Ziekenhuisinfecties: Oorzaken, soorten en risicofactoren

Ziekenhuisinfecties zijn, in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, niet enkel aanwezig in ziekenhuizen. Ook in verpleegafdelingen, poliklinische faciliteiten en zorginstellingen komen deze infecties voor. Enkele bekende ziekenhuisinfecties zijn urineweginfecties, luchtweginfecties, wondinfecties en bloedbaaninfecties (sepsis). Sommige patiënten zijn gevoeliger voor ziekenhuisinfecties dan anderen. Het is belangrijk om deze infecties te bestrijden of, beter nog, te voorkomen. Een patiënt met een ziekenhuisinfectie vergt namelijk een langer ziekenhuisverblijf, een langere hersteltijd en hogere kosten. Vaak zijn deze te voorkomen door het hanteren van correcte hygiënische maatregelen.

• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken besmetting
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Frequentie ziekenhuisinfecties
• Urineweginfecties
• Luchtweginfecties
• Wondinfecties
• Bloedbaaninfecties (sepsis)
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Nieuwe preventieve maatregelen
• Praktische tips voor het omgaan met ziekenhuisinfecties
• Oorzaken en risicofactoren van ziekenhuisinfecties
• Hygiëne en handdesinfectie
• Wondverzorging en bescherming tegen infecties
• Gebruik van antibiotica en antivirale middelen
• Beperk het gebruik van invasieve apparatuur
• Zorg voor een schone omgeving
• Vermijden van besmette gebieden
• Communicatie met zorgverleners
• Preventieve vaccinaties
• Vermijden van contact met zieke patiënten
• De rol van de familie en zorgpartners
• Herstel na een ziekenhuisinfectie
• Wanneer medische hulp inroepen

Epidemiologie

Ziekenhuisinfecties, ook wel nosocomiale infecties genoemd, zijn infecties die patiënten oplopen tijdens hun ziekenhuisopname. Ze zijn een belangrijke oorzaak van morbiditeit en mortaliteit, en de epidemiologie van ziekenhuisinfecties is complex, afhankelijk van verschillende factoren zoals ziekenhuisomstandigheden, infectiecontrolepraktijken en de algemene gezondheid van patiënten.

Prevalentie van ziekenhuisinfecties
Het percentage patiënten dat een ziekenhuisinfectie oploopt varieert, maar schattingen tonen aan dat ongeveer 5-10% van alle ziekenhuispatiënten wereldwijd een nosocomiale infectie ontwikkelt. Dit aantal kan hoger zijn in ziekenhuizen met onvoldoende hygiënepraktijken.

Soorten ziekenhuisinfecties
De meest voorkomende types ziekenhuisinfecties zijn urineweginfecties, chirurgische wondinfecties, luchtweginfecties, en bloedbaaninfecties. Deze infecties kunnen ernstige complicaties veroorzaken, vooral bij kwetsbare patiënten.

Risicofactoren voor ziekenhuisinfecties
Ziekenhuisinfecties komen vaker voor bij patiënten die langdurig in het ziekenhuis verblijven, die immuungecompromitteerd zijn of die invasieve medische apparatuur, zoals katheters of beademingsapparaten, nodig hebben.

Mechanisme

Het mechanisme achter ziekenhuisinfecties is meestal het gevolg van kruisbesmetting tussen patiënten, zorgverleners, en medische apparatuur. De infectie kan worden veroorzaakt door bacteriën, virussen, schimmels of parasieten die zich in het ziekenhuisomgeving bevinden.

Overdracht van infecties
Ziekenhuisinfecties worden vaak overgedragen via direct contact tussen zorgverleners en patiënten, of door indirecte overdracht via besmette oppervlakken en medische hulpmiddelen.

Pathogenese van ziekenhuisinfecties
De pathogenese van ziekenhuisinfecties varieert afhankelijk van de betrokken ziekteverwekker, maar het gemeenschappelijke kenmerk is dat patiënten in een verzwakte toestand verkeren, wat hen vatbaarder maakt voor infectie.

Verspreiding door ziekenhuisomgevingen
Ziekenhuizen zijn vaak broedplaatsen voor pathogenen vanwege de drukte, het gebruik van invasieve apparatuur, en de constante blootstelling aan infectieuze agentia. Dit verhoogt de kans op nosocomiale infecties, vooral in gebieden waar strikte hygiëne niet wordt gehandhaafd.

