Levermetastasen: Uitzaaiingen van kanker in de lever

Levermetastasen: Uitzaaiingen van kanker in de lever Levermetastasen ontstaan wanneer kanker die oorspronkelijk in een ander deel van het lichaam is begonnen, zich verspreidt naar de lever. Deze aandoening wordt ook wel secundaire leverkanker genoemd. In tegenstelling tot primaire leverkanker, die zijn oorsprong in de lever zelf vindt en veel minder vaak voorkomt, zijn levermetastasen het gevolg van kanker die ergens anders is begonnen. Meestal worden oudere patiënten getroffen door levermetastasen, en vaak wordt de diagnose pas in een later stadium gesteld, wanneer de kanker al is uitgezaaid naar de lever. Het is daarom van cruciaal belang om sommige vormen van kanker vroegtijdig op te sporen om levermetastasen te voorkomen. De behandeling van levermetastasen is meestal palliatief, aangezien de vooruitzichten vaak somber zijn.

Synoniemen

Levermetastasen zijn ook bekend onder de volgende termen:
  • leveruitzaaiingen
  • uitgezaaide leverkanker
  • uitzaaiingen naar de lever

Functies van de lever

De lever, het grootste orgaan in het lichaam, is verdeeld in twee lobben en vervult verschillende vitale functies:
  • Opslag van glycogeen (suiker), dat door het lichaam wordt gebruikt voor energie
  • Aanmaak van enzymen die essentieel zijn voor diverse stofwisselingsprocessen
  • Productie van gal, dat helpt bij de vetvertering
  • Synthese van vele eiwitten die dienen als brandstof en voor celregeneratie
  • Verwijdering van toxines (giftige stoffen) uit het bloed

Levermetastasen ontwikkelen zich meestal in beide lobben van de lever. Ze komen 18-40 keer vaker voor dan primaire levertumoren.

Epidemiologie van levermetastasen

Levermetastasen zijn de meest voorkomende vorm van leverziekten bij kankerpatiënten. De lever fungeert als een belangrijke filter voor het bloed en is vaak de eerste organen die worden aangetast wanneer kankercellen zich vanuit andere delen van het lichaam verspreiden. Het wordt geschat dat ongeveer 20-50% van de patiënten met een solide tumor, zoals longkanker, borstkanker of darmkanker, levermetastasen ontwikkelt gedurende hun ziekteproces.

De incidentie van levermetastasen kan variëren, afhankelijk van het type primaire tumor. Kanker van de colorectale oorsprong is de meest voorkomende oorzaak van levermetastasen, gevolgd door longkanker en borstkanker. De prognose van patiënten met levermetastasen hangt sterk af van de primaire tumor, de grootte en het aantal metastasen in de lever, en de algehele gezondheidstoestand van de patiënt.

Bovendien zijn levermetastasen vaker aanwezig bij oudere patiënten, hoewel ze op elke leeftijd kunnen voorkomen. De vooruitgang in beeldvormingstechnieken en behandelingsopties heeft geleid tot een betere diagnose en management van levermetastasen, maar ze blijven een belangrijke oorzaak van morbiditeit en mortaliteit bij kankerpatiënten.

Mechanisme van levermetastasen

Verspreiding via de bloedbaan
Levermetastasen ontstaan doorgaans via hematogene verspreiding, wat betekent dat de kankercellen zich via de bloedbaan van de primaire tumor naar de lever verspreiden. De lever is een veelvoorkomende locatie voor metastasen omdat het een rijk netwerk van bloedvaten heeft, wat het een ideale bestemming maakt voor tumoren die zich via de bloedstroom verplaatsen. Tumorcellen kunnen zich in de lever vastzetten, wat leidt tot de vorming van secundaire tumoren.

Lymfogene verspreiding van kanker naar de lever
Hoewel de meeste levermetastasen hematogeen (via de bloedbaan) zijn, kunnen kankercellen ook via de lymfatische route naar de lever verspreiden. Dit gebeurt vaak in gevallen van tumoren die zich in de buurt van de lymfeklieren bevinden, zoals bij kanker van het maagdarmkanaal. De lymfatische route kan echter minder frequent bijdragen aan levermetastasen dan de bloedbaanroute.

