Schildklierwaarden: TSH, T3 & T4, normaal, te hoog & te laag

Schildklierwaarden: TSH, T3 & T4, normaal, te hoog & te laag Zijn mijn schildklierwaarden normaal, zijn mijn schildklierwaarden te hoog of zijn mijn schildklierwaarden juist te laag? De schildklier is de grootste hormoonklier in het lichaam, is vlindervormig, bestaat uit twee kwabben en ligt direct onder en voor het strottenhoofd. De schildklier produceert schildklierhormoon en geeft deze direct af aan de bloedstroom. De belangrijkste functie ervan is de regulering van de stofwisselingssnelheid van lichaamsweefsels. Bij hyperthyreoïdie (een te snel werkende schildklier) wordt de TSH bepaald en de hoeveelheid schildklierhormonen, vooral het hormoon FT4. Hypothyreoïdie (een te langzaam werkende schildklier) wordt vooral bepaald door de waarde van TSH in het bloed.

Schildklier en TSH

Onderdeel van het hormoonstelsel

De schildklier maakt onderdeel uit van het hormoonstelsel en produceert schildklierhormoon, een hormoon dat belangrijk is voor de regulatie van de stofwisseling. De schildklier wordt via een zogenaamd feedbacksysteem gereguleerd door twee gebieden in de hersenen:
  • de hypothalamus; en
  • de hypofyse.

Onderzoek van de schildklier / Bron: Istock.com/KatarzynaBialasiewiczOnderzoek van de schildklier / Bron: Istock.com/KatarzynaBialasiewicz

TRH en TSH

De hypothalamus zet via het hormoon TRH of thyreotropinevrijmakend hormoon (thyrotropin releasing hormone) de hypofyse aan tot het produceren van thyreoïdstimulerend hormoon (TSH). Het is de hypofyse die de schildklier aanspoort tot het produceren van schildklierhormonen. Dat doet de hypofyse door een ander hormoon, het zogeheten TSH (Thyroid stimulating hormone), te produceren, en aan het bloed af te geven. TSH zorgt er dus voor dat steeds de juiste hoeveelheid schildklierhormoon wordt aangemaakt.

Schildklierhormonen T3 en T4

T3 en T4

De schildklier maakt in feite twee hormonen aan die aan het bloed worden afgegeven:
  • T3 (trijodothyronine); en
  • T4 (thyroxine).

Voor grofweg 90 procent bestaat de productie uit T4 dat wordt opgeslagen en ongeveer 10 procent is T3. T4 is vergeleken met T3 relatief inactief, maar kan in de lever en in andere weefsels worden omgezet in het actievere T3 dat het uiteindelijke effect van schildklierhormoon veroorzaakt. T3 is het direct werkzame hormoon en T4 kan beschouwd worden als een pre-hormoon of voorloper-hormoon.

Echo van de schildklier / Bron: Dreams Come True/Shutterstock.comEcho van de schildklier / Bron: Dreams Come True/Shutterstock.com

Jodium

De schildklier kan niet functioneren zonder jodium. Voor het produceren van schildklierhormonen heeft de schildklier namelijk jodium nodig. De voeding in Nederland bevat van nature te weinig jodium en daarom mag jodium aan (bakkers)zout worden toegevoegd. Er moet voldoende schildklierhormoon in het bloed circuleren voor een goedwerkende stofwisseling. Of er voldoende schildklierhormoon aanwezig is, wordt via een feedbacksysteem gesignaleerd door de hypothalamus en de hypofyse, die de productie van respectievelijk TRH en TSH kunnen opschroeven of terugbrengen. Dit terugkoppelingssysteem kan kortom de productie van schildklierhormoon aanzetten of uitzetten. Het principe van dit regelsysteem vertoont veel gelijkenis met een centrale verwarming.

Normaal functionerende schildklier

Bij een adequaat functionerende schildklier, zal de hoeveelheid schildklierhormoon in het bloed normaal zijn. Een gezonde activiteit van de schildklier wordt met een medische term aangeduid als euthyreoïdie. Hierbij werkt de schildklier niet te snel noch te langzaam. Het jodiumaanbod moet voldoende zijn en de schildklier moet adequaat werken om euthyreoïdie te handhaven.

