Turfteen: Verwonding aan gewricht van grote teen met pijn

Een turfteen verwijst naar een verwonding waarbij de ligamenten rond de grote teen van een patiënt beschadigd raken. Deze veelvoorkomende sportblessure komt vooral voor bij sporters die op kunstgras spelen. Door krachtige druk op de grote teen, zoals bij het rennen of springen, kan een verwonding van het hoofdgewricht van de grote teen (metatarsofalangeale gewricht) ontstaan. Symptomen van deze aandoening zijn onder andere zwelling rond de grote teen en pijn. Een turfteen is meestal mild en kan doorgaans thuis goed worden behandeld. In ernstigere gevallen kan echter een operatie noodzakelijk zijn. De vooruitzichten zijn goed wanneer de patiënt snel wordt behandeld. Het dragen van geschikt schoeisel en het volgen van een goed trainingsprogramma kunnen het risico op een turfteen aanzienlijk verminderen.

• Epidemiologie
• Voorkomen bij sporters
• Algemene prevalentie
• Mechanisme
• Letsel aan het gewricht
• Secundaire complicaties
• Oorzaken: Verwonding aan teen
• Risicofactoren van turfteen
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van letsel aan teen
• Milde verwonding
• Matige verwonding
• Ernstige verwonding
• Prognose en herstel
• Complicaties van verwonding aan gewricht van grote teen
• Preventie van teenafwijking
• Praktische tips voor het omgaan met turfteen
• Draag goed passende schoenen
• Gebruik orthopedische hulpmiddelen
• Vermijd langdurige belasting
• Beoefen regelmatig rekoefeningen
• Overweeg fysiotherapie
• Misvattingen rond turfteen
• Turfteen wordt altijd veroorzaakt door overbelasting van de voeten
• Turfteen komt alleen voor bij mensen die veel sporten
• Turfteen kan alleen verholpen worden met chirurgie
• Je kunt turfteen zelf behandelen zonder hulp van een arts
• Turfteen heeft altijd hetzelfde effect op iedereen
• Turfteen gaat vanzelf over zonder behandeling
• Turfteen komt alleen voor bij ouderen

Epidemiologie

Voorkomen bij sporters

Turfteen komt veel voor bij atleten die sporten beoefenen op kunstgras of harde oppervlakken. Het risico is met name hoog bij sporten zoals voetbal, rugby en American football.

Algemene prevalentie

De aandoening wordt vaker gezien bij jongere patiënten tussen de 15 en 30 jaar, aangezien deze groep fysiek het meest actief is in risicosporten. Mannen worden iets vaker getroffen dan vrouwen, mogelijk vanwege een hogere deelname aan contactsporten.

Mechanisme

Letsel aan het gewricht

Turfteen is een overbelastingsletsel van het eerste metatarsophalangeale gewricht, veroorzaakt door overmatige dorsiflexie. Het bindweefsel rondom het gewricht raakt beschadigd, wat resulteert in pijn, zwelling en functieverlies.

Secundaire complicaties

Onbehandelde turfteen kan leiden tot chronische instabiliteit van het gewricht en artrose op latere leeftijd. De aandoening kan het loopvermogen en de sportprestatie langdurig beïnvloeden.

Oorzaken: Verwonding aan teen

Een turfteen is een verstuiking van de ligamenten rond het grote teengewricht, dat voornamelijk als een scharnier werkt om op-en-neer-bewegingen toe te staan. In de bal van de voet vlak achter het grote teengewricht zijn twee erwtvormige botten ingebed in de pees die de grote teen doen bewegen, met name de sesambotjes (sesamoïden). Deze botten werken als een katrol voor de pees en bieden een hefboomwerking bij het lopen of rennen. Ze vangen ook het gewicht op dat op de bal van de voet drukt.

Bij het lopen of rennen wordt bij elke stap de hiel opgeheven en komt het lichaamsgewicht naar voren op de bal van de voet. Op een gegeven moment duwt de patiënt zichzelf naar voren door de grote teen af te duwen en het gewicht naar de andere voet te laten verschuiven. Als de teen om welke reden dan ook plat op de grond blijft staan en niet optilt om af te duwen, loopt de patiënt het risico op een verwonding of verstuiking van het metatarsofalangeale gewricht.

