Schildklieraandoening: de ziekte van Plummer

Bij mensen die de ziekte van Plummer hebben is er sprake van een te snel werkende schildklier die vergroot is. In de schildklier ontstaan kleine knobbeltjes. Deze knobbeltjes kunnen vrij groot worden waardoor er zichtbare bulten in de nek ontstaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals vermoeidheid, kortademigheid en een snelle polsslag. Na de diagnose wordt er gestart met medicijnen die de werking van de schildklier remmen om de schildklier tot rust te brengen.

Te snel werkende schildklier

Er zijn in Nederland ongeveer 350.000 mensen die medicijnen gebruiken voor een aandoening aan de schildklier. De schildklier bevindt zich aan de voorkant van de hals, achter de adamsappel. Bij de ziekte van Plummer werkt de schildklier te snel. Dit wordt ook wel hyperthyreoïde genoemd. De ziekte van Plummer wordt ook wel toxisch (multi)nodulaire struma genoemd. Naast dat de schildklier te snel werkt, wordt hij vergroot met knobbels (toxisch multinodulair struma). Nodulair betekent "knobbelig". En "struma"betekent dat de schildklier vergroot is. Deze knobbeltjes zorgen ervoor dat de schildklier te hard moet werken en dat er te veel hormonen aangemaakt worden. In de afbeelding linksboven wordt de schildklier aangegeven met nummer 1. Nummer 2 verwijst naar de bijschildklier.

Klachten

Iemand de de ziekte van Plummer krijgt, zal geleidelijk aan verschillende klachten krijgen zoals:

• Vermoeidheid
• snelle polsslag
• kortademigheid
• diarree
• snel warm krijgen

Daarnaast ontstaat er een struma. Dit houdt in dat de schildklier opgezwollen raakt. Dit wordt ook wel krop genoemd. Dit is te zien doordat er meestal een bult ontstaat aan de voorkant van de hals. Op het plaatje is een duidelijke struma zichtbaar. De bult kan zowel glad zijn als knobbelig. Soms is de struma niet zichtbaar. Deze ziekte ontstaat meestal sluipend. De meeste mensen die dit krijgen zijn boven de vijftig jaar. Vaak hebben ze al jarenlang een vergrote schildklier met knobbels. De ziekte komt vaak al in de familie voor.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld door een endocrinoloog. Endocrinologie is een specialisme die zich bezig houdt met het endocrien systeem, ofwel de klieren in het lichaam die een afscheiding hebben zoals ook de schildklier. Er wordt dan naar de grootte van de schildklier gekeken. Er vindt ook een bloedonderzoek en een CT-scan plaats. De schildklier kan bij deze ziekte erg groot worden met diverse knobbels.

Waarom de schildklier te hard werkt

De knobbeltjes die op de schildklier ontstaan trekken zich niets aan van het hormoon TSH (Schildklier stimulerend hormoon). Op deze plekken gaan de knobbeltjes hun eigen gang waardoor er steeds meer schildklierhormoon (TSH) geproduceerd wordt.

Behandeling

De arts zal kan beginsel schildklierremmende medicijnen voorschrijven om de schildklier tot rust te brengen. Indien dit niet werkt zal er gekeken worden naar een andere behandeling. Bij voorkeur zal de ziekte van Plummer behandeld worden met radioactief jodium. Dit kan in de vorm van een capsule of als vloeistof worden gegeven. Dit kan alleen als de schildklier jodium op kan nemen. Tegen de snelle werking van de schildklier wordt tijdelijk schildklierhormoontabletten gegeven. Indien de behandeling met radioactief jodium niet lukt, dan zal de schildklier operatief verwijderd moeten worden. Als de schildklier erg groot en ontsierend is, kan deze in overleg ook verwijderd worden.

Lees verder

• Schildklierklachten en oververmoeidheid