Respiratoir syncytieel virus (RSV): Symptomen aan luchtwegen

Het respiratoir syncytieel virus (RSV) is een veelvoorkomend virus dat vooral klachten bij zuigelingen en patiënten met een zwak immuunsysteem veroorzaakt. Patiënten krijgen bij een besmetting met dit virus te maken met luchtweginfecties. In de meeste gevallen hebben patiënten met deze zeer besmettelijke virale infectie slechts milde symptomen, maar af en toe ontstaat een longontsteking of komen andere complicaties tot stand. De behandeling van een infectie met het respiratoir syncytieel virus verloopt vooral ondersteunend, waarbij het van belang is om het kind voldoende te laten drinken. Dankzij enkele preventieve maatregelen treedt een infectie met RSV minder snel op. Het is vooral van belang om regelmatig de handen te wassen, vooral na contact met besmette patiënten.

• Epidemiologie en risicofactoren
• Oorzaken virale infectieziekte
• Symptomen aan luchtwegen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling virale infectie
• Prognose RSV-infectie
• Complicaties respiratoir syncytieel virus
• Preventie RSV
• Leven met RSV
• Behandeling en symptomenbeheer
• Preventie en risicogroepen
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met respiratoir syncytieel virus (RSV)
• Let goed op de symptomen en zoek tijdig medische hulp
• Houd je omgeving schoon en gezond
• Zorg goed voor je ademhaling
• Blijf thuis en geef je lichaam de tijd om te herstellen
• Houd kwetsbare mensen in de gaten
• Volg je medische aanwijzingen en houd je gezondheid in de gaten
• Misvattingen rond respiratoir syncytieel virus (RSV)
• RSV komt alleen voor in de wintermaanden
• RSV veroorzaakt alleen milde symptomen
• RSV is alleen gevaarlijk voor oudere volwassenen
• Er is geen behandeling voor RSV
• RSV kan alleen via direct contact worden verspreid
• RSV-infecties zijn altijd ernstig bij pasgeborenen
• RSV kan alleen worden gedetecteerd door bloedonderzoeken

Epidemiologie en risicofactoren

Vooral zuigelingen en kinderen tot twee jaar zijn getroffen door het respiratoir syncytieel virus. Ook premature baby’s lijden sneller aan de ziekte. Door een aangeboren longziekte of hartaandoening of een vroegtijdige medische behandeling, zijn zuigelingen eveneens meer vatbaar voor de infectieziekte. Het RSV is bovendien af en toe de oorzaak van uitbraken van griepachtige symptomen of een longontsteking bij ouderen. Ook bij patiënten met een zwak immuunsysteem, zoals patiënten met hiv / aids, leukemie, astma, congestief hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart) of chronisch obstructief longlijden, zijn vaak getroffen. Orgaangetransplanteerden zijn tevens vaker aangetast door het virus, want hun afweersysteem is ook verzwakt. Het RSV veroorzaakt voorts elke winter veel epidemische luchtweginfecties, maar de ziekte komt al voor in de late herfst en gaat door tot de lente.

Oorzaken virale infectieziekte

Het respiratoir syncytieel virus is een paramyxovirus. Het RSV heeft een diameter van 120-200 nm en een complementbindend antigeen dat epidemische luchtweginfecties veroorzaakt. De overdracht van de infectie gebeurt door het inademen van besmette druppels via het niezen, het hoesten of het snuiten van de neus. Het virus komt dan binnen door de ogen, de neus of de mond. Ook door direct contact, zoals het schudden van handen of het geven van een kus, kan een patiënt sneller een infectie oplopen. Omdat het virus maximaal vijf uur overleeft op harde voorwerpen (aanrecht, spiegels, speelgoed, …), is een besmetting met RSV ook op die manier mogelijk. De overdracht van infectie tussen kinderen in het ziekenhuis (ziekenhuisinfectie) komt tot slot vaak voor, tenzij geïnfecteerde patiënten geïsoleerd zijn.