Risicofactoren van turfteen

Enkele veel voorkomende oorzaken van een turfteen zijn:

• activiteiten waarbij gewicht op de grote teen wordt geplaatst, vooral wanneer dit langdurig plaatsvindt
• een manier van lopen die een overmatige druk uitoefent op en rond de grote teen
• het verkeerde type schoeisel bij het sporten dragen, namelijk schoenen waarbij het speeloppervlak eventjes ‘vast’ komt te liggen onder de voeten
• hoge hakken dragen
• sporten waarbij de patiënt regelmatig moet stoppen en weer moet starten en van richting moet veranderen en waarbij een krachtige druk op de grote teen wordt geplaatst. Dit gebeurt vaak bij sporten die op kunstgras plaatsvinden.

American footballspelers, dansers, gymnasten, worstelaars en basketbalspelers lopen het risico op deze teenafwijking. Het herhaald buigen van de grote teen op harde oppervlakken tijdens deze activiteiten leidt mogelijk tot uitgerekte of gescheurde ligamenten.

Symptomen

Als schade optreedt als gevolg van een plotselinge beweging, treden de volgende milde tot ernstige symptomen onmiddellijk op:

• blauwe plekken / een bloeduitstorting
• een ‘knallend’ gevoel in de voet wanneer de blessure optreedt
• een zwelling rond de grote teen
• gevoeligheid voor aanraking
• gewrichtsstijfheid rond de grote teen
• instabiliteit en beperkte beweging van de grote teen
• kramp in de wreef van de voet
• misvorming van het metatarsofalangeale gewricht (bij een ernstig letsel)
• pijn aan de basis van de grote teen die toeneemt bij het verlengen van de grote teen of het dragen van gewicht op de teen

Het is ook mogelijk dat de aandoening geleidelijk optreedt, maar bij herhaalde beweging verergert de verwonding en worden de symptomen ernstiger.

Alarmsymptomen

Meestal is een turfteen mild, maar medisch advies is nodig bij pijn bij het lopen. Ook wanneer de aandoening verergert en niet verbetert met rust of een thuisbehandeling, bezoekt een patiënt het best een arts.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek
Om een turfteen te diagnosticeren, moet een arts weten hoe de verwonding heeft plaatsgevonden. Als de symptomen zich geleidelijk hebben ontwikkeld, bevraagt de arts de patiënt over:

• de geschiedenis van de symptomen
• eerder opgelopen voetproblemen
• welke activiteiten de patiënt uitvoert / welke sporten hij beoefent
• welke activiteiten de symptomen verergeren
• welke schoenen de patiënt draagt

Diagnostisch onderzoek
Na een lichamelijk onderzoek van de voet volgen beeldvormende onderzoeken zoals een röntgenfoto, een botscan, CT-scan en/of een MRI-scan. Op deze manier is de arts in staat om botbreuken of andere verwondingen uit te sluiten.

Behandeling van letsel aan teen

De behandeling van een turfteen hangt af van de ernst van het letsel. Bij de meest milde vorm ontstaat een uitrekking van de ligamenten, wat gepaard gaat met gevoeligheid en zwelling (graad 1). Bij graad 2 ontstaat een gedeeltelijke scheur, terwijl bij graad 3 een volledige scheur is opgetreden, hetgeen leidt tot teenpijn, zwelling, blauwe plekken en een beperkt bewegingsbereik van de teen. (Pijnstillers) en fysiotherapie zijn vaak aangewezen bij alle verwondingen die een turfteen veroorzaken.

Milde verwonding

Patiënten met een graad 1-turfteen beschermen de teen het best en volgen de RICE-methode: rust, ijs toepassen, druk (compressie) met een elastisch drukverband aanbrengen en het been hoger dan het hart tillen (elevatie). Verder dragen patiënten het best schoenen met stijve zolen of gebruiken ze anders atletische tape om de teen stil te houden om te voorkomen dat de teenaandoening verergert. Een geleidelijke terugkeer naar de sport is verder nodig.

Matige verwonding

Het is belangrijk om de tenen bij elkaar te houden tijdens het genezingsproces. Daarom dragen patiënten eerst gedurende één week stevige wandelschoenen.

Ernstige verwonding

Voor graad 3-letsels moeten de tenen langdurig immobiel blijven, en daarom is een speciale orthopedische looplaars of een gips noodzakelijk. Een chirurgische behandeling van een turfteen is zelden noodzakelijk. Bij sommige verwondingen van graad 3 is echter een chirurgische reparatie van de beschadigde weefsels nodig. Het type operatie hangt af van de aard van de verwonding.

