Het Dunning-Krugereffect: zelfoverschatting

Het Dunning-Krugereffect is een psychologisch fenomeen. Hierbij heeft men te maken met een sterk gevoel van zelfoverschatting. Zelfoverschatting kan diverse nadelen met zich meebrengen. Een persoon kan hierdoor bijvoorbeeld in gevaar komen. Hiernaast kan een incompetent persoon een verkeerde beslissing nemen waar diegene volkomen achter staat. Wat kan het Dunning-Krugereffect nog meer veroorzaken en hoe hebben psychologen dit verder onderzocht? Hoe kan het een probleem binnen het bedrijfsleven vormen?

Het Dunning-Krugereffect

• Wat is het 'Dunning-Krugereffect'?
• Het onderzoek van David Dunning en Justin Kruger
• De gevolgen van het Dunning-Krugereffect binnen bedrijven

Wat is het 'Dunning-Krugereffect'?

Het Dunning-Krugereffect is benoemd door de twee psychologen David Dunning en Justin Kruger van de Cornell Universiteit in de Verenigde Staten. Het is een psychische manifestatie die zich bij incompetente personen voordoet. Dit hebben zij ondervonden door onderzoek te verrichten. De uitkomst van hun onderzoek werd in 1999 gepubliceerd in het 'Journal of Personality and Social Psychology'. Personen die lijden aan het Dunning-Krugereffect hebben op het moment te weinig zelfkennis over hun eigen competenties, zij missen namelijk zelfreflectie. Zij zijn over het algemeen minder sceptisch waardoor negatieve punten onderschat worden en positieve punten juist worden overschat. Een tekort aan deze zelfkennis wordt ook wel 'metacognitie' genoemd. Dit gebeurt vaak hand in hand met zelfoverschatting en een grote hoeveelheid zelfvertrouwen.

Prestaties

Onderzoekers hebben ontdekt dat personen die bovengemiddeld presteren juist vaker te maken hebben met het onderschatten van zichzelf. Zij schatten anderen namelijk te hoog in omdat zij er vanuit gaan dat hun omgeving net zoveel over het onderwerp weet als zijzelf. Hierdoor zijn deze personen juist meer bescheiden en is het effect het tegenoverstelde van het Dunning-Krugereffect.

Het onderzoek van David Dunning en Justin Kruger

De psychologen hadden voorafgaand het onderzoek eerst een reeks hypothesen opgesteld. Hierbij stelden ze dat incompetente personen zichzelf overschatten. Tevens stelden zij dat incompetente individuen de vaardigheden van anderen niet kunnen herkennen en geen besef hebben over hun eigen tekortkomingen. Deze theorieën hebben zij in 1999 opgesteld. De paper kwam uiteindelijk in het jaar 2000 uit en heet 'Unskilled and Unaware of it'. De desbetreffende proefpersonen ontdekten na een training dat zij voorafgaand wel degelijk incompetent waren. De proefpersonen werden op verschillende gebieden getest, waaronder grammatica, logica en humor. Personen die incompetent zijn, hebben tevens vaak moeite met het herkennen van een bepaalde vaardigheid in andere personen. David en Justin waren door McArthur Wheeler geïnspireerd.

McArthur Wheeler

McArthur Wheeler was een persoon afkomstig uit het plaatsje Pittsburgh in de Verenigde staten. Als overvaller van een bank had hij gefaald en werd hij al snel gearresteerd. Hij dacht namelijk dat zijn gezicht onherkenbaar zou zijn door citroensap op zijn gezicht te smeren. Dit dacht hij omdat citroensap als 'onzichtbare inkt' wordt gebruikt en pas zichtbaar wordt als het verhit wordt als hiermee geschreven wordt. Naast de inspiratie door McArthur heeft psycholoog David Dunning het Dunning-Krugereffect vergeleken met de mentale aandoening 'anosognosie'.

Wat is anosognosie?

Patiënten die te maken hebben met anosognosie (ook wel bekend als 'nosagnosie' of 'nosoagnosie') ontkennen de lichamelijke handicap die zij zelf hebben. Dit komt omdat het lichaam geen signalen doorgeeft dat er iets mis is. Er bestaan verschillende hypothesen over de mogelijke oorzaak hiervan. Er bestaan namelijk theorieën dat het een verdedigingsmechanisme is of dat het de gevolgen zijn van een hersenbeschadiging. Patiënten met anosognosie zijn meestal moeilijk te behandelen omdat de patiënt het zelf niet nodig acht om behandeld te worden.

De gevolgen van het Dunning-Krugereffect binnen bedrijven

Het psychologisch verschijnsel kan nadelen veroorzaken op de werkvloer. Incompetente werknemers gaan namelijk hierdoor minder snel over tot actie om hunzelf verder te ontwikkelen omdat zij zich al op een bepaald niveau achten. Anderzijds kan competent personeel juist te langzaam binnen een bedrijf doorgroeien omdat zij nog te onzeker over zichzelf zijn. Het is in het belang van een bedrijf om de werknemers op de juiste manier te stimuleren om door te kunnen groeien. In enkele gevallen kan een te grote ego zelfs leiden tot een verhoogde kans om door te groeien. Wanneer de incompetentie echter te veel doorschemert kan het uiteindelijk negatieve gevolgen hebben.