Vastdenken en onze weerstand - Berthold Gunster

Voor de een is het glas half leeg en voor de ander is het halfvol. Het verschil zit hem in het denken over het glas en de inhoud. Het verschil zit hem in de benadering van wat we voor ons zien. Ons handboek is 'Ja, maar… huh?!' van Berthold Gunster en dat boek laat ons zien dat er ook nog een derde weg is. Je kunt naar de kraan stappen en het glas vullen tot de rand. Met wat verandering kunnen we leren denken in dergelijke verlossende benaderingen. Het leven lacht ons toe.

Ja maar ...huh?! van Berthold Gunster

• Vastdenken en onze weerstand
• Verandering
• Succes en instabiliteit
• Mislukking en stabiliteit
• Keith Johnstone
• Berthold Gunster en omdenken

Vastdenken en onze weerstand

Over het algemeen houden wij mensen niet van veranderingen. Wij veranderen pas als het moet. Veranderen is onzekerheid, het is eng en niet fijn. Het kan ook gevaarlijk zijn. Als het echt moet dan komen we wel in beweging maar als het niet hoeft, als het goed gaat zoals het gaat, dan laten we het er over het algemeen bij.

Verandering

Veranderen kan betekenen dat je iets kwijtraakt, maar het tegenovergestelde kan ook. Je kunt er ook rijker van worden. De onbekendheid van de verandering maakt ons onzeker en we zitten in no time in de weerstand.

Succes en instabiliteit

Een verandering kan natuurlijk een positieve uitwerking hebben. Het kan succes betekenen, al heeft succes naast een positieve lading ook zijn keerzijde. Succesvolle mensen hebben zorgen waar minder succesvolle mensen nauwelijks weet van hebben. Ze hebben bijvoorbeeld een groot huis dat vanwege zijn rijkdom een doelwit is van inbrekers. Dat met succes gewonnen huis moet daarom beveiligd worden en de bewoning is daarmee minder onschuldig dan in een rijtjeshuis waar voor boeven niet zoveel te halen lijkt.

Keerzijde van succes

De plotselinge winnaars van heel veel geld kennen ook de keerzijde van succes. Ze komen voor allerlei vragen te staan waar ze voorheen zich het hoofd niet over hoefden te buigen. Ze moeten bedenken wat ze met het geld gaan doen, moeten onverwachte ‘vrienden’ buiten de deur houden, moeten verstandige beslissingen nemen over zaken waar ze niet deskundig in zijn. Daarom moeten ze deskundigheid inhuren met de hoop dat die betrouwbaar is en goed adviseert over het onderwerp waar ze zelf te weinig verstand van hebben. Investeren van de som bijvoorbeeld.

Keerzijde van winnen van de loterij

De prijs geeft vele hoofdbrekens en maakt in eerste instantie minder gelukkig dan de mensen die niets of een klein bedrag winnen. Het winnen van de grote prijs zorgt voor veranderingen, instabiliteit en dat terwijl we over het algemeen meer van stabiliteit houden.

Mislukking en stabiliteit

Als succes instabiliteit brengt, dan brengt mislukking stabiliteit. We kunnen zwelgen in de mislukking en onszelf gelijk geven door te zeggen: "Zie je wel, ik wist het wel!” Je project is mislukt maar jij hebt gelijk gekregen. Toch blijkt dat verandering gezond is voor de mens.

Burn out

De meeste burn-outs gaan naar werknemers die jaren achtereen hetzelfde werk hebben gedaan, die niet van baan zijn veranderd. Zoals beweging en sport goed is voor het lichaam, zo is intellectuele verandering goed voor de geest.

Keith Johnstone

Keith Johnstone (1933) is een Britse acteur, toneelregisseur en theaterdocent en de grondlegger van het improvisatietheater in de theatersport. Hij ontwikkelde voor zijn gezelschap onder meer oefeningen die gebaseerd zijn op spontaniteit, positiviteit, spelplezier, samenwerking en hulpvaardigheid.

Berthold Gunster en omdenken

We hebben de neiging naar stabiliteit te streven. Die neiging verhoudt zich slecht met het omdenken. Omdenken betekent juist verandering, ontregeling, onrust, onzekerheid. Toch is het die instabiliteit en verandering die leiden tot een betere gezondheid.
We kunnen ons bevrijden van ‘wat zou moeten’ en het ‘wat zou kunnen’ tegemoet treden. Om te kunnen omdenken heb je een aantal stappen nodig:

1. Stop met vastdenken;
2. accepteer de realiteit;
3. neem goed waar;
4. ga ervan uit dat problemen niet bestaan;
5. leer leven met stress en instabiliteit.

Lees verder

• Omdenken – op weg naar persoonlijke verandering
• Vastdenken – Gunster over het denken in termen van problemen
• Vastdenken en omdenken - Berthold Gunster
• Vastdenken – Gunster over waarneming en zijn beperkingen
• Vastdenken – het probleem vergroten