Prognose en herstel

Zonder herkenning en behandeling krijgt een patiënt met een turfteen vaak te maken met loop-, ren-, en sportproblemen. Een snelle behandeling leidt tot een succesvolle behandeling van de meeste verwondingen. De meeste atleten krijgen uiteindelijk weer het niveau van voor de blessure als ze de turfteen correct laten herstellen. Als de verwonding ernstig is, is een chirurgische behandeling noodzakelijk. Een ernstige graad 3-turfteen heeft vaak langdurige impact op de patiënt. Een patiënt met een mildere teenblessure heeft geen operatie nodig. Pijnstillende medicatie en fysiotherapie helpen hen om volledige bewegingsvrijheid, flexibiliteit en kracht in de teen te herwinnen.

Complicaties van verwonding aan gewricht van grote teen

Potentiële langetermijncomplicaties zijn onder meer een gebrek aan afzetkracht, stijfheid, een bunion (pijnlijke misvorming van het gewricht van de grote teen) en een gewijzigde positie van de grote teen.

Preventie van teenafwijking

Het dragen van schoenen met een betere ondersteuning voorkomt dat de teen overmatig buigt wanneer een patiënt de teen afduwt. Sommige patiënten moeten inlegzolen/steunzolen dragen zodat de teen niet te ver naar achteren buigt. Een fysiotherapeut of sporttherapeut werkt verder samen met de patiënt om eventuele problemen met de manier van lopen en rennen te corrigeren. De patiënt ontwikkelt dan verschillende technieken om te trainen of te sporten, waardoor frequente verwondingen aan de teen minder snel tot stand komen.

Praktische tips voor het omgaan met turfteen

Turfteen is een aandoening waarbij de grote teen naar beneden buigt en zich samen met de andere tenen kromt. Het wordt vaak veroorzaakt door het langdurig dragen van slecht passende schoenen of door overbelasting. Deze aandoening kan leiden tot pijn en ongemak, vooral bij het lopen. Er zijn verschillende manieren om de symptomen van turfteen te verlichten en de aandoening beter te beheren.

Draag goed passende schoenen

Het is belangrijk om schoenen te dragen die goed passen en voldoende ruimte bieden voor je voeten. Vermijd te strakke schoenen die de tenen samendrukken. Dit helpt niet alleen om pijn te voorkomen, maar vermindert ook de kans op het verergeren van turfteen. Kies voor schoenen met een brede voet en een stevige, ondersteunende zool om de druk op je tenen te verlichten.

Gebruik orthopedische hulpmiddelen

Orthopedische inlegzolen of -steunen kunnen de druk op je benen en voeten verlichten, vooral als je veel loopt of staat. Deze hulpmiddelen helpen je voeten in een natuurlijke positie te houden en verminderen ongemak. Het is raadzaam om een specialist te raadplegen voor op maat gemaakte orthesen die specifiek zijn ontworpen om de kromming van de tenen te corrigeren en pijn te verminderen.

Vermijd langdurige belasting

Langdurig staan of lopen kan de pijn van turfteen verergeren. Probeer activiteiten te vermijden waarbij je voortdurend op je voeten staat. Als je werkzaamheden verricht waarbij je veel moet lopen, probeer dan regelmatig pauzes in te lassen en leg je voeten even omhoog. Dit helpt niet alleen om de pijn te verminderen, maar voorkomt ook dat de aandoening erger wordt.

Beoefen regelmatig rekoefeningen

Rekoefeningen kunnen helpen om de flexibiliteit van de tenen te verbeteren en de spanning te verminderen. Dit kan vooral nuttig zijn bij turfteen, omdat het de kans op verdere verstijving of vervorming van de tenen verkleint. Oefeningen waarbij je de tenen voorzichtig stretcht, kunnen bijdragen aan het verlichten van pijn en ongemak.

Overweeg fysiotherapie

Als je ernstige pijn of mobiliteitsproblemen hebt door turfteen, kan fysiotherapie nuttig zijn. Een fysiotherapeut kan je specifieke oefeningen en technieken aanleren die gericht zijn op het versterken van je voeten en het verbeteren van je looptechniek. Dit kan niet alleen de pijn verminderen, maar ook helpen bij het voorkomen van verdere complicaties.

