Pseudokroep of valse kroep: Blaffende hoest met benauwdheid

Pseudokroep (valse kroep) is een virusinfectie van het strottenhoofd en de luchtpijp die meestal optreedt in de herfst of vroege winter. Deze aandoening komt vooral voor bij jonge kinderen, met name tussen zes maanden en drie jaar. Dezelfde virussen die een verkoudheid veroorzaken, kunnen ook pseudokroep veroorzaken. Typische symptomen van valse kroep zijn een blaffende hoest en een piepende ademhaling. De diagnose wordt doorgaans eenvoudig gesteld door een lichamelijk onderzoek, en alleen in ernstige gevallen is verder diagnostisch onderzoek noodzakelijk. Bij milde symptomen verloopt de behandeling thuis, terwijl ernstig aangetaste patiënten in het ziekenhuis een ondersteunende behandeling met medicijnen ontvangen.

• Epidemiologie
• Oorzaken pseudokroep
• Risicofactoren
• Symptomen: Blaffende hoest, benauwdheid en piepende ademhaling (stridor)
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling valse kroep
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Pseudokroep (valse kroep) is een veelvoorkomende aandoening bij jonge kinderen. De aandoening treft voornamelijk kinderen tussen zes maanden en drie jaar oud. Valse kroep komt het meest voor in de herfst en vroege wintermaanden, wanneer virale infecties zoals verkoudheid en griep vaker voorkomen. De incidentie van pseudokroep is hoger in regio's met een gematigd klimaat, waar seizoensgebonden virale uitbraken meer gebruikelijk zijn. Hoewel de aandoening zowel jongens als meisjes kan treffen, tonen statistieken aan dat jongens iets vaker worden getroffen dan meisjes. In de meeste gevallen verloopt de ziekte mild, maar in zeldzame gevallen kunnen de symptomen ernstig zijn en medische interventie vereisen.

Oorzaken pseudokroep

Valse kroep bij kinderen ontwikkelt zich door virale infectieziekten met een hoog besmettingsgevaar, zoals influenza (griep), wat de meest voorkomende oorzaak is. De besmetting vindt zeer snel plaats door besmette druppeltjes die in de lucht terechtkomen bij het hoesten en niezen.

Risicofactoren

De belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van pseudokroep zijn:

• Leeftijd: Kinderen tussen de zes maanden en drie jaar lopen het grootste risico. Jongere kinderen hebben een kleinere luchtweg en zijn daardoor gevoeliger voor zwelling en vernauwing.
• Seizoensgebonden virale infecties: Kinderen die in de herfst en winter worden blootgesteld aan virale infecties zoals griep of verkoudheid hebben een verhoogd risico op pseudokroep.
• Gezondheidsstatus: Kinderen met een verzwakt immuunsysteem of chronische ademhalingsproblemen zijn meer vatbaar voor pseudokroep.
• Familiegeschiedenis: Een familiegeschiedenis van ademhalingsproblemen of allergieën kan de kans op pseudokroep verhogen.
• Omgevingsfactoren: Blootstelling aan tabaksrook en andere luchtwegirriterende stoffen kan bijdragen aan een verhoogd risico op het ontwikkelen van pseudokroep.

Symptomen: Blaffende hoest, benauwdheid en piepende ademhaling (stridor)

De patiënt vertoont aanvankelijk symptomen van een verkoudheid, zoals een verstopte neus en een loopneus, vaak gepaard met koorts. Vervolgens ontwikkelt zich een hevige droge, blaffende hoest die meestal 's nachts begint. De patiënt voelt zich ook benauwd. Net onder de stemspleet ontstaat een vernauwing (gedeeltelijke afsluiting) van de luchtpijp door zwelling van de binnenbekleding en verhoogde slijmproductie. Dit leidt tot een schorre, hese stem en een moeilijk te beschrijven, brullend, fluitend of piepend geluid bij het inademen (stridor). De kracht en het volume van het geluid bij het ademhalen zijn afhankelijk van de mate van zwelling in het strottenhoofd. Bij ernstig getroffen patiënten kan de luchtpijp volledig afgesloten zijn, wat een medische noodsituatie vormt waarbij een spoedoperatie noodzakelijk kan zijn.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

Artsen stellen meestal de diagnose van pseudokroep door te luisteren naar de typische blaffende hoest en de stridor. De arts observeert de andere symptomen en bekijkt of de patiënt zich verder verslechtert of dat de stridor verergert. Tevens controleert de arts of het borstbeen, de tussenribspieren en de subcostale randen (randen onder de ribben) zich terugtrekken. Indien de patiënt ernstig ziek is, wordt een röntgenfoto van de nek gemaakt om een eventueel vreemd voorwerp in de keel, een peritonsillair abces of epiglottitis (ontsteking van het strotklepje) uit te sluiten.