Oorzaken van levermetastasen

Bijna elke kanker kan uitzaaien naar de lever. Veel voorkomende kankers die naar de lever kunnen uitzaaien zijn onder andere:

Het risico op levermetastasen is afhankelijk van de locatie van de oorspronkelijke kanker. Soms zijn uitzaaiingen naar de lever al aanwezig wanneer de primaire kanker wordt gediagnosticeerd. In andere gevallen ontstaan levermetastasen pas maanden of jaren later, nadat de primaire tumor is verwijderd. Regelmatige controles zijn daarom essentieel.

Soorten primaire tumoren die levermetastasen veroorzaken

Kanker van het darmkanaal (colorectale kanker)
Colorectale kanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker die levermetastasen veroorzaakt. Ongeveer 25% van de patiënten met colorectale kanker ontwikkelt levermetastasen. De verspreiding naar de lever gebeurt vaak in de vroege stadia van de ziekte, zelfs voordat symptomen optreden. Het is daarom belangrijk dat patiënten met colorectale kanker regelmatig worden gecontroleerd op levermetastasen.

Longkanker en levermetastasen
Longkanker is een andere veelvoorkomende primaire tumor die vaak metastaseert naar de lever. De bloedstroom naar de lever maakt het een gemakkelijke bestemming voor longkankercellen die zich via de bloedbaan verspreiden. Patiënten met longkanker worden daarom vaak gecontroleerd op levermetastasen, vooral als de ziekte gevorderd is.

Risicofactoren

Levermetastasen zijn secundaire tumoren die zich in de lever ontwikkelen als gevolg van kanker die zich vanuit andere delen van het lichaam verspreidt. Het begrijpen van de risicofactoren die bijdragen aan de ontwikkeling van levermetastasen is essentieel voor vroege detectie en behandeling.

Primaire kankers
Levermetastasen komen vaak voor bij patiënten met bepaalde primaire kankers, zoals colorectale kanker, longkanker en borstkanker. Deze kankers hebben een verhoogde kans op metastasering naar de lever, wat de noodzaak van nauwlettende monitoring en evaluatie bij deze patiënten benadrukt.

Leefstijl en omgevingsfactoren
Leefstijlfactoren zoals roken, overmatig alcoholgebruik en ongezond voedingspatroon kunnen bijdragen aan een verhoogd risico op levermetastasen. Bovendien kan blootstelling aan bepaalde chemische stoffen en omgevingsverontreiniging ook de kans op het ontwikkelen van levermetastasen verhogen.

Chronische leverziekten
Patiënten met chronische leverziekten, zoals hepatitis B en C, en cirrose hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van levermetastasen. De aanwezigheid van leverziekte kan de progressie van metastasen versnellen en complicaties veroorzaken.

Genetische predispositie
Genetische factoren kunnen ook een rol spelen in het risico op levermetastasen. Patiënten met een familiegeschiedenis van bepaalde vormen van kanker hebben mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van levermetastasen. Genetisch advies kan nuttig zijn voor deze patiënten.

Immuunstatus
De immuunstatus van een patiënt kan ook van invloed zijn op het risico op levermetastasen. Patiënten met een verzwakt immuunsysteem, zoals mensen met hiv/aids of patiënten die immunosuppressieve therapie ondergaan, kunnen een verhoogd risico lopen op metastasering.

Risicogroepen

Bepaalde groepen patiënten zijn meer vatbaar voor het ontwikkelen van levermetastasen, vaak als gevolg van specifieke onderliggende aandoeningen of risicofactoren.

Patiënten met colorectale kanker
Colorectale kanker is een van de meest voorkomende oorzaken van levermetastasen. Patiënten die gediagnosticeerd zijn met deze vorm van kanker moeten regelmatig worden gecontroleerd op levermetastasen, gezien het verhoogde risico.

