Leverkanker: symptomen, diagnose en behandeling

Leverkanker (ook wel levercarcinoom genoemd) is een kankersoort die veel voorkomt. Er bestaan twee varianten van kanker aan de lever. Leverkanker is doorgaans een gevolg van een uitzaaiing van kanker elders in het lijf. Dit noemt men secundaire leverkanker of levermetastasen. Primaire leverkanker ontstaat in de lever zelf.

Symptomen

• Misselijkheid
• Geen of weinig eetlust
• Gewichtsverlies
• Geelzucht
• Vermoeidheid
• Vergrote lever
• Vochtophoping in de buik
• Pijn rechts onder de ribbenboog
• Jeuk

Wat is de lever voor orgaan?

De lever maakt galvloeistof aan en zorgt voor een opeenhoping van vitaminen en mineralen. Het orgaan produceert onder meer vetten en eiwitten. De lever bestrijdt giftige stoffen. Het orgaan beschikt over een enorme reservekracht. De lever bevindt zich rechtsboven in de buik achter de ribben. De lever is ongeveer anderhalve kilo zwaar. Bijzonder is dat de lever zelf weer aangroeit wanneer een stuk wordt weggehaald. Belangrijk hierbij is wel te vermelden dat dit alleen kan wanneer de lever zich in een goede conditie bevindt. Het verraderlijke van dit bijzondere orgaan is dat symptomen pas op beginnen te spelen wanneer de lever door de reservecapaciteit heen is. Daardoor worden leverziektes vaak in een (te) late fase herkend. In het begin nemen gezonde delen van de lever het werk over van minder gezonde delen. Daardoor kunnen personen met een aandoening aan de lever hun gewone bezigheden uitvoeren zonder zich ziek te voelen.

Soorten leverkanker

Primaire leverkanker

Een kanker die in de lever begint heet primaire leverkanker. Ook hier zijn verschillende soorten van. De meest bekende is het hepatocellulair carcinoom. Die vindt zijn oorsprong in de levercellen. Mannen worden het vaakst getroffen door primaire leverkanker. Meestal ontstaat de ziekte, wanneer de lever eerder al is aangetast door een andere leverziekte. In de westerse wereld komt primaire leverkanker bijna niet voor. In ontwikkelingslanden komt de ziekte vaker voor. In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 500 mensen primaire leverkanker. Primaire leverkanker komt door beschadigde cellen in de lever, door giftige stoffen als aflatoxine, chronische leverinfecties en levercirrose.

Secundaire leverkanker

Uitzaaiingen van kanker in het lichaam treffen de lever, waarna secundaire leverkanker optreedt. De kankercellen die de lever binnendringen komen via het bloed of de lymfevloeistof. Een uitzaaiing heeft ook wel een metastase. Kankers die naar de lever uitzaaien komen vaak uit het maagdarmstelsel. Kankersoorten als leukemie, borstkanker en longkanker zaaien ook vaak naar de lever uit.

Diagnose

Om tot de diagnose leverkanker te komen zijn er verschillende onderzoeken mogelijk. Via bloedonderzoek kan worden gekeken of de lever nog goed functioneert. Ook kunnen er in het bloed speciale eiwitten, zogenaamde tumormarkers aanwezig zijn. Deze eiwitten worden door de tumor geproduceerd. Via echografie, ct-scans en mri-scans kan gekeken worden of er een tumor aanwezig is in de lever. Een ct- of mri-scan kan secundaire leverkanker opsporen. Dat gebeurt meestal wanneer er elders in het lichaam al kanker is gevonden. Ook zal er bij verdenking van leverkanker een punctie plaats vinden. Een arts neemt via een lange naald weefsel weg uit de lever die zal worden bekeken onder de microscoop. Het weghalen van een stukje weefsel vindt vaak plaats in combinatie met een echo. Die kan duidelijkheid geven over de beste plaats voor het uitvoeren van een leverpunctie.

Behandeling van leverkanker

De behandeling van leverkanker is afhankelijk van het stadium waarin de ziekte zich bevindt. Genezing is vaak niet meer mogelijk. De behandeling richt zich dan op het bestrijden van pijn en het rekken van de ziekte.

Operatie

Bij een beginnend stadium van primaire leverkanker kan een deel van de lever worden weggehaald. Het gezonde leverdeel groeit aan en neemt de functies over van het weggehaalde leverdeel. Chemotherapie bestrijdt de tumoren in de lever, maar ook in andere delen van het lijf.

Bloedvatenremmende medicijnen

Er bestaat medicatie die de bloedvaten remt die de kwaadaardige tumor bloed geven.

Straling

Precisiebestraling wordt gekozen, wanneer de tumor in de lever nog klein is en in de buurt van bloedvaten ligt. De tumor wordt dan aangevallen met een enorme dosis straling.

Transarteriële chemo-embolisatie

Via transarteriële chemo-embolisatie (TACE) wordt de zuurstofrijke bloedvoorziening naar de tumor een halt toegeroepen. Een buisje in de lies brengt een materiaal naar binnen die de slagaderlijke bloedstroom richting de tumor stopt. Via dit slangetje kunnen er ook met straling opgeladen bolletjes naar binnen worden gepompt die de tumor wegvagen.

Radiofrequente thermo-ablatie

Via radiofrequente thermo-ablatie (RFA) worden kankercellen verhit tot tachtig graden waarna ze afsterven.

Bevriezen

Ook kan worden gekozen voor bevriezing van de kankercellen. Dat gebeurt door het invoeren van een speciale vriesstaaf. Getracht wordt om de kankercellen kapot te vriezen.

Levertransplantatie

In zeldzame gevallen kan worden gekozen voor een levertransplantatie. Hieraan zijn strenge voorwaarden verbonden.

Stent

Wanneer de kanker in de lever de galafvoer afgrendelt kan een stent worden ingebracht bij een galkanaal in de lever. Dit buisje zorgt ervoor dat gal weer kan worden geloosd.

Leverperfusie

Een behandeling die nog niet vaak in Nederland wordt toegepast is leverperfusie. Via een operatie wordt de lever afgeschermd. Daardoor kan een enorme hoeveelheid chemotherapie naar de lever worden gestuurd. Leverperfusie is alleen optie wanneer er nog geen sprake is van uitzaaiingen.

Vooruitzichten

De vooruitzichten bij leverkanker hangt af van het stadium waarin de tumor zich bevindt. De ziekte is moeilijk te genezen. Bij de meeste patiënten richt de behandeling zich op het remmen van de groei van de kankers. Veel patiënten reageren onvoldoende op de behandeling en sterven binnen een jaar, nadat de diagnose van leverkanker is gesteld. De beste kans op genezing is er wanneer de kanker klein is, nog niet is uitgezaaid en wanneer de lever zich in redelijke conditie bevindt.