Schildklierklachten: symptomen

De schildklier is terug te vinden in de hals en produceert hormonen. De schildklier kan te snel of te traag werken, maar er kunnen ook andere ziekten aan de schildklier voor komen. De symptomen kunnen daardoor sterk uiteen lopen. Van duizeligheid tot het gevoel alsof men stikt: iedere ziekte aan de schildklier kent zijn eigen symptomen.

De schildklier

Een klein orgaan van ongeveer 10 gram dat zich aan de voorzijde van de hals bevindt, dat is de schildklier. De schildklier is soms voelbaar tijdens het slikken maar moet niet verward worden met de adamsappel. De schildklier is voelbaar aan weerszijde van de adamsappel. De schildklier wordt aangestuurd door de hypofese: deze regelt de werking van de schildklier. De schildklier produceert schildklierhormonen. Hij maakt thyroxine aan en trijodothyronine. Deze laatste wordt veel minder aangemaakt, de verhouding tussen deze twee is 6:100.

• Thyroxine is ook wel bekend als T4.
• Trijodothyronine staat bekend als T3.
• Schildklierhormonen zijn nodig voor de synthese, mobilisatie, afbraak van vetten en de ontwikkeling van het zenuwstelsel.

Nu duidelijk is hoe belangrijk schildklierhormonen zijn, is het niet ondenkbaar dat er van alles mis kan gaan met de processen in ons lichaam wanneer de schildklier niet goed werkt.

Klachten aan de schildklier

Schildklierklachten kunnen zeer divers zijn, maar de meest voorkomende klachten, aandoeningen of ziekten aan de schildklier zijn:

• Een te traag werkende schildklier: oorzaken zijn onder andere een schildklierontsteking, aangeboren afwijking van de schildklier, ziekte van Hashimoto, bepaald medicijngebruik.
• Te snel werkende schildklier: kan worden veroorzaakt door onder andere de ziekte van Graves of de ziekte van Plummer.
• Schildklierontsteking: ook wel thyroïditis genoemd. Er zijn drie vormen waarvan Hashimoto-thyroïditis de bekendste is (aanhoudende schildklierontsteking).
• Schildklierkanker: vrij zeldzaam, komt jaarlijks bij ongeveer 570 mensen voor. De 10-jaarsoverleving bedraagt tussen de 5 en 90 procent. Dit grote verschil komt door het soort kanker.
• Euthyroid sick syndroom: behandeling bij deze aandoening is vaak niet nodig.
• Ziekte van Graves-Basedow: er wordt teveel schildklierhormonen geproduceerd.
• Hypothyroïdie , ziekte van Gull: er wordt te weinig schildklierhormoon geproduceerd.
• Struma: een vergrote schildklier of een schildkliergezwel.
• Toxische nodulaire struma: goedaardige gezwelletjes aan de schildklier.

In Nederland zijn er ongeveer 75.000 mensen met een schildklieraandoening. Daarnaast zijn er nog een aantal mensen die klachtenvrij rondlopen of niet naar een arts gaan maar wel schildklierproblemen hebben.

Symptomen herkennen

Van de meeste klachten is er vaak wel iets herkenbaar. Soms begint het vaag of kan het niet direct thuisgebracht worden, maar naarmate een schildklierprobleem langer blijft bestaan ontstaan er meer klachten. Een brok in de keel wordt veroorzaakt door een schildkliernodus oftewel een gezwel. Dit kan goedaardig zijn en is in zeldzame gevallen kwaadaardig. Wanneer je langere tijd last hebt van een brok in de keel ga dan langs je (huis)arts. Ben je kortademig? Dit kan veroorzaakt worden door struma (vergrote schildklier) of een cyste aan de schildklier. Gewichtsverlies is vooral een belangrijk kenmerk van een te snel werkende schildklier. Gewichtstoename is een kenmerk van een te traag werkende schildklier.

Bij schildklierklachten zijn er vaak meerdere symptomen tegelijk. Zo komen de volgende klachten ook vaak voor: heesheid, benauwdheid, haaruitval, opgeblazen gevoel, spierkrampen, menstruatiestoornis, trillen, duizeligheid, schilferende huid en/of hypoklachten. Toch hoeven bovenstaande klachten niet altijd op problemen aan de schildklier te wijzen. Wanneer de klachten tijdelijk van aard zijn en weer verdwijnen dan is er vaak niets ernstigs aan de hand. Maar wanneer klachten aanhouden of zelfs verergeren dan is het raadzaam om met deze klachten naar een arts te gaan. Deze kan de oorzaak opzoeken. Behandeling van een schildklierklacht hangt af van de ernst van de klacht. Sommige klachten hoeven niet behandeld te worden terwijl anderen een intensieve of langdurige behandeling nodig hebben. In bepaalde gevallen blijft de klacht bestaan ondanks behandeling. Vaak wordt er behandeld met medicijnen, soms ook met een operatie.

Van de 3600 baby's wordt er één zonder schildklier geboren. Voor de groei en ontwikkeling heeft een baby schildklierhormonen nodig. Wanneer de schildklier ontbreekt dan wordt de baby in zijn ontwikkeling belemmerd. Bovendien worden kinderen zonder schildklierhormonen niet oud: ze sterven op kinderleeftijd. De baby krijgt dan kunstmatige schildklierhormonen toegediend. Deze moeten een leven lang worden ingenomen. Een baby zonder schildklier wordt vaak ontdekt middels de hielprik die in de eerste week wordt afgenomen. Daarom is het belangrijk dat alle baby's de hielprik krijgen.