Oorzaken besmetting

Veel ziekenhuispatiënten hebben een zwak immuunsysteem, waardoor ze minder goed in staat zijn om infecties te bestrijden. Daarnaast gebruikt het personeel niet altijd de juiste procedures bij de behandeling van de patiënt. Ziekteverwekkers zoals virussen, bacteriën of schimmels veroorzaken ziekenhuisinfecties, ook bekend als "nosocomiale infecties". Patiënten lopen deze infecties op door contact met andere patiënten, slechte omstandigheden in een ziekenhuis of zorginstelling, of door verkeerd gebruik van ziekenhuisprocedures door het personeel.

Risicofactoren

De volgende risicofactoren verhogen de kans op het ontwikkelen van een ziekenhuisinfectie:

• een verblijf op een intensieve zorgenafdeling
• een lange en complexe operatie
• een langdurige ziekenhuisopname
• een zwak immuunsysteem
• het gebruik van chemotherapie of corticosteroïden
• overmatig gebruik van antibiotica (leidt tot resistente bacteriën, waardoor antibiotica minder effectief zijn)
• invasieve procedures waarbij materiaal in het lichaam wordt ingebracht zoals een blaaskatheter, intraveneuze lijnen, beademingsapparatuur, etc.
• medische aandoeningen zoals diabetes mellitus (suikerziekte)
• onvoldoende handhygiëne door het ziekenhuispersoneel en patiënten
• wonden, incisies (chirurgische insnijdingen), brandwonden en huidzweren
• zeer jonge patiënten (te vroeg geboren baby's en zeer zieke kinderen)
• zeer oude patiënten

Risicogroepen

Niet alle patiënten in ziekenhuizen lopen hetzelfde risico op het oplopen van een ziekenhuisinfectie. Bepaalde patiëntengroepen hebben een verhoogd risico door hun onderliggende medische aandoeningen of de behandeling die ze ondergaan.

Ouderen en immuungecompromitteerde patiënten
Ouderen en patiënten met een verzwakt immuunsysteem, zoals die met kanker, HIV, of diabetes, lopen een groter risico op het ontwikkelen van ziekenhuisinfecties, vooral als ze langdurig in het ziekenhuis verblijven.

Patiënten met invasieve medische apparaten
Patiënten die invasieve medische hulpmiddelen, zoals katheters of beademingsapparaten, nodig hebben, hebben een verhoogd risico op ziekenhuisinfecties, omdat deze hulpmiddelen een directe toegangspoort vormen voor ziekteverwekkers.

Ziekenhuispersoneel als risicofactor
Ziekenhuispersoneel kan een belangrijke rol spelen in de verspreiding van infecties, vooral als ze niet voldoen aan de hygiëneprotocollen of persoonlijke beschermingsmaatregelen.

Frequentie ziekenhuisinfecties

Een ziekenhuisinfectie komt voor bij ongeveer 10% van de gehospitaliseerde patiënten. De mortaliteit van patiënten met een ziekenhuisinfectie bedraagt circa 5%. Naar schatting valt één op de drie ziekenhuisinfecties te voorkomen door het hanteren van een goede handhygiëne, het dragen van beschermende kleding en het werken met handschoenen bij contact met patiënten. De vier meest voorkomende types ziekenhuisinfecties zijn urineweginfecties, luchtweginfecties (longontsteking (= pneumonie: ontsteking van de onderste luchtwegen)), postoperatieve wondinfecties en bloedbaaninfecties (sepsis). Af en toe treden ook maagdarminfecties of huidinfecties op die gerelateerd zijn aan een ziekenhuisopname.


