Kroep: Virale infectie met blaffende hoest bij kinderen

Kroep (laryngotracheobronchitis) is een hogere luchtweginfectie die voornamelijk bij kinderen optreedt. Door de infectie is de ademhaling belemmerd waardoor de patiënt kampt met een kenmerkende ‘blaffende’ hoest. Meestal ontstaan milde symptomen en dan is de aandoening goed thuis te behandelen door het kind gerust te stellen, voldoende te laten drinken en pijnstillers te geven. Sommige kinderen lijden echter aan ernstige ademnood, blauwzucht en andere ernstige tekenen en dan is een spoedbehandeling vereist. Meestal zijn de vooruitzichten van kroep uitstekend en herstelt het kind spontaan binnen enkele dagen. Via enkele maatregelen is het tot slot mogelijk om de kans op het krijgen van de virale infectie te verkleinen.

• Epidemiologie van virale infectie
• Oorzaken van problemen met ademhaling bij kind
• Virus
• Verspreiding
• Symptomen
• Milde tekenen
• Ernstige tekenen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van blaffende hoest
• Prognose van kroep
• Preventie van aandoening aan luchtwegen

Epidemiologie van virale infectie

Kroep is het vaakst aanwezig bij kinderen tussen zes maanden en drie jaar oud. De aandoening komt zelden voor bij kinderen ouder dan zes jaar. Kroep komt het vaakst tot uiting in de late herfst en vroege winter. Jongens zijn tot slot iets vaker dan meisjes getroffen door kroep. Kroep komt tot slot zelden tot stand dankzij een vaccinatie tegen de ziekte op jonge leeftijd.

Oorzaken van problemen met ademhaling bij kind

Virus

Meestal resulteert kroep uit een virale infectie. Veel verschillende virussen veroorzaken kroep, zoals het:

• adenovirus
• coronavirus
• echovirus
• enterovirus (virale infectie met griepachtige symptomen)
• humaan bocavirus
• influenzavirus (griep)
• metapneumovirus
• reovirus
• respiratoir syncytieel virus (RSV)
• rhinovirus
• zelden: mazelenvirus, herpes simplex-virus, varicella

Zeer zelden resulteert kroep uit een bacteriële infectie. Veel kinderen die besmet zijn met virussen die kroep veroorzaken, krijgen geen kroep maar ontwikkelen symptomen van een verkoudheid.

Verspreiding

Kroep is een besmettelijke aandoening en dan vooral tijdens de eerste paar dagen van de ziekte. De verspreiding van de aandoening gebeurt voornamelijk via besmettelijke druppeltjes die via niezen of hoesten in de lucht terechtkomen. Het is ook mogelijk dat een patiënt kroep oploopt door het aanraken van geïnfecteerd slijm op oppervlakken en objecten zoals speelgoed.

Symptomen

Kroep is een acute (kortdurende) infectieuze kinderziekte van het bovenste ademhalingssysteem, waarbij de bovenste luchtwegen van de longen (bronchiën), de stembanden (het strottenhoofd) en de luchtpijp zijn aangetast. De meeste virale oorzaken van kroep hebben een incubatietijd van 24-72 uur tussen de blootstelling aan het virus en de totstandkoming van de eerste symptomen. Meestal ontstaan milde symptomen, maar sommige patiënten krijgen wel ernstige tekenen dus het is belangrijk om een patiënt met kroep goed op te volgen. Vooral bij kinderen jonger dan drie jaar komen meer uitgesproken of ernstige symptomen voor omdat hun luchtwegen kleiner zijn. De symptomen verschijnen meestal 's nachts of verergeren tijdens de nacht.

Milde tekenen

De patiënt ervaart eerst koorts (38-39 °C, maar soms over de 40 °C), milde heesheid, keelpijn, een loopneus en andere symptomen die doen denken aan een verkoudheid. Binnen één tot twee dagen treden vervolgens kenmerkende symptomen van kroep op. De patiënt produceert namelijk een hoest die klinkt als een blaffende zeehond. Verder maakt de patiënt een ruw raspend geluid bij het inademen, wat in medische termen gekend is als ‘stridor’. Deze symptomen zijn te wijten aan de zwelling van de stembanden en de luchtpijp waardoor een vernauwing ontstaat van de luchtwegen. Door de vernauwde luchtwegen is de ademhaling bemoeilijkt. Verder vertoont een patiënt tekenen van uitdroging, waaronder meer slaperigheid, een droge mond of minder plassen.

