Kalk in drinkwater, schadelijk?

Kalk in drinkwater: is dit schadelijk voor de gezondheid? Het aanwezige kalk in ons water veroorzaakt vaak een kalkaanslag op apparaten, de douchewand, kranen en in de wasmachine. Het gevolg is dat we veel aan het schoonmaken en aan het ontkalken zijn. Maar in hoeverre veroorzaakt kalk in drinkwater ook gezondheidsklachten?

Kalk of calciumwaterstofcarbonaat

Het kalk in drinkwater heet eigenlijk calciumwaterstofcarbonaat, maar wordt in de volksmond vaak kalk genoemd. Hoewel kalk in principe een foute benaming is, is het wel een algemeen geaccepteerd woord voor calciumwaterstofcarbonaat in ons drinkwater. Ons drinkwater komt in Nederland en België via leidingen onder de grond de huizen binnen en vindt via de kraan zijn weg naar buiten. Al het water dat gebruikt wordt binnen ons huishouden is geschikt als drinkwater, tenzij er een aparte leiding voor huishoudwater of anders is aangelegd. Overigens is kraanwater in Afrika of Azië niet echt geschikt om te drinken, men kan er aardig ziek van worden.

Hardheid van het water

De hoeveelheid kalk die aanwezig is in ons drinkwater wordt aangegeven in Duitse hardheid oftewel dH. 17.8 gram aan kalkdeeltjes op elke 1.000 liter water vormt 1 dH. In België wordt dit weergegeven als Franse hardheid (fH). De rekensom hiervoor is anders. 9.99 gram aan kalkdeeltjes op elke 1.000 liter water vormt 1 fH. In Nederland zien we alleen de dH terug. Kalk begint zich af te zetten vanaf 2.7 dH. Dit afzetten zien we terug in het koffiezetapparaat (het apparaat gaat dan pruttelen), de waterkoker, de pan of fluitketel en is zichtbaar als een witte harde aanslag. Tot 3 dH spreken we van zacht water. Tussen de 3 en 8 dH spreken we van tamelijk hard water. Boven de 8 dH spreke we van erg hard water. Boven de 18 dH komt eigenlijk niet voor in Nederland. Hard water verstopt voornamelijk de leidingen en bemoeilijkt de apparaten normaal te werken. Een wasmachine of andere apparatuur kan op den duur kapot gaan. Veel apparaten moeten daarom met regelmaat ontkalkt worden met azijn of een waterontharder. Vooral de calcium- en magnesiumdeeltjes in het water zorgen voor de vervelende aanslag.

Is hard water gezond om te drinken?

Hard water is niet schadelijk voor de gezondheid. Hard water bevat meer calcium en mineralen dan zacht water. In principe is hard water zelfs gezonder dan zacht water. Mensen die zacht water drinken of water dat is onthard krijgen minder mineralen binnen. Door een tekort aan mineralen kunnen er eerder hart- en vaatziekten ontstaan. Ook andere ziekten kunnen ontstaan door een tekort aan magnesium zoals osteoporose en diabetes type 2. Een tekort aan mineralen is dus slecht voor de gezondheid, maar een teveel aan mineralen ook. De meeste mineralen halen we uit een gezond en evenwichtig dieet.

Kalk in water richt geen schade in het lichaam aan, wel aan apparaten. Het is niet zo dat het lichaam ook een aanslag krijgt door de aanwezige kalk in water: dit gebeurt niet. Wel kan de huid sneller uitdrogen door hard water. Door deze uitdroging kan er huiduitslag ontstaan, schilfering van de huid of jeuk. Mensen die in een gebied met hard water wonen kunnen beter niet te lang of te vaak onder de douche of in bad gaan, en smeren het beste na iedere wasbeurt de huid goed in met een vochtinbrengende lotion.

Mineraalwater is niet beter

Veel mensen denken dat mineraalwater of flessenwater beter is dan kraanwater. Niets is minder waar: kraanwater moet aan strengere kwaliteitseisen voldoen dan water dat in de supermarkt te koop is. In flessenwater zit vaak een hoger gehalte aan mineralen. Voor mensen die deze mineralen tekort komen is mineraalwater aan te raden, voor alle andere mensen is een teveel aan mineralen juist ongezond. Een teveel aan mineralen veroorzaakt vooral diarree. Kraanwater is per definitie dus gezonder. Bovendien is kraanwater vele malen voordeliger dan flessenwater. Voor een literfles water wordt ongeveer 33 cent gevraagd, voor een liter kraanwater betaalt de consument ongeveer 0,0015 cent. Flessenwater is ongeveer 222 maal duurder dan kraanwater. Die prijs zit hem voornamelijk in de dure verpakking waar je voor betaalt, maar ook de merknaam kan de prijs doen oplopen. Ook voor baby's is flessenwater niet per definitie beter: kraanwater dat uitgekookt is, is net zo goed en vele malen goedkoper.