Deze infecties treden op:

• in een zorginstelling wanneer een patiënt voor andere doeleinden dan de infectie is opgenomen
• tot 3 dagen na ontslag uit het ziekenhuis
• tot 30 dagen na een operatie
• tot 48 uur na ziekenhuisopname

Urineweginfecties

Urineweginfecties zijn veelal te wijten aan urinaire katheterisatie. Naar schatting 10% van de patiënten in het ziekenhuis krijgt een dergelijke katheterisatie. Gramnegatieve bacteriën veroorzaken de meeste urineweginfecties, vooral darmbacteriën. De besmetting van de urinewegen verloopt via het bloed (hematogeen) of via het lymfesysteem (lymfogeen). In de meeste gevallen van infectie is er een blaaskatheter aanwezig. Enkele risicofactoren verhogen de vatbaarheid voor een urineweginfectie:

• anatomische en fysiologische afwijkingen van het urinair stelsel
• diabetes
• stoornissen in het lokale afweermechanisme

Bij een urineweginfectie heeft de patiënt koorts of een normale temperatuur, een blaasontsteking (cystitis) of een pyelonefritis (ontsteking van de nieren en het nierbekken). Pyelonefritis is een bacteriële ontsteking van de hogere urinewegen waarbij de patiënt hoge rilkoorts en pijn in de rug (rugpijn) en flanken (flankpijn) heeft. Het plassen is verstoord. Door de plasproblemen moet de patiënt vaak plassen (pollakisurie), is het plassen pijnlijk (dysurie) en moet hij ook 's nachts urineren (nycturie). Daarnaast voelt de patiënt zich behoorlijk misselijk. De urine is troebel (troebele urine) en stinkt (stinkende urine).

Luchtweginfecties

Luchtweginfecties zijn meestal exogene infecties waarbij de besmetting vanuit het ziekenhuismilieu plaatsvindt. Bij patiënten treedt na enkele dagen hospitalisatie kolonisatie van de farynx op. Het overbrengen van micro-organismen kan gebeuren via de lucht of door een secundaire bron: enerzijds instrumenten zoals beademingsapparatuur, zuurstofbevochtigers, verstuivers of materiaal gebruikt bij bronchiaal toilet, en anderzijds de handen van de gezondheidswerker. Koorts, hoesten en etterend slijm (sputum) zijn typische symptomen van een longontsteking. Bij een auscultatie hoort de arts verminderde ademhalingsgeluiden en andere krakende ademgeluiden (reutels) en piepende geluiden.

Wondinfecties

Wondinfecties treden op:

• bij het ontstaan van de wond
• bij het verwisselen van het verband (zelden)
• tijdens een operatie

Onderliggende ziekten zoals leukemie, auto-immuunaandoeningen, metabole tekorten en een ernstig tekort aan serumeiwitten zijn risicofactoren voor het ontstaan van een wondinfectie, aangezien de wondgenezing in deze gevallen sterk geremd is. Factoren die de lokale weerstand van het wondgebied beïnvloeden zijn:

• de aanwezigheid van afgestorven of necrotisch weefsel
• de aanwezigheid van weefselvochten en vreemde lichamen
• de ernst van de weefselbeschadiging
• de graad van besmetting
• een slechte doorbloeding van het wondgebied

Besmetting van wonden vindt plaats via de lucht of door een secundaire bron. Aërogene besmetting (besmetting via de lucht) gebeurt vooral tijdens de operatie en bij de verzorging van open wonden. Langdurige operaties, gebrekkige luchtbehandeling in het operatiekwartier en de aanwezigheid van bacteriënstrooiers onder het operatieteam verhogen de kans op infectie. Open wonden kunnen tijdens de verbandwisseling besmet raken. Bij het secundair overbrengen van micro-organismen vervullen de handen en de huid van de patiënt en van het personeel een belangrijke rol. Wondbesmetting via instrumenten of linnen komt veel minder voor.

Bloedbaaninfecties (sepsis)

Bij veel bacteriële en virale ontstekingen komt de verwekker in de bloedbaan terecht. Het immuunsysteem vernietigt meestal de micro-organismen en de bacteriële werking van het bloed, zodat de patiënt in de meeste gevallen geen bloedbaaninfectie ontwikkelt. Sepsis is een toestand waarbij ziekteverwekkende micro-organismen, afkomstig van een primaire ontstekingshaard, in de bloed- of lymfestroom terechtkomen en zich daar handhaven en vermenigvuldigen. Een patiënt met een bloedbaaninfectie (sepsis, septikemie) heeft hoge koorts, koude rillingen, sterke vermoeidheid, anorexie, bloedingen, bloeddrukschommelingen, oligurie (weinig urinevorming), degeneratieve orgaanverschijnselen en shock. Bij een patiënt met een intravasculaire katheter (katheter in een bloedvat) kan zich snel en onverwachts een bloedbaaninfectie ontwikkelen, vooral wanneer een infectieuze flebitis (aderontsteking) niet tijdig wordt gediagnosticeerd. Ook andere lokale ontstekingsprocessen die met de bloedbaan in verbinding staan, kunnen grote hoeveelheden micro-organismen in de bloedbaan brengen. Sepsis kan dodelijk zijn.

