Droge hoest (kriebelhoest): Oorzaken en behandeling
Bij een droge hoest produceert de patiënt geen slijm. Deze vervelende hoest komt vaak voort uit een reflex en vormt doorgaans geen reden tot bezorgdheid. Soms kan een droge hoest echter wijzen op een onderliggende aandoening of infectie. Meestal is ook dan geen sprake van een ernstig gezondheidsprobleem, omdat veel patiënten lijden aan een verkoudheid. Slechts sporadisch duidt een droge hoest op een ernstig of chronisch gezondheidsprobleem. Een kriebelhoest houdt meestal enkele dagen tot weken aan, maar bij chronische aandoeningen kunnen de klachten langer duren. Diverse zelfzorgmaatregelen kunnen een droge hoest verhelpen, maar in sommige gevallen is medisch advies en een zorgvuldige medische behandeling nodig om de onderliggende oorzaak van de kriebelende hoest aan te pakken.
Wat is een droge hoest?
Een droge hoest is een hoest waarbij er geen slijm wordt opgehoest. Het wordt veroorzaakt door een irritatie van de luchtwegen, waardoor het lichaam reflexmatig probeert de irritatie te verhelpen door te hoesten.
Aandoeningen en kriebelende hoest
Een droge hoest kan ontstaan door allergieën voor huidschilfers van huisdieren. /
Bron: Kim Bols
Allergieën
Een droge hoest kan ontstaan wanneer een patiënt allergische reacties heeft op inhalatieallergenen zoals pollen (
hooikoorts), stof, of huidschilfers van huisdieren. Deze allergische reacties kunnen leiden tot irritatie van de luchtwegen en een droge hoest veroorzaken.
Astma
Niet alle patiënten met
astma ervaren de typische symptomen zoals kortademigheid of een piepende ademhaling. Bij sommige patiënten kan astma zich uiten als een droge hoest, vooral na blootstelling aan irriterende stoffen zoals koude lucht of omgevingsrook.
Bronchitis
Acute bronchitis
Bronchitis is een ontsteking van de bronchiën, de luchtwegen die lucht naar de longen transporteren. Acute bronchitis veroorzaakt een kriebelende hoest die na een paar dagen kan overgaan in het ophoesten van geel of groen
slijm. Andere symptomen zijn
keelpijn, kortademigheid, een piepende ademhaling, en een beklemd gevoel op de borst. Acute bronchitis wordt meestal veroorzaakt door een virus en de klachten verdwijnen doorgaans binnen één tot twee weken.
Chronische bronchitis
Chronische bronchitis is gekarakteriseerd door een aanhoudende ontsteking van de luchtpijpvertakkingen. Dit leidt vaak tot een hoest die slijm produceert, samen met kortademigheid, piepende ademhaling, en beklemming op de borst. Chronische bronchitis is vaak levenslang aanwezig en wordt vaak geassocieerd met langdurige blootstelling aan irriterende stoffen zoals tabaksrook.
Chronische Obstructieve Longziekte (COPD)
COPD (chronisch obstructief longlijden) is een progressieve longaandoening veroorzaakt door langdurige blootstelling aan irriterende stoffen, zoals sigarettenrook of
luchtvervuiling. De symptomen omvatten kortademigheid, verminderde inspanningstolerantie,
hoesten,
vermoeidheid, en slaapproblemen. Een verkoudheid of andere infecties kunnen de klachten verergeren.
Gastro-oesofageale reflux
Patiënten met gastro-oesofageale refluxziekte kunnen een aanhoudende droge hoest ervaren, vooral 's nachts. Bij deze aandoening stroomt zure maaginhoud terug in de slokdarm, wat symptomen van brandend maagzuur veroorzaakt en irritatie van de luchtwegen kan veroorzaken.
