Gezwollen vingers: oorzaken en behandeling opgezette vingers

Gezwollen vingers of dikke, opgezette vingers, is een vervelende klacht. Gezwollen vingers kunnen gepaard gaan met andere klachten. Het is moeilijk om je voor te stellen je dagelijkse activiteiten te verrichten zonder je vingers te gebruiken, van het bereiden van eten, het openen van een deur tot en met het tikken van een berichtje op Facebook. Je vingers kunnen vanwege allerlei oorzaken gezwollen raken. Als je vingers regelmatig zwellen en ernstige pijn veroorzaken, is het verstandig om onmiddellijk een afspraak te maken met je huisarts. Gezwollen vingers kunnen gepaard gaan met andere klachten en symptomen, afhankelijk van de onderliggende aandoening. Deze symptomen bestaan uit pijn, pijnlijke gewrichten, verkleuring van de huid van de vingers, warm gevoel, tintelingen of brandend gevoel in de vingers, etc.

• Symptomen van gezwollen vingers
• Oorzaken van gezwollen vingers
• Carpaal tunnelsyndroom
• Opgezette vingers door lymfoedeem
• Fenomeen van Raynaud
• Menstruatie en zwangerschap
• Premenstrueel syndroom (PMS)
• Pre-eclampsie tijdens zwangerschap
• Gezwollen vingers door artritis
• Osteoartritis
• Reumatoïde Artritis
• Artritis psoriatica
• Reactieve artritis
• Jicht
• Gezwollen vingers door overbelasting
• Omgevingsfactoren
• Dikke vingers door veel zout of ongezond eten
• Warm klimaat (warmte-oedeem)
• Externe verwondingen
• Vochtretentie (oedeem)
• Behandeling voor gezwollen vingers
• Voeding
• Hand- en vingeroefeningen
• Niet op je handen liggen
• Voldoende drinken
• Ontstekingsremmende medicijnen
• Compressiehandschoenen
• Afvallen
• Bewegen
• Regelmatig pauze nemen
• Huisarts raadplegen

Symptomen van gezwollen vingers

Gezwollen vingers kunnen worden veroorzaakt door een groot aantal factoren, die ofwel met je leefstijl te maken hebben of het kan een teken zijn van een onderliggende aandoening. Soms kan je ook met gezwollen vingers wakker worden, waarna je merkt dat ze na enkele uren weer normaal zijn. Afhankelijk van de reden waarom je vingers gezwollen zijn, kan dit gepaard gaan met de volgende symptomen:

• Verkleuring van de huid (rood of blauw-paars);
• Pijn in de knokkels of gewrichten van de vinger;
• Tintelingen of brandend gevoel in de vingers;
• Doof gevoel in de vingers;
• Stijfheid;
• Naast zwelling ook warmte;
• Vingers niet goed kunnen bewegen.

Oorzaken van gezwollen vingers

Er zijn veel mogelijke oorzaken van gezwollen vingers. De belangrijkste zijn:

• Carpaal tunnelsyndroom;
• Lymfoedeem;
• Fenomeen van Raynaud;
• Pre-eclampsie;
• Overbelasting;
• Te veel zoutinname;
• Warm klimaat (warmte-oedeem);
• Externe verwondingen;
• Vochtretentie (oedeem);
• Premenstrueel syndroom (PMS); en
• Artritis.

Carpaal tunnelsyndroom

Bij het carpaal tunnel syndroom (CTS) wordt de middelste handzenuw ingeklemd ter hoogte van het polsgewricht. Zwelling van de handen en soms ook de vingers, is niet het belangrijkste symptoom van het carpaal tunnel syndroom, maar de kans daarop is wel aanwezig. De beknelling van de zenuw die loopt in het midden van de arm (nervus medianus) kan leiden tot tinteling, zwakte, gevoelloosheid en andere problemen in je hand. Hoewel CTS vaker voorkomt bij mensen met diabetes, treedt het ook vaak op tijdens de zwangerschap en in de overgang. CTS kan ook voorkomen bij een te langzaam werkende schildklier (hypothyreoidie). Als je op je handen slaapt, kan het carpaal tunnel syndroom ook in de ochtend tot gezwollen vingers leiden. Een injectie in de pols met bijnierschorshormonen en een lokaal verdovend middel kan lange tijd goed helpen, maar vaak is op den duur een operatie nodig.