Geassocieerde symptomen

Ziekenhuisinfecties kunnen zich op verschillende manieren manifesteren, afhankelijk van het type infectie en de toestand van de patiënt.

Luchtweginfecties
Patiënten met luchtweginfecties door ziekenhuisopname kunnen symptomen vertonen zoals hoesten, kortademigheid, koorts en rillingen. Dit komt vaak voor bij patiënten die beademingsapparatuur gebruiken.

Urineweginfecties
Urineweginfecties kunnen zich uiten in pijn bij het urineren, frequent urineren, koorts en bloed in de urine, vooral bij patiënten met een katheter.

Bloedbaaninfecties
Bloedbaaninfecties kunnen leiden tot symptomen zoals hoge koorts, lage bloeddruk, tachycardie en algemene malaise.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen zijn essentieel voor het snel identificeren en behandelen van ziekenhuisinfecties om complicaties te voorkomen.

Verhoogde koorts en tachycardie
Een plotselinge verhoging van de lichaamstemperatuur samen met een versnelde hartslag kan wijzen op een ernstige infectie, vooral bij patiënten die met een invasieve procedure zijn behandeld.

Hypotensie en sepsis
Een daling van de bloeddruk (hypotensie) in combinatie met andere systemische symptomen kan wijzen op sepsis, een levensbedreigende complicatie van ziekenhuisinfecties.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van een ziekenhuisinfectie vereist een grondig onderzoek en meestal het uitvoeren van verschillende tests om het type infectie vast te stellen en de juiste behandeling te bepalen.

Klinisch onderzoek
Artsen zullen beginnen met een gedetailleerd lichamelijk onderzoek, waarbij ze letten op symptomen zoals koorts, pijn, roodheid of zwelling op de infectieplaats.

Microbiologische tests
Microbiologische tests, zoals bloedkweken, urinemonsters, en sputumtesten, worden vaak uitgevoerd om de specifieke ziekteverwekker te identificeren die de infectie veroorzaakt.

Behandeling

Antibiotica bestrijden de infecties en meestal reageert het lichaam hierop goed. Soms zijn infecties echter ernstig en levensbedreigend. Sommige bacteriën zijn moeilijk te behandelen omdat ze resistent zijn tegen standaard antibiotica. Deze bacteriën worden bekend als 'superbacteriën'. Enkele voorbeelden van superbacteriën zijn:

• Staphylococcus aureus: Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus (MRSA: bacteriële infectie met resistentie tegen antibiotica)
• Resistente Enterococcus: Vancomycine-Resistente Enterococcus (VRE)
• Carbapenem Resistente Enterobacteriaceae (CRE)

Prognose

De prognose van ziekenhuisinfecties varieert sterk afhankelijk van de ernst van de infectie, de onderliggende gezondheidstoestand van de patiënt en de snelheid van diagnose en behandeling.

Slechte prognose bij sepsis
Sepsis kan leiden tot ernstige complicaties en heeft vaak een slechte prognose, vooral bij patiënten die al een verzwakt immuunsysteem hebben.

Korte-termijn herstel bij lichte infecties
Voor milde infecties kan de prognose goed zijn, vooral bij tijdige behandeling met antibiotica of antivirale middelen.

Complicaties

Ziekenhuisinfecties kunnen verschillende complicaties veroorzaken, die de gezondheid van de patiënt verder kunnen verslechteren en het herstel vertragen.

Sepsis en orgaanfalen
Sepsis, veroorzaakt door een ziekenhuisinfectie, kan leiden tot orgaanfalen, wat ernstige gevolgen kan hebben voor de overlevingskansen van de patiënt.

Langdurige ziekenhuisopname en revalidatie
Patiënten met ernstige ziekenhuisinfecties kunnen een langere ziekenhuisopname en een langdurige revalidatieperiode nodig hebben om volledig te herstellen.