Hartfalen
Soms kan een zwak hart door
hartfalen vocht in de longen veroorzaken, wat leidt tot een kriebelhoest. Andere symptomen van hartfalen zijn onder andere:
Kinkhoest
Kinkhoest (pertussis) is een besmettelijke aandoening die gekenmerkt wordt door ernstige, droge hoestbuien. In een vroeg stadium kan kinkhoest worden verward met een verkoudheid, maar uiteindelijk leiden de aandoening tot oncontroleerbare hoestbuien. De meeste kinderen worden gevaccineerd tegen kinkhoest.
Klaplong
Een
klaplong (pneumothorax) treedt op wanneer de longen plotseling worden aangedaan door een blessure aan de
borstkas of spontaan. Dit kan leiden tot een droge hoest, samen met plotselinge
pijn op de borst en kortademigheid.
Longembolie
Longembolie (afsluiting van een slagader in de longen door
bloedstolsels) is een potentieel levensbedreigende aandoening. Symptomen die vaak optreden bij longembolie omvatten
pijn op de borst, kortademigheid, en een plotselinge, droge hoest.
Longkanker
Ongeveer de helft van de patiënten met
longkanker heeft een aanhoudende kriebelende hoest. Zware rokers of mensen met een familiegeschiedenis van longkanker moeten regelmatig medisch worden gecontroleerd. Bij longkanker komen vaak de volgende symptomen voor:
Hoofdpijn is een mogelijk teken van een longontsteking. /
Bron: Geralt, Pixabay Longontsteking
Bacteriële longontsteking
Bacteriële pneumonie (longontsteking) is een infectie van de longen veroorzaakt door bacteriën. Symptomen zijn onder andere vermoeidheid, hoesten,
hoofdpijn, verlies van eetlust, en kortademigheid. De meeste patiënten herstellen binnen één tot drie weken.
Virale longontsteking
Virale pneumonie ontstaat door een virale infectie van de longen. Dit type longontsteking komt vaak voor in openbare ruimtes zoals op het werk, op school of in de supermarkt. Symptomen omvatten vermoeidheid, hoofdpijn, een droge hoest, kortademigheid, en verlies van eetlust. De symptomen verbeteren doorgaans binnen enkele dagen.
Menopauze
Hormonale veranderingen tijdens de
menopauze kunnen leiden tot veranderingen in de luchtwegen. Een afname van de
oestrogeenspiegels kan de slijmvliezen van de luchtwegen uitdrogen, wat resulteert in symptomen zoals een piepende ademhaling en een droge hoest.
Postinfectieuze hoest
Postinfectieuze hoest van de bovenste luchtwegen kan optreden na een eerdere luchtweginfectie. Bij volwassenen is dit de meest voorkomende oorzaak van een chronische hoest. Symptomen kunnen onder andere een kriebelhoest, een
verstopte neus, een
loopneus,
postnasale drip (
keelslijmen), en een hees stemgeluid zijn.
Slaapapneu
Patiënten met
slaapapneu kunnen een chronische droge hoest ervaren. Deze hoest ontstaat door irritatie van de achterkant van de keel, wat na verloop van tijd kan leiden tot een aanhoudende, droge hoest bij het ontwaken.
Tuberculose
Tuberculose is een zeer besmettelijke bacteriële infectie die voornamelijk de longen aantast. In de vroege stadia kan tuberculose een aanhoudende droge hoest veroorzaken.
Verkoudheid
Een
verkoudheid is een virale infectie van de bovenste luchtwegen. Symptomen zijn vermoeidheid, hoofdpijn, hoesten, keelpijn, en een verstopte neus. De verkoudheid verdwijnt meestal binnen zeven tot tien dagen. Bij ongeveer een op de vier patiënten kan de hoest echter tot vier weken aanhouden.
Virale keelontsteking
Een virale
keelontsteking veroorzaakt keelpijn, hoesten, een verstopte neus,
koorts, en/of een schorre stem. De klachten verbeteren meestal binnen één tot drie dagen.
Omgevingsfactoren en kriebelhoest
Ingeademd Voorwerp
Een ingeademd vreemd voorwerp, zoals voedsel of andere objecten die per ongeluk zijn ingeademd, kan een kriebelhoest veroorzaken. Dit komt vaak voor bij
baby's en jonge kinderen.