Symptomen aan luchtwegen

De virale infectie begint normaal gesproken met symptomen van een hogere luchtweginfectie. Na een interval van één tot drie dagen ontstaat een droge hoest, keelpijn, lichte hoofdpijn, een loopneus en milde koorts. Het respiratoir syncytieel virus is een voorkomende oorzaak van bronchiolitis (ontsteking van de kleine luchtpijpvertakkingen) bij zuigelingen. Het ontstaan van bronchiolitis kenmerkt zich door kortademigheid en een uitzetting van de borstkas met een intrekking van het gebied onder en tussen de ribben (de borstspieren trekken naar binnen bij elke ademhaling). Andere ernstige symptomen omvatten:

• ademhalingsproblemen (kinderen gaan liever zitten dan liggen)
• een blauwe kleur aan de lippen en vingernagels door een tekort van zuurstof in het bloed (cyanose)
• een ernstige hoest
• een piepende ademhaling (stridor)
• een snelle ademhaling (tachypneu)
• extreme vermoeidheid
• geel, groen of grijs slijm (sputum) ophoesten
• koorts
• lusteloosheid
• prikkelbaarheid
• tekenen van uitdroging (niet huilen gedurende minimaal zes uur, weinig plassen en een klamme huid / droge huid)
• voedingsproblemen

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van het RSV bevestigt de arts door bloedonderzoek, genoomdetectie of immunofluorescentie (speciaal kleuronderzoek) op uitstrijkjes van de neus en keel). Verder is soms een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto) nodig om een longontsteking te identificeren. Ook zet de arts soms een pulsoximetrie uit; een pijnloos onderzoek om het zuurstofgehalte in het bloed op te sporen.

Behandeling virale infectie

De behandeling is over het algemeen ondersteunend gericht. Dit houdt in dat de ouders de neusslijmen moeten verwijderen met een speciale spuit en zoutdruppels, de lucht moeten bevochtigen (indien mogelijk) en de zuigeling telkens kleine beetjes moeten laten drinken. In ernstige gevallen is zuurstof- en vochttoediening nodig in combinatie met medicatie om de luchtwegen te openen. Af en toe zet de arts het antiviraal medicijn (bestrijdt virussen) ribavirine in via aerosoltoediening. Vooral patiënten met ernstige symptomen en patiënten met onderliggende hartziekten en longaandoeningen, krijgen dit medicijn toegediend.

Prognose RSV-infectie

Bij de meeste zuigelingen houdt de virale infectie één tot twee weken aan. Bij een ernstige of levensbedreigende infectie is een ziekenhuisopname vereist. Dit gebeurt voornamelijk bij vroegtijdig geboren baby's (vroeggeboorte) of zuigelingen en volwassenen die chronische hart- of longproblemen hebben.

Complicaties respiratoir syncytieel virus

Bij ongeveer 10% van de patiënten ontstaat een longontsteking (pneumonie) als complicatie. Een middenoorontsteking komt soms ook voor. Verder krijgen patiënten met ernstige RSV-infecties later in het leven sneller te maken met astma. De ziekte kent soms een ernstig en potentieel dodelijk verloop bij baby's met onderliggende hartproblemen, luchtwegaandoeningen (inclusief prematuriteit, zoals bijvoorbeeld onderontwikkelde longen) of baby's met een zwak immuunsysteem. Een RSV-infectie is voorts geassocieerd met het optreden van het plotselinge kindersterfte syndroom. Tijdens het leven is tot slot een herinfectie mogelijk.

Preventie RSV

Een vaccin voor een RSV-infectie is niet beschikbaar. Kinderen die een hoog risico lopen (patiënten met onvoldoende ontwikkelde longen of een aangeboren hartafwijking) krijgen tijdens de wintermaanden maandelijks wel hyperimmune globuline tegen het respiratoir syncytieel virus of een gehumaniseerd monoclonaal antilichaam (palivizumab) toegediend. Hiermee wordt een ernstige ziekte als gevolg van de virale infectie voorkomen. Een goede handhygiëne en andere maatregelen voor het voorkomen van een infectie zijn voorts nodig om het risico van overdracht door ziekenhuismedewerkers te voorkomen. Ook andere mensen moeten vaak de handen wassen (goede handhygiëne), vooral na contact met een patiënt met griepachtige symptomen. Het is verder nodig om harde oppervlakken te reinigen en desinfecteren. Roken in de buurt van een baby is niet aanbevolen. Verder moeten ouders indien mogelijk de tijd die een kind in de kinderopvang doorbrengt beperken, met name rond de winterperiode (wanneer het RSV piekt).