Ernstige tekenen

Bij een klein percentage van de patiënten blijven de luchtwegen blijven, hetgeen resulteert in progressieve ademhalingsproblemen. Bij deze ernstige ademhalingsproblemen is een spoedbehandeling in het ziekenhuis nodig. Volgende tekenen komen hierbij tot uiting:

• ademnood (erger dan de luidruchtige ademhaling)
• een blauwachtige verkleuring van de huid of de lippen (cyanose)
• een snelle ademhaling
• ernstige uitdroging: een droge of plakkerige mond, weinig of geen tranen bij het huilen, verzonken ogen, dorst, minder plassen
• het maken van luidruchtige, hoge ademhalingsgeluiden (stridor) bij zowel het in- als uitademen
• kwijlen
• slikproblemen

Diagnose en onderzoeken

De arts observeert de ademhaling van een patiënt en luistert met zijn stethoscoop naar de ademhalingsgeluiden (auscultatie). Af en toe zijn röntgenfoto's en andere testen nodig om andere ziekten uit te sluiten zoals:

• acute epiglottitis (levensbedreigende ontsteking van het strotklepje
• bacteriële tracheïtis (ontsteking van de luchtpijp)
• een ingeademd vreemd lichaam.
• ernstige allergische reacties (anafylaxie)

Behandeling van blaffende hoest

Zelfzorgmaatregelen zijn meestal voldoende om kroep succesvol te behandelen. Een medische behandeling is zelden vereist.

Zelfzorg
Een kind met kroep geruststellen is een belangrijk onderdeel van de behandeling. Huilen veroorzaakt namelijk krampachtige hoestaanvallen. Troost bieden aan het kind voorkomt onrust. Verder zorgt de ouder voor de aanwezigheid van koele, vochtige lucht in huis door de raam te openen of een luchtbevochtiger te gebruiken. Hierdoor vermindert de zwelling van de stembanden en is het kind beter in staat om te ademen. Een kind ademt ook beter als hij rechtop gehouden wordt. Roken in de buurt van een kind is uit den boze. Paracetamol en ibuprofen, beiden pijnstillers, zijn nuttig voor het verlichten van de pijn en het verlagen van de koorts. Aspirine mag een kind echter niet nemen omdat dit medicijn het risico verhoogt op het krijgen van het Reye-syndroom, een ernstige ziekte die een zwelling van de lever en de hersenen veroorzaakt. Het gebruik van decongestiva (zwelling van de slijmvliezen in de neus verminderen), hoestonderdrukkende middelen en geneesmiddelen voor de behandeling van een verkoudheid zijn meestal niet aanbevolen omdat ze niet effectief zijn bij kinderen en soms ook ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Een kind moet tot slot voldoende vloeistof innemen om uitdroging te voorkomen.

Professionele medische zorg
Als de symptomen langer dan drie tot vijf dagen aanhouden of verergeren, schrijft de arts corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) voor om ontstekingen in de luchtwegen te verminderen. Epinefrine is ook effectief in het verminderen van luchtwegontsteking, maar de effecten ervan zijn niet langdurig. Antibiotica zet de arts zelden in omdat ze niet effectief zijn tegen virussen, wat de meest voorkomende oorzaak van kroep is. Antibiotica zijn voorbehouden voor patiënten die lijden aan een bacteriële infectie die resulteert in kroep.

Prognose van kroep

Kroep verdwijnt meestal binnen drie tot zes dagen nadat de symptomen gestart zijn waardoor de prognose uitstekend is. Bij een klein aantal patiënten is een ziekenhuisopname voor een intensievere behandeling vereist. Ongeveer 1% -2% van de patiënten die zijn opgenomen in het ziekenhuis, heeft dermate ernstige ademhalingsproblemen dat mechanische ventilatie (beademing via een buisje) of pediatrische intensive care vereist is.

Preventie van aandoening aan luchtwegen

Kroep is het meest besmettelijk is tijdens de eerste paar dagen dat de symptomen aanwezig zijn. Daarom blijven baby's en kinderen best thuis totdat de koorts verdwenen is en ze zich weer beter voelen. Regelmatig de handen wassen (goede handhygiëne) is belangrijk om de verspreiding van de infectie te voorkomen. Verder is nauw contact met patiënten met een luchtweginfectie afgeraden. Tot slot is het verstandig om een kind te laten vaccineren tegen difterie (bacteriële infectie aan keel en luchtwegen), Haemophilus influenza (Hib) en mazelen. Het kind is dan beschermd tegen enkele van de gevaarlijkste vormen van kroep.

Lees verder

• Stridor: Gierende, piepende ademhaling
• Hoesten: Oorzaken, soorten en behandeling van kuchen
• Hoestmiddelen: Soorten medicatie voor verlichten van hoest