Chronische keelpijn: Oorzaken van aanhoudende pijnlijke keel

Sommige patiënten kampen met aanhoudende keelpijn. Deze langdurige pijnlijke keel kan vaak worden toegeschreven aan allergieën, keelamandelontstekingen of zelfs luchtvervuiling. Bij een zere keel die langer dan vijf tot tien dagen aanhoudt, evenals bij andere alarmtekenen, is het belangrijk om een arts te raadplegen. De arts kan de oorzaak van de chronische keelpijn vaststellen en indien nodig een gepaste behandeling inzetten. De diagnose van een zere keel is meestal eenvoudig te stellen, en de behandeling is bij het merendeel van de patiënten doorgaans effectief.

• Allergieën en langdurige pijn aan de keelholte
• Gonorroe
• Keelkanker
• Klierkoorts
• Luchtvervuiling
• Mondademhaling
• Peritonsillair abces
• Roken en een chronische pijnlijke keel
• Tonsillitis (amandelontsteking) en een zere keel die lang aanhoudt
• Virale en bacteriële infecties en chronische keelpijn
• Verzwakt immuunsysteem en een pijnlijke keel die niet weggaat
• Zure reflux en langdurige keelpijn
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen voor aanhoudende pijn in de keel
• Contact met de arts
• Dringende hulp nodig
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Allergieën en langdurige pijn aan de keelholte

Diverse allergenen (uitlokkende stoffen) kunnen leiden tot een allergische reactie, waaronder voedingsmiddelen, pollen en chemicaliën in reinigingsproducten of cosmetica. Patiënten met seizoensgebonden allergieën ervaren mogelijk aanhoudende keelirritatie tijdens de warme maanden of bij een hoog pollenaantal. Postnasale drip (postnasale infusie) kan een gevolg zijn van een allergie. Hierbij komt overtollig slijm langs de achterkant van de neusholte in de keel terecht. Postnasale drip kan leiden tot aanhoudende, ruwe keelpijn. Ook verkoudheid, griep, medicatiereacties en bepaalde weersomstandigheden kunnen resulteren in postnasale infusie. Wanneer een patiënt allergisch reageert op stoffen in de lucht, zoals pollen, gras of meeldauw, kunnen de volgende symptomen optreden bij blootstelling aan het allergeen:

• een loopneus
• hoesten
• jeukende ogen
• niezen
• postnasale drip (overmatig veel slijm aan de achterkant van de keel)
• waterige ogen

Gonorroe

Gonorroe is een veel voorkomende seksueel overdraagbare aandoening, veroorzaakt door de bacterie Neisseria gonorrhoeae. Zowel de geslachtsdelen als de keel kunnen worden aangetast (bijvoorbeeld na orale seks), wat kan leiden tot aanhoudende keelpijn.

Keelkanker

Keelkanker kan langdurige keelpijn veroorzaken. Enkele andere symptomen van dit type kanker zijn:

• ademhalingsproblemen
• constant hoesten
• een knobbeltje of gezwel in de nek
• gewichtsverlies
• heesheid of stemveranderingen (niet altijd aanwezig)
• slikpijn
• slikproblemen

Klierkoorts

Klierkoorts (mononucleosis) kan tot twee maanden aanhouden. Patiënten ervaren meestal griepachtige symptomen, waaronder keelpijn. In sommige gevallen blijft de keel tijdens de gehele infectieduur pijnlijk.

Luchtvervuiling

Vervuilde lucht komt vaak voor in grotere steden en rond industriële fabrieken of elektriciteitscentrales. Wanneer patiënten smog of vervuilde lucht inademen, kan dit vergelijkbare gezondheidscomplicaties veroorzaken als het roken van sigaretten. De volgende symptomen kunnen optreden door het inademen van vervuilde lucht:

• astmagerelateerde symptomen
• een zere keel
• hoesten
• pijn op de borst

Mondademhaling

Wanneer patiënten langdurig door de mond ademen, kunnen ze te maken krijgen met chronische keelpijn. Meestal gebeurt de mondademhaling tijdens de slaap, waardoor ze wakker worden met een droge mond, wat meestal verdwijnt na het drinken of eten. Bij een verstopping in de neusholte, bijvoorbeeld door vergrote amandelen of overtollig slijm, ademen patiënten sneller door de mond tijdens de slaap.