Leven met RSV

Respiratoir syncytieel virus (RSV) is een veelvoorkomende virale infectie die vooral jonge kinderen en ouderen treft. Het veroorzaakt symptomen zoals hoesten, verstopte neus, piepende ademhaling en koorts. In sommige gevallen kan het leiden tot ernstigere aandoeningen zoals bronchiolitis.

Behandeling en symptomenbeheer

De behandeling van RSV is meestal ondersteunend, gericht op het verlichten van symptomen zoals hoesten en koorts. In ernstige gevallen kan ziekenhuisopname nodig zijn voor zuurstoftherapie en andere ondersteunende zorg.

Preventie en risicogroepen

Preventie van RSV omvat het handhaven van goede hygiëne, zoals regelmatig handen wassen en het vermijden van contact met zieke mensen. Risicogroepen, zoals premature baby's en ouderen, moeten extra voorzichtig zijn en mogelijk vaccinaties krijgen als die beschikbaar zijn.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met respiratoir syncytieel virus (RSV)

Het respiratoir syncytieel virus (RSV) is een veelvoorkomend virus dat vooral de luchtwegen aantast. Het kan leiden tot verkoudheidsklachten, maar in ernstigere gevallen, zoals bij jonge kinderen of ouderen, kan het leiden tot ernstige ademhalingsproblemen. Het is belangrijk om te weten hoe je omgaat met RSV, zowel voor jezelf als voor de mensen om je heen.

Let goed op de symptomen en zoek tijdig medische hulp

RSV begint vaak met verkoudheidsverschijnselen zoals hoesten, een loopneus en keelpijn. Bij jonge kinderen, ouderen of mensen met een zwakker immuunsysteem kunnen de symptomen snel verergeren, wat kan leiden tot ademhalingsmoeilijkheden. Als je merkt dat je moeite hebt met ademhalen, snel buiten adem raakt, of als de symptomen verergeren, zoek dan onmiddellijk medische hulp. Zorg ervoor dat je weet wanneer je de hulp van een arts moet inroepen.

Houd je omgeving schoon en gezond

RSV verspreidt zich via druppels in de lucht bij hoesten of niezen. Om verdere verspreiding te voorkomen, is het belangrijk om regelmatig je handen te wassen, oppervlakken te desinfecteren en contact met anderen te vermijden als je ziek bent. Dit is vooral belangrijk als je kinderen of ouderen in je omgeving hebt, omdat zij vatbaarder zijn voor ernstige complicaties van RSV.

Zorg goed voor je ademhaling

Om ademhalingsproblemen te verlichten, kun je een luchtbevochtiger gebruiken om de luchtvochtigheid te verhogen. Dit kan helpen om de luchtwegen open te houden en hoesten te verlichten. Drink voldoende water om je keel vochtig te houden en probeer rustig te ademen. Als het hoesten hevig is, kan je arts medicijnen aanbevelen om de symptomen te verlichten.

Blijf thuis en geef je lichaam de tijd om te herstellen

RSV kan behoorlijk slopend zijn, vooral als je lichaam hard werkt om het virus te bestrijden. Het is belangrijk om voldoende rust te nemen en je lichaam de tijd te geven om te herstellen. Vermijd zware lichamelijke activiteiten en zorg ervoor dat je goed eet om je energie op peil te houden.

Houd kwetsbare mensen in de gaten

Als je in contact komt met ouderen of kinderen, wees dan extra voorzichtig. Zij kunnen ernstige complicaties ontwikkelen bij RSV, zoals bronchiolitis of longontsteking. Zorg ervoor dat zij goed beschermd zijn en vermijd contact als je symptomen van RSV vertoont. Het dragen van een mondkapje kan helpen om de verspreiding van het virus te verminderen.