Afwijkende activiteit van de schildklier

Men spreekt van hyperthyreoïdie (overactieve schildklier) als de schildklierhormoonspiegel van het bloed te hoog is en hypothyreoïdie verwijst naar een aandoening, waarbij de schildklier te weinig hormoon produceert, een zogeheten traag werkende schildklier. Beide aandoeningen kunnen gepaard gaan met een waaier aan klachten.

Vrij schildklierhormoon

Het grootste gedeelte van schildklierhormoon (zowel T4 als T3) bindt zich aan eiwitten in het bloed, terwijl het resterende gedeelte direct beschikbaar is. Dit zogeheten 'vrije' schildklierhormoon wordt bij uitslagen van een bloedonderzoek aangegeven met de letter F van free = vrij (FT4). Alleen het vrije T4, oftewel FT4, oefent hormonale werking uit. Het moet dan wel eerst in de weefsels worden omgezet in T3.

Afname van bloed voor onderzoek / Bron: Istock.com/JovanmandicAfname van bloed voor onderzoek / Bron: Istock.com/Jovanmandic

Bloedonderzoek schildklierwaarden

Functioneren van de schildklier

Er kan bloedonderzoek worden verricht om te bepalen hoe de schildklier functioneert. De arts vergelijkt daarbij een gemeten waarde met de normaalwaarden: de grenswaarden die horen bij een normale werking van een gezonde en goed functionerende schildklier. Meestal wordt een test aangevraagd door een (huis)arts als je symptomen vertoont van hypertyreoïdie of hypotyreoïdie. Soms wordt een test aangevraagd in het kader van routinebloedonderzoek.

Bloedtest

Ten behoeve van het onderzoek wordt een buisje bloed afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm. Vaak prikt men in de plooi van de elleboog. Het bloed wordt vervolgens in een laboratorium onderzocht.

Schildklierwaarden: normaalwaarden

Met normaalwaarde wordt de waarde van de bepaling bij gezonde mensen (die geen schildklierklachten hebben) bedoeld. Overigens varieert deze normaalwaarde per persoon. Zo is de normaalwaarde voor FT4 sterk afhankelijk van de leeftijd die je hebt en je geslacht (man/vrouw).

Soort hormoon:Normaalwaarden:
TSH0,4 – 4,0 mU/l
T4 (totaal)64 – 154 nmol/l
FT4 (vrij T4)8 – 26 pmol/l
T3 (totaal)1,2 – 3,4 nmol/l
FT3 (vrij T3)3 – 8 pmol/l

Interpretatie van afwijkende schildklierwaarden: te hoog en te laag

Het resultaat of de interpretatie van afwijkende schildklierhormoonwaarden is als volgt:

T4FT4T3TSHInterpretatie
normaalnormaalnormaalhoogmilde (subklinische*) hypothyreoïdie (trage schildklier)
laaglaaglaag of normaalhooghypothyreoïdie (trage schildklier)
normaalnormaalnormaallaagmilde (subklinische) hyperthyreoïdie (overactieve schildklier)
hoog of normaalhoog of normaalhoog of normaallaaghyperthyreoïdie (overactieve schildklier)
laaglaaglaag of normaallicht verhoogd, normaal of laaghypofysaire (secundaire) hypothyreoïdie**

(*) Subklinisch betekent dat de metingen licht afwijkend zijn, maar dat iemand nog geen duidelijke ziekteverschijnselen of klachten heeft.
(**) Bij secundaire hypothyreoïdie maakt de schildklier te weinig of geen hormoon aan doordat de schildklier geen seintje krijgt van de hypofyse. De hypofyse maakt dan geen of te weinig TSH aan.