Preventie

De verspreiding van infecties valt onder controle te houden en te verminderen door middel van:

• correcte en frequente handhygiëne door het ziekenhuispersoneel en de patiënten
• het voorzichtig gebruik van antibiotica
• strikte procedures en het opvolgen van beleidsregels met betrekking tot ziekenhuisinfecties

Nieuwe preventieve maatregelen

Anno augustus 2024 zijn er nieuwe methoden en technologieën beschikbaar gekomen om ziekenhuisinfecties verder te voorkomen. Deze omvatten:

• Gebruik van UV-licht desinfectiesystemen in operatiekamers en patiëntenkamers.
• Implementatie van geavanceerde luchtfilter- en ventilatiesystemen om luchtweginfecties te minimaliseren.
• Toepassing van innovatieve antibacteriële coatings op oppervlakken en medische apparatuur.
• Verhoogde inzet van elektronische handhygiëne-monitoringsystemen om naleving te verbeteren.
• Ondersteuning van patiëntenonderwijsprogramma’s om zelfbeheer en preventieve maatregelen te bevorderen.

Door deze aanvullende maatregelen te combineren met de bestaande hygiëneprotocollen, wordt de kans op ziekenhuisinfecties aanzienlijk verminderd, wat leidt tot betere uitkomsten voor patiënten en lagere gezondheidszorgkosten.

Praktische tips voor het omgaan met ziekenhuisinfecties

Ziekenhuisinfecties, ook wel bekend als nosocomiale infecties, komen voor tijdens of na ziekenhuisopnames en kunnen een aanzienlijke impact hebben op het herstel van een patiënt. Het is belangrijk om zowel preventieve maatregelen te nemen om infecties te voorkomen als om snel te reageren als er een infectie optreedt. Hieronder volgen praktische tips voor het omgaan met ziekenhuisinfecties, zowel voor patiënten als hun omgeving.

Oorzaken en risicofactoren van ziekenhuisinfecties

Ziekenhuisinfecties kunnen worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals het gebruik van medische apparatuur (bijv. katheters, beademingsapparatuur), langdurig verblijf in het ziekenhuis, operaties, of het verzwakte immuunsysteem van de patiënt. Bepaalde patiënten, zoals ouderen, mensen met een verminderde afweer of die onder een operatie zijn geweest, lopen een groter risico op het ontwikkelen van deze infecties.

Hygiëne en handdesinfectie

Een van de belangrijkste maatregelen om ziekenhuisinfecties te voorkomen, is het naleven van strikte hygiënepraktijken. Zowel zorgverleners als patiënten moeten regelmatig hun handen wassen en/of desinfecteren met een alcoholhoudende handgel, vooral voor en na contact met wonden, katheters of andere medische apparaten. Patiënten kunnen zelf ook bijdragen door hun handen goed schoon te houden en bij voorkeur weg te blijven van contact met andere besmette oppervlakken.

Wondverzorging en bescherming tegen infecties

Als je een operatie hebt ondergaan of een open wond hebt, is het van cruciaal belang om de wond goed te verzorgen en schoon te houden. Zorg ervoor dat de verbanden regelmatig worden vervangen en controleer de wond op tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling, pijn of pus. Als er tekenen van infectie zijn, neem dan onmiddellijk contact op met de behandelende arts om verdere complicaties te voorkomen.

Gebruik van antibiotica en antivirale middelen

Ziekenhuisinfecties worden vaak behandeld met antibiotica of antivirale middelen, afhankelijk van de aard van de infectie. Het is essentieel om de voorgeschreven medicatie precies zoals aangegeven in te nemen en de volledige kuur af te maken, zelfs als de symptomen verbeteren voordat de kuur is voltooid. Dit voorkomt resistentie van bacteriën tegen de medicijnen en zorgt voor een volledig herstel.

Beperk het gebruik van invasieve apparatuur

Invasieve apparatuur zoals katheters, drains en beademingsapparatuur kunnen infecties bevorderen als ze niet goed worden onderhouden of regelmatig worden gereinigd. Zorg ervoor dat het ziekenhuispersoneel de apparatuur correct gebruikt en goed onderhoudt. Als je merkt dat je bijvoorbeeld een katheter hebt, vraag dan regelmatig naar de reiniging en verzorging hiervan om besmetting te voorkomen.