Volg je medische aanwijzingen en houd je gezondheid in de gaten

Volg altijd de aanwijzingen van je arts met betrekking tot medicijnen en behandelingen. Bij ernstige gevallen kan ziekenhuisopname nodig zijn, vooral als je ademhalingsproblemen hebt of als het virus zich verder verspreidt naar de longen. Houd je gezondheid goed in de gaten en zoek tijdig hulp wanneer dat nodig is.

Met deze praktische tips kun je beter omgaan met de gevolgen van RSV. Het is belangrijk om je eigen gezondheid serieus te nemen en preventieve maatregelen te nemen om anderen te beschermen.

Misvattingen rond respiratoir syncytieel virus (RSV)

Respiratoir syncytieel virus (RSV) is een veelvoorkomend virus dat vooral ademhalingsproblemen veroorzaakt bij jonge kinderen en baby’s. Er zijn echter veel misvattingen rondom RSV die het begrip en de behandeling ervan kunnen beïnvloeden.

RSV komt alleen voor in de wintermaanden

Hoewel RSV vaker voorkomt in de koudere maanden, kan het virus het hele jaar door actief zijn. In sommige delen van de wereld kan het zelfs in de zomermaanden circuleren. Het is dus belangrijk om op RSV te letten, ongeacht het seizoen. Baby’s en jonge kinderen zijn het meest kwetsbaar voor ernstige infecties veroorzaakt door dit virus.

RSV veroorzaakt alleen milde symptomen

Hoewel RSV vaak milde symptomen veroorzaakt zoals een verstopte neus en hoesten, kan het in sommige gevallen leiden tot ernstige ademhalingsproblemen zoals bronchiolitis of longontsteking. Vooral bij jonge kinderen, ouderen, en mensen met een verzwakt immuunsysteem kan RSV gevaarlijk zijn. Het is dus niet altijd een onschuldige verkoudheid.

RSV is alleen gevaarlijk voor oudere volwassenen

RSV vormt vooral een risico voor jonge kinderen, met name baby’s, die kunnen lijden aan ernstige ademhalingsproblemen. Ouderen kunnen ook ernstig ziek worden van RSV, vooral als ze reeds een onderliggende aandoening zoals longen of hartproblemen hebben. Het is dus een misvatting dat RSV enkel oudere volwassenen treft.

Er is geen behandeling voor RSV

Er is geen specifieke antivirale behandeling voor RSV, maar de behandeling is gericht op het verlichten van symptomen en het ondersteunen van de ademhaling. In sommige gevallen kunnen ziekenhuisopnames noodzakelijk zijn om zuurstoftherapie toe te dienen of om andere ondersteunende zorg te bieden. Medicijnen kunnen helpen om de symptomen te verlichten, maar een specifiek medicijn tegen het virus zelf bestaat niet.

RSV kan alleen via direct contact worden verspreid

RSV wordt vaak verspreid via de lucht wanneer een geïnfecteerde persoon hoest of niest, maar kan ook worden doorgegeven via contact met besmette oppervlakken of handen. Het virus is dus zeer besmettelijk en kan gemakkelijk van persoon tot persoon worden overgedragen. Goede hygiëne, zoals regelmatig handen wassen, kan helpen de verspreiding te voorkomen.

RSV-infecties zijn altijd ernstig bij pasgeborenen

Niet alle pasgeborenen die RSV oplopen, zullen ernstige symptomen ontwikkelen. Veel baby’s hebben milde verkoudheidsklachten en herstellen zonder complicaties. Echter, sommige baby’s kunnen ernstig ziek worden en hebben intensieve zorg nodig, vooral als ze premature baby’s zijn of andere risicofactoren hebben.

RSV kan alleen worden gedetecteerd door bloedonderzoeken

RSV kan effectief worden gedetecteerd door middel van beeldvormende onderzoeken zoals röntgenfoto’s van de borst of via sneltesten die via een monster van de neus of keel kunnen worden uitgevoerd. Bloedonderzoeken zijn niet de primaire manier om RSV te diagnosticeren, hoewel ze nuttig kunnen zijn voor het identificeren van bijkomende infecties of complicaties. Beeldvormende onderzoeken zijn dus vaak de snelste en meest directe manier om de aanwezigheid van RSV vast te stellen.

Lees verder

• Antivirale medicijnen: Geneesmiddelen tegen virale infecties