Lees verder

© 2016 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Schildklierknobbels: symptomen, oorzaken en behandelingSchildklierknobbels: symptomen, oorzaken en behandelingSchildklierknobbels wijzen op een abnormale groei van schildkliercellen, waardoor zich één of meerdere knobbeltjes vorme…
Schildklier: functie en symptomen van schildklierklachtenSchildklier: functie en symptomen van schildklierklachtenDe schildklier is een vlindervormig orgaan aan de voorzijde van je hals. De schildklier geeft hormonen af die de stofwis…
Neonatale hypothyreoïdie: Te weinig schildklierhormonenNeonatale hypothyreoïdie: Te weinig schildklierhormonenDe schildklier bevindt zich in het onderste deel van de nek, net onder de adamsappel. Hij produceert voornamelijk het sc…
Gevoelloze benen: oorzaken gevoelloosheid in been of benenGevoelloze benen: oorzaken gevoelloosheid in been of benenGevoelloze benen of been duidt op het verschijnsel dat je minder voelt of waarneemt in je benen of been. Gevoelloosheid…

Hoe gevaarlijk is C8 of perfluoroctaanzuur?Hoe gevaarlijk is C8 of perfluoroctaanzuur?De stof perfluoroctaanzuur, beter bekend onder de naam C8, is een synthetisch materiaal dat van nature niet in het milie…
Tongbiopsie: Onderzoek naar afwijkingen op tongTongbiopsie: Onderzoek naar afwijkingen op tongEen tongbiopsie is een onderzoek waarbij de arts een gedeeltelijke of volledige afwijking op de tong verwijdert. Een pat…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Science photo/Shutterstock.com
  • https://www.nvkc.nl/zoek-een-test?id=295
  • http://www.endocrineweb.com/conditions/thyroid/thyroid-function-tests
  • http://www.webmd.com/women/thyroid-stimulating-hormone-tsh?page=2
  • http://www.btf-thyroid.org/information/quick-guides/97-thyroid-function-tests
  • http://thyroid.about.com/od/gettestedanddiagnosed/fl/Key-Thyroid-Function-Tests-and-Lab-Values-What-They-Mean.htm
  • Afbeelding bron 1: Istock.com/KatarzynaBialasiewicz
  • Afbeelding bron 2: Dreams Come True/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Istock.com/Jovanmandic
Reacties

Susan, 15-11-2019
Goedemiddag

Mijn dochter is heel erg moe zij heeft bloed laten prikken en daar kwam uit dat haar TSH waarde 8.8 was nu 2 maanden later is haar TSH waarde 3.5 maar ik lees hier nu dat het het beste is om 's ochtends te prikken zij heeft dit om 15.30 uur geprikt. Kan dit kwaad de assistente van de dokter zegt van niet maar ben er niet gerust op, omdat zij zo moe is.

Ze is 14 jaar oud
Alvast bedankt voor de reactie Reactie infoteur, 18-01-2020
Sommige artsen adviseren om nuchter te prikken, andere adviseren om dit juist niet te doen. Maak hierover een afspraak met uw arts. Lees hier verder: www.schildklier.nl/schildklier/faqs.

Sigrid Boll, 07-02-2019
Mijn TSH is 2,14 maar mijn FT4 is 37 bloed laten prikken in ziekenhuis LUMC zeggen dat ik gewoon buiten de 95% val die toevallig niet in de 'gewone"waarden groep val, kan dit zou zijn? of zou er iets anders aan de hand zijn?
Kan dit kwaad? Overige schildklierwaardes zijn in orde alleen FT4 erg hoog.
Ik ben 50 vrouw en in 2004 was mijn FT4 22.
Slik geen medicatie, wel zelfmedicatie 300 mg oxazepam anders ben ik rusteloos en gehaast, cq gejaagd. Reactie infoteur, 08-02-2019
De normaalwaarde verschilt per persoon, en dus bij welke waarde klachten optreden. U kunt dit het beste bespreken met uw huisarts.

G. Schoenmaker, 09-01-2019
Mijn waardes van de tsh zijn: 5.7 en FT4 13.4.
Ik slik 50 mg euthirox en voel me prima.
Moet ik nu meer medicatie slikken?
Ik krijg hier nl heel veel bijverschijnselen van.
Met vriendelijke groet,
GH Reactie infoteur, 08-02-2019
Dit kunt u het beste bespreken met uw huisarts.

Ida Vonk, 20-12-2018
Bedankt voor uw snelle reactie! Ik heb contact opgenomen met mijn huisarts, ik slikte 0.125 thyrax en nu ben ik naar 0.100 gegaan. Ik vind het spannend want ik slik al jaren 0.125. Vindt u het advies van de huisarts juist?

