Gezondheidsmonitor als uitgangspunt voor gezondheidsbeleid

Een gezondheidsmonitor is een verzameling van gegevens over de gezondheid en leefstijl van de inwoners van een bepaald gebied. In die monitor worden gegevens opgenomen van pasgeborenen tot en met de oudste inwoners met betrekking tot de lichamelijke, geestelijke en sociale gezondheid. De gezondheidsmonitor kan op die manier dienen voor het bepalen van het beleid ten aanzien van de gezondheidszorg. Een groot pluspunt is ook dat de gegevens van de monitor landeljk vergeleken kunnen worden.

Doelgroepen gezondheidsmonitor

De gezondheidsmonitor kent vier doelgroepen:

1. Kinderen van 0 t/m 11 jaar
2. Jongeren van 12 t/m 17 jaar
3. Volwassenen van 18 t/m 64 jaar
4. Ouderen van 65 jaar of ouder

Elke vier jaar één doelgroep

Het onderzoek dat de gegevens voor de gezondheidsmonitor oplevert vindt elke vier jaar plaats, in het kader van de Wet publieke gezondheid, afwisselend in een van de vier doelgroepen, door middel van een uitgebreide vragenlijst. Momenteel worden de gegevens overal op dezelfde wijze verkregen waardoor vergelijkingen mogelijk zijn.

Convenant voor gezamenlijke gezondheidsmonitor

Voorheen werden door de plaatselijke GGD (gemeentelijke gezondheidsdienst) of de gewestelijke GGD (gewestelijke gezondheidsdienst) gegevens verzameld met betrekking tot de gezondheid van de bevolking en zorgde het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) voor landelijke en regionale cijfers. Maar de cijfers uit al die gegevens waren niet goed vergelijkbaar. Om die reden hebben de GGD’en en het CBS samen met het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Het afsluiten van die convenant was een eerste stap naar een gezamenlijke gezondheidsmonitor.

Vergelijking van gegevens mogelijk geworden

Door die samenwerking van de GGD’en, CBS en RIVM bestaan inmiddels wel vergelijkbare gegevens over de gezondheid van heel Nederland. De vergelijking is mogelijk geworden doordat de organisaties hun methodiek en vragen op elkaar hebben afgestemd in tegenstelling tot vroeger toen elke organisatie zijn eigen vragenformulier vervaardigde. Ook is een uitsplitsing mogelijk naar regionaal en lokaal niveau en is een beter zicht ontstaan op de gezondheid en gezondheidsbeleving van de burgers.

Zoveel mogelijk meedoen voor representatief beeld

Voor het vierjaarlijks onderzoek wordt een bepaald aantal adressen, van willekeurige inwoners uit het bevolkingsregister, geselecteerd uit de doelgroep die aan de beurt is. Ook al is deelname vrijwillig is het uiteraard in het belang van een representatief beeld dat de vragenlijsten door nagenoeg iedereen worden ingevuld. Als degenen met een goede gezondheid menen niet mee te hoeven doen wordt immers geen goed beeld verkregen over de gezondheid van de bevolking. Om te bereiken dat zoveel mogelijk mensen meedoen wordt twee keer een herinnering gestuurd aan degenen die de lijst nog niet hebben ingevuld.

Privacy gewaarborgd

Hoewel de invuller door het insturen van de vragenlijst toestemming geeft voor het verwerken van de gegevens is de privacy toch gewaarborgd omdat de gegevens meteen worden gescheiden van de persoonsgegevens. Uiteindelijk worden alle persoonsgegevens van de deelnemers vernietigd. De onderzoeksgegevens worden zo lang bewaard als nodig is voor een analyse en het opstellen van onderzoeksrapporten en daarna vernietigd. Wie, ondanks dat de privacy is gewaarborgd, om welke reden dan ook, niet mee wil doen kan het best de vragenlijst oningevuld terug sturen.

Bepaling beleid en prioriteiten

Uit de totaalgegevens kan worden afgeleid of en voor welke gezondheidsproblemen of risicofactoren of risicogroepen extra aandacht noodzakelijk is waar het beleid op kan worden gebaseerd. De gegevens van de landelijke gezondheidsmonitor kunnen leiden tot nieuwe beleidsplannen en vaststellen van prioriteiten door het rijk en de provincies en gemeenten.

Gegevens gezondheidsmonitor zijn openbaar

Ook worden de resultaten van elk nieuw onderzoek vergeleken met eerdere onderzoeken om na te gaan of er veranderingen in de gezondheidssituatie van de bevolking is opgetreden. Tevens wordt onderzocht of bepaalde gezondheidsproblemen in een gebied meer of minder voorkomen dan elders in het land. De resultaten van de onderzoeken zijn openbaar en kunnen op de websites van de GGD’en worden bekeken.