Opgezette vingers door lymfoedeem

Lymfoedeem veroorzaakt zwelling van de ledematen, inclusief je vingers. Lymfoedeem ontstaat wanneer delen van het lymfestelsel beschadigd zijn of in het geheel niet aanwezig zij. Hierdoor wordt weefselvocht niet of slechts gedeeltelijk afgevoerd, wat vochtophoping en zwellingen tot gevolg heeft. Er worden twee vormen onderscheiden:

• Primair lymfoedeem, waarbij de afwijkingen aan het lymfevatenstelsel reeds bij de geboorte aanwezig zijn en het oedeem ontstaat veelal na een trauma of een operatie;
• Secundair lymfoedeem door factoren van buitenaf, zoals wondroos, forse huidverbranding, een open botbreuk, radiotherapie in geval van kanker of een operatieve ingreep wat inwerkt op het lymfestelsel.

Andere symptomen
Een van de functies van de lymfevloeistof is om bacteriën, afval en virussen uit je lichaam weg te voeren. Lymfoedeem treedt op wanneer lymfe niet door het lichaam kan stromen zoals het behoort. Dit veroorzaakt zwelling van de ledematen, inclusief je vingers. Andere symptomen zijn verdikking van de huid, een strak gevoel in de huid en brandende sensaties in de benen.

Fenomeen van Raynaud

Gezwollen vingers kunnen ook optreden bij het fenomeen van Raynaud. Het is een vaataandoening, waarbij vingers en tenen tijdelijk slecht doorbloed zijn, wat zorgt voor verkleuringen van vingers en/of tenen bij blootstelling aan kou of bij emotie. Deze aandoening blijkt meer voor te komen bij mensen die in koudere klimaten leven en het komt vaker bij vrouwen voor dan bij mannen. Symptomen zijn onder meer koud gevoel in de vingers en tenen, kleurveranderingen (vingers en tenen kunnen tijdelijk rood of paars kleuren) en dit kan gepaard gaan met tintelingen en zwellingen.

Menstruatie en zwangerschap

Premenstrueel syndroom (PMS)

Veel vrouwen hebben last van het premenstrueel syndroom en de symptomen doen zich meestal bij elke menstruatie voor. Het syndroom komt voornamelijk voor bij vrouwen tussen de 35 en 45 jaar. Sommige andere symptomen zijn rugpijn, hoofdpijn, gewichtsverlies, gevoelige borsten en zwelling, misselijkheid, spier- en gewrichtspijn, buikpijn en intermenstrueel bloedverlies. De precieze oorzaak van het premenstrueel syndroom is onbekend.

Pre-eclampsie tijdens zwangerschap

Pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) duidt op een combinatie van te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine. Symptomen kunnen onder meer bestaan uit opgezwollen handen, enkels of een opgezwollen gezicht, tintelingen in de vingers en een pijnlijk gespannen gevoel bovenin de buik. Pre-eclampsie is een ernstige aandoening die gewoonlijk begint na de 20^e) week van de zwangerschap door een toename van de bloeddruk. Als pre-eclampsie niet goed behandeld wordt, kan de conditie fataal zijn voor zowel moeder als ongeboren kind. Plotselinge gewichtsverlies en zwelling, vooral in het gezicht en de handen, kan een teken zijn van pre-eclampsie. Raadpleeg in dat geval direct de verloskundige of huisarts.

Gezwollen vingers door artritis

Artritis leidt tot zwelling en pijn in de gewrichten.

Osteoartritis

Osteoartritis of degeneratieve artritis is een vorm van artrose, waarbij het kraakbeen in een gewricht slijt.

