Hydrolaten of gedistilleerde kruidenwaters

Rozenwater en oranjebloesemwater zijn bekende hydrolaten, die we vooral kennen omwille van hun toepassing in cosmetica en keuken. De laatste jaren worden er ook hydrolaten gemaakt van vele andere kruiden, die als algemeen gezondheidsproduct of als medicijn gebruikt worden.

Hydrolaten of gedistilleerde kruidenwaters

Hydrolaten zijn de gedistilleerde waters, die overblijven bij het winnen van etherische olie. Ze bevatten nog resten vluchtige bestanddelen uit de plant, maar ook bijvoorbeeld slijmstoffen die mee gedistilleerd worden en dan oplossen in het water. Interessant is dat sommige distilleerders in de Drôme (Frankrijk) niet alleen aromaplanten zoals lavendel en tijm distilleren maar ook gewone kruiden zoals brandnetel en weegbree. Je krijgt dan een soort geconcentreerde kruidenthee (waterextract) die ook nog goed bewaard kan worden en vooral zeer geschikt is om als lotion te worden gebruikt. Deze kruidenwaters verenigen in zich de licht ontsmettende eigenschappen van etherische olie, de samentrekkende en verzachtende kwaliteiten van een kruidenthee en misschien zelfs de spiritueel-energetische kracht van homeopathische middelen. Hier valt natuurlijk over te discussiëren.
Wat er ook van zij, hydrolaten zijn oude traditionele producten die nu weer in een gemoderniseerde vorm gepresenteerd worden en ik vind het persoonlijk altijd wel interessant om van die ervaringen van vroeger op een kritische en aangepaste manier gebruik te maken.

Een opsomming van een aantal kruidenwaters en hun gebruik:

• Brandnetel hydrolaat: huidzuiverend zowel in- als uitwendig te gebruiken, maar ook voor het haar (+ rozemarijn en heermoes)
• Engelwortel hydrolaat: krampwerend en spijsverteringbevorderend, vooral te gebruiken bij overspanning, angsten met darmklachten, spastisch colon?
• Goudsbloem hydrolaat: algemeen voor huid en slijmvliezen, als reinigende huidlotion (+ lavendel en kamille)
• Heermoes hydrolaat: huidverstevigend en transpiratieremmend (baden, voetbaden + salie en korenbloem), gewichts- en gewrichtsproblemen ( + brandnetel en moerasspirea)
• Kamille hydrolaat: huidreinigend, verzachtend en ontsmettend op ontstoken en geïriteerde huid en slijmvliezen, dus bij eczeem maar ook voor de maag. Als mond- en gorgelwater bij aften, keelpijn (+ salie en pepermunt)
• Korenbloem hydrolaat: zacht samentrekkend en ontsmettend: vooral voor geïrriteerde en ontstoken oogleden (+ kamille en weegbree)
• Lavendel hydrolaat: rustgevend, vooral bij slapeloosheid (in bad) en huidbeschermend bij vette huid, acné (+ salie en korenbloem), eerste hulp (zonnebrand, insektensteken) en in de diergeneeskunde (jeuk, vlooien, haaruitval)
• Meidoorn hydrolaat: harttonicum en licht krampwerend, te gebruiken bij ouderdomshart en soms in de overgang (+ kamille en echte salie)
• Melisse hydrolaat: rustgevend en opwekkend, zoals Engelwortel
• Moerasspiraea hydrolaat: vochtafdrijvend, ontstekingswerend, pijnstillend te gebruiken bij reumatische aandoeningen, uitwendig als lotion bij cellulitis ( + salie en heermoes)
• Rozemarijn hydrolaat: algemeen stimulerend, circulatiebevorderend in baden, voetbaden (+ wijnstok en tijm), voor het haar (+ brandnetel en lavendel), als sportlotion (+ lavendel en tijm)
• Salie hydrolaat: ontsmettend voor mond- en keelholte, tandvleesversterkend (+ kamille en heermoes), overmatig zweten, zweetvoeten (lotion + heermoes en lavendel)
• Tijm hydrolaat: ontsmettend, weerstandverhogend bij verkoudheid, bronchiale aandoeningen, hoest (als siroop + weegbree en kamille) als sportdrank (+ rozemarijn en meidoorn met honing of suiker)
• Weegbree hydrolaat: huidverzachtend, anti-allergisch bij eczeem, huidproblemen bij baby's (+ kamille en lavendel) en voor de luchtwegen bij hooikoorts, verkoudheid, hoest (siroop + tijm en lavendel)
• Wijnstok hydrolaat: bloedvatenversterkend (venen) bij spataderen, flebitis, bloeduitstortingen (kneuzingen, blauwe plekken), soms te gebruiken bij menstruatieproblemen en in de overgang (+ salie en meidoorn)

Hoe hydrolaten te gebruiken?

• puur 2 eetlepels daags inwendig, eventueel in water of kruidenthee
• puur als lotion: huidreinigend i.p.v. zeep of in waswater vb kamille, goudsbloem
• puur als haarwater: kamille, heermoes, rozemarijn of brandnetel
• oogwater: korenbloem, kamille, weegbree
• mondwater: salie, kamille, goudsbloem
• gemengd met klei als kompres of zelfs als tandpasta
• voetbad: bvb tegen zweetvoeten salie en heermoes
• siroop maken met suiker en hydrolaat i.p.v. water: tijm, weegbree tegen hoest
• in de keuken: soep, nagerecht vb munt, lavendel, tijm

Mogelijke combinaties (3 kruiden mengsels: het ideale aantal) voor allerlei kwaaltjes.

• acné: salie + lavendel + kamille als lotion voor uitwendig gebruik
• allergie: weegbree + brandnetel + kamille als kruidendrank, eventueel opgewarmd als thee
• cellulitis: moerasspiraea + heermoes + brandnetel
• gewrichten: heermoes + brandnetel + moerasspiraea
• haar: brandnetel + rozemarijn + lavendel als lotion, het haar en hoofdhuid bevochtigen en inmasseren
• harttonicum: meidoorn + rozemarijn + citroenmelisse
• hoofdpijn: munt + lavendel + citroenmelisse, het hoofd zachtjes inwrijven en masseren
• huid droge: weegbree + korenbloem + kamille, uitwendig als lotion
• huid vette: salie + korenbloem + munt, uitwendig als lotion
• mondholte: salie + kamille + munt, gorgel- en spoelmiddel
• ogen: korenbloem + kamille + weegbree, uitwendi oogleden bevochtigen of als compres
• overgang: salie + wijnrank + citroenmelisse, inwendig als drank eventueel in thee of fruitsap
• overgewicht: brandnetel + heermoes + moerasspirea, inwendig als drank
• spijsvertering: engelwortel + munt + kamille
• stress: lavendel + citroenmelisse + aartsengelwortel
• transpiratie: salie + lavendel + munt, uitwendig als lotion
• venen (spataderen): wijnrank + heermoes + rozemarijn, uitwendig baden of compres
• weerstand infecties: tijm + moerasspiraea + salie

Natuurlijk zijn dit geen wondermiddeltjes, zij kunnen op geen enkele manier een bezoek aan dokter of therapeut vervangen.