Ouderen
Ouderen zijn vaak vatbaarder voor het ontwikkelen van kanker en de daaruit voortvloeiende metastasen, waaronder levermetastasen. Dit kan worden toegeschreven aan veroudering van het immuunsysteem en de accumulatie van andere gezondheidsproblemen.

Patiënten met chronische leverziekten
Patiënten met chronische leverziekten zoals cirrose en hepatitis hebben een verhoogd risico op levermetastasen. De aanwezige leverziekte kan de kans op metastasering vergroten en de prognose negatief beïnvloeden.

Rokers
Rokers hebben een verhoogd risico op verschillende vormen van kanker, wat ook de kans op levermetastasen kan verhogen. Het stoppen met roken kan een belangrijk aspect zijn van het verminderen van het risico op kanker en metastasering.

Patiënten met een familiegeschiedenis van kanker
Patiënten met een familiegeschiedenis van bepaalde vormen van kanker hebben mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van levermetastasen. Dit benadrukt het belang van genetisch advies en monitoring voor deze risicogroep.

Symptomen vaak pas in een later stadium

In de vroege stadia vertonen patiënten vaak geen symptomen. Naarmate de ziekte vordert, kan de lever opzwellen, maar symptomen blijven vaak aspecifiek omdat de lever nog steeds functioneert. Pas in een vergevorderd stadium kunnen duidelijke symptomen optreden, afhankelijk van het aantal en de locatie van de tumoren in de lever. Mogelijke symptomen zijn:

Alarmsymptomen van levermetastasen

Onverklaarbaar gewichtsverlies
Een van de meest voorkomende alarmsymptomen van levermetastasen is onverklaarbaar gewichtsverlies. Patiënten kunnen significante hoeveelheden gewicht verliezen zonder dat er een duidelijke reden voor is. Dit gewichtsverlies kan het gevolg zijn van veranderingen in de eetlust, metabolisme of de impact van de tumor op de spijsvertering.

Vermoeidheid en zwakte
Patiënten met levermetastasen ervaren vaak een toenemende vermoeidheid en zwakte. Dit kan hen belemmeren in hun dagelijkse activiteiten en kan voortkomen uit de ziekte zelf, alsook uit de effecten van een verstoorde leverfunctie.

Buikpijn en ongemak
Buikpijn, vooral in de rechterbovenbuik, is een belangrijk alarmsymptoom. Dit kan variëren van een doffe pijn tot scherpe pijn die aanhoudend is. De pijn kan het gevolg zijn van de druk die de metastasen uitoefenen op omliggende structuren of door leververgroting.

Geelzucht (icterus)
Geelzucht, of icterus, is een ander significant symptoom dat kan optreden bij levermetastasen. Dit gebeurt wanneer de lever niet in staat is om bilirubine goed te verwerken, wat leidt tot een ophoping van bilirubine in het bloed. Patiënten kunnen een gele verkleuring van de huid en ogen opmerken, evenals donker gekleurde urine en lichte ontlasting.

Veranderingen in de stoelgang
Patiënten met levermetastasen kunnen ook veranderingen in de stoelgang ervaren, zoals diarree of een verandering in de consistentie van de ontlasting. Deze veranderingen kunnen het gevolg zijn van de impact van de metastasen op de leverfunctie en de spijsvertering.

Ascites
Ascites, of de ophoping van vocht in de buikholte, is een ander alarmsymptoom dat kan wijzen op levermetastasen. Dit kan leiden tot een gevoel van volheid, een gezwollen buik en ongemak. Ascites kan ook gepaard gaan met kortademigheid als gevolg van druk op het diafragma.

Koorts en nachtzweten
Patiënten met levermetastasen kunnen ook koorts en nachtzweten ervaren. Deze symptomen kunnen duiden op een onderliggende infectie of op de aanwezigheid van kanker in het lichaam, wat de algehele toestand van de patiënt verder kan beïnvloeden.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Tijdens de anamnese (vraaggesprek) noteert de arts de symptomen en de medische geschiedenis van de patiënt. Bij lichamelijk onderzoek kan de arts knobbeltjes in de lever voelen bij palpatie. De lever kan ook vergroot zijn (hepatomegalie) en gevoelig aanvoelen bij aanraking. Deze bevindingen kunnen wijzen op levermetastasen, maar verdere onderzoeken zijn nodig om de diagnose te bevestigen.