Misvattingen rond turfteen

Turfteen is een veel voorkomende aandoening die vaak verkeerd begrepen wordt. Er zijn verschillende misvattingen over de oorzaken, symptomen en behandelingen van turfteen. Dit kan ertoe leiden dat mensen niet de juiste zorg zoeken of dat ze onterecht zelfbehandeling toepassen. Het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn, zodat je niet vastloopt in verkeerde aannames over deze aandoening.

Turfteen wordt altijd veroorzaakt door overbelasting van de voeten

Een van de meest voorkomende misvattingen over turfteen is dat het altijd te wijten is aan overbelasting van de voeten. Hoewel overbelasting zeker een rol kan spelen, zijn er ook andere factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van turfteen, zoals een verminderde circulatie of verstoringen in het spierenstelsel. Het is belangrijk om te begrijpen dat meerdere factoren bijdragen aan het ontstaan van turfteen.

Turfteen komt alleen voor bij mensen die veel sporten

Hoewel turfteen vaak wordt geassocieerd met sporters, komt het ook voor bij mensen die niet veel lichamelijke activiteit doen. Het kan het gevolg zijn van verschillende omgevingsfactoren, zoals het dragen van slecht schoeisel of het blijven staan voor langere periodes, wat druk uitoefent op de voeten. Het is dus niet alleen een probleem voor actieve mensen, maar kan iedereen treffen, ongeacht hun fysieke activiteit.

Turfteen kan alleen verholpen worden met chirurgie

Een andere misvatting is dat turfteen altijd een chirurgische ingreep vereist om te genezen. Dit is niet waar, aangezien de meeste gevallen van turfteen succesvol behandeld kunnen worden met conservatieve maatregelen, zoals rust, het dragen van geschikt schoeisel en fysiotherapie. In sommige gevallen kan het gebruik van medicatie of een steunzool ook helpen om de symptomen te verlichten.

Je kunt turfteen zelf behandelen zonder hulp van een arts

Veel mensen proberen turfteen zelf te behandelen met simpele remedies, zoals rust en het gebruik van ijs. Hoewel deze methoden in sommige gevallen verlichting kunnen bieden, is het belangrijk om te begrijpen dat een arts vaak de juiste diagnose kan stellen en aanvullende behandelingen kan aanbevelen, zoals beeldvormende onderzoeken om andere onderliggende problemen uit te sluiten. Een zorgvuldige evaluatie kan helpen om de juiste behandelstrategie te bepalen.

Turfteen heeft altijd hetzelfde effect op iedereen

Het is een misvatting om te denken dat turfteen bij iedereen dezelfde symptomen zal veroorzaken. De ernst van de pijn kan variëren, en sommige mensen ervaren slechts milde ongemakken, terwijl anderen aanzienlijke pijn en mobiliteitsproblemen kunnen hebben. Dit kan afhangen van factoren zoals de algemene gezondheidstoestand van de patiënt, de aanwezigheid van andere medische aandoeningen of de mate van belasting die op de voeten wordt uitgeoefend.

Turfteen gaat vanzelf over zonder behandeling

Sommige mensen geloven dat turfteen vanzelf zal genezen zonder enige behandeling, maar dit is vaak niet het geval. Hoewel de symptomen in sommige gevallen vanzelf kunnen verbeteren, kan het probleem verergeren zonder de juiste zorg. In sommige gevallen kan de aandoening leiden tot langdurige pijn en zelfs schade aan de botten in de voet, wat het herstel bemoeilijkt. Een tijdige diagnose en behandeling kunnen helpen om complicaties te voorkomen.

Turfteen komt alleen voor bij ouderen

Hoewel turfteen vaker voorkomt bij ouderen, kan het ook bij jongere mensen optreden, vooral bij degenen die veel staan of lopen op harde oppervlakken, zoals in de zorg of de horeca. Het is belangrijk om te begrijpen dat turfteen niet leeftijdsgebonden is en dat het iedereen kan treffen, afhankelijk van de belasting en de specifieke omstandigheden van de voeten.

Lees verder

• Teenpijn: Pijn aan teen of tenen door aandoening of letsel
• Teenkrampen: Oorzaken van krampen in teen of tenen
• Pijnlijke grote teen: Oorzaken pijn aan groteteengewricht