Medicatie
Een kriebelhoest kan een bijwerking zijn van bepaalde
geneesmiddelen. Bijvoorbeeld, een droge hoest is een bekende bijwerking van de meeste
ACE-remmers, medicijnen die vaak worden voorgeschreven voor de behandeling van
hoge bloeddruk.
Roken kan leiden tot een kriebelhoest. /
Bron: Geralt, Pixabay Roken
Roken irriteert de keel, wat kan leiden tot een droge en aanhoudende hoest. Zwaardere rokers hebben vaak een nattere
rokershoest, die meestal erger is in de ochtend.
Diagnose en onderzoeken
Om de oorzaak van een droge hoest vast te stellen, zal de arts een aantal vragen stellen over de klachten, een lichamelijk onderzoek uitvoeren en mogelijk aanvullende onderzoeken aanvragen, zoals:
- Luisteronderzoek van de longen: Met een stethoscoop luistert de arts naar de longen om afwijkingen te horen.
- Röntgenfoto van de thorax: Een röntgenfoto kan helpen om afwijkingen in de longen op te sporen.
- Bloedonderzoek: Een bloedonderzoek kan helpen om infecties of ontstekingen aan te tonen.
- Allergietest: Als allergieën worden vermoed, kan een allergietest worden uitgevoerd.
Wanneer naar de dokter?
Raadpleeg een arts als je een aanhoudende droge hoest hebt, vooral als deze gepaard gaat met andere ernstige symptomen zoals:
- Bloed ophoesten
- Kortademigheid
- Pijn op de borst
- Koorts
- Gewichtsverlies
- Heesheid
Behandeling
Zelfzorg
Het is belangrijk om onmiddellijk behandeling voor een droge hoest te starten, omdat het anders moeilijker kan worden om de oorzaak aan te pakken. Enkele effectieve zelfzorgmaatregelen zijn het gebruik van hoestsiropen,
hoestremmers, het drinken van meer vocht (
water), water met honing en citroen, en gorgelen met zout water. Het is ook verstandig om uitlokkende factoren zoals koude en droge lucht, vervuiling, sigarettenrook, en overmatig praten of schreeuwen te vermijden. Vrij verkrijgbare medicijnen zoals
antihistaminica (helpen ook bij slaapproblemen), decongestiva,
pijnstillers, en koortsverlagende middelen zoals
paracetamol kunnen nuttig zijn.
Professionele medische zorg
Een arts zal de onderliggende medische aandoening die verantwoordelijk is voor de droge hoest behandelen. De arts kan sterkere hoestonderdrukkers, antihistaminica (die ook helpen bij slaapproblemen), en
decongestiva (die zwelling van de slijmvliezen in de neus verlichten) voorschrijven. Ook kunnen zoutoplossingen voor de neus en
neussprays met
corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) worden voorgeschreven. Bij gastro-oesofageale reflux kunnen
maagzuurremmers, zoals
antacida en
protonpompremmers, nuttig zijn.
Symptomen geassocieerd met kriebelhoest
Een droge hoest kan gepaard gaan met de volgende symptomen:
Pijn op de borst kan een alarmsymptoom zijn. /
Bron: Pexels, PixabayAlarmsymptomen
Hoewel de meeste symptomen van een droge hoest binnen één tot twee weken verdwijnen, kunnen sommige virale infecties leiden tot hoestbuien die tot acht weken aanhouden. Als de hoest langer dan acht weken (of vier weken bij kinderen) aanhoudt, kan er sprake zijn van een
chronische hoest. Raadpleeg een arts als één of meer van de volgende symptomen optreden:
- bloed ophoesten
- ernstige en intensieve hoest
- ernstige hoofdpijn
- ernstige oorpijn
- koorts
- pijn op de borst
Complicaties
Een ernstige kriebelhoest kan leiden tot complicaties zoals uitgetrokken borstspieren en zelfs gebroken ribben door de kracht van het hoesten.
Lees verder