Diagnostisch onderzoek
De volgende beeldvormende onderzoeken worden vaak uitgevoerd:

Daarnaast kan een leverbiopsie nodig zijn, uitgevoerd via een laparoscopie. Deze minimaal invasieve procedure is zeer betrouwbaar voor het diagnosticeren van kanker. Een leverfunctieonderzoek (bloedonderzoek) is ook nuttig. Bij een angiografie injecteert de arts kleurstof in een slagader, wat helpt bij het verkrijgen van hoge-contrast beelden van de inwendige structuren.

Differentiële diagnose
Het kan een uitdaging zijn om levermetastasen te diagnosticeren, vooral vanwege de hoge prevalentie van goedaardige leverletsels. Soms worden metastasen verward met hemangiomen, en in mindere mate met focale nodulaire hyperplasie (FNH). Andere differentiële diagnoses omvatten:
  • Meerdere levercysten (symptomen kunnen buikpijn, schouderpijn en een vol gevoel zijn)
  • Hepatocellulair carcinoom (een vorm van leverkanker)
  • Een leveradenoom (goedaardige tumor in de lever, vooral bij vrouwen)
  • Voorbijgaande leververschillen door levercirrose
  • Meerdere galhamartomen
  • Cholangiocarcinoom
  • Meerdere leverabcessen
  • Leverpeliosis (een aandoening die met bloedingen gepaard gaat)

Behandeling van levermetastasen

De behandeling hangt af van verschillende factoren:
  • De algehele gezondheid en leeftijd van de patiënt
  • De werking van de lever
  • De aanwezigheid van uitzaaiingen naar andere organen
  • De grootte, locatie en het aantal uitgezaaide tumoren
  • De locatie van de primaire kanker
  • De persoonlijke voorkeuren van de patiënt
  • De eerdere behandelingsvormen voor kanker

Als de tumoren zich slechts in enkele delen van de lever bevinden, kan de chirurg proberen deze operatief te verwijderen. Wanneer de kanker is uitgezaaid naar de lever of naar andere organen, wordt vaak systemische chemotherapie toegepast. Het type chemotherapie hangt af van de oorspronkelijke kankervorm. Chemo-embolisatie is ook een optie; hierbij plaatst de arts een katheter in een slagader in de lies, die naar de lever wordt geleid. Via deze katheter worden kanker dodende middelen toegediend. Radio-embolisatie is een andere mogelijkheid, waarbij straling wordt gebruikt om kankercellen te vernietigen. Daarnaast kan de arts ethanol (alcohol) in de levertumor injecteren om de kankercellen te doden, of warmte-energie gebruiken via een sonde voor radiofrequente ablatie. Deze techniek maakt gebruik van elektroden die aan de sonde zijn bevestigd om de tumor te verwarmen en te vernietigen. Cryotherapie, waarbij de tumor wordt bevroren, is een andere optie.

Ondersteunende zorg en levensstijlaanpassingen

Naast medische behandelingen kunnen ondersteunende zorg en levensstijl aanpassingen helpen bij het beheer van levermetastasen en het verbeteren van de kwaliteit van leven:
  • Voeding: Een evenwichtig voedingspatroon rijk aan vitamines en mineralen kan bijdragen aan de algehele gezondheid en het versterken van het immuunsysteem.
  • Hydratatie: Voldoende water drinken helpt om de lichaamseigen functies te ondersteunen en kan de leverfunctie verbeteren.
  • Pijnbeheer: Het gebruik van pijnstillers en andere pijnbeheermethoden kan helpen om de symptomen te verlichten.
  • Psychosociale ondersteuning: Psychotherapie en ondersteunende groepen kunnen nuttig zijn voor emotionele ondersteuning en copingstrategieën.
  • Regelmatige medische opvolging: Continue monitoring en opvolging bij de arts zijn cruciaal voor het aanpassen van de behandeling en het beheren van complicaties.