Zorg voor een schone omgeving

Een schone ziekenhuisomgeving is essentieel om ziekenhuisinfecties te voorkomen. Zorg ervoor dat het ziekenhuispersoneel regelmatig de kamers en medische apparatuur schoonmaakt. Als je in je kamer bent, kun je zelf bijdragen door je persoonlijke bezittingen goed schoon te houden en regelmatig de hygiëne van oppervlakken zoals je bed, tafels en stoelen te controleren.

Vermijden van besmette gebieden

In ziekenhuizen kunnen bepaalde gebieden, zoals intensieve zorgafdelingen, operatiekamers en herstelkamers, een hoger risico op infectie met zich meebrengen vanwege de intensieve zorg en de kwetsbare patiënten. Als je in een ziekenhuis wordt opgenomen, probeer dan onnodige verplaatsingen naar dergelijke risicogebieden te vermijden. Als het niet mogelijk is om contact met deze gebieden te vermijden, neem dan extra voorzorgsmaatregelen zoals het dragen van beschermende kleding.

Communicatie met zorgverleners

Het is belangrijk om open en duidelijk te communiceren met zorgverleners over je toestand en eventuele symptomen van infectie. Als je pijn of koorts hebt, of als er andere tekenen zijn van infectie zoals pus of roodheid, breng dit dan meteen ter sprake bij het medische team. Vroege herkenning en behandeling van infecties kunnen complicaties voorkomen en het herstel versnellen.

Preventieve vaccinaties

Sommige ziekenhuisinfecties kunnen worden voorkomen door vaccinaties, zoals de griep- of pneumokokkenvaccinatie. Bespreek met je arts of het voor jou zinvol is om preventieve vaccinaties te krijgen, vooral als je een verhoogd risico op ziekenhuisopname hebt, bijvoorbeeld door een chronische aandoening of ouderdom.

Vermijden van contact met zieke patiënten

Ziekenhuisinfecties kunnen zich snel verspreiden via direct contact tussen patiënten. Als je een ziekenhuisopname ondergaat, probeer dan het aantal bezoekers te beperken om de kans op infectie te verminderen. Vraag bezoekers om hun handen goed te wassen en te desinfecteren voor ze je kamer betreden.

De rol van de familie en zorgpartners

Familieleden en zorgpartners spelen een cruciale rol in de genezing van een patiënt in het ziekenhuis. Ze kunnen helpen door de patiënt eraan te herinneren hun handen te wassen, regelmatig hulp te bieden bij het verzorgen van de wonden en ervoor te zorgen dat medische procedures correct worden uitgevoerd. Ze moeten ook bewust zijn van de tekenen van infectie, zodat ze snel kunnen reageren als er een probleem optreedt.

Herstel na een ziekenhuisinfectie

Het herstel na een ziekenhuisinfectie kan variëren, afhankelijk van de ernst van de infectie en de algehele gezondheid van de patiënt. Blijf nauw samenwerken met je arts om het herstelproces te monitoren. Het kan nodig zijn om je dieet en activiteiten tijdelijk aan te passen om het immuunsysteem te ondersteunen en het genezingsproces te bevorderen.

Wanneer medische hulp inroepen

Als je symptomen hebt die wijzen op een ziekenhuisinfectie, zoals koorts, rillingen, ernstige pijn, of de verschijning van pus, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp in te schakelen. Vroege behandeling is cruciaal voor het voorkomen van ernstigere complicaties. Je arts kan aanvullende tests uitvoeren om de oorzaak van de infectie vast te stellen en een gericht behandelingsplan opstellen.

Met deze praktische tips kun je de kans op ziekenhuisinfecties verkleinen en het herstel versnellen. Het is belangrijk om zorgvuldig te handelen, goed te communiceren met zorgverleners en aandacht te besteden aan hygiëne en infectiepreventie om de gezondheid van patiënten in het ziekenhuis te beschermen.

Lees verder

• MRSA: Bacteriële infectie met resistentie tegen antibiotica
• Vancomycine-resistente enterokokken-infectie in ziekenhuis
• Acinetobacter-infectie: Ziekenhuisinfectie door bacterie
• Klebsiella-infectie: Ziekenhuisinfectie door bacteriën
• Wondinfectie: Oorzaken en symptomen van wondinfecties