Homeostase: evenwicht in je lichaam

Je lichaam heeft een evenwicht nodig. Niet een evenwicht zodat je niet omvalt, maar een evenwicht dat ervoor zorgt dat je lichaam gezond blijft. Dit krijgt je lichaam voor elkaar door middel van homeostase. Wat houdt dit begrip eigenlijk in? En hoe houdt homeostase het lichaam zo gezond mogelijk?

Het interne milieu

Om te kunnen begrijpen wat homeostase inhoud is het begrip interne milieu van groot belang. Het interne milieu bestaat uit weefselvocht die zich tussen de cellen en de haarvaten bevindt. Het interne milieu zorgt voor het verversen van de cellen. Dit komt doordat het bloed zuurstof en brandstof via het interne milieu naar de cel brengt. De cel geeft op zijn beurt de afvalstoffen af aan het interne milieu, die het weer afgeeft aan het bloed.

Het bloed moet zijn afvalstoffen op zijn beurt ook weer kwijt. Dit gebeurt via organen die in contact staan met de buitenwereld. Denk hierbij aan de nieren, de darmen en de longen. Deze organen nemen de afvalstoffen op en zorgen ervoor dat stoffen het lichaam verlaten door middel van ontlasting of door het uitademen van kooldioxide.

Door de longen, de darmen en de nieren wordt het bloed ook weer voorzien van brandstof. Deze organen geven zuurstof en voedingsstoffen af aan het bloed, die op zijn beurt dit weer afgeeft aan het interne milieu. Het interne milieu geeft het vervolgens weer af aan de cellen.

Homeostase

Dit verschijnsel wordt ook wel homeostase genoemd. Homeostase is dus het op peil houden van de voedingsstoffen en afvalstoffen in de cellen via het interne milieu. Homeostase zorgt voor een perfect evenwicht. Wanneer het evenwicht verstoord wordt zorgt homeostase ervoor dat je hart sneller gaat kloppen. Zo komt er meer zuurstof in het interne milieu waardoor de cellen ook genoeg zuurstof kunnen krijgen. Wanneer je een teveel aan afvalstoffen in het interne milieu wordt dit opgeslagen in bepaalde organen, zodat het interne milieu goed kan blijven werken. Zo blijft alles op peil. Denk maar eens aan zweten. Dit komt doordat er teveel warmte vrij komt tijdens de stofwisseling. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je je inspant. Aderen verwijden zich en zweetklieren geven meer zweet af. Op deze manier wordt je lichaamstemperatuur op peil gehouden.

Verstoorde homeostase

Het kan echter wel eens voorkomen dat de homeostase wordt verstoord. Dit kan gebeuren door inspanning van bijvoorbeeld sport. Wanneer je sport verlies je veel energie. Je organen krijgen niet meer genoeg brandstof om goed te kunnen functioneren en dus word je na een poos hardlopen moe. Als je sprint word je vaak na enkele seconden al moe. Deze vermoeidheid kun je als een waarschuwing beschouwen, want wanneer je alsmaar door zou sprinten en geen rem heb, kunnen je organen het niet meer aan. Je organen moeten namelijk zo hard werken. Je lichaam is niet in staat om de gebruikte energie op tijd bij te vullen.

Homeostase kan ook worden verstoord door een stolsel in de aderen. Door stolsels in de aderen kan er niet meer genoeg zuurstof afgeleverd wordt. Cellen sterven af doordat ze te weinig brandstof en zuurstof hebben om goed te kunnen functioneren.

Stofwisseling van cellen wordt dus geregeld doordat het bloed zuurstof en energie naar het interne milieu leidt. Wanneer dit verstoord wordt door wat dan ook kan er een infarct ontstaan. Ook bij een hartstilstand is er een kans dat organen en cellen afsterven, doordat het bloed niet meer rondgepompt wordt en dus kan er geen zuurstof meer bij de organen komen. Het gevolg hiervan kan leiden tot een infarct van enkele organen.

Er nog veel meer redenen te bedenken waardoor de homeostase kan worden verstoord. Denk bijvoorbeeld maar eens aan organen die niet goed meer kunnen functioneren zoals een nierstoornis, een klaplong of een darmstoornis. Ook hongersnood kan bijdragen aan te weinig brandstof voor de cellen.