Peritonsillair abces

Een bacteriële infectie in de amandelen kan leiden tot een peritonsillair abces. Dit abces ontstaat wanneer tonsillitis (keelamandelontsteking) niet volledig geneest. Een met pus gevuld bultje vormt zich op één keelamandel, en de infectie verspreidt zich naar het omliggende weefsel. De symptomen van een peritonsillair abces lijken op die van een amandelontsteking, maar zijn vaak veel ernstiger.

Roken en een chronische pijnlijke keel

Tabakrook bevat hete, droge lucht en giftige chemicaliën. Bij inademing hiervan ontstaat sneller een geïrriteerde keel. Regelmatig roken kan aanhoudende keelpijn veroorzaken. Rokers zijn ook gevoeliger voor gezondheidsproblemen die mogelijk leiden tot pijn in de keel, waaronder een verkoudheid, griep en luchtweginfecties. Roken verzwakt namelijk het immuunsysteem. Daarnaast hebben rokers een verhoogd risico op keelkanker, en blijvende keelpijn kan soms een symptoom van deze ziekte zijn.

Tonsillitis (amandelontsteking) en een zere keel die lang aanhoudt

Tonsillitis is een virale of bacteriële keelamandelontsteking waarbij ontstekingen optreden. Kinderen hebben vaker last van tonsillitis, maar patiënten van alle leeftijden kunnen een ontsteking van de amandelen krijgen.

Tonsillitis gaat gepaard met de volgende mogelijke symptomen:

• een hees of krassend stemgeluid
• een slechte adem
• ernstige keelpijn
• gele of witte vlekken op de amandelen
• koorts
• rillingen
• rode of gezwollen amandelen
• slikproblemen

Antibiotica worden gebruikt voor de behandeling van bacteriële tonsillitis, terwijl antivirale geneesmiddelen kunnen worden ingezet voor de behandeling van virale tonsillitis.

Virale en bacteriële infecties en chronische keelpijn

Soms ervaren patiënten nog steeds keelpijn nadat de symptomen van een verkoudheid of griep zijn verminderd. Virale infecties (zoals een verkoudheid of griep) zijn de meest voorkomende oorzaak van keelpijn. Dit type chronische keelpijn verdwijnt meestal vanzelf na verloop van tijd. Bacteriële infecties zoals een keelontsteking kunnen ook aanhoudende keelpijn veroorzaken. Antibiotica kunnen bacteriële infecties behandelen.

Verzwakt immuunsysteem en een pijnlijke keel die niet weggaat

Een patiënt met een verzwakt immuunsysteem heeft een verhoogd risico op langdurige keelpijn. Het lichaam is dan minder goed in staat om infecties te bestrijden wanneer bacteriën en virussen binnendringen. Een verzwakt immuunsysteem kan ontstaan door verschillende aandoeningen, zoals:

• HIV/aids
• kanker en andere aandoeningen waarvoor een patiënt chemotherapie ondergaat
• lupus (chronische auto-immuunaandoening)
• reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)

Zure reflux en langdurige keelpijn

Gastro-oesofageale reflux (zure reflux, brandend maagzuur) ontstaat wanneer de spier aan de bovenkant van de maag verzwakt is. Hierdoor lekt zuur in de slokdarm (de buis die de mond met de maag verbindt). Patiënten met zure reflux kunnen last hebben van een pijnlijk brandend gevoel en mogelijk ook keelpijn. Onbehandeld kan dit leiden tot schade aan de slokdarm, wat verdere gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Het is daarom belangrijk om medische behandeling te zoeken.

Geassocieerde symptomen

Bij chronische keelpijn kunnen verschillende symptomen optreden die naast de hoofdpijn van belang zijn. Naast de aanhoudende pijn kunnen patiënten last hebben van een slechte adem, constant hoesten, jeukende ogen en een loopneus. Andere geassocieerde symptomen kunnen variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak en kunnen postnasale drip, pijn op de borst of brandend maagzuur omvatten.