P.s. werkt mijn schildklier, met zo'n lage tsh nu te langzaam, ook al is de t4 aan de hoge kant?

Vriendelijke groet, Ida Vonk Reactie infoteur, 23-12-2018
Een te lage TSH en een normale T4 wijst op een milde overactieve schildklier. In dat geval is het begrijpelijk dat uw huisarts de dosering wat verlaagt.

Ida Vonk, 07-12-2018
Mijn schildklierwaarden zijn pas getest tsh 0.1 en t4 23. Vindt u deze waarden goed? Ik slik thyrax voor een te trage schildklier. Vriendelijke groet, Ida Vonk Reactie infoteur, 07-12-2018
De normaalwaarden TSH liggen ergens tussen 0,4 – 4,0 mU/l en FT4 tussen 8 – 26 pmol/l. Uw TSH is lager dan normaal. Raadpleeg uw huisarts voor advies.

Rikie, 04-07-2018
Heb jaren hastchimoto. Sluk hiervoor thyrax. Nu bloed geprikt, mijn waardes zijn:
Tsh: 0.01 en T4: 25.1.
Zijn deze waardes goed? Reactie infoteur, 27-08-2018
TSH is aan de lage kant en T4 is te laag. Bespreek de uitkomsten met uw huisarts.

Aranka, 25-07-2017
Hallo, ik ben 21 jaar oud en heb mijn bloed laten testen
TSH: 4,7
T4: 14,2

Huisarts bestempelt dit als normaal, maar heb toch veel klachten. Wat moet ik doen? Reactie infoteur, 02-09-2017
Een TSH-waarde tussen 0,4 en 4,0 wordt als 'normaal' beschouwd. Toch overleggen met de huisarts.

Linda Hendriks, 03-04-2017
Hallo,
Ik heb jaren Thyrax geslikt en bijna iedere controle kwam er weer en aanpassing.
Ik blijf restklachten houden dus ook maar eens citomel geprobeerd.Dit ging een hele poos redelijk goed, dwz Ik had minder last van vermoeidheid tot Ik erge last van hartkloppingen kreeg.
Van Thyrax overgestapt op Euthyrox 137mg p.d. En inmiddels voel Ik me echt veel beter maar toch nog veel restklachten, oa vermoeidheid, ontzettend grote "wallen" onder mn ogen (en mn bovenste oogleden zijn zwaar uitgezakt), vocht vasthouden enz, enz.
Afgelopen week controle gehad en voortaan controle bij de huisarts ipv de internist.
Alleen vraag Ik me af hoe 'goed' mn waarden zijn.
TSH 0,11
Vrije T4 18,0
Alvast bedankt voor de moeite,
Groetjes Linda Reactie infoteur, 01-05-2017
Deze schildklierwaarden vallen binnen de normaalwaarden.

Rya, 03-02-2017
Mijn TSH waarde is 0,3. en de vrije T4 waarde is 28. Ik slik euthyrox 112 mgr en voel me absoluut niet goed na 35 jaar thyrax geslikt te hebben. Reactie infoteur, 06-02-2017
Deze schildklierwaarden vallen buiten de normaalwaarden. U kunt dit het beste bespreken met de huisarts.

Kuub, 31-01-2017
Hoi,

Ik ben 23 jaar oud, ben een dame, ik heb ook ADHD. Er is een jaar terug subklinische hypo bij mij geconstateerd. Na velen malen aangegeven te hebben dat ik heel erg moe was etc. mocht ik door het aandringen van mijn psychiater bij mijn huisarts weer bloedprikken. Mijn waardes nu zijn; TSH= 2,4 (0,4/4,7 zijn de normaalwaardes volgens het lab) T4= 15,2 (11,5/23 normaalwaardes van het lab).

