Enterovirussen: Virale infecties met griepachtige symptomen

Enterovirussen vormen een groep virussen die vaak milde virale infecties veroorzaken, gekenmerkt door griepachtige symptomen en koorts. Vooral jonge kinderen zijn kwetsbaar voor enterovirusinfecties. In de meeste gevallen is medische behandeling niet nodig, maar soms is ondersteunende zorg door een arts noodzakelijk. Enterovirussen kunnen echter ook het centrale zenuwstelsel infecteren, wat kan leiden tot ernstigere gezondheidsproblemen.

• Soorten enterovirussen
• Verspreiding van enterovirussen
• Risicofactoren voor enterovirusinfectie
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van enterovirusinfecties
• Prognose
• Ondersteunende zorg en herstel
• Complicaties van enterovirusinfecties
• Preventie van enterovirusinfecties

Soorten enterovirussen

Enterovirussen behoren tot de picornavirusfamilie, die ook andere virussen omvat zoals het poliovirus, het coxsackievirus, het echovirus, hepatitis A, het rhinovirus, en het aphthovirus (de veroorzaker van hand-, voet- en mondziekte). Het genus enterovirus omvat verschillende soorten, waaronder het poliovirus, coxsackievirus A en B, echovirus en andere varianten.

Verspreiding van enterovirussen

Enterovirussen verspreiden zich voornamelijk via contact met lichaamssecreties zoals speeksel, sputum, of slijm, door direct contact met een geïnfecteerde persoon, of door contact met de ontlasting van een geïnfecteerde persoon. Overdracht kan ook plaatsvinden van moeder op kind tijdens de bevalling.

Risicofactoren voor enterovirusinfectie

Enterovirussen zijn wereldwijd de meest voorkomende virussen en infecteren mensen van alle leeftijden. Meer dan 80% van de enterovirusinfecties doen zich voor bij kinderen jonger dan vijftien jaar, met een bijzonder hoog risico voor baby's jonger dan één jaar. Personen met onderliggende gezondheidsproblemen, zwangere vrouwen, pasgeborenen, te vroeg geboren baby's, en mensen met een verkoudheid of ondervoeding lopen een hoger risico op ernstigere symptomen. Enterovirusinfecties komen het hele jaar door voor, maar zijn frequenter in de zomer en herfst, vooral in gematigde klimaten. De prevalentie van infecties is hoger in omstandigheden van armoede, overbevolking, en slechte persoonlijke hygiëne.

Symptomen

De meeste mensen met een enterovirusinfectie ervaren geen symptomen. Wanneer symptomen optreden, verschijnen deze meestal binnen drie tot zes dagen na besmetting. Patiënten kunnen een breed scala aan symptomen vertonen, variërend van mild tot ernstig, zoals koorts, ademhalingssymptomen, griepachtige symptomen, spierpijn, huiduitslag, longontsteking, de ziekte van Bornholm (virale infectie met pijn op de borst), acute hemorragische conjunctivitis (oogbindvliesontsteking), diarree, keelpijn, en blaasjes of letsels in de mond, op de handen en de voeten.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van een enterovirusinfectie wordt meestal klinisch gesteld op basis van de symptomen van de patiënt. Vaak zijn verdere onderzoeken niet nodig. In gevallen van ernstige symptomen kan een monster van sputum, slijm, of speeksel worden genomen en naar een laboratorium worden gestuurd voor verdere analyse, wat kan helpen bij het bevestigen van de aanwezigheid van het enterovirus.

Behandeling van enterovirusinfecties

De meeste enterovirusinfecties zijn mild en vereisen geen specifieke medische behandeling. De behandeling richt zich doorgaans op het verlichten van de symptomen en het bieden van ondersteunende zorg. Belangrijk is om goed gehydrateerd te blijven door voldoende vloeistoffen (bij voorkeur water) te drinken. Bij ernstigere infecties is intensievere zorg nodig. Antibiotica worden alleen voorgeschreven als er naast het enterovirus een secundaire bacteriële infectie aanwezig is.

Prognose

De vooruitzichten voor patiënten met een enterovirusinfectie zijn over het algemeen goed. De meeste patiënten herstellen volledig zonder verdere medische interventie.

Ondersteunende zorg en herstel

In aanvulling op symptomatische behandeling, kan ondersteunende zorg het herstel versnellen. Dit omvat:

• Rust en herstel: Voldoende rust helpt het immuunsysteem om de infectie te bestrijden.
• Gezonde voeding: Een evenwichtige voeding kan bijdragen aan een sneller herstel door het lichaam te voorzien van essentiële voedingsstoffen.
• Voldoende hydratatie: Blijf goed gehydrateerd om de symptomen te verlichten en de algemene gezondheid te ondersteunen.

Met de bovenstaande informatie kan men beter begrijpen hoe enterovirusinfecties zich voordoen, worden gediagnosticeerd en behandeld, evenals hoe ze te voorkomen en te beheren.

Complicaties van enterovirusinfecties

Hoewel de meeste enterovirusinfecties mild verlopen, kunnen er ernstige complicaties optreden bij sommige patiënten. Deze kunnen omvatten:

• Hersenaandoeningen: zoals hersenvliesontsteking of hersenontsteking.
• Verlamming: bijv. door infectie met Enterovirus-D68.
• Hartaandoeningen: zoals myopericarditis (ontsteking van het hartspierweefsel) en hepatitis (leverontsteking).
• Longontsteking en infecties van andere organen: zoals de milt, lever, beenmerg, huid, en hart.

Preventie van enterovirusinfecties

Op dit moment, juli 2024, zijn er geen vaccins beschikbaar tegen enterovirussen, behalve het vaccin tegen polio. Het handhaven van goede hygiëne is cruciaal om het risico op besmetting te verkleinen. Dit omvat:

• Regelmatig handen wassen: goede handhygiëne door frequente handwasbeurten.
• Gebruik van zakdoeken: Houd een zakdoek of tissue voor de mond bij het hoesten of niezen.
• Vermijd contact met geïnfecteerde personen: Beperk de blootstelling aan mensen die symptomen van een enterovirusinfectie vertonen.

Lees verder

• Enterovirus D68: Virale infectie met griepachtige symptomen
• Hand-, voet- en mondziekte: Aandoening bij jonge kinderen