Reumatoïde Artritis

Reumatoïde artritis is een aandoening waarbij gewrichten ontstoken zijn, meestal die van de handen en voeten. Dit is een vorm van artritis die kan optreden op elke leeftijd, inclusief jonge kinderen.

Artritis psoriatica

Deze aandoening is specifiek voor mensen die al psoriasis hebben. Het is een inflammatoire gewrichtsziekte die wordt veroorzaakt als je al psoriasis hebt. Tot 30 procent van de mensen met psoriasis ontwikkelt deze vorm van ontstekingsreuma.

Reactieve artritis

Reactieve artritis is een reactie van gewrichten op een ontsteking elders in het lichaam. Het wordt veroorzaakt door een virale, bacteriële of schimmelinfectie. De infectie reist doorgaans door de bloedbaan en verspreidt zich naar verschillende gewrichten, met inbegrip van de handen, wat pijn en ontsteking kan veroorzaken.

Jicht

Jicht is een aandoening die veroorzaakt wordt wanneer urinezuur dat al in het lichaam aanwezig is, kristallen vormen rond de gewrichten waardoor je last krijgt van pijn en ontsteking. Jicht komt meestal voor in de grote teen in de vorm van een plotselinge aanval, waardoor ernstige pijn en zwelling optreden. Jicht kan evenwel ook in de vingers voorkomen. Een vinger met jicht is extreem pijnlijk.

Gezwollen vingers door overbelasting

In een tijd waarin ons leven wordt geregeerd door toetsenborden en touchscreens, hebben we er vaak geen flauw benul van hoeveel spanning onze vingers moeten verdragen. Door langere tijd activiteiten te doen waarbij je je vingers intensief gebruikt, zoals het typen op de computer, berichten op je telefoon opstellen, of het spelen van games op je mobiele telefoon, kan ervoor zorgen dat je handen en vingers opzwellen. Zwelling kan ook veroorzaakt worden door regelmatig je handen te gebruiken voor inspannende activiteiten zoals tuinieren, harken of schrobben. Om zwelling als gevolg van overbelasting te vermijden, moet je je handen regelmatig rust geven door frequente pauzes in te lassen.

Omgevingsfactoren

Dikke vingers door veel zout of ongezond eten

Een courante oorzaak voor gezwollen vingers kan het voedsel zijn dat je eet. Meer in het bijzonder, zoute voeding. Terwijl je je het niet realiseert, kunnen voorverpakte en bewerkte voedingsmiddelen zoals chips, pannenkoeken, soepen, sauzen, hoge hoeveelheden natrium bevatten. Je lichaam moet het niveau van natrium in evenwicht brengen, daarom kan het meer water vasthouden als je veel natrium binnenkrijgt. Deze overmaat aan vocht verzamelt zich in je handen en voeten waardoor je vingers zwellen. Voor alle volwassenen geldt het advies van het Voedingscentrum om niet meer dan 6 gram zout per dag binnen te krijgen, wat gelijk staat aan 2,4 gram natrium.

Warm klimaat (warmte-oedeem)

Warmte kan tijdelijke uitzetting van de bloedvaten en zwelling veroorzaken. Als je bemerkt dat op een zwoele zomerdag je vingers zwellen, kan het zijn omdat de hitte tijdelijke uitzetting van de bloedvaten veroorzaken. Als je lichaam oververhit is, kan het problemen hebben met het rondpompen van al het bloed van je handen en voeten terug naar je hart. Als gevolg daarvan kan vloeistof in je handen en voeten ophopen waardoor ze zwellen. Deze aandoening staat ook bekend als warmte-oedeem of hitte-oedeem en treedt op door uittreding van vocht vanuit extra toegevoerd bloed door verwijding van bloedvaten om meer warmte af te geven Vaak treedt zwelling bij de enkels op (gezwollen enkels), vocht onder de huid waarin een putje geduwd kan worden. Je handen en vingers kunnen echter ook meedoen. Je kunt dit probleem aanpakken door voeten en benen koel en/of hoog te houden.

