Schildklier: klachten en symptomen

De schildklier: een hormoon producerend orgaan dat zich in de hals bevindt. Wanneer de schildklier niet goed werkt, is dit vaak merkbaar aan het gewicht van de persoon. De schildklier kan te traag of te snel werken, maar er kunnen ook andere aandoeningen voorkomen. Welke ziekten en aandoeningen kunnen er ontstaan en wat zijn de symptomen hiervan?

Wat is de schildklier?

De schildklier bevindt zich aan de voorzijde van de hals, en ligt voor en opzij van de luchtpijp, iets onder het strottenhoofd. De schildklier kan men soms zelf voelen zitten door met de handen over de hals te gaan wanneer er een slikbeweging wordt gemaakt. Echter kan niet iedereen de schildklier goed voelen. Het niet voelen van de schildklier wil dus niet zeggen dat er geen schildklier aanwezig is.

De schildklier bestaat uit twee lobben. Hierop bevinden zich de vier bijschildklieren. De bijschildklieren hebben een andere werking dan de schildklieren zelf en staan ook los van elkaar. De schildklier zelf lijkt nog het meest opeen vlinder vanwege de vorm. De schildklier is opgebouwd uit blaasjes. De meeste mensen worden met een schildklier geboren. Echter, in sommige gevallen is er bij de geboorte geen schildklier aanwezig of maar een klein stukje, dat achter het tongbeen ligt.

Functie van de schildklier

In de blaasjes bevindt zich een colloïd, dat het schildklierhormoon thyroxine produceert. Deze hormonen worden naar behoefte aan de bloedbaan afgegeven. Tussen en in de follikels komen nog andere cellen voor: de C-cellen. Deze produceren het hormoon calcitonine.

Werking schildklierhormoon

Thyroxine, ook wel het schildklierhormoon genoemd, wordt geproduceerd onder invloed van een stimulerend hormoon uit de hypofesevoorkwab. Dit hormoon wordt gemaakt met behulp van jood, dat als jodide uit het bloed wordt opgenomen. Het schildklierhormoon thyroxine wordt naar behoefte afgegeven aan het bloed. Het zorgt voor de stofwisseling in de cellen. Hierdoor is een normale groei en een normale geestelijke ontwikkeling mogelijk.

Het hormoon calcitonine remt de afbraak van botweefsel. Wanneer er veel calcium in het bloed voorkomt, wordt de productie van dit hormoon verhoogd.

Ziekten en aandoeningen

De meest voorkomende aandoeningen aan de schildklier zijn een te snel werkende schildklier of een te langzaam werkende schildklier. In beiden gevallen is een verstoring van het evenwicht in de stofwisseling. Hierdoor kan er overgewicht ontstaan of gewichtsverlies.

Andere aandoeningen zijn het totaal ontbreken van de schildklier of een onderontwikkelde schildklier. Verder kan nog voorkomen:
schildklierkanker: komt jaarlijks bij ongeveer 320 mensen voor. Ook een cyste of een schildkliernodus (lokale zwelling van de schildklier) kan voorkomen. Een struma is een vergrootte schildklier. Meestal werkt de schildklier te snel als gevolg van jodiumgebrek en gaat daardoor opzwellen. Ook kan de schildklier helemaal uitvallen, waardoor hij niet meer werkt.

Symptomen

De symptomen die voorkomen bij een aandoening of ziekte van de schildklier, zijn zeer divers. Toch kunnen een aantal symptomen opgenoemd worden, die bij een bepaald ziektebeeld horen:

• Verdikking van de schildklier, heesheid, benauwdheid: schildklierkanker
• Gewichtsverlies, hartkloppingen of onregelmatige hartslag, vermoeidheid, trillende handen en voeten, last van warmte, darmklachten, psychische klachten: te snel werkende schildklier
• Gewichtstoename, haaruitval, opgeblazen gevoel, last van kou, kortademig, spierkrampen, menstruatiestoornis, psychische klachten: te traag werkenden schildklier
• Trillen, duizeligheid, benauwdheid: cyste aan de schildklier
• Gevoel alsof er een brok in de keel zit : nodus
• Gevoel alsof men stikt, de luchtpijp wordt dichtgedrukt, gewichtstoename, benauwdheid, duizeligheid, haaruitval, duizeligheid, spierkrampen, schilferige huid: stroma
• Snelle gewichtstoename, slechte conditie, hypoklachten: niet werkende schildklier

Bovengenoemde symptomen zijn slechts een kleine opsomming van klachten die kunnen voorkomen bij schildklierproblemen. Meestal is er sprake van meerder symptomen tegelijk. Een niet goed functionerende schildklier is meestal als eerste te herkennen door oververmoeider en gewichtstoename of gewichtsverlies, zonder dat hier een aanwijsbare reden voor is. Wanneer er plotselinge veranderingen in het gewicht ontstaan, is het raadzaam om een huisarts te bezoeken.