Hoestmiddelen: Soorten medicatie voor verlichten van hoest
Een hoest is een automatische reactie op irritatie van de luchtwegen in de longen. Hoesten is vaak een goed teken. Het lichaam ruimt hierdoor namelijk overtollig slijm en andere irriterende stoffen op. Hoesten is het belangrijkste symptoom van een hogere luchtweginfectie zoals een verkoudheid. Een patiënt met een verkoudheid kampt met lastige symptomen, zoals niezen, keelpijn, een verstopte neus en hoesten. Elk jaar krijgen volwassenen ongeveer twee à drie verkoudheden, en kinderen krijgen deze virale infectie zelfs nog vaker. Naast het drinken van veel vocht en het nemen van voldoende rust, zijn patiënten mogelijk gebaat bij medicijnen voor het verlichten van de hoest. Anno oktober 2020 is er wel weinig wetenschappelijk ondersteund bewijs dat hoestmiddelen effectief zijn. Dit komt deels doordat een hoest vaak snel vanzelf verbetert, dus het is moeilijk te zeggen of het medicijn heeft geholpen of dat de verkoudheid beter is geworden.
Soorten medicijnen die hoest verlichten
Drie soorten medicijnen verlichten een
hoest die het gevolg is van een
verkoudheid of
bronchitis (
ontsteking van de luchtpijpvertakkingen).
Onderdrukkende middelen (suppressiva; antitussiva)
Suppressiva blokkeren de hoestreflex. Dextromethorfan is het meest voorkomende ingrediënt om dit te bewerkstelligen. Op de fles of verpakking staat meestal de afkorting ‘DM’ vermeld. Dit type medicatie is niet nuttig om een hoest met
slijm te behandelen. Suppressiva verlichten bovendien geen
pijn. Enkel hoestdranken met
codeïne verlichten de pijn, maar hiervoor is een doktersrecept nodig.
Slijmoplossende middelen (slijmoplossers)
Wanneer een patiënt slijm ophoest, verdwijnt ook alle smurrie uit de luchtwegen. Hoestsiropen of hoestdrankjes met guaifenesine verdunnen het slijm, zodat het makkelijker opgehoest kan worden. De meest voorkomende bijwerkingen van dit geneesmiddel zijn
misselijkheid en
braken.
Topische (op de huid aangebrachte) zalven
Kamfer en menthol zijn natuurlijke behandelingen. Ze zijn meestal beschikbaar in een zalf die de patiënt op de keel en borst moet wrijven. Hun sterk ruikende dampen verminderen de hoest en verlichten een zwaar, benauwd hoofd. Deze middelen zijn eveneens verkrijgbaar in vloeibare vorm zodat de patiënt deze kan gebruiken met een verdamper. Dit apparaatje maakt stoom die de patiënt dan moet inademen. Menthol is eveneens verkrijgbaar in zuigtabletten en gecomprimeerde tabletten.
Combinatiemedicijnen voor het verlichten van het hoesten
Veel vrij verkrijgbare behandelingen mengen een onderdrukkend en slijmoplossend middel met medicijnen voor de behandeling van andere symptomen. Dit bijkomend medicijn betreft meestal een
antihistaminicum, een
decongestivum (zwelling van de slijmvliezen in de neus verminderen) of een
pijnstiller. Deze combinatie is nuttig wanneer de patiënt lijdt aan een hele reeks symptomen van een verkoudheid, zoals
lichaamspijn, hoesten en een
verstopte neus. Het nadeel is dat de patiënt mogelijke medicijnen krijgt die hij niet nodig heeft.

Hoestmiddelen interfereren soms met andere medicijnen /
Bron: Stevepb, PixabayInteractie met andere medicatie
Bij het gebruik van medicijnen is het belangrijk dat de arts op de hoogte is van het gebruik van vrij verkrijgbare hoestmiddelen. De hoestremmer Dextromethorfan interfereert met de werking van
antidepressiva. Ook bevatten sommige combinatiemiddelen van verkoudheids- en hoestmedicijnen decongestiva, waardoor de bloeddruk stijgt. Heeft een patiënt een te
hoge bloeddruk of lijdt hij aan een
hartaandoening, dan is het verstandig om deze medicijnen niet te nemen.
Bijwerkingen van hoestmiddelen
De meeste patiënten die hoestmiddelen gebruiken, ervaren geen bijwerkingen. Sommige hoestpreparaten (bijvoorbeeld folcodine en difenhydramine) veroorzaken
slaperigheid. Autorijden en machines bedienen is in deze gevallen uit den boze. Pholcodine leidt mogelijk tot
constipatie. Misselijkheid, braken,
prikkelbaarheid en
duizeligheid zijn andere mogelijke bijwerkingen. De bijsluiter van elk specifiek hoestmiddel vermeldt nog eventuele andere bijwerkingen en waarschuwingen dus het is aanbevolen om dit eerst goed door te nemen.
Adviezen bij gebruik van medicijnen tegen het hoesten
Het is belangrijk om zorgvuldig de etiketten te lezen alvorens hoestmiddelen te gebruiken Veel verkoudheids- en hoestmiddelen bevatten dezelfde actieve ingrediënten. Het nemen van te veel van bepaalde medicijnen (overdosis) leidt sneller tot ernstige schade. Verder mogen kinderen jonger dan zes jaar geen geneesmiddelen voor de behandeling van een verkoudheid of hoest krijgen. Jonge kinderen mogen alleen eenvoudige hoestdrankjes krijgen zoals glycerine, honing en citroen.
Alarmsymptomen
Patiënten met een hartziekte en een hoge bloeddruk moeten een arts raadplegen alvorens een hoestmiddel te gebruiken. Verder is medisch advies noodzakelijk als een hoest langer duurt dan twee weken (
chronische hoest) of gepaard gaat met andere symptomen zoals
koorts,
kortademigheid, een
piepende ademhaling, piepen bij het hoesten of een
huiduitslag. Ook bij een terugkerende hoest is het noodzakelijk om medisch advies in te winnen.
Lees verder