Schildklierafwijking: welke schildklier klachten zijn er?

De schildklier is een klein vlindervorming orgaan, dat zich onderin de hals bevindt, tegen de luchtpijp aan. Het orgaan bestaat uit een linkerkwab en een rechterkwab. Op het moment dat je slikt, kun je de schildklier voelen zitten aan weerszijden van de adamsappel. De schildklier wordt geactiveerd door schildklierstimulerend hormoon dat in je hypofyse wordt aangemaakt en het produceert schildklierhormomen welke nodig zijn voor de groei, de ontwikkeling van het verstandelijk vermogen en vele stofwisselingsprocessen in het lichaam. Het komt geregeld voor dat als gevolg van een schildklieraandoening de schildklier te veel of juist te weinig schildklierhormoon aanmaakt. Het blijkt dat maar liefst vijf procent van de Nederlanders een schildklieraandoening heeft. Schildklierafwijkingen en -ziekten komen meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Hieronder worden de meest voorkomende schildklieraandoeningen, schildklierafwijkingen en schildklierklachten besproken.

Schildklieraandoeningen

• Te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie)
• Te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)
• Vergroting van de schildklier (struma)
• Verdikking van de schildklier (nodus)
• Schildklierontsteking (thyreoiditis)

Te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie)

Bij hyperthyreoïdie produceert de schildklier te veel hormonen, als gevolg waarvan veel lichaamsfuncties worden overgestimuleerd en sneller verlopen. Dit gaat gepaard met klachten als nervositeit en schrikkerigheid, overgevoeligheid voor warmte, een warme, vochtige huid, overmatig zweten (ook nachtzweten), hartkloppingen, gejaagdheid, gewichtsverlies en trillende handen. Een te snel werkende schildklier kan veel oorzaken hebben, zoals een virusontsteking, het gebruik van bepaalde medicijnen (zoals lithium en jodiumhoudende medicijnen) of de ziekte van Graves, een auto-immuunziekte waarbij antilichamen worden aangemaakt die de schildklier stimuleren.

Te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie)

Bij hypothyreoïdie werkt de schildklier te langzaam, waardoor alle organen in het lichaam langzamer functioneren. Dit gaat gepaard met klachten als vermoeidheid, kouwelijkheid, gewichtstoename, obstipatie (verstopping), traagheid, concentratiestoornissen, stemverandering, droge huid, langzame hartslag, spierpijn en spierzwakte, slechte haar- en nagelgroei; veranderingen in de menstruatie, enz. Het kan het gevolg zijn van een aangeboren afwijking van het schildklierweefsel, het gebruik van bepaalde geneesmiddelen of de ziekte van Hashimoto, een auto-immuunstoornis waarbij het eigen afweersysteem zich richt tegen schildkliercellen.

Vergroting van de schildklier (struma)

Een struma, ook wel 'krop' genoemd, is een vergrote schildklier. Hierbij is de schildklier vergroot of opgezwollen. Het is zichtbaar als een zwelling in de hals en deze kan zo klein zijn als een minuscuul knobbeltje tot zo groot als een grapefruit. Vaak is een struma goedaardig. Er kunnen meerdere oorzaken aan ten grondslag liggen, zoals de ziekte van Graves, een auto-immuunziekte, waarbij een overactieve schildklier optreedt, een schildklierontsteking, een jodiumtekort, enz. Een bloedonderzoek en een schildklierscan kunnen uitwijzen wat de precieze oorzaak is.

Verdikking van de schildklier (nodus)

Dit betreft een lokale verdikking van de schildklier, ook wel 'nodus' genoemd. Er ontwikkelen zich één of meerdere knobbeltjes in de schildklier. Er kunnen meerdere oorzaken zijn, zoals een cyste, een adenoom (een goedaardige gezwel) of een kwaadaardige tumor (schildklierkanker).

Schildklierontsteking (thyreoiditis)

De medische naam voor een ontsteking van de schildklier is thyroïditis. Thyreoiditis betreft een ontsteking van de schildklier. Deze kan zowel acuut als chronisch ontstoken raken, hetgeen de werking van de schildklier kan verstoren met als gevolg te weinig of te veel activiteit. De aandoening kan worden veroorzaakt door bacteriën en virussen, maar het kan ook ontstaan in reactie op een infectieziekte, door antistoffen en een enkele keer door gebruik van bepaalde medicijnen.

Lees verder

• Te snel werkende schildklier: symptomen hyperthyreoïdie
• Schildklierklachten: symptomen van aandoeningen schildklier
• Schildklierwaarden: TSH, T3 & T4, normaal, te hoog & te laag
• Schildklierontsteking (thyroïditis): symptomen & behandeling
• Struma (krop): opgezwollen of vergrote schildklier klachten