Palliatieve zorg bij levermetastasen

Symptoommanagement en kwaliteitsverbetering
Aangezien levermetastasen vaak in een gevorderd stadium worden gediagnosticeerd, is palliatieve zorg een belangrijk aspect van de behandeling. Het doel is om de symptomen van de patiënt te verlichten, zoals pijn, vermoeidheid en eetlustverlies. Pijnbestrijding, voeding en psychologische ondersteuning spelen een cruciale rol in het verbeteren van de levenskwaliteit van de patiënt.

Levensstijlaanpassingen ter ondersteuning van de behandeling
Patiënten met levermetastasen wordt geadviseerd om hun voedingspatroon aan te passen en gezonde levensstijlkeuzes te maken om hun algehele gezondheid te ondersteunen. Het eten van een evenwichtig voedingspatroon kan helpen om het immuunsysteem te versterken en de algehele conditie van de patiënt te verbeteren. Daarnaast kunnen mentale en emotionele steun, bijvoorbeeld via therapie, ook helpen bij het omgaan met de emotionele belasting van de diagnose.

Prognose

Factoren die de prognose beïnvloeden
De prognose van patiënten met levermetastasen hangt af van verschillende factoren, zoals de primaire tumorlocatie, de mate van leverbetrokkenheid, de algehele gezondheid van de patiënt, en hoe goed de kanker reageert op de behandeling. In sommige gevallen kunnen levermetastasen goed beheersbaar zijn met behandelingen, terwijl in andere gevallen de uitzaaiingen snel kunnen groeien, wat de prognose verslechtert.

Overleving bij levermetastasen
De overleving bij levermetastasen varieert afhankelijk van het stadium van de ziekte op het moment van diagnose en de effectiviteit van de behandelingen. In het algemeen heeft de meerderheid van de patiënten met levermetastasen een relatief slechte prognose, vooral als de metastasen wijdverspreid zijn. Echter, vroege opsporing en behandeling kunnen de overlevingskansen verbeteren, vooral bij patiënten met beperkte levermetastasen en een goed beheersbare primaire kanker.

Complicaties

Complicaties van levermetastasen kunnen optreden door de verspreiding van tumoren naar andere organen en weefsels rondom de lever. Mogelijke complicaties zijn:
  • Blokkering van de galwegen
  • Verminderde eetlust
  • Gewichtsverlies
  • Koorts
  • leverfalen (meestal alleen in de late stadia van de ziekte)
  • Pijn

Preventie van levermetastasen

Vroegtijdige opsporing van primaire tumoren
Een van de belangrijkste preventieve maatregelen is het vroegtijdig opsporen van kanker in andere delen van het lichaam, zoals het colon, de longen of de borsten. Dit kan helpen om de kans op levermetastasen te verminderen, aangezien behandelingen in een vroeg stadium effectiever kunnen zijn. Regelmatige screenings en medische controles zijn essentieel voor mensen met een verhoogd risico op kanker.

Levensstijl en risicobeperking
Het handhaven van een gezonde levensstijl, inclusief een evenwichtig voedingspatroon, regelmatige lichaamsbeweging en het vermijden van risicofactoren zoals roken en overmatig alcoholgebruik, kan bijdragen aan het verminderen van het risico op het ontwikkelen van kanker en levermetastasen. Het vermijden van bekende carcinogenen en het vroegtijdig behandelen van infecties zoals hepatitis kan ook helpen om de levergezondheid te beschermen.

Praktische tips voor het omgaan met levermetastasen

Levermetastasen ontstaan wanneer kankercellen zich vanuit een andere plek in het lichaam naar de lever verspreiden. Dit kan leiden tot verschillende lichamelijke klachten en kan de leverfunctie beïnvloeden. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en proactief om te gaan met deze aandoening. Hieronder volgen praktische tips die je kunnen helpen bij het omgaan met levermetastasen en het behouden van een goede kwaliteit van leven.

