Longmetastasen: Uitzaaiingen van kanker in de longen

Longmetastasen zijn kankergezwellen die ontstaan zijn in andere delen van het lichaam en zich via het bloed of de lymfevaten naar de longen verspreiden. Deze metastasen kunnen diverse oorzaken hebben. Kanker kan zich op verschillende manieren in de longen verspreiden: soms is er slechts één tumor aanwezig, maar het is ook mogelijk dat er meerdere uitzaaiingen in één of beide longen voorkomen. De meeste longmetastasen ontwikkelen zich aan de randen van de longen en in de onderste kwabben. Kanker kan zich ook uitbreiden naar gebieden buiten de longen, zoals het pleura (het borstvlies). De behandeling van longmetastasen hangt sterk af van het type onderliggende kanker en de locatie van de metastasen. Over het algemeen is de prognose voor longmetastasen relatief somber.

• Synoniemen voor longmetastasen
• Epidemiologie van longmetastasen
• Oorzaken van longmetastasen
• Symptomen van longmetastasen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Complicaties en bijwerkingen
• Prognose
• Preventie van kanker

Synoniemen voor longmetastasen

Longmetastasen worden ook wel aangeduid met de volgende synoniemen:

• uitzaaiingen naar de longen
• uitgezaaide kanker in de longen

Epidemiologie van longmetastasen

De incidentie van kanker, en dus ook van longmetastasen, neemt toe met de leeftijd. Specifieke cijfers over longmetastasen zijn moeilijk te vinden in de beschikbare bronnen, maar het is bekend dat de frequentie van deze aandoeningen stijgt naarmate mensen ouder worden.

Oorzaken van longmetastasen

Metastatische tumoren in de longen ontstaan uit kankercellen die hun oorsprong hebben in andere delen van het lichaam (of andere delen van de longen) en zich via de bloedbaan of het lymfestelsel naar de longen verspreiden. Longmetastasen verschillen van longkanker (bronchuscarcinoom), waarbij de kanker oorspronkelijk in de longen zelf begint.

Bijna elke vorm van kanker kan metastaseren naar de longen. Veelvoorkomende kankersoorten die vaak uitzaaien naar de longen zijn onder andere: blaaskanker, borstkanker, darmkanker, neuroblastoom (een vorm van kanker die ontstaat uit zenuwcellen, vaak bij kinderen), nierkanker, prostaatkanker, Wilmstumor (een vorm van nierkanker bij kinderen, vaak gepaard gaand met buikpijn), en sarcoom (kanker die begint in bindweefsel). Een sarcoom is de medische term voor een kwaadaardig gezwel van steunweefsel, dat kan ontstaan in cellen van bot, kraakbeen, vet, spieren of bloedvaten.

Symptomen van longmetastasen

Patiënten met longmetastasen kunnen verschillende symptomen ervaren, waaronder:

• ophoesten van bloed (hemoptoe of hemoptyse), frequente luchtweginfecties, onverklaarbaar gewichtsverlies, een aanhoudende hoest, kortademigheid, pijn op de borst en algemene zwakte. Vaak zijn de metastasen asymptomatisch en worden ze pas ontdekt wanneer een andere diagnose wordt gesteld.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van longmetastasen begint meestal met een grondig lichamelijk onderzoek, waarbij de arts de symptomen en medische geschiedenis van de patiënt in overweging neemt. Vroegtijdige detectie is cruciaal voor het bepalen van een effectieve behandelingsstrategie.

Diagnostisch onderzoek

De diagnose wordt bevestigd door middel van verschillende onderzoeken, zoals:

• bronchoscopie (inwendig kijkonderzoek van de luchtwegen),
• chirurgische longbiopsie (waarbij een weefselmonster uit de longen wordt genomen),
• CT-scan van de borstkas,
• cytologisch onderzoek van pleuravocht of sputum (slijm),
• longnaaldbiopsie,
• thoraxfoto (radiografisch onderzoek van de borstkas)

Behandeling

De behandeling van longmetastasen hangt af van de locatie, grootte en aantal metastasen, evenals van het type onderliggende kanker. De belangrijkste behandelopties zijn:

• Chemotherapie om metastatische kankercellen te bestrijden,
• hormonale therapie om de groei van kankercellen te remmen en symptomen te verlichten,
• Immunotherapie die het immuunsysteem van de patiënt inzet tegen de kanker,
• chirurgische ingreep om tumoren te verwijderen, mits de primaire tumor verwijderd is en de metastasen beperkt zijn tot een klein aantal plekken in de longen.

Patiënten die een operatie ondergaan, moeten over het algemeen in goede gezondheid verkeren en in staat zijn om de ingreep en het herstel te doorstaan. In sommige gevallen kan zuurstoftherapie nodig zijn. Andere behandelingsopties zijn onder meer bestralingstherapie, het plaatsen van stents in de luchtwegen, en lasertherapie. Palliatieve zorg wordt vaak geboden om de kwaliteit van leven te verbeteren.

Complicaties en bijwerkingen

Mogelijke complicaties bij longmetastasen omvatten:

• Verspreiding van de kanker naar andere delen van het lichaam,
• vochtophoping tussen de longen en de borstwand (pleura-effusie of vochtophoping tussen borstvlies en longvlies) die kortademigheid of pijn kan veroorzaken,
• vocht rond het hart (pericardeffusie), wat leidt tot kortademigheid.

Bijwerkingen van chemotherapie of bestralingstherapie

Chemotherapie en bestralingstherapie kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals een aanhoudende hoest, kortademigheid, onverklaarbaar gewichtsverlies, en het ophoesten van bloed.

Bijwerkingen van hormonale therapie

Veel voorkomende bijwerkingen van hormonale therapie kunnen opvliegers en gewichtstoename omvatten. De bijwerkingen variëren afhankelijk van het specifieke type hormonale therapie dat wordt toegepast.

Bijwerkingen van immunotherapie

Bijwerkingen van immunotherapie kunnen griepachtige symptomen en vermoeidheid zijn. Deze bijwerkingen zijn afhankelijk van de aard en dosis van de gebruikte medicijnen.

Prognose

De prognose voor longmetastasen is vaak somber omdat de kanker zich reeds naar de longen heeft verspreid. De vooruitzichten zijn sterk afhankelijk van het type onderliggende kanker en de mate van verspreiding. Sommige kankers, zoals lymfomen (kanker van lymfocyten), kunnen goed behandeld en soms zelfs genezen worden. Over het algemeen overlijden patiënten met uitgezaaide kanker binnen vijf jaar na de diagnose. Er zijn echter uitzonderingen, vooral wanneer de longmetastasen succesvol kunnen worden verwijderd.

Preventie van kanker

Hoewel het onmogelijk is om kanker volledig te voorkomen, kan een gezonde levensstijl helpen het risico te verlagen. Dit omvat:

• het volgen van een gezonde en evenwichtige voeding,
• regelmatige lichaamsbeweging,
• beperkt alcoholgebruik, en
• het vermijden van roken.

Lees verder

• Longkanker (bronchuscarcinoom): Kanker in longen
• Levermetastasen: Uitzaaiingen van kanker in de lever
• Botmetastasen: Uitzaaiingen van kanker in de botten met pijn
• Hersenmetastasen: Uitzaaiingen van kanker in hersenen
• Metastasen: Uitzaaiingen van kanker in andere lichaamsdelen