Stotteren, probleem of populair

Stotteraars worden of wellicht werden niet altijd voor vol aangezien. Mensen aan willen vullen, denken dat hun hersenen gelijk zijn aan hun uitspraak etc. Maar mede dankzij de Oscar winnende film ‘The King speech’ is stotteren eerde populair, of liever gezegd hip, dan dat het nog een probleem is. Goed dat stotteren misschien wel verholpen kan worden, maar als je dat niet doet is het ook oké. Het kan ook je herkenning betekenen. Reden temeer om eens te kijken wat stotteren nu daadwerkelijk inhoud.

Medisch

Wikipedia omschrijft het als volgt: “onregelmatigheden in het spreekritme, waarbij de spreker precies weet wat hij wil uitdrukken maar daar op het ogenblik niet in slaagt, doordat zich een onvrijwillige herhaling, verlenging of onderbreking van een klank voordoet.”

Strikt genomen is bekend over stotteren dat het een coördinatiestoornis in de hersenen is. De coördinatiestoornis leidt er toe dat de betreffende persoon niet in staat blijkt om de gedachten die hij/zij uit wil spreken er vloeiend uit te krijgen (defect in de temporale kwab in de linker hersenhelft).
De spraak wordt gestimuleerd door de tong, de lippen, de kaakspieren etc. en moeten volgens de hersenen een bepaalde beweging maken om de klanken er goed uit te krijgen. Als de spieren niet dat doen wat ze moeten doen, gaat de ademhaling fout. De hersenen krijgen wel een seintje, maar de stotteraar krijgt erg veel signalen en er moet dus keer op keer gecorrigeerd worden. Dan krijg je de bekende stottergeluiden.

Hoe kom je er vanaf?

Totaaltherapie

Als je er vanaf wilt komen is eigenlijk alleen speciale therapie (zelf of in de kliniek) mogelijk. Daarin wordt de ademhaling nadrukkelijk meegenomen, maar ook de emotie is belangrijk. De totaaltherapie van Philip Roberts is de bekendste. Het bevat 30 oefeningen die alle elementen van het stotterfenomeen behandelen: de "niet-vlotheid" evenals de negatieve gevoelens en gedragingen die met stotteren geassocieerd worden. Door deze oefeningen te doen, zal de stotteraar geleidelijk aan vlotter worden en zal hij de destructieve gevoelens en gedragingen die het stotteren bevorderen, kunnen veranderen. Het eindresultaat is een vlotheid waaraan men zelf werkt en die een heel leven duurt.

Spraakklinieken

Een andere bekende manier om het stotteren aan te pakken in de spraakklinieken. Er zijn verschillende spraakklinieken in Nederland en het is goed als je een spraakkliniek inschakelt je per kliniek bekijkt wat je het meest aanspreekt. Maar bij alle klinieken spreken we van intensieve trajecten.

Kinderen

Voor jonge kinderen is er aangepaste therapie en kan meer toegespitst zijn op het geven van vertrouwen aan het kind. Ouders worden hier ook bij betrokken, want zij zijn enorm belangrijk in het normale proces thuis, bovendien kunnen zelf al veel doen door bijvoorbeeld het vertragen van het eigen spreektempo, korte zinnen gebruiken en positief ten opzichten van het betreffende kind te staan.
Meestal moeten ouders eerst observeren wanneer het stotteren nu wordt gestimuleerd en daarna kan het therapieplan worden vastgesteld.

Tips/weetjes

• Er is relatief weinig over stotteren bekend, maar omdat het relatief veel in dezelfde families voorkomt, denkt men dat er een genetische factor in zit.
• Ruim 80% van de stotteraars is mannelijk en in Nederland zijn pakweg 170.000 mensen stotterend in meer of mindere mate.
• Er zijn veel bekende stotteraars zoals: Winston Churchill, Claudius I, Aristotoles, Marilyn Monroe, Toon Hermans, Rick James, Frans Bauer, Bruce Willis, Erben Wennemans, Mozes, Herman Finkers.
• Verbeter de stotteraar niet, vul de zinnen van de stotteraar niet in en luister in alle rust. Als de stotteraar het zelf aangeeft dat je mag verbeteren is het uiteraard wel oké.
• Stotteraars stotteren vaak niet als ze zingen of tegen huisdieren spreken.

Tot slot

Dat er nu via een speelfilm meer aandacht is voor de stotteraar is goed (had ook op een andere manier gemogen). Belangrijk is de acceptatie ook als iemand er besluit niets aan te doen. Te denken en handelen alsof iemand die stottert ook achterlijk is, is niet meer van deze tijd. Wat aandacht voor de stotteraar is dus goed.