Ik ben wel met moeite gezond 10kg afgevallen, alleen voel ik mijzelf nog steeds heel moe en lusteloos. Mijn huisarts zegt dat alles goed is, maar toch zit het mij niet lekker. Reactie infoteur, 01-02-2017
Bij onbegrepen vermoeidheid die langer dan 4 weken duurt, kan de huisarts bloedonderzoek laten doen. Niet alleen aandoeningen (trage schildklier, bloedarmoede, etc.) maar ook een tekort aan vitaminen of een verstoorde werking van verschillende organen, kan aan de hand van een bloedonderzoek worden vastgesteld.

Aukje, 22-01-2017
Hallo,
Mijn zoon van 10 jaar heeft de diagnose ADHD, maar ik heb het gevoel dat er een onderliggende oorzaak is.
Zijn TSH is 4,5, T4 vrij is 15,5. Volgens de huisarts valt dit binnen de norm. Reactie infoteur, 23-01-2017
Normaalwaarde TSH ligt tussen: 0,4 - 4,0 mU/l. Sommige laboratoria vinden echter hogere waarden tot 4,5 mU/l ook nog 'normaal' en enkelen rekken dit zelfs op tot 5,5 mU/l.

Lydia Wijsbroek, 16-12-2016
Mijn TSH = 3.16
T4vrij = 18.9

slik nu euthyrox 100mg

koud en ontzettend vermoeid, volgens m'n huisarts zijn deze waardes ok Reactie infoteur, 19-12-2016
De werkzame stof in 'Euthyrox' is levothyroxine, een schildklierhormoon. Dit geneesmiddel wordt voorgeschreven bij een te trage schildklierwerking en als toevoeging op de medicijnen die worden gebruikt bij een te snelle schildklierwerking. Uw schildklierwaarden vallen binnen de 'normaalwaarden'. Vraag uw huisarts hoe het komt dat u last heeft/blijft houden van kouwelijkheid en vermoeidheid.

Ria, 29-11-2016
Ik ben een vrouw van 70. Schildklierwaarden:
TSH 8,9
FT4 7,3
Er zijn wel klachten o.a. snelle hartslag en erg kouwelijk. Reactie infoteur, 03-12-2016
Deze schildklierwaarden wijzen op hypothyreoïdie (trage schildklier). Vraag uw huisarts om advies.

Niemeijer, 18-10-2016
Zijn mijn waarden van: TSH=17 en Vrij T4=10.3, ondanks dat deze niet binnen de "norm-waarden" vallen acceptabel om zonder schildkliermedicijnen verder te gaan omdat ik geen enkel symptoom heb van een trage schildklier? Reactie infoteur, 19-10-2016
Zie mijn vorige reactie.

Niemeijer, 17-10-2016
Ik heb een trage schildklier. Mijn waarden zijn: TSH=17 en Vrij T4=10.3 Ik heb echter geen enkel symptoom van een trage schildklier. Ik gebruik Amiodarone tegen Atriumfibrileren vandaar het bloedonderzoek. Moet ik dan toch een medicijn gebruiken? Reactie infoteur, 19-10-2016
Amiodaron is een medicijn dat het hart langzamer en regelmatiger laat kloppen. Het middel wordt gebruikt bij hartritmestoornissen. Een trage schildklier kan door amiodaron veroorzaakt worden. U kunt het beste met uw huisarts bespreken of medicatie nodig is.

Mavis, 11-10-2016
Mijn tsh waarde is 4,5 5,6 de t 4 vrij is 12. Ik ben 72 jaar, zijn deze waardes goed? Reactie infoteur, 12-10-2016
Deze TSH-waarde lijkt wat aan de hoge kant en de FT4 valt binnen de normale range. Dit lijkt te wijzen op een milde hypothyreoïdie (trage schildklier). U kunt het beste de uitkomsten van het onderzoek met uw huisarts bespreken.

Maria, 14-08-2016
Geachte.
Mijn tsh waarde is 0,99.
De t4 vrij thyroxine is 20,2
De t3 triiodothyronine is 1,5
Ik ben 63 jaar en vrouw, zijn deze waardes goed? Reactie infoteur, 15-08-2016
Uw schildklierwaarden vallen binnen de normaalwaarden zoals die opgesomd staan in de tabel. Het is echter aan de deskundigheid van uw huisarts of behandeld arts om uw waarden te analyseren in het licht van uw persoonlijke situatie (leeftijd/geslacht).

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 15-03-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.