Volg nauwgezet je medische behandelingen

Bij levermetastasen is het van groot belang om je behandelingsplan strikt op te volgen. Dit kan chemotherapie, radiotherapie, chirurgische ingrepen of andere vormen van gerichte therapie omvatten, afhankelijk van de aard en omvang van de metastasen. Het is essentieel dat je regelmatig controleafspraken maakt met je arts om de voortgang van de behandeling te volgen. Bespreek altijd eventuele bijwerkingen of symptomen die je ervaart, zodat je arts je behandelingsplan kan aanpassen om ongemakken te verminderen en de effectiviteit te maximaliseren.

Vergeet niet dat behandelingen zoals chemotherapie of immuuntherapie specifieke bijwerkingen kunnen hebben. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je te maken krijgt met vermoeidheid, misselijkheid of veranderingen in je eetlust. Het is belangrijk om deze bijwerkingen samen met je arts te bespreken, zodat er passende maatregelen kunnen worden genomen om ze te verlichten.

Beheer je voedingspatroon zorgvuldig

Een gezond en evenwichtig voedingspatroon kan je helpen om je sterker te voelen tijdens de behandeling van levermetastasen. Voeding kan je energie en kracht geven, en het ondersteunen van je leverfunctie is cruciaal. Zorg ervoor dat je voldoende eiwitten binnenkrijgt om spierafbraak tegen te gaan, en focus op het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan antioxidanten, zoals groenten, fruit en volkoren producten.

Daarnaast is het belangrijk om goed te blijven hydrateren, vooral wanneer je chemotherapie ondergaat, omdat deze behandeling je vochtbalans kan verstoren. Het vermijden van alcohol is essentieel om je lever niet extra te belasten. Als je moeite hebt met eten door misselijkheid of verminderde eetlust, kun je overleggen met een diëtist om een voedingsplan te maken dat afgestemd is op je behoeften.

Hanteer goede pijnbestrijding en symptomatische zorg

Levermetastasen kunnen pijn en andere ongemakken veroorzaken, zoals een opgeblazen gevoel, gewichtsverlies of verlies van eetlust. Het is belangrijk om pijn effectief te beheersen en je arts te raadplegen voor de juiste pijnbestrijding. Dit kan variëren van pijnstillers tot meer geavanceerde behandelingen, afhankelijk van de ernst van de pijn.

Naast pijnbestrijding kunnen ook andere symptomen behandeld worden, zoals misselijkheid of vermoeidheid. Vraag je arts of zorgverlener naar medicatie of therapieën die je kunnen helpen deze symptomen te verlichten. Het verbeteren van je algemene welzijn is cruciaal om je kwaliteit van leven te behouden.

Wees alert op veranderingen in je gezondheid

Houd goed in de gaten hoe je je voelt en merk veranderingen in je lichaam op. Levermetastasen kunnen leiden tot veranderingen in je energieniveau, eetlust of gewicht. Als je merkt dat je veel vermagert, last hebt van voortdurende vermoeidheid of geelzucht (gele huid of ogen), neem dan contact op met je arts. Deze symptomen kunnen duiden op een verslechtering van je leverfunctie, en het is belangrijk om snel te reageren.

Regelmatige controleafspraken helpen om te monitoren hoe de kanker zich ontwikkelt en of er aanvullende behandelingen nodig zijn. Dit stelt je arts in staat om snel in te grijpen als er nieuwe complicaties ontstaan.

Zoek emotionele ondersteuning

De diagnose levermetastasen kan emotioneel zwaar zijn, zowel voor jou als voor je naasten. Het is normaal om gevoelens van angst, verdriet of onzekerheid te ervaren. Het kan nuttig zijn om ondersteuning te zoeken bij een psycholoog of een therapeut die ervaring heeft met het ondersteunen van patiënten met kanker. Het delen van je gevoelens kan helpen om de emotionele belasting te verlichten en je sterker te voelen tijdens je behandeling.