Differentiële diagnose

Valse kroep kan worden verward met epiglottitis (ontsteking van het strotklepje). Epiglottitis is een ernstige bacteriële infectie veroorzaakt door Haemophilus influenzae, type B. De symptomen van epiglottitis komen vaak sneller tot uiting, en de patiënt hoest meestal niet, maar heeft wel vaker afgesloten luchtwegen. Bij epiglottitis klinkt de stridor doorgaans zachter. Hoge koorts en een algemeen ziek gevoel komen vaak voor bij epiglottitis, waarbij de patiënt vaak moeite heeft om speeksel door te slikken.

Behandeling valse kroep

Behandeling thuis (milde symptomen)

De meeste gevallen van virale pseudokroep zijn mild, waardoor een behandeling thuis doorgaans voldoende is. Het inademen van vochtige lucht kan verlichting brengen voor de kinderen. Ook pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol kunnen de symptomen verlichten. Kinderen dienen voldoende te drinken om uitdroging te voorkomen en voldoende rust te nemen.

Behandeling in het ziekenhuis (ernstige symptomen)

Een ziekenhuisopname is noodzakelijk voor patiënten met ernstige symptomen. De arts maakt gebruik van corticosteroïden om de zwelling te verminderen. Dit zijn medicijnen met een sterke ontstekingsremmende werking. Daarnaast inhaleert de patiënt een zoutoplossing om het slijm (sputum) te verdunnen, waardoor het gemakkelijker uit het lichaam kan worden verwijderd. De patiënt kan ook alkalische oplossingen drinken met een lepel om het effect op het slijmvlies te verbeteren. In sommige gevallen kan de arts een antihistaminicum voorschrijven. Een spoedoperatie is vereist wanneer de luchtweg volledig geblokkeerd is.

Prognose

De prognose voor pseudokroep is over het algemeen goed. Bij de meeste kinderen verdwijnen de symptomen binnen een paar dagen met passende behandeling en zorg. Bij milde gevallen kan de aandoening volledig genezen zonder blijvende gevolgen. In ernstige gevallen, waar ziekenhuisopname en intensieve behandeling nodig zijn, kunnen complicaties optreden. Desondanks herstellen de meeste kinderen volledig, hoewel het risico op terugkerende episodes bestaat, vooral in de vroege kinderjaren.

Complicaties

Hoewel de meeste gevallen van pseudokroep zonder problemen verlopen, kunnen er enkele complicaties optreden:

• Ernstige luchtwegobstructie: In zeldzame gevallen kan de zwelling zo ernstig zijn dat de luchtweg volledig wordt geblokkeerd, wat een spoedoperatie vereist.
• Secundaire infecties: Kinderen met pseudokroep kunnen vatbaar zijn voor secundaire bacteriële infecties door verzwakte afweer of door het ingrijpen met medische hulpmiddelen.
• Longontsteking: Bij sommige kinderen kunnen de symptomen van pseudokroep verergeren en resulteren in een longontsteking, vooral als de ademhaling ernstig wordt aangetast.

Preventie

Preventie van pseudokroep omvat het minimaliseren van blootstelling aan virussen die de aandoening kunnen veroorzaken:

• Hygiëne: Regelmatig handen wassen en vermijden van contact met mensen die verkoudheids- of griepsymptomen vertonen kan helpen om de verspreiding van virussen te verminderen.
• Vaccinatie: Vaccineren tegen griep en andere virale infecties kan helpen om het risico op pseudokroep te verkleinen.
• Gezonde levensstijl: Een gezonde levensstijl met voldoende voeding en slaap kan bijdragen aan een sterk immuunsysteem, wat helpt bij het voorkomen van virale infecties.
• Omgevingsfactoren: Vermijden van blootstelling aan tabaksrook en andere irriterende stoffen kan de kans op ademhalingsproblemen en virale infecties verminderen.

Lees verder

• Stridor: Gierende, piepende ademhaling