwakken, waardoor patiënten vatbaarder worden voor infecties, zoals ademhalings- of urinaire tractinfecties.
- Slokdarmvernauwing: Langdurige odynofagie kan leiden tot slokdarmvernauwing (strictuur), wat verdere slikproblemen en pijn kan veroorzaken.
- Kankerprogressie: Als odynofagie een symptoom is van slokdarm- of keelkanker en deze aandoeningen niet tijdig worden behandeld, kan de kanker zich verder verspreiden en de prognose verslechteren.
Het is van cruciaal belang om bij aanhoudende of ernstige slikproblemen een arts te raadplegen om complicaties te voorkomen en een passende behandeling te starten.
Preventie
Er zijn verschillende preventieve maatregelen die patiënten kunnen nemen om het risico op slikpijn te verminderen. Deze maatregelen richten zich voornamelijk op het voorkomen van de onderliggende aandoeningen die slikpijn veroorzaken.Gezonde levensstijl en voeding
Het handhaven van een gezond voedingspatroon en het vermijden van overmatig alcoholgebruik en roken kan helpen het risico op aandoeningen zoals GERD en slokdarmkanker te verlagen, die vaak slikpijn veroorzaken. Het eten van kleinere maaltijden kan ook helpen om de druk op de slokdarm te verminderen.
Behandeling van onderliggende aandoeningen
Patiënten met chronische aandoeningen zoals GERD moeten hun aandoening actief behandelen om het risico op slikpijn te verminderen. Het gebruik van maagzuurremmers en het volgen van medisch advies kan helpen de symptomen onder controle te houden.
Regelmatige medische controle
Mensen met een verhoogd risico, zoals ouderen of patiënten met een geschiedenis van kanker, moeten regelmatig medische controles ondergaan om vroegtijdig eventuele problemen te identificeren. Het tijdig aanpakken van risicofactoren kan helpen bij het voorkomen van slikpijn.
Praktische tips voor het leven met / omgaan met slikpijn
Begrijp de oorzaak van de slikpijn
Slikpijn kan door verschillende oorzaken worden veroorzaakt, zoals een infectie, ontsteking, een trauma, of een aandoening van de maag, mond, of slokdarm. Het is essentieel om te begrijpen wat de onderliggende oorzaak is van de pijn om de juiste behandeling te kunnen kiezen. Raadpleeg altijd je arts voor een grondige diagnose. Soms kan slikpijn ook het gevolg zijn van een infectie, zoals een keelontsteking of een huidinfectie in de mond.Als de slikpijn aanhoudt, kan je arts beeldvormende onderzoeken uitvoeren, zoals een endoscopie van de slokdarm, om te kijken naar mogelijke aandoeningen zoals een ontsteking, refluxziekte of zelfs zweren in het slijmvlies. Het is belangrijk dat je bij aanhoudende of verergerende klachten niet te lang wacht met medische hulp zoeken.
Pas je eet- en drinkgewoonten aan
Als je last hebt van slikpijn, kunnen bepaalde voedingsmiddelen de pijn verergeren. Het is aan te raden om tijdelijk een zacht dieet te volgen dat niet te scherp of heet is. Vermijd zure of pittige voedingsmiddelen die de irritatie kunnen verergeren, zoals citrusvruchten of tomaten. Kies voor zacht voedsel zoals pap, yoghurt en smoothies die gemakkelijker te slikken zijn. Zorg ervoor dat je goed gehydrateerd blijft door regelmatig water te drinken, maar vermijd drankjes die kunnen bijdragen aan de irritatie, zoals alcohol en alcoholhoudende dranken.Daarnaast kan het nuttig zijn om je maaltijden te verdelen over de dag in kleinere porties om de belasting op je slokdarm te verlichten. Eet langzaam en neem de tijd om goed te kauwen voordat je doorslikt. Dit kan helpen om de pijn te verminderen en het slikken gemakkelijker te maken.
Zorg voor een comfortabele omgeving tijdens het eten
Een rustige en comfortabele eetomgeving kan bijdragen aan het verminderen van de pijn tijdens het slikken. Zorg ervoor dat je rechtop zit wanneer je eet, omdat dit de spijsvertering bevordert en de druk op de slokdarm vermindert. Vermijd liggen na een maaltijd, omdat dit kan leiden tot reflux en de pijn kan verergeren.Daarnaast kan het nuttig zijn om je maaltijden niet te dicht voor het slapengaan in te plannen. Dit geeft je lichaam de tijd om te verteren voordat je gaat liggen, waardoor de kans op pijn tijdens het slapen of 's nachts afneemt.
Raadpleeg een specialist voor gerichte behandeling
Als slikpijn aanhoudt of verergert, is het belangrijk om een specialist, zoals een KNO-arts of gastro-enteroloog, te raadplegen. Deze artsen kunnen verder onderzoek doen naar de oorzaak van de pijn en passende behandelingen voorstellen. Soms kan slikpijn worden verlicht door medicijnen, zoals protonpompremmers voor maagzuur of ontstekingsremmers bij infecties.In sommige gevallen kunnen aanvullende behandelingen nodig zijn, zoals fysiotherapie voor de spieren rondom de botten en slokdarm, of gespecialiseerde therapieën voor spieren die betrokken zijn bij het slikproces.
Voorkom infecties en bevorder genezing
Een goede mondhygiëne is cruciaal bij het voorkomen van infecties die slikpijn kunnen veroorzaken. Poets je tanden twee keer per dag en gebruik een mondspoeling om bacteriën te doden die irritatie in je mond en keel kunnen veroorzaken. Als de pijn gepaard gaat met een zere keel, probeer dan warm, zout water te gorgelen om de ontsteking te verzachten.Daarnaast kan je arts, afhankelijk van de oorzaak van de slikpijn, antibiotica voorschrijven om bacteriële infecties te behandelen, of antivirale middelen als de oorzaak een virus is. Het is belangrijk om je aan de voorgeschreven behandeling te houden en eventuele vervolgafspraken na te komen voor een volledig herstel.
Let op je psychisch welzijn
Langdurige slikpijn kan psychisch belastend zijn, vooral als het je vermogen om te eten en drinken beïnvloedt. Het kan nuttig zijn om je gevoelens hierover met een psycholoog of psychotherapeut te bespreken, vooral als je merkt dat je stress of angst ervaart. Therapie kan helpen om met de emotionele aspecten van de aandoening om te gaan.Als je merkt dat de slikpijn je dagelijks leven beïnvloedt, overweeg dan om psychologische ondersteuning in te schakelen om beter om te gaan met de frustraties of zorgen die de aandoening met zich meebrengt.