Daarnaast kan het deelnemen aan een steungroep voor mensen met leverkanker of metastasen je het gevoel geven dat je niet alleen bent. Het uitwisselen van ervaringen en tips kan niet alleen nuttig zijn voor je emotionele welzijn, maar ook voor praktische vragen die je misschien hebt over het omgaan met de ziekte.

Zorg voor een ondersteunend netwerk

Een goed ondersteunend netwerk is van groot belang tijdens de behandeling van levermetastasen. Dit kan bestaan uit familie, vrienden, zorgverleners en vrijwilligers. Ze kunnen je helpen met praktische taken zoals boodschappen doen, het regelen van transport voor ziekenhuisbezoeken, en het zorgen voor gezelschap wanneer je je niet goed voelt.

Het is belangrijk om open te communiceren met je naasten over je behoeften. Soms kan het moeilijk zijn om te vragen om hulp, maar onthoud dat zij er zijn om je te ondersteunen. Het accepteren van hulp kan de druk verlichten en je in staat stellen om je energie te richten op je herstel.

Blijf fysiek actief binnen je mogelijkheden

Hoewel het belangrijk is om voldoende rust te nemen, kan fysieke activiteit je algehele welzijn verbeteren, zelfs bij levermetastasen. Lichte oefeningen zoals wandelen, yoga of stretchoefeningen kunnen je helpen om je energieker te voelen en de symptomen van vermoeidheid te verminderen. Overleg altijd met je arts voordat je begint met een nieuw bewegingsprogramma, zodat je zeker weet dat de oefeningen geschikt zijn voor je gezondheidstoestand.

Fysieke activiteit kan ook helpen om je stemming te verbeteren, stress te verminderen en je bloedcirculatie te bevorderen, wat allemaal bijdraagt aan je algehele gezondheid. Het is belangrijk om de intensiteit van de oefeningen aan te passen aan je eigen lichaam en grenzen.

Lees verder

© 2016 - 2025 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Leverkanker: oorzaken, symptomen, behandeling, prognoseLeverkanker: oorzaken, symptomen, behandeling, prognoseWereldwijd is leverkanker een van de meest voorkomende soorten kanker. In westerse landen komt de ziekte minder vaak voo…
De Krukenberg tumorKanker, een tumor, helaas is dit een ziektebeeld wat steeds vaker lijkt voor te komen. Of je nu jong of oud bent, man of…
Leverkanker: symptomen, diagnose en behandelingLeverkanker: symptomen, diagnose en behandelingLeverkanker (ook wel levercarcinoom genoemd) is een kankersoort die veel voorkomt. Er bestaan twee varianten van kanker…
Uitzaaiingen bij kanker: Wat is het en wat zijn de gevolgen?Uitzaaiingen bij kanker: Wat is het en wat zijn de gevolgen?Vaak treden bij kanker uitzaaiingen op naar andere plaatsen in het lichaam dan waar de ziekte zich in eerste instantie o…

Lordose: Voorwaartse kromming van de wervelkolom (holle rug)Lordose: Voorwaartse kromming van de wervelkolom (holle rug)Een natuurlijke kromming in de onderrug is normaal. Lordose, correcter aangeduid als hyperlordose, is een aandoening waa…
Kartagener-syndroom: Afwijkingen aan luchtwegen en organenKartagener-syndroom: Afwijkingen aan luchtwegen en organenHet Kartagener-syndroom is een zeldzame erfelijke aandoening die wordt gekenmerkt door afwijkingen aan de luchtwegen, zo…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Mufidpwt, Pixabay
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Hepatic metastases, http://radiopaedia.org/articles/hepatic-metastases-1, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Liver metastases, http://www.cancer.ca/en/cancer-information/cancer-type/metastatic-cancer/liver-metastases/?region=on, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Liver metastases, https://medlineplus.gov/ency/article/000277.htm, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Liver Metastasis, http://healthtools.aarp.org/health/liver-metastases, geraadpleegd op 14 juli 2016
  • Metastatic Liver Cancer, http://www.merckmanuals.com/professional/hepatic-and-biliary-disorders/liver-masses-and-granulomas/metastatic-liver-cancer, geraadpleegd op 14 juli 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 18-01-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.