Mannen met nagellak: in de oudheid en anno 2018

Nagellak hoort bij make-up en make-up is voor vrouwen, clowns en jaren-80-rockbands, in die volgorde. Zo denkt een groot deel van de maatschappij. Anno 2018 dragen steeds meer mannen in het dagelijks leven ook nagellak. Het begon met de trend – eigenlijk terugkeer – van manicures voor mannen. Er bestaan inmiddels speciale collecties nagellak alleen voor mannen bedoeld. Toch is dit niet nieuw, maar eerder de opleving van een eeuwenoude traditie. En dan niet alleen een traditie van gekleurde mannennagels uit een bepaalde cultuur, maar een gewoonte van wereldwijde beschavingen.

Strijders, hoogheden en klassen

We komen gekleurde mannennagels tegen in 3200 v.Chr. In Babylonië begon een strijder niet aan een veldslag zonder gemanicuurde en gekleurde nagels. Vaak waren de lippen ook gekleurd in een tint passend bij de nagels. De kleur nagellak gaf aan bij welke familie en klasse je hoorde. Babyloniërs gebruikten meestal kohl. Hoe donkerder de nagelkleur, hoe hoger de positie van een strijder tot en met een leider. De lagere klasse gebruikte alleen lichte kleuren.

Dood door kleur

Volgens veel historici is nagellak ontstaan in China en wel rond 3000 v. Chr. Zowel mannelijke als vrouwelijke leden van de koninklijke familie en de aristocratie verfden hun nagels. Ze wilden laten zien waar ze vandaan kwamen. Als een gewone burger de eigen nagels kleurde, werd die dan ook gestraft. Er zijn toen mensen tot de dood veroordeeld vanwege het dragen van nagellak. Soms mocht de lagere klasse wel een kleur gebruiken die geen nagels van de hoogheden sierde. Populair waren de kleuren:

• goud en zilver, stonden symbool voor macht en rijkdom
• rood en zwart, vervingen later goud en zilver

Tijdens de Ming-dynastie werd nagellak meestal gemaakt van bijenwas, eiwit, gelatine, kleurstoffen uit groenten en Arabische gom. Een ander recept bestond uit orchideeën, rozen, impatiensbloembladen en aluin. Het mengsel liet je een paar uur op je nagels zitten. Daarna bleef er een gekleurde vlek achter. Nagellak verspreidde zich vanuit China naar India, het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Vooral de Egyptenaren waren blij met het product.

Kleur mee in de dood

Ook in Egypte bepaalde je status in de maatschappij of je je nagels kleurde. Zelfs de mummies van de farao’s gingen vaak niet hun graf in zonder gekleurde nagels. De kleuren per klasse waren:

• bleke kleuren voor de lagere klassen
• roodbruin voor de elite

De roodbruine kleur werd verkregen door plantenextracten te gebruiken, oftewel het bekende henna of mehndi. Nagellak verdween na de val van het Romeinse Rijk.

Sommige bronnen melden dat de Inca’s afbeeldingen van adelaars maakten op hun nagels of ze gewoon kleurden. Het is helaas niet bekend wanneer hun traditie begon en wat het precies betekende.

De herintrede van nagellak in het westen

Tijdens de Renaissance dreef Europa handel met India en het Midden-Oosten. Zo kwam nagellak weer terug. Nog steeds was nagellak meer een statussymbool dan een product voor algemeen gebruik. Dat laatste werd het pas tegen het einde van de achttiende eeuw in Frankrijk. Omdat de aristocratie steeds met gekleurde nagels werd geportretteerd, nam de gewone bevolking die trend over. Algauw volgden andere landen. Het hoogtepunt bereikte de populariteit van nagellak in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Vooral vrouwen gebruikten die, waarom mannen ermee stopten is niet met zekerheid te weten.

Terugkeer van nagellak voor mannen in het dagelijks leven

In 2012 zag je steeds meer mannen in openbaar met gelakte nagels. Het begon met manicures en doorzichtige lak om hun nagels te beschermen en te verstevigen. Anno 2018 is het zelfs niet meer ongewoon om mannen met gekleurde hand- en teennagels te zien. Kleuren die mannen nu het vaakst gebruiken zijn:

• zwart
• gunmetal
• zilver
• olijfgroen
• bruin

Het blijft niet bij producten. Er duiken anno 2018 steeds meer nagellaksalons voor mannen op. Sommige mensen denken dat het komt door metroseksuelen. Anderen noemen genderfluidpersonen als reden.

Misverstanden over mannennagels

Na kritiek van mensen die roepen dat mannen met nagellak slechts aandacht willen trekken en provoceren, vertelt schrijver Jonathon Reed in zijn essay ‘Why I wear nail polish’ dat hij geen revolutie wil starten. Hij verft zijn nagels wanneer hij zich triest en verloren voelt of als visuele herinnering aan een tijd toen hij gelukkig was. Nagellak helpt hem door moeilijke dagen heen te komen.

Volgens hem en vele anderen denken veel mensen dat nagellak niet bij mannen past, omdat ze vinden dat mannen zich niet druk horen te maken om hun uiterlijk. Het idee dat nagellak alleen voor vrouwen zou zijn, zorgt ook dat een man met nagellak wordt beschouwd als iemand die zwak is geworden en niets te zeggen heeft.

Een ander misverstand over mannen die hun nagels lakken is dat ze allemaal homoseksueel zouden zijn. Dit zorgt dat sommige gays juist hun nagels niet durven te verven. Travis McElroy ervaart dat mensen denken dat zijn vrouw hem gebruikt om nagellak op te oefenen. Hij werd bekend door podcasts als 'My Brother, My Brother and Me'. Volgens hem begrijpen ze niet dat hij nagellak draagt omdat hij dat zelf leuk vindt en niet omdat zijn vrouw een product wil uitproberen.

Nagels lakken uit protest

'Polished Man' is een Australische beweging die geld inzamelt voor mishandelde en misbruikte kinderen. Elliot Costello richtte de beweging op nadat hij in Cambodja was geweest. Hij bezocht er een opvang voor mishandelde kinderen. Thea was een slachtoffer van acht jaar en sloot vriendschap met Costello. Voordat hij vertrok, tekende ze een hartje op zijn handpalm en verfde zijn nagels blauw. Als herinnering aan Thea verft Costello sindsdien een nagel. Doordat hij vragen kreeg over waarom hij die ene nagel lakte, kwam hij op het idee om geld in te zamelen voor slachtoffers als Thea. Op de website van ‘Polished Man’ vertelde hij:

De macht om dit te stoppen is in jouw handen. Het begint met het verven van een vingernagel. Die nagel leidt tot een gesprek. Dat gesprek inspireert iemand tot een donatie. Die donatie helpt om te voorkomen en te beschermen.

Mannen die meedoen met de actie van Polished Man lakken één nagel. Ook vrouwen bij Polished Man doen dat. Ze moedigen verder mannen aan om ook een nagel te verven door een foto op social media te zetten met de tekst ‘I prefer a #PolishedMan’.

Anno 2018 horen lakkende mannen weer in het dagelijks leven

Bij Reddit is een groep die zich 'Male Polish' noemt. Instagram heeft verschillende leden die hun gelakte nagels delen. Op YouTube vind je filmpjes met verhalen van mannen met geverfde nagels. Ook op straat zie je steeds vaker een man met gekleurde nagels. Of een man nou lakt uit protest of gewoon omdat hij van gekleurde nagels houdt, de wereld is weer een stuk minder saai.