Externe verwondingen

Ernstige weefselschade kan resulteren in gezwollen vingers. Als je je teen ooit flink hebt gestoten of je vingers tussen de deur hebt gehad, dan weet je hoe pijnlijk dit kan zijn. Alhoewel je vingers behoorlijk veerkrachtig zijn en bestand zijn tegen een flinke klap, kan soms ernstig letsel ontstaan dat weefselbeschadiging veroorzaakt. Dit kan vervolgens resulteren in gezwollen vingers.

Vochtretentie (oedeem)

Vochtretentie betekent het vasthouden van vocht. Dit staat ook bekend als 'oedeem'. Oedeem ontstaat doordat er meer vocht wordt aangevoerd dan er wordt afgevoerd en komt meestal voor aan de extremiteiten zoals armen, handen, voeten, benen en enkels. Oedeem kan vele oorzaken hebben, bijvoorbeeld doordat aderen in de benen het bloed niet goed afvoeren naar het hart. Tevens kan een verminderde pompfunctie van het hart (hartfalen) of lever- en nieraandoeningen oedeem veroorzaken.

Behandeling voor gezwollen vingers

Als de oorzaken van gezwollen vingers te maken hebben met je leefstijl en lichamelijke activiteiten, dan kun je voorzorgsmaatregelen treffen die zwelling helpen voorkomen. En als je vingers door medische aandoeningen gezwollen zijn, kunnen deze behandelingen helpen om de zwelling te verminderen. Hier zijn enkele maatregelen die je kunt nemen om de gezwollen vingers te verlichten:

Voeding

Let op wat je eet. Probeer bewerkt voedsel te vermijden. Dit zit meestal bomvol natrium. Je krijgt vooral te veel zout binnen doordat je bewerkt voedsel eet, zoals kant-en-klaarmaaltijden, soepen, sauzen. Voeg meer verse groenten en fruit toe aan je dagelijkse dieet.

Hand- en vingeroefeningen

Het doen van eenvoudige handoefeningen zoals het uitrekken van je handen en het draaien van je polsen kan ook helpen bij het voorkomen van zwelling.

Niet op je handen liggen

Zorg ervoor dat je tijdens je slaap niet op je handen ligt.

Voldoende drinken

Zorg ervoor dat je goed gehydrateerd bent. Drink veel water, aangezien het kan helpen om toxinen weg te spoelen die de zwelling kunnen veroorzaken. Vermijd alcohol, want alcohol heeft een vochtafdrijvend effect.

Ontstekingsremmende medicijnen

Voor ernstige zwelling en gewrichtspijn, kun je het beste met je arts overleggen over het nemen van anti-inflammatoire medicijnen die de ontsteking en zwelling kunnen verminderen.

Compressiehandschoenen

Het dragen van compressiehandschoenen tijdens de winter kan helpen bij een betere bloedsomloop en zwelling helpen verminderen.

Afvallen

Obesitas kan ook vochtretentie veroorzaken. Afvallen is in dat geval raadzaam.

Bewegen

Beweeg regelmatig om je bloedcirculatie te verbeteren en de totale gezondheid te versterken.

Regelmatig pauze nemen

Als je tijdens je werk overdreven veel gebruik maakt van je handen en vingers, neem dan regelmatig een pauze om je handen de nodige rust te geven.

Huisarts raadplegen

Afgezien van de bovenstaande oorzaken, kunnen je vingers ook zwellen door een aantal andere medische aandoeningen. Als je vingers regelmatig zwellen en diepe pijn of verkleuring veroorzaken, is het raadzaam om een afspraak te maken met je huisarts. Deze kan je lichamelijk onderzoeken en met je praten om de onderliggende oorzaak te achterhalen.

Lees verder

• Tintelende duim, wijsvinger of middelvinger: zenuwbeknelling
• Tintelende vingers: oorzaken en symptomen van tintelingen
• Stramme, pijnlijke handen: oorzaken van stijve, stramme hand
• Pijn in vinger of pijnlijke vingers: oorzaken van vingerpijn
• Kromme vingers of kromme vinger bij kinderen: Camptodactylie