Alarmsymptomen voor aanhoudende pijn in de keel

Contact met de arts

In de volgende omstandigheden is het noodzakelijk om contact op te nemen met een arts:

• frequent ontwaken met een droge keel
• keelpijn die langer dan vijf tot tien dagen aanhoudt
• patiënten met tonsillitis die na behandeling nog steeds symptomen ervaren
• rokers die keelpijn ervaren

Dringende hulp nodig

Bij de volgende tekenen is onmiddellijke medische hulp vereist:

• een knobbeltje of verstopping in de keel
• een zwelling in de keel die problemen veroorzaakt met ademhaling, praten of slikken
• ernstige pijn aan één kant van de keel en gezwollen klieren
• hoge koorts
• problemen met het draaien van het hoofd

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van chronische keelpijn begint meestal met een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek door een arts. De arts zal vragen stellen over de duur en aard van de keelpijn, eventuele bijkomende symptomen en eerdere medische geschiedenis. Verdere onderzoeken kunnen nodig zijn om de oorzaak vast te stellen. Dit kan het afnemen van een keeluitstrijkje omvatten om te testen op bacteriële infecties zoals streptokokken. In sommige gevallen kan een keelontsteking of klierkoorts door middel van bloedonderzoeken worden bevestigd. Beeldvorming, zoals een röntgenfoto of CT-scan, kan worden aangevraagd als er vermoeden is van ernstigere aandoeningen zoals keelkanker of een peritonsillair abces.

Behandeling

De behandeling van chronische keelpijn hangt af van de onderliggende oorzaak. Bij virale infecties, zoals een verkoudheid of griep, is behandeling vaak gericht op het verlichten van symptomen met pijnstillers, keelsnoepjes en gorgelen met zoutoplossingen. Bacteriële infecties, zoals streptokokkenkeelontsteking, worden behandeld met antibiotica. Bij allergieën kan antihistaminica of een neusspray voorgeschreven worden om de symptomen te verlichten. Als het probleem wordt veroorzaakt door zure reflux, kan een behandeling met antacida of andere maagzuurremmers noodzakelijk zijn. In ernstige gevallen, zoals bij keelkanker, kan een combinatie van chirurgie, bestraling en chemotherapie nodig zijn.

Prognose

De prognose van chronische keelpijn varieert afhankelijk van de oorzaak. Bij virale infecties is de prognose meestal goed, met een verbetering naarmate de infectie overgaat. Bij bacteriële infecties, mits goed behandeld met antibiotica, herstellen de meeste patiënten volledig. Allergieën kunnen chronisch zijn, maar de symptomen kunnen effectief worden beheerd met medicatie en het vermijden van triggers. Bij aandoeningen zoals keelkanker is de prognose afhankelijk van de vroegtijdige opsporing en behandeling. In gevallen van ernstige aandoeningen zoals peritonsillair abces, kan de prognose goed zijn mits tijdige medische interventie.

Complicaties

Chronische keelpijn kan leiden tot verschillende complicaties afhankelijk van de oorzaak. Bij aanhoudende bacteriële infecties kunnen complicaties zoals keelontsteking of een peritonsillair abces optreden. Bij onvoldoende behandeling van zure reflux kan schade aan de slokdarm ontstaan, wat kan leiden tot slikproblemen of verergering van de symptomen. Bij allergieën kunnen complicaties zoals chronische sinusitis optreden. Ernstige aandoeningen zoals keelkanker kunnen verder leiden tot gewichtsverlies en ademhalingsproblemen.

Preventie

Preventie van chronische keelpijn kan variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Voor allergieën kan het vermijden van bekende triggers en het gebruik van antihistaminica helpen. Het vermijden van blootstelling aan vervuilde lucht en het stoppen met roken kan ook nuttig zijn. Voor een goede mondgezondheid is het belangrijk om regelmatig te gorgelen en een goede hygiëne te handhaven. Bij het beheren van zure reflux kunnen dieetveranderingen en het gebruik van maagzuurremmers effectief zijn. Het vermijden van besmette mensen en het volgen van goede hygiënepraktijken kan helpen om infecties te voorkomen.

Lees verder

• Keelpijn: Oorzaken van pijn aan keel (pijnlijke keel)
• Keelkanker: Kanker in keel, stembanden of keelamandelen
• Keelontsteking (faryngitis): Oorzaken van ontsteking keel
• Keelslijmen: Oorzaken van opbouw van slijm in keel
• Postnasale drip: Overmatig veel slijm in achterkant van keel